جوانة كابتن كيان دةستت خؤش بيت
تۆ له ژوورهوه نیت. تكایه بچۆژوورهوه یان خۆت تۆمار بكه.
یانەی سەرهەنگ موحسین » وهرزش » خوێندنهوهیهك بۆ گۆلچییهكانی مۆندیالی 2010. » وهڵامی نوێ بنووسه
هەموو خانە نووسراوەکان بە قەڵەوی پێویستە پڕبکرێنەوە پێش ناردنی فۆرم
جوانة كابتن كيان دةستت خؤش بيت
دهستخۆش
دةست خؤشي لة كاك ديار و كاك سةرهةنك دةكةم
هةلةيةكي زؤر كةورةبوو باشترين كؤلجي جيهان دةستنيشان كرا ...
[center][size=24]خوێندنهوهیهك بۆ گۆڵچیهكانی مۆندیالى 2010[/size]
*دیار كمال چهرمهگا، تایبهت به یانهی سهرههنگ موحسین[/center]
[imgl]http://kurdup.com/up/uploads/picture/9d1543376d.jpg[/imgl]
- كورتهیهك لهسهر مێژووی مۆندیال :
لای ههمووان ئاشكرایه كه خولى جامی جیهانی یهكێكه له گهورهترین خولهكانی جیهان كه ههر چوار ساڵ جارێك یهكێتى تۆپی پێی جیهان (فیفا) سازی دهكات , لهساڵى (1930)هوه تاكو ئێستا بهسهركهوتووى گشت خولهكان بهرِێوه چووه , تهنها سالاَنى (1942-1946) نهبێت كهلهبهر هۆكارى جهنگی جیهانى دووهم ئهم دوو خوله دواخرا. لهناو ئهم تیپه بهشداربووانهدا و بهتایبهتی لهناو ئهو (11) یاریزانهى كه لهگۆرهپاندا یاری دهكهن یاریزانێك ههیه كه پێگهیهكی زۆر دیار و ههستیاری ههیه لهناو یاریدا و ئهركی سهرهكی ئهوهیه كه نههێڵێت تۆپ بچێته ناو گۆڵی تیپهكهى وه تاكه یاریزانه كه یاساى تۆپی پێ رِێی پێدا لهساڵى (1871) تۆپ بهدهستهكانى بگرێتهوه ئهویش (گۆڵچی) یان (گۆڵپارێز)ه , ئهم ساڵ لهجامی جیهانی 2010 ى باشورى ئهفریقا ( 32 ) ههڵبژارده بهشداریان تێدا كرد , بهپێویستم زانی ئهم خوێندنهوهیه بخهمه بهردیدی خوێنهرانی وهرزشی به هیوام سوودی ههبێت.
- مێژوویهكی كورتی باشترین گۆڵچیهكانى جیهان :
ئهگهر ئاورِێك بۆ مێژووى گۆڵچیهكانى جیهان بدهینهوه له گشت جامه جیهانیهكان ئهوهمان بۆ دهردهكهوىَ كه لهههر مۆندیالێك گۆڵچیهك یان چهند گۆڵچیهك ههبوون بهكارامهیی و لێهاتووى جهستهییان گشت جیهانیان سهرسام كردووه و چهند ساڵێكى زۆریش توانیویانه پارێزگاری له ئاستی خۆیان بكهن .
[imgl]http://kurdup.com/up/uploads/picture/29942c1323.jpg[/imgl]
بۆ نمونه:
- لهساڵى (1954) گۆڵچی یۆغسلافی (فلادیمێر بیارا) لهناو یاریگا كاتىَ ههڵسوكهوتی بهتۆپ دهكرد نمایشی سهیری ئهنجامدهدا چونكه شارهزای ههبوو لهسهماى بالیه بۆیه كاتىَ تۆپێكی لهئاستێكی بهرز ئاراسته بكرایه بهشێوهیهكی هونهرى زۆر سهرنج رِاكێش بهرهو ئاراستهى تۆپهكه خۆی ههڵدهدا و دهیگرتهوه .
- گۆڵچی رِوسی (یاشین ) كه له ساڵی (1954) بووه گۆڵچی ولاَتهكهى وه لهژیانیدا (150) لێدانی سزاو (207) لێدانی راستهوخۆی گهراندۆتهوه بۆیه نازناوی (پڵنگی رهشی) پێبهخشرا .
- گۆڵچی ئهڵمانى (شوماخهر) لهگهڵ ههڵبژاردهكهى تاساڵى (1986) باشترین ئاستی پیشانداو توانی خزمهتی تیپهكهى بكات.
- گۆڵچی هۆڵهندی (ڤان برۆكلن) تاساڵی (1990) لهگهڵ ههڵبژاردهكهى به ئاستێكی بهرز پارێزهرى لهگۆڵی تیپهكهى كرد.
- گۆڵچی ئینگلیزی (واڵتر شیلتۆن) لهساڵى (1982-1990) توانی (17) یاری ئهنجامبدا لهنێوان ئهم سالاَنهدا ئاستێكی بهرزی پیشاندا و نازناوى باشترین گۆڵچی پێبهخشرا لهجامی جیهانی (1986) .
- له جامی جیهانی (1990) گۆڵچی ئیتاڵى (زینگا) توانی ژمارهى پێوانهی بشكێنێت كاتىَ (517) خولهك گۆڵی لێنهكرا .
- ههر له مۆندیالی (1990) گۆڵچی ههڵبژاردهى كۆڵۆمبیا (هیگیتا) ههموو جیهانى سهرسام كرد كاتىَ دههاته دهرهوهى هێڵی سزاو وهك یاریزان ههڵسوكهوتووى دهكرد.
- گۆڵچی دانیماركی (پیتهر شمایكڵ) خاوهنی چهندین نازناوبوو لهسهر ئاستی ئهوروپا كهدیاریترینیان نازناوی باشترین گۆڵچی ئهوروپا بوو لهساڵی ( 1992) پێی بهخشرا .
- له مۆندیالی (1994) گۆڵچی سویدی (تۆماس راڤیلی) چاوی كامیراكانى بۆخۆی راكێشا كاتىَ ههڵسوكهوتی كۆمیدی لهگهڵ وێنهگران ئهنجامدهدا یان لهگهڵ یاریزانانی بهرامبهری .
- لهجامی جیهانی (1998) گۆڵَچی ههڵبژاردهى پاراگوای (تیشیلاڤێرت) توانی جیهان سهرسام بكات بهو لێدانه راستهوخۆیانهى كه جێبهجێ دهكرد.
- لهم سالاَنهى دواییدا و لهجامی جیهانی (2002) گۆڵچی ههڵبژاردهى ئهڵمانیا (ئۆلیڤهر كان ) نازناوى باشترین گۆڵچی پێبهخشرا .
- لهمۆندیالى (2006) گۆڵچی ئیتاڵى (جیانلویجی بوفۆن) نازناوی باشترین گۆڵچی وهرگرت كه بهخهلاَتی (یاشین) ناودهبرىَ .
[imgl]http://kurdup.com/up/uploads/picture/352f40c6fd.jpg[/imgl]
- گۆڵچیهكانی مۆندیالی 2010 و تۆپی جابولانی :
پێش دهستپێكردنی مۆندیال زۆربهی گۆڵچیهكان رایانگهیاند تۆپی جابولانی كه لهلایهن كۆمپانیای ئهدیداسی ئهڵمانیهوه به شێوازو تهكنیكی تازه دروستكراوه جێگهى مهترسیانهو ههموویان گلهیان ئاراستهی فیفا كرد كه رِێی داوه ئهمجۆره تۆپه لهمۆندیالدا یاری پێبكرێت (سیزاری بهرازیلی , كاسیاسی ئیسپانی , رۆمێرۆی ئهرجهنتینی , دیڤد جهیمسی ئینگلیزی , بۆفۆنی ئیتالی , زۆربهى گهڵچیهكانی تر.....) بهتوندی دژی بهكارهێنانى ئهم تۆپه وهستان گوایه ئهم تۆپه كاتىَ بهرهو گۆڵ دێت ئاراستهی زوو دهگۆرێت , یان كاتىَ تۆپ لهئاستَكی بهرز دهبێت زوو بهرهو خوارهوه دێت . ...ئهمهش كاریگهرى ههبوو لهسهر لایهنی دهروونی ههموو گۆڵچیهكان .
- ههڵهی گۆڵچیهكان و كاردانهوهی لهسهر ئهنجامی تیپهكانیان:
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهى (ئینگلتهراو ئهمهریكا) (رۆبرت گرین)ی ئینگلیزی نهیتوانی تۆپێكی خشۆك بگرێتهوه كه له دووری (40 ههنگاو)هوه ئاراستهی كرا , تۆپ لهنێو دهستهكانیهوه چووه ناو گۆڵی تیپكهی دواتر ئینگلتهرا زۆر بهئهستهم گۆڵی بهرامبهریان كردهوه .
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهى (جهزائیر و سلۆڤینیا) گۆڵچی جهزائیری (شاوشی) بهههڵه بهرهو ئاراستهی تۆپ رۆیشت و گۆڵی لێكرا .
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهى (نێجیریا و یۆنان) گۆڵچی نێجیری (ئهنیاما) لهدهرهوهى هێڵی سزا تۆپێكی ئاراسته كرا نهیتوانی بیگرێتهوهو بهههڵه تۆپی خستهر بهردهم هێرشبهرانی یۆنان و گۆڵیان تۆمار كرد, لهئهنجامدا دۆران .
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهی (دانیمارك و ههڵبژاردهى یابان) گۆڵچی دانیمارك (سورنس) بهرپرس بوو لهدۆرِاندنی تیپهكهى كاتىَ لهدورى (37م ) تۆپێكی ئاراستهكرا لهبهر ئهوهى رِاوهستانى لهناو گۆڵ ههڵهبوو , بووه هۆى گۆلڕ ههروهها چهندجارێك تۆپ لهدهستی كهوته خوارهوه كه ههمووى بووه مایهی دروستبوونی مهترسی لهسهر تیپهكهى.
* لهیاری خولى شازده كه لهنێوان ههڵبژاردهى (ئۆرۆگواى و كۆریای باشور) ئهنجامدرا گۆڵچی كۆریای باشور (میونج ) بهرپرس بوو لهگۆڵی یهكهم كاتىَ یاریزانى باڵی لای راستی گۆڵچی تۆپێكی ئاراستهی ناو هێڵى (6 ههنگاو) كرد گۆڵچی كۆریای باشوور خۆى ههڵداو تۆپهكه لهبن دهستی تێپهری و یاریزانی هێرشبهری ئۆرگوای به ئاسانی گۆڵی كرد .
* لهیاری نێوان (ههڵبژاردهى ئهرجهنتین و ههڵبژاردهى و ئهڵمانیا) گۆڵچی ئهرجهنتینی (رۆمێرۆ) جگه لهوهى نهیتوانی رۆڵی سهركردهیی ببینێ له رێنمای كردن و هاندانی یاریزانانی تیپهكهى , چهند ههڵهیهكی گهورهشی كرد , وهك ئهو ههڵهیهی كه له خولى یهكهمی یاریهكه ئهنجامی دا كاتىَ نهیتوانی بێته دهرهوهی شهش ههنگاوی گۆڵ و تۆپهكه لهمهترسی دوور بخاتهوهو لهسهرهتای یاریهكهدا گۆڵیان لێكرا.
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهی (غانا وئۆرۆگوای ) گۆڵچی ئۆرۆگوای (فرناندو موسلیرا) نهیتوانی تۆپێك بگهرِێنێتهوه كاتىَ لهدووی (40 ههنگاو)هوه ئاراستهی كرا.
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهی (بهرازیل و هۆڵهندا) گۆڵچی بهرازیلی (سیزار) ههڵهیهكی زۆر گهورهى ئهنجام دا كاتىَ تۆپێك لهدهرهوهى هێڵی سزاو لای چهپی خۆی ئاراستهى كرا بۆ سهر خاڵی سزا , سیزار له هاتنه دهرهوهكهیدا سهركهوتوو نهبوو جگه لهوهى نهیتوانی بهدهستهكانی تۆپ دووربخاتهوه , خۆشی دا بهیاریزانی هێڵی بهرگری تیپهكهیدا , بهمهش گۆڵی لێكرا و ئاستی تیپهكهشی بهرهو ههڵدێر برد.
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهى (هۆڵهندا و ئۆرۆگوای) گۆڵچی هۆڵهندا (مارتن) لهناوهراستی گۆڵ بهههڵه خۆى بۆتۆپێك ههڵدا و نهیتوانی بیگهرێنێتهوه .
* لهیاری نێوان ههڵبژاردهى (ئهڵمانیا و ههڵبژاردهى ئۆرۆگواى ) گۆڵچی ئۆرۆگواى (فرناندو موسلیرا) تۆپێكی بهههڵه گهراندهوهو خستیه بهردهم یاریزانی هێرشبهرى ئهڵمانی و ئهویش سوودی لهتۆپهكه وهرگرتوو گۆڵی تۆماركرد.
- باشترین گۆڵچیهكان كێبوون؟
فیفا چهند گۆڵچیهكی دهستنیشان كرد وهك باشترین گۆڵچی له خولى یهكهم لهمانهش : گۆڵچی جهزائیری (مبولحی) كه گۆڵچی یهدهگ بوو له دوویاری باشترین ئاستی پیشاندا بهرامبهر ههڵبژرادهكانی (ئینگلتهرا و ئهمهریكا) , دواتر گۆڵچی پرتوگال (ئیدوارد) كه بهباشترین شێوه پارێزهرى گۆڵهكهی كرد ههروهها و گۆڵچی سویسری (بانجالیو) كه سهرنجی گشت راهێنهرانی راكێشا , وه گۆڵچی نیجیری (ئهنیاما ) كه دووجار خهلاَتی (پیاوی یاری) وهرگرت , وه گۆڵچی ئهمهریكی (هاوارد) كه كارامهییهكی بهرزی ههبوو, ئهمانه وهك سهرهتا به دیاری ترین گۆڵچیهكان دهستنیشانكران .
- خراپترین گۆڵچیهكانی مۆندیالی 2010 كێبوون؟
بهگوێرهى ریزبهندی فیفا , گۆڵچی ههڵبژرادهی كۆریای باشوور (میونج جیل كیم) به خراپترین گۆڵچی دانرا دواى ئهوهى دوانزه گۆڵی لێكرا كه به زۆرترین ژمارهی گۆڵ دادهنرىَ , دواتر گۆڵچی ئهفریقای باشوور (ئیتومولینج كونی) بهدووهم خراپترین گۆڵچی دانرا كاتىََ كارتی سوورى وهرگرت , وه ههردوو گۆڵچی (شاوشی جهزائیری و گرینی ئینگلیزی ) به پلهی سێهم هاتن چونكه زۆر بهئاسانی گۆڵیان لێكرا. ههروهها گۆڵچی ئیتاڵی (بوفۆن) به كهمترین بهشداری كردنی گۆڵچیهكانی مۆندیال دانرا.
- كام گۆڵچی ترسناكترین و قورسترین تۆپی گهراندۆتهوه؟
گۆڵچی كۆریای باكوور (ری میونج) بهپلهی یهكهم هات كه زۆرترین تۆپی گهراندۆتهوه كه ژمارهیان دهگاته (21) تۆپ , دواى ئهو گۆڵچی نێجیری (ئهنیاما) بهپلهی دووهم دێت به گهراندنهوهى (20) تۆپی زۆر قورس , دواى ئهو گۆڵچی ئهڵمانى (مانویل) بهگهراندنهوه (18) تۆپ بهپلهی سێیهم دێت , دواتر گۆڵچی ئۆرۆگوای (فرنادنو موسلیرا) به پلهى چوارهم دێت بهگهراندنهوهى (15) تۆپ , دوای ئهو گۆڵچی هۆڵهندی (مارتن) بهگهراندنهوهى (13) تۆپ بهپلهی چوارهم دێت وه گۆڵچی ئیسپانی (كاسیاس) بهپلهی پێنجهم هات بهگهراندنهوهى (10) تۆپ .
- ههڵسهنگاندنی كۆتایی بۆ گۆڵچیهكان :
بێگومان ناتوانین بهراوود لهنێوان گۆڵچیهكانی رابردوو ئێستا بكهین چونكه كات و شوێن و رِێگاكانی مهشقكردنی سهردهمی ئێستا جیاوازه له رابردوو جگه لهوهى ههر گۆڵچیهك خاسیهت و تایبهتمهندی خۆی ههیه بهلاَم وهكو زۆربهی شارهزایانی وهرزشی ئاماژهیان بهوهداوه كه ههرگیز ناتوانرىَ هاوشێوهی گۆڵچیه ئاست بهرزهكانی پێشوو لهناو یاریگاكانی ئێستادا ببینرىَ , وه رِایهكی تر ههیه دهڵێن تۆپی پێی ئێستا خێراترو پێشكهوتووتر بووه له رووی یاریكردن و مهشقكردنهوه لهبهرئهوه بۆچونیان وایه كه توانای گۆڵچی كهمتره به بهراورد لهگهڵ تهكتیك و تهكنیكی نوێی ئهمرِۆ .
بهشێَوهیهكی گشتی گۆڵچیهكانی مۆندیالی 2010 ههڵهی زۆریان ئهنجامدا , تهنانهت (كاسیاسی) گۆڵچی ههڵبژاردهى ئیسپانیا كه بهباشترین گۆڵچی دهستنیشانكرا , ئهویش ههڵهى گهورهى ئهنجامدا بۆ نمونه لهیاری نێوان ههڵبژاردهى (پرتوگال و ئیسپانیا) كاتىَ یاریزانی پرتوگالی (رۆناڵدۆ) لهدوورى (35 ههنگاو)هوه تۆپێكی جێگیری ئاراستهی كاسیاس كرد كاسیاس زۆر بهههڵه ههوڵى گرتنهوهى تۆپی داو لهناو دهستهكانی تۆپ هاته دهرهوهو بووه هۆى دروستبوونی مهترسی لهناو شهش ههنگاوی گۆڵ دواتر لهلایهن یاریزانانی بهرگری به زهحمهت تۆپهكه دوور خرایهوه , راسته ههموو یاریزانێك ههڵه دهكات بهلاَم ههڵهی گۆڵچی باجهكهى گهورهیه لهسهر تیپ , زۆر جار ئهنجامی زۆر قورسی لێدهكهوێتهوه لهسهر تیپ , وه ههڵهى گۆڵچی زۆر دیارو بهرچاوه و زیاتر دهكهوێته بهرچاوی راگهیاندن .
تاچهند ئێمه دهتوانین سوود له ههڵهو كاره باشهكانى گۆڵچیهكانى مۆندیالی 2010 وهربگرین؟
من پێشنیار دهكهم كه یهكێتی ناوهندی تۆپی پێی كوردستان پسپۆرێك لهبوارى مهشقی گۆڵچی دهستنیشان بكات , كه لهشێوهى وانهیهك ههڵهى گۆڵچیهكان و كاره باشهكانیان پیشانی راهێنهرانی گۆڵچی وگۆڵچیهكانی یانهكانی كوردستان بدات , ههڵسوكهتهكانی گۆڵچی شیبكاتهوه بۆیان لهرِووی راوهستان لهناو گۆڵ و جموجۆڵ لهناویاریگا و چۆنێتی گهراندنهوهى تۆپ , ههروهها دهستنیشانكردنی كاره باشهكان و هۆكاری دروست بوونی ههڵهكان روون بكاتهوه , ئهمه دهبێته زیاتر فراوانكردنی بیركردنهوهى مێشكی راهێنهران و گۆڵچیهكان , ههروهها دهبێته هۆى زیاتر ئاشنا بوون به كارى گۆڵچی لهناو یاریگا كه پاڵپشت بێت به زانیاری نوێی سهردهم .
[center]*مامۆستای زانكۆ .
*راهێنهرى پێشووی گۆڵچیهكانی یانهى ههولێر.
*ئهندام له ئهكادیمیای نێودهوڵهتی راهێنهرانی عێراقی .
[/center]
[center]بابهت مافی پارێزراوه بۆ WWW.YSM21.NET[/center]
یانەی سەرهەنگ موحسین » وهرزش » خوێندنهوهیهك بۆ گۆلچییهكانی مۆندیالی 2010. » وهڵامی نوێ بنووسه
پشتبهسته به PunBB 1.4.6, پاڵپشتیی به كوردی له [مهكۆكانی وێبچن]