تۆ له‌ ژووره‌وه‌ نیت. تكایه‌ بچۆژووره‌وه‌ یان خۆت تۆمار بكه‌.

گرنگ!

بەخێربێیت، جگە لەم چەند بەشەی خوارەوە سەرجەم بەشەكانی یانەمان بە مەبەستی چاككاری شاردۆتەوە! لەماوەیەكی نزیكدا یانە بەتەواوی بابەتەكانی خۆی لە 2008ی ساڵی دامەزراندنیەوە تاكو ئێستا دەكەوێتە كار. [٢٠٢٣\٢\١٥]

وه‌ڵامی نوێ بنووسه‌

وه‌ڵامی نوێ بنووسه‌

وه‌ڵامه‌ نوێكه‌ی بنووسه‌ و بینێره‌

ده‌توانیت: BBCode وێنه‌ خه‌نده‌ به‌كار ببه‌یت

هەموو خانە نووسراوەکان بە قەڵەوی پێویستە پڕبکرێنەوە پێش ناردنی فۆرم

زانیارییه‌ مه‌رجه‌كان بۆ میوانان


زانیاریی پێویست / مه‌رج

لێكۆڵینه‌وه‌ی بابه‌ت / نوێترین یه‌كه‌م

15

kamarany salma نووسی:

دةست خؤش هيواى سةركةوتنت بؤ دةخوازم

زۆر سوپاس براکه‌م:)

14

zor supas bo paymakantan hawreyan  hamisha baxtawar bn smile

13

براكه‌م ده‌ست خۆش .به‌لام مادام ئه‌وه‌نده‌ به‌ حه‌زه‌ره‌وه‌ی نه‌ده‌بوایه‌ وا بویرانه‌ بلیی ناسخ و منسوخ نیه‌؟ئیمه‌ عاتیفه‌ زال نه‌بیت به‌سه‌رمان مه‌یلمان بۆ مامۆستایه‌ك یان بۆ فلان كه‌س جولا یه‌كسه‌ر چی گوت بلین ته‌واو..من گوتم رای جیاواز هه‌یه‌ به‌لام راسته‌كه‌ی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌یه‌.نمونه‌م هینا.دواتر زانایانی گه‌وره‌ رایان له‌گه‌ل بونی هه‌یه‌ .بارك الله فیك

12

زۆر به‌ڕێز کاک سه‌رهید،ئه‌م کاته‌ت باش دڵخۆشم به‌ وه‌ڵامه‌که‌ت،ده‌مه‌وێ به‌چه‌ند خاڵێک کۆتا قسه‌ بکه‌م:                             1/سه‌باره‌ت به‌و دوو ئایه‌ته‌ ؛کاک سه‌رهید ئه‌و دوو ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌ له‌ مانادا یه‌کدی ڕه‌ت ده‌که‌نه‌وه‌ به‌ یاسای ناسخ و مه‌نسوخ ده‌چنه‌ ئه‌و خانه‌یه‌وه‌،ئه‌مه‌ له‌لایه‌ک ،سه‌باره‌ت به‌ هاوپه‌یمانی نێوان موسڵمانان و موشریکه‌کان ،کاکه‌ سه‌رهید له‌ سه‌ره‌تادا موسڵمانان بێهێزبون پێوستیان به‌و هاوپه‌یمانیه‌ هه‌بوو،ئه‌ی خۆ یه‌ک جار خیانه‌تیان کرد له‌ به‌رامبه‌ردا چه‌نجار هێرشیان کرایه‌ سه‌ر له‌ قه‌ڵای خه‌یبه‌ر(بۆ ئه‌م باسه‌ زۆر سه‌رچاوه‌ی مێژوویی هه‌ن  )                                        2/برای به‌ڕێزم تۆ باسی ته‌فسیری  قورآنی پیرۆز ئه‌که‌ی ،که‌سێک زۆر شاره‌زای قورآن نه‌بێ و زۆر بابه‌تی ئاینی ئاگادار نه‌بێ هه‌ر خوێندنه‌وه‌یه‌ک بکا له‌و بواره‌دا توشی هه‌ڵه‌ ئه‌بێ پێشم وایه‌ ئه‌مه‌ یه‌کێکه‌ له‌ خاڵه‌ جیاوازه‌کانی من و تۆ چونکه‌ هه‌تا ئێستا زانایانی ئیسلام ڕایه‌کی یه‌کگرتوویان له‌سه‌ر ژماره‌ی ئایه‌ته‌ ناسخ و مه‌نسوخه‌کان  نیه‌،موسڵمانێکی ساده‌ چۆن لێی تێبگا و چۆن نه‌که‌وێته‌ داوی بانگه‌شه‌ی ئه‌و ڕۆژهه‌ڵاتناسه‌ قین له‌ دڵانه‌ی(دیاره‌ زۆر ڕۆژهه‌ڵاتناس باسی قورآنیان کردووه‌ هه‌ندێ به‌ باش و ژماره‌یه‌کی زۆریش به‌ خراپ،من مه‌به‌ستم کۆمه‌ڵی دووه‌مه‌ که‌ ژماره‌یان زۆره‌ ) که‌ جۆره‌ها بڕ و بیانوو ئه‌هێننه‌وه‌ بۆ له‌که‌دارکردنی قورآن،جاری پێشوو عه‌رزمکردن زۆرینه‌ی زانایان له‌م بابه‌ته‌دا له‌وه‌دا کۆکن که‌ ئه‌مه‌ ئیشی ئه‌وانه‌ قسه‌ی لێ بکه‌ن و ناوی بێنن..  سه‌رنجی ئه‌م نمونه‌یه‌ بده‌(جارێک عومه‌ری کوڕی خه‌تاب خ.ڕ له‌گه‌ڵ یه‌کێک له‌ موفه‌سیره‌کاندا قسه‌ ده‌کات،ئه‌و به‌ڕێزه‌ باسی ئه‌وه‌ ده‌کات که‌ موسڵمانان سوپاس بۆ خوا ئه‌مڕۆ هێند شاره‌زان له‌ قورآندا ده‌بینین قورآن له‌ نێویاندایه‌....ئا لێره‌دا عومه‌ری کوڕی خه‌تاب ڕ.خ توڕه‌ ده‌بێ به‌و قسه‌یه‌ تا ئه‌و ئاسته‌ی هه‌ستی پێده‌که‌ن..له‌و کاته‌دا به‌و موفه‌سیره‌ زۆر ئیمانداره‌ ده‌فه‌رموێ؛هه‌ر کاتێک به‌وه‌ ده‌زانم که‌ موسڵمانان له‌ قورآن تێده‌گه‌ن و لێکی ده‌ده‌نه‌وه‌ ئه‌و کات هه‌ست به‌وه‌ ده‌که‌م که‌ ئه‌مه‌ سه‌ره‌تای تێکچوونی یه‌کڕیزیمانه‌ چونکه‌ تێگه‌شتن به‌بێ شاره‌زایی توشی هه‌ڵه‌یان ده‌کا...  کاکه‌ سه‌رهید به‌سه‌رچوو خوێندنه‌وه‌ی ئاینیانه‌ بۆ ئاین به‌ڵکو بۆ هه‌موو نه‌صێک ئه‌بێ ساده‌ترین بابه‌ت بیزانین لێکدانه‌وه‌یه‌ بۆ کات و شوێنی نه‌صه‌که‌،سه‌رنج بده‌ زۆرینه‌ی ئایه‌ته‌ مکی و مدنییه‌کان ڕه‌گه‌زی ڕه‌تکردنه‌وه‌ی  یه‌کیان تیایه‌ ئه‌گه‌ر كات و شوێن له‌ به‌رچاو نه‌گرین توشی هه‌ڵه‌ ئه‌بین....کاکه‌ سه‌رهید ئیجازه‌م بده‌ نامه‌وێ چیتر له‌م باره‌یه‌وه‌ هیچ بڵێم چونکه‌ له‌م بابه‌ته‌دا زۆر وتن ناچارمان ده‌کا ده‌ست بۆ موحڕه‌ماتی ئاین ببه‌ین که‌ باسکردنی بۆ ئێمه‌ نیه‌ به‌ڵکو ئیشی گه‌وره‌ زانایانه‌ .....هیوام ئه‌وه‌یه‌ شتێکم نه‌وتبێ دڵت لێم ئێشا بێ    ‌

11

دةست خؤش بيت...

10

dast xosh  zor ba suda

9

براكه‌م ده‌ستت خۆش بیت.به‌نسبه‌ت ئه‌م دوو ئایه‌ته‌ی باسی لیوه‌ ده‌كه‌ی شتیكه‌ وابزانم په‌یوه‌ندی به‌و باسه‌ وه‌نیه‌ .چونكه‌ تۆ ده‌توانی بلی ی ئه‌وه‌ی موشریكه جا ئه‌هلی كتاب بیت یان نا بیكوژی؟ئه‌سله‌ن له‌مه‌دینه‌ حكومه‌تی ئیسلام ژیانی بۆ ئه‌وانیش دانا و ریگریه‌كی نه‌بوو تا ئه‌و كاته‌ی كه‌ فیتنه‌یان دروست كرد بۆ سه‌ر موسولمانان خه‌ریكی پیلان گیران بون دژی موسولمانان.ئیسلام دینیك نیه‌ به‌زه‌بری شمشیر بیت هه‌موو كه‌س ئازاده‌ له‌دین (لا اكراه فی الدین)به‌لام ئه‌گه‌ر ویستی پیلان بگیری ده‌بیت له‌ ملی بدری.به‌نسبه‌ت ناسخ و منسوخ راسته‌ هه‌ندیك هه‌نه‌ له‌گه‌لی نینه‌ به‌لام راسته‌كه‌ی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ بوونی هه‌یه‌ خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموو: (ما ننسخ من ءایة او ننسها نأت بخير منها او مثلها) ده‌توانی سه‌یری ته‌فسیر بكه‌ی بزانی زانایان و موفه‌سیران چی ده‌لین..وه‌ چه‌ندان زانای گه‌وره‌ ره‌حمه‌تیان لیبیت كتابیان له‌سه‌ر ئه‌م باسه‌ نوسیوه‌.نمونه‌ش زوره‌ له‌ قورئان ئه‌وه‌تا گورینی قیبله‌ خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموی ((ولله المشرق والمغرب فأینما تولوا فثم وجه الله ان الله واسع علیم))پیغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم و موسولمانان روویان له‌ قدوس كرد پاشان خوای گه‌وره‌ ئایه‌تیكی تری دابه‌زاند كه‌ تیدا قیبله‌ گۆرا به‌ بیت الحرام ((ومن حیث خرجت فول وجهك شطر المسجد الحرام وحيث ماكنتم فولوا وجوهكم شطره))
هه‌روه‌ها ئایه‌تی((لله مافی السماوات ومافي الارض وان تبدوا مافي انفسكم او تخفوه يحاسبكم به الله ))نه‌سخ كرا به‌ئایه‌تی ((لا یكلف الله نفسا الا وسعها)) چه‌ندانی تر.لیره‌وه‌ش پیویسته‌ بگوتری كه‌ نه‌سخ ته‌نها له‌ ئه‌مرو نه‌هیه‌ ،بابه‌تی بیروباوه‌رو ئه‌سماء و صفاتی خوای گه‌وره‌ ئه‌م شته‌ی تیدا نیه‌.حكمه‌تیش له‌ نه‌سخ بۆ به‌رژه‌وه‌ندی به‌نده‌كانه‌.ریزی زورم بۆت هه‌یه‌

8

کاکه‌ سه‌رهید سڵاو،ده‌ستت خۆشبێت،برای من بۆ ێیمه‌ که‌ ته‌نها موسڵمانێکی ساده‌ین ووردبونه‌وه‌ له‌ هه‌ندێ بابه‌ت ده‌بێته‌ جێگه‌ی مشتومڕێکی بێ ئاکام،بۆ نمونه‌ مامۆستای شه‌هید ناصری سبحانی باسی ئه‌م بابه‌ته‌ی کردوه‌ ڕایی وایه‌ ئه‌مه‌ ته‌نها بۆ گه‌وره‌ زانایانی زۆر شاره‌زای ئاینی ئیسلامه‌ که‌ له‌ حاڵێکدا پێوست بکا (سه‌رنج بده‌ ئه‌ڵێ پێویست بکا) له‌م باره‌یه‌وه‌ ئیجتیهاد بکه‌ن،یانی دور له‌ ئێمه‌ چونکه‌ هه‌ر ئایه‌تێک له‌ قورآنی پیرۆز له‌ بارودۆخێکی جیاوازدا هاتۆته‌ خواره‌وه‌،له‌ مێژووشدا ڕاڤه‌کردن و لێکدانه‌وه‌ بۆ ساتێک یان سه‌رده‌مێکی مێژوویی به‌ بیرکردنه‌وه‌ی ئه‌م سه‌رده‌مه‌ی ئێستا تووشی هه‌ڵه‌ یان دروستتر بڵێم به‌ لا ڕێماندا ئه‌بات بۆ نمونه‌ سه‌یری ئه‌م دوو ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌ بکه‌ که‌ هه‌ر یه‌که‌یان له‌ شوێن و کاتێکی جیاوازدا دابه‌زیون ،یه‌که‌میان له‌ مه‌که‌ دابه‌زیوه‌ کاتێک موخاته‌به‌ی کافره‌کان ئه‌کات (لکم دینکم ولی دین) دیاره‌ ماناکه‌ی چیه‌....دووه‌میان له‌ مه‌دینه‌ دابه‌زیوه‌  کاتێک موخاته‌به‌ی موسڵمانان ده‌کات (وقاتلوا المشرکین کافه‌) ببورن گه‌ر جوان و دروست نه‌م نوسیبێ،ئه‌م دوو ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌ له‌ جه‌وهه‌ردا هه‌ندێ خاڵیان ڕه‌نگه‌ دژ یه‌کبێ به‌ڵام ئه‌گه‌ر بۆ کات و شوێنیان بگه‌ڕێینه‌وه‌ ده‌بینین له‌ یه‌که‌مدا موسڵمانان له‌ هه‌ڵوێستێکی نابه‌رامبه‌ردا یان دروستتر بڵێم لاوازدا بوون بۆیه‌ کات و شوێنه‌که‌ ئه‌وه‌ی خواستوه‌ به‌ڵام له‌ دووه‌مدا ده‌بینین موسڵمانان له‌ هه‌ڵوێستێکی به‌هێزدا بوون بۆیه‌ گه‌ر سه‌رنج بده‌ین له‌ ئایه‌تی دووه‌مدا هه‌ڵوێسته‌که‌ تونده‌،باشه‌ کاک سه‌رهید من ئه‌پرسم ئایا ئایه‌تی دووه‌م (ناسخ)ه‌ و ئایه‌تی یه‌که‌م(مه‌نسوخ)؟ئه‌گه‌ر وه‌ڵامی به‌ڕێزتان (به‌ڵێ) بێت،من دیسان ده‌پرسم ئایه‌ ئه‌و ‌هێزه‌ی که‌ موسڵمانان هه‌یان بوو له‌ مه‌دینه‌ ئه‌مڕۆ ئێمه‌ هه‌مانه‌ بۆ ئه‌وه‌ی شه‌ڕی هه‌موو موشریکان بکه‌ین به‌ ‌حوکم و ده‌ستوری ئایه‌تی دووه‌م؟ بێ گومان نیمانه‌،کوا له‌ کوێمان بوو سه‌یری حاڵمان دونیایه‌ک کێشه‌شمان هه‌یه‌ له‌ نێوخۆدا(مه‌به‌ستم ته‌واوی موسڵمانانه‌)...خۆ ئه‌گه‌ر له‌ نێوان (به‌ڵێ) و (نه‌خێر) دا به‌ڕێزتان وه‌ڵامێکی ترتان هه‌بێ ،منیش ئه‌ڵێم کاکه‌ سه‌رهید ئه‌وه‌ ئیشی گه‌وره‌ پیاوانی وه‌ک(ناصری سبحانی) یه‌ که‌ شه‌هیدکرا له‌ ئێران یان دکتۆر و پایه‌ به‌رزی جیهانی ئیسلامی (مصطفی زه‌ڵمی)ه‌ که‌ له‌ باره‌یه‌وه‌ ئیجتیهاد بکه‌ن ،هه‌ر بۆ زانیاری به‌ڕێزتان مصطفی زه‌ڵمی کتێبێکی له‌مباره‌یه‌وه‌ هه‌یه‌ (له‌مه‌یاندا بمبه‌خشه‌ ناوی کتێبه‌که‌م بیر نه‌ماوه‌ بۆ خۆی له‌ که‌ناڵی ئاسمانی په‌یام باسی لێوه‌کرد)که‌ تیایدا ڕاستی ئه‌م قسانه‌مان ده‌سه‌لمێنێ......هیوادارم شتێکم نه‌وتبێ که‌ ببێته‌ جێگه‌ی نیگه‌رانی به‌ڕێزتان

7

ده‌ستت خۆش بیت خوا پاداشتت بداته‌وه‌..كاك زانا 22 به‌لگه‌ت چیه‌ كه‌ ناسخ و مه‌نسوخ له‌ قورئان نیه‌؟

6

سه‌هه‌ند نووسی:

ده‌ستت خۆش بێت زانیاری به‌سودن.

5

ده‌ستت خۆشبێت،به‌س ناسخ و مه‌نسوخ له‌ قورآندا نیه‌....بۆ زانیاریت

4

[size=16]زورزور سودم ليبينى سه باره ت بةكورةكه ى نوح عليه سلام ئةوةى برواي بينةهينا من به كه نحانم بيستووة دوباره سى باره دةست خوش ‏[/size]

3

دةستةكانت خؤش بيت

2

ده‌ستت خۆش بێت زانیاری به‌سودن.

1

[center][size=24]قورئان _ کتاب _ فرقان _ ذکر )

سیفه‌ته‌کانی قورئان چه‌ندن ؟
( هدی _ رحمه‌ _ موعظه‌ _ نور _ شیفا _ مبارک _ مبین )

الناسخ چی یه‌ ؟
ئه‌و ئایه‌ته ‌‌یه‌ که‌ حوکمی ئایه‌ته‌که‌ی پێش خۆی لابردوه‌ .

مه‌نسوخ چی یه‌ ؟
ئه‌و ئایه‌ته‌یه‌ که‌ حوکمه‌که‌ی لابراوه‌ .

قورئان چه‌ند پیته‌ ؟
3040740

قورئان چه‌ند سوره‌ته‌ ؟
114 سوره‌ته‌ .

قورئان چه‌ند جزئه‌ ؟
30 جوزئه‌

قورئان چه‌ند حیزبه‌ ؟
60 حیزبه‌

قورئان چه‌ند ئایه‌ته‌ ؟
( 6236 ) ئایه‌ته‌ به‌لای ئیمامی عه‌لی یه‌وه‌ ، وه‌ ( 6226 ) ئایه‌ته‌ به‌لای ئه‌هلی شامه‌وه‌ .

ناوه‌راستی قورئان له‌ کوێیه‌ ؟
ووشه‌ی ( ولیتلطف ) له‌سوره‌تی کهف .

بچوکترین ئایه‌ت له‌ چ سوره‌تێکه‌ ؟
له‌ سوره‌تی یس

درێژترین ئایه‌ت له‌ چ سوره‌تێکه‌ ؟
درێژترین ئایه‌ت له‌ سوره‌تی ( البقره‌ ) ئایه‌تی ( 282 ) .

سوره‌تی مه‌کی چی یه‌ ؟
ئه‌و سوڕه‌‌ته‌یه‌ که‌ له‌ ئه‌شکه‌وتی ( حراء ) یان ( حدیبیه‌ ) یان ( عرفه‌ ) یان ( منی ) هاتوه‌ته‌ خواره‌وه‌ ئه‌مانه‌ به‌ مه‌ککی ده‌ژمێردرێن ، ئه‌م ئایه‌تانه‌ش زیاتر باسی عه‌قیده‌و مجاده‌له‌و یه‌کتاپه‌رستی ده‌کات .

سوره‌تی مه‌دده‌نی چی یه‌ ؟
ئه‌و سوره ‌تانه‌یه‌ که‌ له‌ مه‌دینه‌و به‌درو ئوحدو ده‌روپشتی هاتوه‌ته‌ خواره‌وه‌ ئه‌ویش به‌گشتی باسی حوکم و ده‌وپه‌ت و حه‌پاپ وحه‌رام و ناسینه‌وه‌ی مونافقین و وه‌ ناسینه‌وه‌ی جوله‌که‌کان و ‌ جیهاد کردن ده‌کات .
چۆن ئایه‌ته‌کانی مه‌ککی و مه‌دده‌نی ده‌ناسیه‌وه‌ ؟

1_ ئایه‌ته‌کانی مه‌ککه‌ به‌وه‌ هاتوه‌ ( یایها الناس ) یان ( یابنی ادم ) به‌ڵام ئه‌وانه‌ی مه‌دینه‌ به‌ ( یایها الذین امنوا ) دێت به‌پام له‌ (7) شوێنی مه‌دینه‌دا به‌ ( یاایها الناس ) هاتوه‌ دوانی له‌ به‌قره‌ چواری ( النساء ) یه‌کێکیش ( الحجرات ) .

2_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی به‌ ( الم ، الر ، ق ) واته‌ به‌پیتی ( تهجد ) ده‌ست پێده‌کات مه‌کین جگه‌ له‌سوره‌تی ( البقره‌ ، ال عمران ) وه‌ ( الرعد ) خیلافی تێدایه‌ .

3_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی که‌ چیرۆکی پێغه‌مبه‌رانی تێدایه‌ ( سه‌لامی خوایان لێبێت ) به‌ گشتی مه‌کین هه‌ندێک له‌ چیرۆکیان نه‌بێت به‌که‌می که‌ مه‌ده‌نین هه‌رچی سوره‌تێک باسی ئاده‌م و ابلیسی تێدایه‌ مه‌کین جگه‌ له‌ سوره‌تی ( البقره‌ ) .

4_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی ( السجده‌ )ی تێدایه‌ مه‌کین .

5_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی باسی مونافقینی تێدایه‌ هه‌موو مه‌ده‌نین جگه‌ له‌سوره‌تی ( العنکبوت ) که‌ خۆی مه‌کی یه‌ به ڵام یه‌ک ئایه‌تی تێدایه‌ ئه‌ویش مه‌ده‌نی یه‌ که‌ باسی منافقین ده‌کات .

6_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی ووشه‌ی (کلا )ی تێدایه‌ مه‌کین بۆنموونه‌ ( کلا ان الانسان لیطغی ) سوره‌ته‌ مه‌کییه‌کان باسی ( قیامه‌ت و عه‌قیده‌و یه‌کتا په‌رستی ده‌کات ) سوره‌ته‌ مه‌ده‌نی یه‌کان باسی ( ئه‌حکام ، جیهاد ، مونافیقین ، ئه‌هلی کتاب ) ده‌کات .

( محکمات متشابهات ) له‌ قورئاندا چی یه‌ ؟
( محکمات ) ئه‌و ئایه‌تانه‌ن که‌ مانایه‌کی ڕوون و ئاشکرا ده‌به‌خشێ وه‌کو ( اقیموا الصلا‌ة ) .
( متشابهات ) ئه‌و ئایه‌تانه‌ن که‌ چه‌ند مانایه‌ک هه‌ڵده‌گرێ واته‌ : یه‌ک مانای ته‌واو نابه‌خشێ ( وجاء ربک والملک صفا صفا ) (ثلاثه‌ قروء ) ( او لمستم النساء ) .
ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی له‌قورئاندا هاتووه‌ 25 دانه‌یه‌ ناوه‌کانی بڵێ ؟
( ئاده‌م ، ئیدریس ، نوح ، هود ، صالح ، ابراهیم ، اسماعیل ، اسحاق ، یعقوب ، یوسف ، لوط ، شعیب ، ایوب ، ذالکفل ، الیسع ، الیاس ، یونس ، موسی ، هارون ، داود ، سلیمان ، زکریا ، یحیی ، عیسی ، محمد ) علیهم السلام .

ناوی ئه‌و قه‌ومانه‌ی له‌ قورئاندا هاتوون ؟
قومی ( نوح ، پمود ، عاد ، لوط ، شعیب ، یونس، تبع ) .

ناوی ئه‌و کۆمه‌ڵانه‌ی له‌ قورئاندا هاتوون ؟
( اصحاب : فیل ، الرس ، القریه‌ ، کهف ، الاخدود ، القرده‌ ، الخنازیر ) .
ناوی ئه‌و ئیمبراتۆره‌ کۆنانه‌ی له‌ قورئاندا ناویان هاتووه‌ ؟
( الروم ) .

ناوی ئه‌و پیاو چاکانه‌ی ناویان له‌ قورئاندا هاتووه‌ ؟
( ذوالقرنین ، زید ، لقمان ، عزیر ، هابیل )

ووشه‌ی ئیسرائیل له‌ قورئاندا کێ یه‌ ؟
( یعقوب ) علیه‌ السلام

( بنی ئیسرائیل ) کێ یه‌ له‌قورئاندا ؟
واته‌ : کوڕه‌کانی یعقوب ، که‌ژماره‌یان 12 دانه‌ بوو یه‌کێکیان پێغه‌مبه‌ر ( یوسف ) بوو علیه‌ السلام ئه‌وی تریان هیچیان پێغه‌مبه‌ر نه‌بوون ، به‌پام له‌نه‌وه‌کانی دوای خۆیان پێغه‌مبه‌رایه‌تی دروست بوو وه‌پێ شیان ده‌وترێت کوڕه‌کانی یعقوب .

ناوی ئه‌و پیاو خراپانه‌ی ناویان له‌ قورئاندا هاتووه‌ ؟
( قابیل ، سامری ، ابی لهب ، نمرود ، قارون ، هامان ، ئازر {باوکی ابراهیمه‌} )

ئه‌و ئافره‌تانه‌ی ناویان له‌قورئاندا هاتووه‌ به‌ڕاسته‌خۆ ؟
( مریم )

ناوی ئه‌و حیوان و باڵندانه‌ی یان حه‌شه‌رانه‌ی له‌ قورئاندا ناویان هاتووه‌ ؟
( سه‌گ ، گوێ درێژ ، گوێ درێژی وه‌حشی ، قه‌له‌ڕه‌ش ، میرووله‌ ، هه‌نگ ، عه‌نکه‌بوت ، گورگ ، په‌پوو سلێمانکه‌ (هود هود) ، مانگا ، حوشتر ، هێستر ، کوله‌ ، ئه‌سپێ ، بۆق ، فیل ، مێشووله‌ ، به‌راز ، به‌ران ، مار ، ماسی ) .

نازناوی ئه‌و مه‌لیکانه‌ی له‌ قورئاندا هاتووه‌ ؟
( فیرعه‌ونی مسر ، تبع هی سه‌به‌ئیه‌کان )

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی عه‌ره‌ب بوون له‌ قورئاندا ناویان هاتووه‌ چوارن ؟
( هود ، صالح ، شعیب ، محمد ( سه‌لامی خوایان لێبێت ) .

ناوی ئه‌و شاره‌کۆنانه‌ی ناویان هاتووه‌ له‌ قورئاندا ؟
( میسر ، بابل ، بعلبک (بعل) ، یثرب(مدینه‌) ، مه‌ککه‌ )

مه‌ککه‌ به‌چوار جۆر ناوی هاتووه‌ له‌قورئاندا ناویان بپێ ؟
( بکه‌ ، مه‌ککه‌ ، ام القری ، بلد امین )

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی ژنیان کافر بوون که‌ له‌قورئاندا هاتبێ ؟
( نوح ، لوط ) سه‌لامی خوایان لێبێت .

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی که‌ کوڕیان کافربێت که‌ له‌قورئان هاتبێت ؟
نوح علیه‌ سلام ، کوڕه‌که‌ی ( یام


س:_ باخجه[/size][/center]