خوای كارلەجێ دەفەرمووێ‌: [ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنْ الأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ] الحج: ٣٠
واتە: «خۆتان بپارێزن لە پیسی بتەكان كە هاوبەش دانانە بۆ خوا بە تەنها ببن بە بەندەی خوداو پەرستن‌و عیبادەت تەنها بۆئەو بكەن‌و، لەوكەسانە مەبن كەهاوبەش وهاوەڵیان بۆخوا داناوەو دەیپەرستن، وە خۆشتان بە دووربگرن لە ‌ووتەی درۆو شایەتی دانی ناڕەوا‌و، لەو كەسانە مەبن كە شایەتی درۆ‌و ناڕەوا دەدەن ».
«عَبْدِ الرَّحْمَنِ »ی كوڕی«أَبِي بَكْرَةَ » لە لەباوكی یەوە دەگێڕێتەوە كە پێغەمبەرەوە صلى الله عليه وسلم فەرموویەتی:
« أَلَا أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَڕ الْكَبَائِڕ ثَلَاثًا »واتە: « ئایا ئاگادارتان بكەمەوە لەگەورەترینی گوناهەكان؟» سێ جارئەمەی دووبارەكردەوە.
وتیان بەڵێ ئەی پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم.
پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم فەرمووی: « الْإِشْرَاكُ بِاللَّهِ وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ » واتە: « هاوبەش بۆ خوادانان و، ئازاردانی دایك وباوك ».
لەم كاتەدا پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم شانی دا دابوو كە قسەی دەكرد، بەڵام لە سێیەم جاردا هەستایەوەو دانیشت وفەرمووی:
« أَلَا وَقَوْلُ الزُّوڕ » واتە: « وریابن شایەتی دانی درۆ وقسەی درۆش یەكێكە لە تاوانەگەورەكان ». بەردەوام ئەمەی دووبارە دەكردەوە تا خۆزگەمان خواست وازی بهێنایە و ئەوەندە خۆی ماندوو نەكردایە.(رواه البخاري انظر الفتح 5/261)
دووبارەكردنەوەی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم و زۆر ووتنەوەی لێرەدا بۆ ئەوەیە كە خەڵكی ووریاكاتەوە لە شایەتیدانی درۆو سڵی لێبكەنەوە، چونكە خەڵكی كەمتەرخەمن‌و گوێ بە شایەتی دانی درۆ نادەن‌و هۆكارو پاڵنەریش زۆرن بۆ ئەوەی شایەتی درۆ بدەن، وەكو دوژمنایەتی‌و حەسودی‌و ڕق‌و قینە بەرامبەر بە یەكتر، وە لەبەرئەوەی چەندەها بەڵاو نەگبەتی زۆری لێ دەكەوێتەوە، چەندەها حەق وماف بەهۆی شایەتی دانی درۆوە وون بووەو فەوتاوە، وە چەندەها كەسی بێتاوان بە هۆی شایەتی دانی درۆوە تاوان باركراوە، یان بەهۆی شایەتی دانی درۆ خەڵكی چەندەها شتی دەست كەوتووە كەشیاوی نی یە، یان نەسەب‌و ڕەچەڵەكێك دراوە بەكەسێك كە نەسەب‌و ڕەچەڵەكی خۆی نی یە بەهۆی شایەتی دانی درۆوە.
وە لەو كەمتەرخەمیانەی كە لەناوخەڵكدا دەبینرێ دەربارەی شایەتی دانی درۆو گوێی پێنادەن‌و بەئاسان‌و كەم بایەخ تەماشای دەكەن ئەوەیە كە هەندێ كەس لە مەحكەمە‌و دادگاكاندا دەیكەن‌و ئەم بەو دەڵێ تۆ شایەتیەك بۆ من بدە منیش شایەتیەك بۆ تۆ دەدەم، بۆیە شایەتی بۆ دەدات دەربارەی كارو بارو ئیشێك، وەكو شایەتی دان دەربارەی موڵكیەتی زەویەك یان خانوەیەك یان پاكانەی بۆ دەكات لەكاتێكدا لە پێشتر نەیبینیوەو نەیناسیوە تەنها لەدەرگای مەحكەمەدا نەبێ یان لەڕاڕەوەكانی ناو دادگا نەبێ، كە لەڕاستیدا شایەتی دان پێویستی بە زانیاری هەیە دەربارەی ڕاستی شتەكان‌و حاڵ‌و باڵیان بەڵام ئەم كوێرانە شایەتی دەدات.
جا بۆیە ئەم شایەتی دانە درۆیەو ناڕەوایە، هەر بۆیە پێویستە شایەتی دان بەم شێوەیە بێ كە لە قورئاندا هاتووە: [ وَمَا شَهِدْنَا إِلاَّ بِمَا عَلِمْنَا] يوسف: ٨١
واتە: « شایەتیمان نەداوە تەنها بەوە نەبێ كە زانیومانە‌و عیلمان پێ ی هەیە »

[size=16]Ba8.Org[/size]