دةميك بوو بةتةماى بابةتيك بووم لةسةر تئروانين بنووسم بةلام قةدةرى خواى كةورة نةمتوانى تا ئةوة شةوة لة سايتى بةهةشت ئةو بابةتةم بةر جاو كةوت؟بؤية بةكرنكم زانى و وةعديشم بةكةسيك لة يانة دابوو كة شتيكى وةها بنووسم بةلام قةدةرى خواى كةورة نةمتوانى بؤية الحمدالله خواى كةورة سةهلى كرد و توانيم شتيك لةسةر ئةم بابةتة بدؤزمةوة هيوادارم سود مةند بن تيدا.
ان الحمد لله نحمده و نستعينه ونستغفره، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا، وسيئات أعمالنا، من يهده الله فلا مضل له، ومن يضلل فلا هادي له، أشهد أن لا إله إلا الله، وأن محمدا عبده ورسوله، أما بعد
خوشك و برای لاوم: بەڕاستی یەكێك لە بەخششەكانی خوای پەروەردگار بۆ مرۆڤـ چاوە وەك هەموو ئەندامەكانی تری جەستەی مرۆڤـ بۆیە دەبێ سوپاسی زۆری پەروەردگاری خاوەن بەخشش بكەین.
خوشك و برای بەڕێزم: بزانە كە بەرپرسیاری بەرامبەر چاوەكانت لە پاشەڕۆژدا وەك هەموو ئەندامەكانی تر، وە خوای گەورە لێت دەپرسێتەوە بەڵكو مۆر دەدا بەسەر دەمتدا و ئەندامەكانت كە لەدونیادا بەپێی فەرمانی خوای گەورە پێیان هەڵنەساوی دەیان هێنێتە قسە كردن و هەموو شایەتیت لەسەر دەدەن، وەك خوای گەورە دەفەرموێ‌: [ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً ] (الإسراء:36)، واتا: بەڕاستی ئەندامەكانی بیستن و بینین و دڵ هەموویان كە سێ دروست كراوی خوای گەورەن خاوەنیان بەرپرسە لێیان.
جا لەبەر ئەوە پێویستە بەزەییمان بەخۆدا بێتەوە و چاومان بپارێزین، چونكە چاو ئامرازی وروژاندنی هەستی مرۆڤە، بۆیە ئەوەی كە چاوی داناخات دووچاری بێزاری دەبێت و هەمیشە غەم و پەژارەی زیاد دەكات و لەبیر كردنەوە و ئازاردا دەژی.
بۆیە دەبێ سوپاسی پەروەردگاری لەسەر بكەین و لە بێ فەرمانیدا بەكاری نەهێنین و چونكە چاو یەكەم پەیژەی سەركەوتنە بۆ تاوان بۆیە شەیتانیش دەركی بەمە كردووە و زۆرتر لە ڕێگای چاوەوە دەچێتە ناو دڵەوە كەوایە چاوت بپارێزە و ئەو دەرگایەی شەیتانی نەفرین لێ‌ كراو لەسەر خۆت داخە.
بەڵگە لەسەر حەرامێتی نەزەر

خوای گەورە دەفەرموێ‌: [ قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ] (سورة النور: 30)، واتا: ئەی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم بە پیاوانی باوەڕدار بڵێ‌ كە چاویان داخەن و تەماشای حەرامی پێ نەكەن، وە داوێنی خۆشیان بپارێزن، ئەوەش چاكترە بۆیان، بەڕاستی خوای گەورە ئاگادارە بەوەی دەیكەن.
دەبینین خوای گەورە پاش فەرمان كردن بەچاو داخستن فەرمان دەكات بەپاراستنی داوێن چونكە پەیوەندی یەكی گرنگ لەنێوان چاوو داوێندایە كەخوای گەورە سەرنجمانی بۆ ڕادەكێشێ، چونكە ئاوەڵا كردنی چاوو دانەخستنی كاری خۆی دەكات و ئەو وێنەیەی كەبەچاوی گرتوویەتی هەمیشە دەیباتەوە دونیای خەیاڵاتەوە و دوور نیە تەنها ئەو ڕوانینە بەرەو كاری خراپی تریشی ببات، لەبەر ئەوەی داخستنی چاو هۆكارێكە بۆ بۆپاك ڕاگرتنی داوێن بۆیە خوای گەورە پێكەوە باسیان دەكات.
وە خوای گەورە وەك فەرمانی بەپیاوان كردووە كە چاویان داخەن بەهەمان شێوە لەپاش ئەو ئایەتە فەرمانی بە ئافرەتانیش كردووە كە چاویان داخەن و ئافرەتانیش هاوشانی پیاوانن لەفەرمان و پاداشت و سزاشدا بۆیە یاسای بۆ ئەوانیش داڕشتووە بۆ ئەوەی پەیڕەوی كەن و بەختەوەری پەروەردگار بەدەست بێنن، وەك دەفەرموێ‌: [ وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ ] (سورة النور: 31)، واتا: وە بە ئافرەتانی باوەڕدار بڵێ چاویان داخەن لە ئاستی حەرام و داوێنیشیان بەپاكی ڕابگرن، وە جوانی و ڕازاوەیی خۆیان بەدەر نەخەن بۆ جگە لە مەحرەمەكانیان نەبێت.
وەك بینیمان خوای گەورە فەرمان بە هەردوو ڕەگەز دەكات كە چاویان داخەن لەبەرامبەر یەكتر و حەرام كراوەكانی كەدا، بەهەمان شێوە پاش پاراستنی چاو خوای گەورە فەرمان بەپاك ڕاگرتنی داوێنیش دەكات، چونكە وەك پێشەوا (ابن القیم) دەفەرموی: لە بنچینەدا چاو داخستن بۆ پاراستن و پاك ڕاگرتنی داوێنە، بۆیە خوای گەورە لە پێشدا باسی كردووە، وە خوای گەورە چاوی بە ئاوێنەی دڵ داناوە، جا گەر بەندە چاوی پاراست ئەوە دڵیش ئارەزوو ئیرادەی كەم دەبێتەوە.
خوشك و برای بەئیمانم: وەك حەرامی ڕوانین و نەزەرمان بۆ دەركەوت لە بەڵگەكانی سەرەوەدا دەبا بیر و هۆشمان بەكار خەین و وریا بین و لە ئێستاوە بڕیار بدەین كە خۆمان بپارێزین لە زینای چاو، گەرچی زینای بچووكیش بێ، چونكە هەنگاو و ڕاكێشەرە بۆ داوین پیسی، پێویستە بە یارمەتی خوای گەورە خۆمانی لێ بەدوور بگرین بۆ ئەوەی لەدوا ڕۆژدا زەرەرمەند نەبین و پەشیمان نەبینەوە، هەموو كات دوا ڕۆژمان لە پێش چاو بێت و هەوڵ بۆ سەرفرازی و سەركەوتنی ئەو ڕۆژە بدەین ئەوەش بەدی نایەت جگە بە خۆ بەهێزكردن بەیادی خوای گەورە و هەست كردن بە چاودێری لە سەرمان و شكاندنی كۆتەكان و ئارام گرتن و سەركەوتن بەسەر نەفس و ئارەزووەكانمان.
وریابە خوشكم.. وریابە برام: بۆ چەند ساتێكی كەمی بڕاوە خۆت مەخە داوی شەیتانی جنۆكە و مرۆڤەكان دوا ڕۆژت لەدەست مەدە با نەبیتە هۆی ڕیسوایی، وە نەشبیتە جێی گاڵتە پێكردنی ئەندامەكانت، چەندە ڕووداوێكی ناخۆش و ناهەموارە لە ڕۆژێكدا كە هەموو ئەندامەكانی لاشەت شایەتیت لەسەر دەدەن كە چاویش یەكێكە لەو ئەندامانە كە لە هەموویان زیاتر چێژی لەشتە حەرام كراوەكان بینیوە و خوای گەورە دەیهێنێتە گوفتار و دەڵێ‌ ـ بە من بۆ حەرامی دەڕوانی ـ وە هەر ئەویش بووەتە هۆی ئەنجامدانی زۆربەی تاوانە ڕیسواكەرەكان، دەی پێش ئەوەی ئەو ڕووداوەت بەسەر بێت و كات بەسەر چێ و بەهاری عومرت بەسەرچێ و گەڵای تەمەنت هەڵوەرێت بگەڕێوە، چونكە لەوێ‌ گەستنی پەنجەی پەشیمانیش هیچ فریات ناكەوێ و دادت نادات !!
ووتەی زانایان لەسەر تێڕوانین

حەسەنی بەسری ـ ڕەحمەتی خوای لێبێ ـ دەفەرموێ‌: هەر كەس چاوەكانی بەڕەڵا بكات و بیگێڕێت لە ئەم لاو ئەو لادا ئەوا غەم و پەژارەی زۆر دەبێت.
(ابن الجوزی) ـ ڕەحمەتی خوای لێبێ ـ دەفەرموێ‌: بزانە كە بنچینەی عیشق و ئەوین واڵا كردنی چاو و نەزەری حەرامە.
(ابن القیم) ـ ڕەحمەتی خوای لێبێ ـ دەفەرموێ‌: سەرەتای هەموو تاوانێك بەهۆی چاوەوەیە، هەر بۆیە كە فەرمان كراوە بە داخستنی، چونكە ئەمە پێشەكیەكە بۆ پاراستنی داوێن، وە هەموو ڕووداوێكیش سەرەتاكەی ڕوانینە.
نەزەر لە فەتوای زانایاندا

پرسیار: حوكمی ڕوانین بۆ ئافرەتی نامەحرەم (بێگانە) چیە سەبارەت بە پیاو بۆ ئافرەتان یان ئافرەت بۆ پیاو لە كاتی تەماشاكردنی تەلەفزیۆندا ؟
وەڵام: دروست نیە، چونكە زۆربەی كات لەسەر تەلەفزیۆن شوێنی حەرامیان بەدیارە و ڕوتن. وە هەروەها لە پیاوانیش خۆیان جوان دەكەن و ڕازاوەن كە ئەمەش جوڵاندنی فیتنە و خراپەكارییە لە زۆربەی كاتدا (اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء)
سودەكانی چاو داخستن

بێگومان خوای گەورە كاتێ‌ شتێك قەدەغە دەكات لە بەرامبەریدا پاداشتی بۆ ئەو كەسانە داناوە كە گوێڕایەڵی دەبن، و لە پێناویدا وەك پەرستشێك خۆیان لەو تاوانە بەدوور دەگرن، بەهەمان شێوە پاداشتی لەسەر چاوداخستن و پاك ڕاگرتنی داوێنیش داناوە. وەك لەپاش ئەوەی كە فەرمان بەپیاوان و ئافرەتانی باوەڕدار دەكات كە چاویان داخەن و تەماشای حەرامی پێنەكەن ـ كە ئەویش یەكێكە لە تاوانەكان ـ لە كۆتایی فەرمان بەچاو داخستنیاندا دەفەرموێ‌: [ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ] (سورە النور: 31)، واتا: وە هەمووتان تۆبە بكەن و بگەڕێنەوە بۆ لای خوای گەورە بەڵكو سەرفراز بن.
لە فەرمودەیەكی (صحیح) ی پێشەوا بوخاری دا هاتووە كە پێغەمبەری خوا صلىالله عليه وسلم فەرمویەتی: " مَنْ يَضْمَنْ لِى مَا بَيْنَ لَحْيَيْهِ وَمَا بَيْنَ ڕجْلَيْهِ أَضْمَنْ لَهُ الْجَنَّةَ " (رواه البخاري)، واتا: وە هەر كەسێ زمانی و ئەوەی لە نێوان ڕانەكانیەتی بپارێزێ‌، ئەوا منیش كەفیلی و زامنی بەهەشتی بۆ دەكەم.
داواكارم لەخوای بەبەزەیی یارمەتیمان بدات بۆ گوێڕایەڵی فەرمانەكانی و داخستنی چاومان و ڕاگرتنی دڵ و دەروونمان بەپاكی. هەر ئەویش چاكترین یارمەتی دەر و پشتیوانی بڕوادانە.
وَآخِرُ دَعْوَانا أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
لة سايتى بةهةشت وةركيراوة.