[center][/center]
[center][size=24]
ئادابەکانی خوێندن و مامەڵەکردن لەگەڵ قورئانی پیرۆزدا چین ؟

ئاشکرایە قورئانی پیرۆز وەک ھیچ یەکێک لە پەرتووکەکانی تر نی یە ، پەرتووکێکە تاکو ئێستا ھیچ وشەێکی تووشی لادان و گۆڕان نەبووە و نابێت ، چونکە خودای گەورە خۆی بەڵێنی پاراستنی داوە .
ھەربۆیە کتێبێکی ئاوا پێویست دەکات خۆێندنەوە و مامەڵە لەگەڵ کردنیشی بەشێوەیەکی جوان و بە ڕێزەوە بێت .
ئادابەکانیشى ئەمانەی خوارەوەن :

١_ نیەت تەنھا بۆ خودا بێت . نەوەک بۆ بەدەست ھێنانی دەستکەوتێکی
دونیایی .
٢_ خاوێنی : دابین کردنی خاوێنی لاشە و بوونی دەست نوێژوخاوێنی
شوێن وپۆشاک (جل وبەرگ) .
٣_ دانیشتن لەسەرچۆکان و ڕووکردنە قیبلە و سیواک کردنی پێشوەختە .
٤_ ئامادەباشی لاشەو دەروون و دابین کردنی کەش وھەوایەکی ئارام .
٥_ خوێندنەوەی /أعوذ بالله من الشيطان الرجيم و بسم الله الرحمن الرحيم
٦_ دەنگ نزم کردنەوە لە کاتی خوێندنەوەیدا لە شوێنێکی گشتی بەتایبەتی
مزگەوت چونکە کەسانی تر ھەنە خەریکی نوێژکردن و پاڕانەوە و
بە خۆداچونەوە وتێفکرین .....ھتد .
٧_ خوێندنەوە بە ھێمنی و لەسەر خۆیی وەبەتجویدەوە (ورتل القرآن
ترتيلا ) المزمل/4. واتە" بە وردی و لەسەر خۆ قورئان بخوێنە" .
٨_ وردبوونەوە و سەرنجدانی ئایەتەکان لە کاتی خوێندنەوەیدا .
٩_ وەڵام دانەوەی ئایەتەکان .بۆ نموونە لەکاتی خوێندنی (أليس الله
بأحكم الحاكمين ) التین( ٨ ) واتە "ئایا خوا چاکترین فەرمانڕەوا نیە ؟ دادپەروەرترین فەرمانڕەوا نیە ؟ ". بڵێی (بلى وانا على ذلك من الشاهدين ) واتە"بەڵی من لەوانەم کەوا شایەتی دەدەم کە خودا چاکترین ودادپەروەرترین فەرمانڕەوایە " .یان لە کاتی باسی دۆزەخ پەنابگرێ بە خوا لێی . یان لە کاتی باسی بەھەشت داوا بکەیت لە خودا کەپێتی ببەخشێت .. ھتد .
١٠_دووبارە کردنەوەی ئەو ئایەتانەی کە کاریگەرییان زۆرە لەسەر دڵەکان .
١١_ لەکاتی خوێندنەوەی ئەوئایەتانەی کەلە سەر زمانی بێ باوەڕان بە
ناشایستەیی باسی خودادەکات وەک (وقالوا اتخذ الله ولدا ) واتە " خودا کوڕی بۆ خۆی بڕیار داوە – پەنا بە خوا". دەنگ نزم بکەیتەوە .
١٢_ نەخوێندنی قورئان بە ئاوازێکی نادروست .
١٣_ نەخوێندنی قورئان لەشوێنی ناشایستەدا وەک بازارەکان ..ھتد .
١٤_سوجدە(کڕنۆش) بردن لەشوێنی خۆیدا کە (١٤)چواردە شوێنە: سورەتی /الاعراف - الرعد - النحل - الاسراء - مریم-الفرقان - النمل - فصلت - النجم - الانشقاق - العلق - السجدة - الحج/ کە دوو سوجدەی تێدایە – سورەتی(ص)ش کە جیاوازی لەسەرە
١٥_ نەفرۆشتنی (پەڕاوەکە)بە کەسی بێ باوەڕ .
١٦_گوێ گرتن لێی و بێ دەنگ بوون ئەگەرھاتوو خوێندرا (واذا قرىء القرآن فاستمعوا له وأنصتوا لعلكم ترحمون) الاْعراف (٢٠٤).واتە" کاتێکیش کە قورئان دەخوێندرێت , ئەوە گوێی بۆ بگرن و دڵی بدەنێ و بێ دەنگ بن , بۆ ئەوەی رەحمتان پێ بکرێت و پەروەردگار بەزەیی پێتان بێتەوە ". سورەتی الڕعراف (٢٠٤) .
١٧_ خوێندنەوەی بە دەنگ و ئاوازێکی خۆش .
١٨_ ڕازاندنەوەی بەزیو ڕێپێدراوە بۆ پیاوان وە بە زێڕیش بۆ ئافرەتان .
١٩_ماچ کردن و بۆن خۆش کردنی ودانانی لەشوێنکی بەرز وە ھەستانەوە بۆی.
٢٠_ خوێندنەوەی بە کۆمەڵ . وەک لە فەرمودەدا ھاتووە : (مااجتمع قوم في بيت من بيوت الله يتلون كتاب الله ويتدارسونه بينهم الا نزلت عليهم السكينة وغشيتهم الرحمة وحفتهم الملائكة وذكرهم الله فيمن عنده ) رواە مسلم .
واتە " ھەر کۆمەلێک کۆببنەوە لە مالێک لە ماڵەکانی خودا قورئان بخوێنن و خۆیانی لێی شارەزا بکەن ئیلا ئارامی بەسەریاندا دادەبەزێت و بەزەیی دایان دەپۆشێت و فریشتەکانی خوا دەوریان دەدەن و خودای گەوەرە لە لای خۆی لە نێو کومەڵی فریشتەکان باسیان لێوە دەکات ". ئیمامی موسلیم گێڕایەتیەوە .
٢١_ ھەوڵبدرێت زیاتر لەم کاتانە بخوێندرێت / - لەنێو نوێژەکان - لە نیوەی دووەمی کۆتایی شەودا - لەنێوان مەغریب وعیشادا - لەدوای نوێژی بەیانیدا
- لە ڕۆژی ھەینیدا – لەڕۆژی عەرەفەدا – لە ڕۆژی دووشممە و پێنج شەممەدا
- لە مانگی ڕەمەزان بەگشتی و وە بەتایبەتی لە دە شەوی کۆتایی - ڕۆژی
یەکەمی(ذی الحجة دا ) .
٢٢ _ گووتنی (الله أکبر ) یان (لاالە الا الله والله أکبر )لە سەرەتای سورەتی
(الضحى )تا سورەتی (الناس ) ئەمەش لە نێوان سەرەتای سورەتەکان .
٢٣_بۆ خەتم کردن باشتر وایە لەشەوی ھەینی دەست پێ بکەیت و لە شەوی
پێنج شەممە کۆتایی پێ بھێنیت . وەخوازراوترە کە خەتمەکە لە نۆێژدا
کۆتایی پێ بھێندرێت .
٢٤ دوعاکردن لە کاتی کۆتایی خەتمدا بەتایبەتی دوعای اللهم ارحمني بالقرآن واجعله لي اماما , ونورا وهدى ورحمة , اللهم ذكرني منه مانسيت , وعلمني ما جهلت , وارزقني تلاوته انآء الليل وأطراف النهار , واجعله لي حجة
يارب العالمين ) . واتە ( خودایە بە ھۆی قورئانەوە رەحمم پێ بکە وە بیکە بە پێشەواو ڕووناکی و ڕێنمایی وبەزەیی بۆم , خودایە ئەوەی کە لە بیرم چۆتەوە لێی بە یادم بھێنەوە , وە ئەوەی شارەزاییم لێی نیە فێرمی بکەیت , خوێندنەوەی بە شەو و رۆژیم بە نسیب بکەیت , وە بیکەیتە بەڵگە بۆم ) .وە باشتر وایە لەپاش تەواوبوون دەست بکرێت بە خەتمێکی تر .[/size]
س.قورئان مامۆستای ژیانمە[/center]