پەیوەندی ژن وپیاو لە چوارچێوەی (خێزان)

ئاماده‌كردنی : مامۆستا سه‌رباز محمد

كور ژن دێنێ و کچیش شودەكا ... گرنگە كور بەدڵی خۆی ژن بهێنێ و ئەوەی دەیهێنێ بەزۆر نەبێ ... گرنگیشە كچ شو بەو كەسە بكات كە دلی دەیگرێ ... ئەو هەنگاوانەش لە چوار چیوەی شەرعی خوا بێ .
(خیزان) لەئیسلام دا پلەیەكی زۆر گەورەی هەیە، ئەو كچ و كورەی بەیەك رازی دەبن و یەكتریان دەوی مەرجێكی زۆر گرنگە بۆ دروستبوونی خێزانێكی سەركەوتوو.
زۆر جاریش خۆشەویستی (ژن و پیاو) دوای گواستنەوە دروست دەبێ .
جار جاریش خۆشەویستی دوای گواستنەوە نامێنێ دیارە رەچاوی ( شەرع نەكراوە )
زەواج خۆی لەخۆیدا (ئایەتێكە) كچ و كورێك یەكتر ناناسن ئەركێكی گەورەیان دەكەویتە سەرشان لەبن چاودێری دایک و باوکیان دەردەچن و خۆیان رووبەروی سەختی ژیان دەبنەوە و خێزان پێك دەهێنن.

دوو تەبعی جودا... دوو بنەمالەی جودا... دوو پەروەردەی جودا...

تا لەگەل یەك دەگونجین كاتێكی دەوی ... زۆر جار خالە هاوبەشەكانی نێوان (كورو كچەكە) لەدوای زەواج تۆختر دەبێ و زیاتر لەیەك حالی دەبن .
خوای پەروەردگار دەفەرمێ:
{ وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (21) الروم.
ئەو ئایەتە پیرۆزە سەرنجمان بۆ چەند خالێكی زۆر گرنگ رادەكێشێ .
ژن و پیاو بەجەستە لەیەك جودان بەلام بە (نەفس) یەك نەفسن كەس نەڵێ نەفسی ئافرەت نەفسێكی نزمە و نەفسی پیاو نەفسێكی بەرزە .
{ يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ... } [النسا‌ء: 1]
گەر ورد بینەوە لەو ئایەتە خوای پەروەردەگار دەفەرمێ :
(لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا...) نەی فەرموە (عزوجل) (لتسكنوا عندها ... )
لەبەر ئەوەی (الیها) لەگەل (عندها) جیاوازێكی زۆر گەورەیان هەیە.
(الی) لەزمانی عەرەبی حەرفی (غایەیە) واتە (مەبەست)... دەڵێی
( من الیوم الی الغد ) لەو رۆوە ... تا بەیانی.
(بەیانی) مەبەستەكەیە لەورۆ دەستپێدەكات و بەیانی كۆتایی پێدێ .
(عند) زەرفی مەكانە شوێن (لەلای)
زانایان دەفەرمون (لتسكنوا الیها) بە(دڵە) (لتسكنوا عندها) بە (جەستە) یە.
واتە (كوروكچ) لە پرۆژەی زەواج دەبێت بەدل لەچوار جێوەی (دڵ) كۆببنەوە بەرلەوەی چوار چێوەو دیواری (مالێك) كۆیان كاتەوە.
ئینجا سبحانه وتعالی دەفەرمێ:
(وجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَودَّةً و رَحْمَةً) مەوەدەو رەحمەی لەنێوان داناون.
(مەوەدە) خۆشەویستی (رەحمە) سۆزو بەزەیی.
ژن و پیاو لە زەواجدا خۆشەویستی و سۆزو بەزەیی لەئامێزیان دەگرێ.
خۆ ئەگەر خوا نەخواستە خۆشەویستیەكەش نەمێنێ دەبێ رەچاوی سۆزو بەزەیی بكەن لەنێوانیاندا.
ئەو زەواجەی خۆشەویستی و سۆزو بەزەیی تێكەلە سەركەوتوە .
ئەگەر خۆشەویستیەكەش نەما دەبێ رەچاوی سۆزو بەزەیی بكەن لەگەل یەكتر ...
خۆ ئەگەر خوا نەخواستە سۆزو بەزەیەکەی نێوانیانیشیان نەما ئەو كات ناكری بەزنجیرو ئاسن لەیەك ببەسترێنەوە ئالەو كاتە چاكترین چارە (تەلاقە) خوای پەروەردگار خێزانە موسڵمانەکان بپارێزێ.

ژن وپیاو خۆشەویستیان لەنێوان نەماو دڵیشیان بەیەک نەسوتا ئەو ماڵە نابێتە (سوکنەت) بەڵکو هەر رۆژێک لەگەڵ یەکی دەبەنە سەر کارەساتێکە لەکارەساتەکان.
(خۆشەویستی و سۆزو بەزەیی نێوان ژن و پیاو ) پێکەوە زۆر جوانیان دەکا گەورەتر دەبن لەهەموو ئەکۆسپانەی (دەخرێتە) یان (دێتە) پێشیان.
بۆیە گرنگە بزانی (کێ) دەهێنی و کچیشت دەدەی بە (کێ) زۆر جوان لەو (کێ) یە ورد ببنەوە.