لە دوای تاقیكردنەوەی دووبارە بە كاركەوتنەوە(تەقینەوەیەكی گەورە) روویدا ئەویش تاقیكردنەوە نوێكەی وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكایە و ئامانج و مەبەستی كردنەوەی گرێ كوێرەی نهێنییەكانی مردنە، وەڵامی ئەم پرسیارەش بۆ ئاسان و ئاڵۆزە: چی روودەدات كاتێك دەمرین؟
دكتۆر سام بارنیان گەورە پسپۆڕی چاودێری لێكۆڵینەوەكە هەفتەی رابردوو لەگەڵ هاوڕێكانیدا پرۆژەیەكیان دەست پێكرد بە ناوی پرۆژەی هوشیاری مرۆڤ بە قۆناغی یەكەمی دەست پێدەكات و سێ ساڵ دەخایەنێ بۆ ئاشكراكردنی لایەنی بایۆلۆژی لە دەرەوەی جەستەدا تاقی دەكاتەوە، لێكۆڵینەوەكە بەناوی(Aware كەواتە كورتكراوەی Awareness during Resucitation دەگەیەنێ و بە بەشداریكردنی(25) ناوەندی پزیشكی گرنگ لە ئەوروپا و كەنەدا و ئەمەریكا تاقیكردنەوە لەسەر 1500 كەس كە لە وەستانی دڵ رزگاربوونبوو تایم سەبارەت بە پرۆژەكە كە لە زمانی لبارنیاوە باس دەكات و روونی دەكاتەوە كە لایەنی بایۆلۆژی ئەوەیە كاتێك دڵ دەوستێت خوین ناگاتە مێشك ئەمەش بە مانای ئەوە دێ لە ماوەی 10چركەدا چالاكییەكانی مێشك دەوەستێ بەڵام ئەوەی ئەوانەی لە ژیان دابڕان 10% تاكو 20% لەو كەسانەن كە گەڕاونەتەوە بۆ ژیان لەم تاقیكردنەوەیدا ئەگەر بەردەوام بین پێنچ خولەك یان كاتژمێرێك دەڵێین ئێمە بە ئاگابووین.

پرسیارەكە ئەوەیە ئایا ئەوە راستە؟

بۆ بەڕاست زانین ئەو زانیاریە پێویستە وێنە بگرین لە بنمێچەكەوە چونكە دەڵێن لە هەموو شتەكان ئاگادارین ئەمەش ئەگەر 200 تاكو 300 كەسمان بەدەست بكەوێت بەو تاقیكردنەوەیەدا گوزەریان كردبێ، بۆ ئەوەی باسی ئەوەمان بۆ بكەن كە بینیووە هەر چەندە مێشكیان وەستاوە.

بارنیا دەڵێت: مەبەستمان چركەی ژیان لە دەستدانەكە نییە بەڵكو لە كارە ئاڵۆزەكەی كاتی راوەستانی دڵ و تاكو لەبەریەك هەڵوەشانەوەی شانەكانە، پرسیار لێرەداوە بەچی روودەدات لەسەر مێشك؟ چی بەسەر هزری مرۆڤدا دێ لە بەر ئاگابوونیدا لەكاتی مردنیدا؟ ئایا هەموو شتەكان لە چەند چركەیەدا یان خولەكێك دا دەوەستن؟ و ئێمە دەزانین شانەكان دەگۆڕین بە بەردەوامی لەو كاتەدا.

                              گوڵان