سڵاو به‌رێزان حه‌زم کرد ئه‌م زانیارییانه ‌تان له‌گه‌ڵ به‌ش بکه‌م .. فه‌رموون

ئه‌و جه‌نگانه‌ی که له ‌دونیا دا رووده‌ده‌ن له %25 بۆ سامانی سروشتی یه

له‌ئه‌فریقیا سێ ملیۆن که‌سی تووش بوو به  نه‌خۆشی ئایدز هه‌یه

مرۆڤێکی ئاسایی ئینگلیز 300 جار له‌رۆژێکدا به‌پێش کامێرا شاراوه‌کان دا تێده‌په‌رێت

کۆی درێژی ده‌ماره‌کانی له‌شی مرۆڤێک ده‌گاته‌ 150 هه‌زار کیلۆمه‌تر

دووری زه‌وی و خۆر  150 ملیۆن کیلۆمه‌تره

که‌نگه‌ر ناتو‌انێت به‌ره‌و دواوه بروات

له هیندستان 44 ملیۆن منداڵ کارده‌که‌ن

له‌چین ئه‌وکه‌سانه‌ی که به‌ زمانی ئینگلیزی قسه‌ده‌که‌ن له ئه‌مه‌ریکا زیاتره

چاوی بالنده‌ی وشترمر له‌مێشکی گه‌وره‌تره

زۆرترین ماوه که‌مرۆڤ بتوانێ بێ ئاو و خواردن بژی ته‌نها 18 رۆژه

مار ده‌توانێت 3 سال بنوێت

ئه‌ستێره‌ی ده‌ریا مێشکی نییه

ئه‌سپ ده‌توانێت  یه‌ک مانگ له‌سه‌رپێ بوه‌ستێت

ورچێکی پێگه‌یشتوو ده‌توانێت به‌خێرایی وه‌کو ئه‌سـپ غاربدات

به‌راز تاکه گیانه‌وه‌رێکه که له‌پێش خۆر ده‌سووتێت

ماری کۆبرای ناو ده‌ریا به‌هێزترین ژه‌هری هه‌یه له‌سه‌ر گۆی زه‌وی

هه‌ستی بۆنکردنی مێروو وه‌ک هه‌ستی بۆنکردنی سه‌گ به‌هێزه

مێشه‌کان پێنج دانه‌ چاویان هه‌یه

دۆلفین کاتێک ده‌خه‌وێ چاوێکی به‌کراوه‌یی و چاوێکی به‌داخراو‌ی ده‌بێت

خێرایی مێشێک له‌ کاتژمێرێکدا ده‌گاته 8 کیلۆ مه‌تر

په‌پووله‌کان به‌ پێ یه‌کانیان تام ده‌چێژن

فیل تاکه گیانه‌وه‌ره که‌ ناتوانێت هه‌لپه‌رێت

گوێی کللۆ له‌سه‌ر قاچه‌کانیدایه

[کۆنترین زانکۆ له‌دونیادا له‌ساڵی  989 له ‌میسر بووه به‌ناوی [جامعـة الاضهر

ئه‌گه‌ری به‌رکه‌وتنی بروسک بۆ  ره‌گه‌زی نێرینه 6 جار زیاتره له مێینه

خۆر 1300 جار له‌ زه‌وی گه‌وره‌تره

ئێسکی شکاوی ئه‌سپه‌کان یه‌ک ناگرێته‌وه واته‌ئه‌گه‌ر ئه‌سپێک ئێسکێکی پێی بشکی ئه‌وا ئه‌سپه‌که‌ش ده‌مرێت

تیمساح بۆ ئه‌وه‌ی زیاتر بچێته‌ ژێر ئاوه‌که‌وه به‌رد قووت ده‌دات

ته‌نها هه‌ساره‌ی ئۆرانووس ده‌توانرێت به‌چاوی ئاسایی ببینرێت

ره‌نگی ئۆرژینالی کۆکا کۆلا سه‌وزه

ژماره‌ی مریشک له‌ ژماره‌ی مرۆڤ زیاتره له‌ دوونیادا

گالیلۆ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی وتبووی زه‌وی شێوه‌ی گۆیی یه له‌سێداره‌ درا

پشیله و سه‌گ ره‌نگه‌کان نابینن دونیا به‌شێوه‌ی ره‌ش و سپی ده‌رده‌که‌وێت له‌ پێش چاویاندا

هه‌موو ساڵ 33000 هه‌زار که‌س به‌هۆی ده‌رزی هه‌له و کۆن گیانیان له‌ده‌ست ده‌ده‌ن

قرش] له‌ناو 100ملیۆن قه‌تره ئاو هه‌ست به یه‌ک قه‌تره‌ خوێن  ده‌کات]

مشک ده‌توانێت له حوشترێک زیاتر بێ ئاو بمێنێته‌وه

ئه‌نیشتاین تا ته‌مه‌نی 9 ساڵی به‌ته‌واویی قسه‌ی نه‌کردووه، خێزانه‌که‌ی پێشبینی ئه‌وه‌یان کردووه که ئه‌و منداڵێکی ناته‌واوه

چینی ئۆزۆن 16 کیلۆمه‌تر له‌سه‌رووی زه‌وی یه

فیلێک ده‌توانێت 6 لیتر ئاو هه‌ڵبگرێت له‌ناو لووتی

باز ده‌توانێت نێچیره‌که‌ی خۆی له دووری 3.000 مه‌تر ببیینێت

خیار میوه‌نیه‌ سه‌وزه‌یه

له‌شی منداڵان له‌به‌هار زیاتر گه‌شه‌ ده‌کات له‌چاو وه‌رزه‌کانی تر

تیشکی رووناکی له‌چرکایه‌ک 8 جار ده‌توانێت به‌ده‌وری زه‌وی بخولێته‌وه

گوێی مرۆڤ ده‌توانێت 400.000 جۆر ده‌نگ لێک جیابکاته‌وه

هه‌ساره‌ی پلۆتۆن دووایین جار دۆزراوه‌ته‌وه له‌سالی1930

مرۆڤێکی پێگه‌یشوو له‌رۆژێکدا 23.000جار هه‌ناسه‌ وه‌رده‌گرێت

له‌شی مرۆڤ له‌چرکه‌یه‌کدا 2.000.000 خرۆکه‌ی سوور دروست ده‌کات

مێروو ده‌توانێت شتێک هه‌لبگرێ که 50 جار له‌خۆی قورستربێت

مه كؤى كوردان