ده‌ست خۆش هه‌ربژیت

پرته‌قال باشترین سوود به‌ مرۆڤ ده‌به‌خشێت

[پرته‌قال باشترین و گرنگترین میوه‌یه‌ بۆ سه‌لامه‌تى ته‌ندروستى جوانكارى ڕوخسار ، وه‌ به‌هۆى ئه‌و ژماره‌ زۆره‌ى ماده‌كانی تێیدایه‌ باشترین سوود به‌ مرۆڤ ده‌به‌خشێت .
پرته‌قال به‌هۆى بوونى چه‌ندین ڤیتامین و پێكهاته‌ى سروشتى ، وه‌كۆ (شیرینی و ترشی شیرین) سوودێكى پزیشكى زۆرى هه‌یه‌ ، وه‌ له‌ هه‌ریه‌ك له‌ ڤیتامین (Cو Aو B1و B2 پێكهاتووه‌ .

خواردنى پرته‌قال زیاتر له‌ 23 سه‌رچاوه‌ى خۆراكى گرنگ به‌ جه‌سته‌ ده‌به‌خشێت . هه‌روه‌ها پاش شیكردنه‌وه‌ى پرته‌قال له‌ نوێترین ده‌زگاى تاقیگه‌دا ده‌ركه‌تووه‌ كه‌ له‌م مادانه‌ى خواره‌وه‌ پێكهاتووه‌ :-

69% ڤیتامین C
4% كالسیۆم
9% له‌ یۆد پێكهاتووه‌
6% ماده‌ى ئاسنى تێدایه‌
به‌رێژه‌ى 36% له‌ نیتراتى مه‌نگه‌نیز پێكهاتووه‌
17% ترشی ستریك
32% خوێی كانزای
1% له‌ ڤیتامینى دژی شێرپه‌نجه‌ پێكهاتووه‌
6% ڤیتامینى دژى ڕۆماتیزم
9% شه‌كرى به‌هێزكه‌ى سروشتى
13% له‌ ڤیتامینى به‌هێزكردنى ئێسك پێكهاتووه‌
16% له‌ ماده‌ى یارمه‌تیده‌رى برین پێكهاتووه‌

[color=#99CC00]مێژووی لیمۆ..

[color=#666699]
لیمۆ یەكێك لە میوە ئاودارەكانە ، كە لە بنەماڵی رووەكی جۆری ( Citrus )ـە , سەرچاوەی پەیدا بوونی ئەم میوەیە بەتەواوەتی روون و ئاشكرا نیە ، لەبەر ئەوەش زانایان رای جیاوازیان هەیە لەسەر نیشتیمانی دایك بۆ لیمۆ ، هەندێك دەڵین وڵاتی هیندە یان چین و هەندێكی تریش پێیان وایە لە باشور و باشوری رۆژئاوای كیشوەری ئاسیا بۆ یەكەم جار بڵاو بووتەوەو دوای ئەوە بەرەو رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئافریقا بڵاو بو...وتەوە لە نزیكەی ساڵی 700 ی زاینی ، دوای ئەوە بڵاو بوویەوە بەرەو ئەوروپا و دوایش لە دوای ساڵانی 1493ز كە كریستوف كولومبو ئامریكای دۆزیەوە لیمۆ گەیشتە ئامریكاو لەوێش تۆی لیمویان چاند و بەكارهێنرا وەكو رووەكی جوانكاری و بۆ كاری پزیشكیش سوودی لێ وەردەگیرا.

ڤیتامین و كانزاكانی ناو لیمۆ لە هەر 100 گرامێك
ڤیتامین B1 ......... 0.04 ملگم
ڤیتامین C............ 50 ملگم
كالسیوم ............. 40 ملگم
فسفۆرات ........... 22ملگم
كاربۆهایدراد ......... 8.7 گرام
پڕۆتین ............ 9گرام
ووزە ............ 32 كیلو كالێری

سوودەكانی لیمۆ
سوودی بۆ گەدە : ئاوی لیمۆ بەتایبەت ئەگەر لەگەڵ ئاوی گەرم تێكەڵ بكرێت كێشەی دڵە سۆزە ( Heartburn ) كەم دەكاتەوە و ئارامی دەبەخشێت بە گەدە. و هەروەها یارمەتی هەرسكردنی خواردن دەدات .
لیمۆ پێست جوانتر و گەنجتر دەكات بەهۆی رێژەیەكی بەر چاو لە ڤیتامین C كە دژە ئوكسانە و خواردنی روژانە گلاسێك لە ئاوی لیمۆ رێگری دەكات لە زوو دروست بوونی لوچ لە سەرچاوی مرۆڤ .
ئاوی لیمۆ بۆ دەم و ددان باشە و ژانی ددان و پودی كەم دەكاتەوە و هەروەها وەكو پاككەرەوە وایە بۆ دەم و ددان .
لیمۆ یارمەتی دەرە بۆ چاكبونەوەی هەوكردنی گەرو ( tonsillitis ) ئەمەش بە تێوەردانی ئاو لەدەم ( خڕ خڕە) ، و باشتر وایە نیو لەت لیمۆ لەگەڵ نیو گلاس ئاوبێت .
بۆ كەم كردنەوەی كیش زۆر باشە زۆربەی سەرچاوەكان ئاماژە بەمە دەكەن كە تێكەڵكردنی ئاوی لیمۆ لەگەڵ ئاوی شلەتێن و خواردنەوەی روژانە گلاسێك لەم شەربەتە دەبێتە هۆی كەم كردنەوەی كێش لە دوای ماوەیەك لە بەكارهێنانی .
خواردنی لیمۆ پەستانی خوین نزم دەكاتەوە (High blood pressure) و بۆ ئەم كەسانەی كێشەی پەستان بەرزی خوینیان هەیە زۆرباشە بەڵام بە رێژەیەكی گونجاو .
لیمۆ بۆكەم كردنەوەی كێشەكانی تەنگە نەفەس ( Asthma ) باشە و هەناسەدان فراوانتر دەكات.
بۆ رۆماتیزم ( Rheumatism ) باشەو و هەروەها یارمەتی چاكبونەوەی هەوكردنی جومگەكان (arthritis ) دەدات .
خواردنی لیمۆ بۆ ئەوكەسانەی سەرئێشە یان هەڵامەتیان هەیە ، تا رادەیەك ئارامیان دەكات .
رێژەی تووشبوون بە نەخۆشی ( Atherosclerosis ) رەقبونی دەمارەكانی دڵ كەم دەكاتەوە

چۆنیەتی خواردنی لیمۆ بۆ ئەوەی زیاترین سوودی لێ ببینن

باشتر وایە كە نیو لەت لیمۆ بكەیتە ناو گلاسێك ئاوی شیرتێن و رۆژانە گلاسێك لەم شەربەتە بخۆیت ، و بۆ ئەو كەسانەی كە كێشیان زۆرە و قەڵەون وا باشە رۆژانە دوو گلاس لەم شەربەتە بخون . لەگەڵ ئەوەش نالێین لیمۆ وەكو میوە نەخورێت ، بەڵام زۆرینەی سەرچاوەكان ئەم رێگایەی كەباسمان كرد بە باشتر دەزانن بۆ زیاتر سوود وەرگرتن .

تةندروستى

زؤر كرينك بوو  زانياريةكانت ... دةستت خؤش بيت