زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌تان ده‌ستی ئێوه‌ش خۆش بێت
تۆ له ژوورهوه نیت. تكایه بچۆژوورهوه یان خۆت تۆمار بكه.
گرنگ!
بەخێربێیت، جگە لەم چەند بەشەی خوارەوە سەرجەم بەشەكانی یانەمان بە مەبەستی چاككاری شاردۆتەوە! لەماوەیەكی نزیكدا یانە بەتەواوی بابەتەكانی خۆی لە 2008ی ساڵی دامەزراندنیەوە تاكو ئێستا دەكەوێتە كار. [٢٠٢٣\٢\١٥]
هه‌ڵبژاردنه‌كانی گه‌ڕان (په‌ڕه‌ی 17 له 57)
یانەی سەرهەنگ موحسین » پهیامهكانی حسێن خۆشناو
په‌یام دۆزرایه‌وه [ 673 بۆ 714 له 2،365 ]
673 2012-02-05 05:22:26
وه‌ڵام: به‌هۆی هه‌ژاری منداڵێک شیری سه‌گ ده‌خوات! (5 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
674 2012-02-05 05:20:05
وه‌ڵام: مێژووی عێراق _به‌شی سێيه‌م (6 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
675 2012-02-05 05:18:45
وه‌ڵام: له‌سه‌ر مانگ ئاوی زیاتر ده‌دۆرێته‌وه (8 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
پێویست به‌م مناقه‌شه‌یه ناکات سوپاس بۆ په‌یامه‌که‌تان
676 2012-02-05 03:36:38
وه‌ڵام: له قوتابخانه‌یه‌كدا ته‌نها یه‌ک قوتابى و یه‌ك مامۆستا!! (9 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت
677 2012-02-05 03:34:28
وه‌ڵام: 600000 دانه سی دی بۆ رازاندنه‌وه‌ی باخچه‌یه‌ك به‌کار هێنا (5 وه‌ڵام, نووسراو له هونه‌ری)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت
678 2012-02-05 03:33:26
وه‌ڵام: له‌مه‌ودوا مۆبایله‌که‌ت به ئاو شه‌حن بکه‌وه (2 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
679 2012-02-05 03:30:49
بابه‌ت: (شڤان پەروەر) ڕەخنە لە حکوومەتی تورکیا دەگرێت (6 وه‌ڵام, نووسراو له هونه‌ری)
[center]
لە نووسینێکیدا کە بۆ سایتەکانی ناردووە، هونەرمەندی ناوداری کورد (شڤان پەروەر) پڕۆتستۆی ئەو کردەوانەی حکوومەتی تورک دەکات، بەوەی ماوەیەکە هەڵمەتی دەستگیرکردنی کەسایەتییە دیارەکانی کوردی دەست پێ کردووە و لە ناویاندا هونەرمەندیشی تێدایە.
ئەو داوا دەکات کە ڕێز لە هونەرمەند بگیرێت و بە توندی ڕەخنەیش لە گرتنی هونەرمەند (نیزامەددین ئاریچ) دەگرێت.
(پەروەر) دەڵێت: ئێمە نابێت بترسین، بە تایبەت هونەرمەندان، چونکە خەباتی ئێمە خەباتە بۆ ئازادی و مافی گەل، لەوە زیاتر هیچ تاوانێکمان نەکردووە، بۆیە پێویستە ڕێز لە هونەرمەند بگیرێت، جا لە هەر شوێنێکی دنیا بێت، بەڵام بەداخەوە ئێستا لە تورکیا هونەرمەندە کوردەکان بێڕێزییان بەرانبەر دەکرێت، ئەمەیش مایەی قبووڵکردن نییە و تەنانەت ئەو کەسانەیشی کە هونەرمەند نین، بە بێتاوان ڕاپێچی زیندان کراون، کە ئەمەیش پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤە.
ئەو لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا، داوا دەکات کە بە زووترین کات هونەرمەند (نیزامەددین) ئازاد بکرێت و داوای لێبووردنیشی لێ بکرێت، چونکە ئەو هونەرمەندێکی دیارە و نابێت بەو شێوەیە مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت.
لە کۆتاییشدا دەڵێت: هیچ کەس و حکوومەتێک ئەو مافەی نییە هونەرمەند بترسێنێت و بە خائین و خۆفرۆش ناوزەدی بکات.
zagrostv[/center]
680 2012-02-05 03:28:18
بابه‌ت: 600000 دانه سی دی بۆ رازاندنه‌وه‌ی باخچه‌یه‌ك به‌کار هێنا (5 وه‌ڵام, نووسراو له هونه‌ری)
[center]
هه‌ندێ که‌س کاری سه‌یرو سه‌مه‌ر ئه‌نجام ده‌دن بۆ ئه‌وه‌ی هیواو ئاره‌زووه کانی خۆیان بهێنه‌دی هه‌رچه‌ند ئه‌م هیواو ئاره‌زووه‌ش زه‌حمه‌ت بێت.
لاوێکی به‌ریتانی توانی (600000) دانه سی دی کۆ بکاته‌وه له سه‌ر یه‌کێك له باخچه‌کانی به‌ریتانیا به دیزاینێکی جوان دابنێت و وه‌کو رێره‌وێکی سه‌رنج راکێش دیار بێت به‌جۆرێك کاتێ تیشکی خۆری به‌رده‌که‌وێت دیمه‌نێکی زۆر جوان ده‌بخشێ.
zagrostv[/center]
681 2012-02-05 03:25:21
بابه‌ت: به‌هۆی هه‌ژاری منداڵێک شیری سه‌گ ده‌خوات! (5 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
[center]
به‌هۆی هه‌ژاری و نه‌داری منداڵێکی هندی ته‌مه‌ن 5 ساڵان له‌سه‌ر شیری سه‌گه‌کان ده‌ژیت، چونکه خێزانی ئه‌و منداڵ زۆر هه‌ژارن.
ئه‌م منداڵه که پیده‌ڵێن(شوتو) راسته‌و خۆ شیر له گوانی سه‌گه‌که ده‌خوات سه‌گه‌که‌ش وه‌کو بێچوه‌کانی خۆی هه‌ڵسوکه‌وت له‌گه‌ڵ منداڵه‌که ده‌کات، نه هه‌رشه‌ی لێده‌کات نه لێی دوور ده‌که‌وێته‌وه.
منداڵه‌که ده‌ڵێت: له‌به‌ر ئه‌وه‌ی خێزنه‌که‌م ناتوانێت خواردنم بۆ دابین بکات بۆیه په‌نا بۆ شیری سه‌گه‌کان ده‌بم ماوه‌ی زیاتر له ساڵیکه شیری سه‌گه‌کان ده‌خۆم.
zagrostv[/center]
682 2012-02-05 03:23:20
بابه‌ت: له قوتابخانه‌یه‌كدا ته‌نها یه‌ک قوتابى و یه‌ك مامۆستا!! (9 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
[center]
خوێندن له وڵاتان زۆر گرنگی پێده‌درێت هه‌ر بۆیه له‌ناوچه‌یه‌کى ووڵاتى چین له‌قوتابخانه‌یه‌کدا ته‌نها یه‌ک قوتابى هه‌یه، به‌ڵام حکومه‌ت ئه‌م منداڵه‌ی بێبه‌ش نه‌کردووه له خوێندن.
شایانی باسه ئه‌م قوتابخانه‌یه له‌گوندی هه‌رێمى (فۆگان) له خۆرهه‌ڵاتى چیندایه ته‌نها یه‌ک قوتابى هه‌یه‌و وانه‌کانیشى له‌لایه‌ن یه‌ک مامۆستا پێده‌وترێته‌وه.
zagrostv[/center]
683 2012-02-05 03:21:33
بابه‌ت: له‌سه‌ر مانگ ئاوی زیاتر ده‌دۆرێته‌وه (8 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
[center]
بەهۆی ئەوەوە سووڕی گەرمبوون و ساردبوون لەو ناوچانە لە تەواوی ناوچەکانی تری سەر رووی مانگ جیاوازن و پلەی گەرما بە شێویەک بەرز دەبێتەوە دەگاتە 200 پلەی سەدی لە رۆژدا و لە شەویشدا دەگاتە 200 پلەی ژێر سفر و ئەو ناوچەیە بەردەوام بە بەستوویی دەمێنێتەوە.
ئەمکارە وایکرد کە کەشتیوانەکانی ئاسمان سەردانی ئەو ناوچانە نەکەن زۆر کەم نەبێت، بەڵام هەر کاتێک ئاوی بەستوو لەسەر رووی مانگ بدۆزرێتەوە دەستبەجێ دەبێتە هەڵم چونکە زوو هەست بە گەرمی دەکات.
لە ساڵی 2010دا زانایان لە رێگەی هێڵەکانی پانیی مانگەوە بۆیان دەرکەوت هەندێک ناوچە هەیە بە تەواوی وشک نەبووەتەوە و ئاسەواری بچووکی بەفر لەسەر رووی مانگیان دۆزییەوە کە وادەکات خۆڵی سەر مانگ هاوشێوەی لمی بیابانەکانی سەر زەوی وشک بن.
کەشتییەکی ناسا توانی بوونی ئاوی زیاتر لەسەر مانگ بدۆزێتەوە لەو ناوچانەی بەردەوام سێبەریان لەسەر بە رێژەی 2 لە سەد لە سەر رووی مانگ و ئەو ئاوە لە شێوەی چلوەری بەستوودا بوو.
بۆ تاقیکردنەوەی ئەو بیردۆزەیە کەشتییەکەی ناسا رەوانەی ناوچەکانی جەمسەری باشووری تاریک کرا و شیکردنەوە بۆ جۆرە جیاوازەکانی ئایۆناتی هایدرۆجین کرا.
خوێندنەوە وەرگیراوەکان بەهۆی تیشکی سەروو وەنەوشەییەوە دەریخست خۆڵی هەندێک ناوچەی سەر رووی مانگ شێدارترە لە خۆڵی هەندێک ناوچەی تر.
بەهۆی تیشکی ژێر سوورەوە توانرا ئەوە بدۆزرێتەوە کە لە ناوچەکانی جەمسەری باشوور ئاوی بەستوو بوونی زیاتر هەیە.
zagrostv[/center]
684 2012-02-05 03:20:06
بابه‌ت: له‌مه‌ودوا مۆبایله‌که‌ت به ئاو شه‌حن بکه‌وه (2 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
[center]
کۆمپانیایه‌کی سوێدی شاحنێکی نوێ بۆ شه‌حه‌نکردنه‌وه‌ی مۆبایل داهێنا که له‌رێگه‌ی ئاو شه‌حه‌ن ده‌کرێته‌وه ئه‌م شاحنه ناوی(power trek)یه.
شایانی باسه شاحنه به‌به‌کار هێنانی ئاوێکی که‌م ده‌توانێت چوار پاتری شه‌حه‌ن بکاته‌وه، بۆماوه‌ی (10) کاتژمێر ده‌توانی به‌کاری بهێنیت به‌های ئه‌م شاحنه (250) دۆلاره.
zagrostv[/center]
685 2012-02-05 03:02:20
بابه‌ت: مێژووی عێراق _به‌شی سێيه‌م (6 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
[center]مێژووی عێراق _به‌شی سێيه‌م
دەشتی نیشتەنی لە چەندین بەشی سەرەكی پێك هاتووە :
1. رۆخی رووبار–رووبارەكان :ئەمە لەكۆنترین بەشەكانی دەشتی نیشتەنیە لە هەندێك شوێن بەرزی دەگاتە (10 م)
2. دەشتی رووبارەكان : ئەم دەشتانەش لە ئەنجامی گەردیلە قوریەكان دروست بووینە كە ئاوی دیجلەو فورات لەگەل خۆیدا هێناون لە كاتی لافاودا .
3. دەشتی دەڵتاكان : ئەمانە بەرزیان كەمترە وە رووبەریشیان كەمترە لە دەشتی رووبارەكان ئەویش بەهۆی كەمبوونەوەی لێژایی دەشتی نیشتەنی ، لەو بەشەدا كە تێدا ئاوی دیجلەو فورات چەندین لقی لێ جیا دەبێتەوە وە هەروەها پێچ دەخواتەوە.
4. ناوچەی زەلگاوەكان : ئەم ناوچەیە دەكەوێتە نێوان شاری ( عمارە – ناصریە ) قورنەكە لە شێوەی سێگۆشەدایە زۆربەی زۆری ئاوی رووبارەكان دەرژێتە ئەم ناوچەیە .
5. ناوچەی رێژگە : ئەمەش دەكەوێتە دەوروبەری ناوچەی ( شەتولعەرەب ) ەوە زۆرجار دیاردەی هەلكشان و داكشانی ئاو لە كەنداوی عەرەب كاریگەری بەسەریەوە دەبێت كە دەبێتە هۆی كۆبونەوەی نیشتەنییەكان لە دەووروبەری ر‌وَخەكان دا ئەمەش وای كردووە لە ناوچەكانی تر بەرز تربێت .
6. ناوچە دەشتە كەناراوییەكان : ئەمە دەكەوێتە ئەوپەری باشووری دەشتی نیشتەنی واتا كەنارەكانی كەنداوی عەرەبەوە ، زۆر جاران لە كاتی هەلكشاندا ئاوی كەنداو دایی دەپۆشێت .
7. دەشتە پانكەییەكان : رۆخەكانی رۆژهەلاتی دەشتی نیشتەنی – ئەم دەشتانە لە ئەنجامی ئەم نیشتەنیانە كە لە رووبارەكانی چیاكانی ئێرانەوە هاتوون كاتێك بەو ناوچانە دەگەن ئەوەی قورو نیشتەنییە جێدەهێلن ، لە ئەنجامدا دەشتە پانكەییەكان دروست دەبن . بەلام دەشتەكانی رۆژئاوای دەشتی پانكەیی لەو نیشتەنییانە دروست بووینە كە ئاوی رووبارەكان لە رۆژهەلاتدا هێناوییەتی . زیادە : دەشتی نیشتەنی ( 1 / 5 ) رووبەری عێراق پێك دێنێ بەهۆی نیشتەنی پێك هاتووە لە ئاوەكانی دیجلەو فورات هێناویانە لە شوێنە بەرزەكان وە ئەم دەشتانە شوێنەكانیان نزمە بۆیە لەوێ نیشتوون وە ئاوەكانی دیجلەو فورات لەو شوێنانەدا واتا ناوەراست و خوارووی عێراق لە قۆناغی پیرین بۆیە بەشێوەیەكی بەربلاو بەلاو بۆتەوە .
ئاوهەوای عیراق: مناخ العراق climate of iraq
لەكاتی هەر لێكۆلینەوەیەكی ئاووهەوادا پێویستە رەگەزەكانی ئاووهەوا وەربگرین وەكو (گەرمی , باران , با , پالەپەستۆ , شێ) بۆدیاری كردنی روخساری ئاووهەوای هەرناوچەیەك وەهەر هەرێمێكی جوگرافی. هەندێك جارهۆكاری شوێن و دوورو نزیكی لە رووبەرە ئاویەكان رۆلی خۆی دەبینێ بۆ دەستنیشان كردنی جۆری ئاووهەوا لە عیراقدا ، پلەی گەرمی بەرزدەبێتەوە لەوەرزی هاویندا پاشان نزم دەبێتەوە لە وەرزی زستاندا . بەرزی و پلەی گەرمی لەعیراقدا دەگەرێتەوە بۆچەند هۆیەك وەكو: 1) دووری شوێنەكەی لەرووبەرە ئاویەكان. 2) وە درێژی كاتژمێرەكانی رۆژ كە لە هەندێ رۆژەكانی مانگی تەمموز (14.4) كاتژمێرو چوار دەقیقە دەبێت. 3)هەروەها كەمی رێژەی شێ. 4) وەئاسمانی ساف(سامال). بەلام نزمی لەزستاندا دەگەرێتەوە بۆ: 1) نزیكی لەهێلی یەكسان. 2) وە بەرزی ونزمی رووی خاكەكەی. 3) سەرەرای كاریگەری پالەپەستۆ وپەستانی كەش كەكار لەئاووهەواكەی دەكەن لەم وەرزەدا. بەلام لەرووی باران بارینەوە كە جۆری بارانی گەردەلولە (بابۆران) وەرێژەكەش جیاوازە ئەویش بەپێی ئەندازەی هاتنی ئەو (نەوالە شێیانەی) المنخفچات الجوی. جیاوازی بەرزی لەئاستی رووی دەریاوە كە رێژەكەی لەنێوان(10 – 100 سم) دەبێت هەر چەندە بەرەو باكوورو باكووری رۆژهەلات برۆین بایەكەی لەجۆری باكوری رۆژئاوایە خێراییەكەی مام ناوەندییە بەدرێژایی رۆژەكانی سال ، بەلام لەباشوردا جۆری بایەكە دەگۆرێ بۆ بای باشوری رۆژهەلات وە عیراق بەزۆری لەژێر پالە پەستۆی بەرزی نیمچە خولگەییە كە زالە بەسەر بیابانی گەورەی عەرەبی وە نابێ كاریگەری بەرزی ونزمی لەبیربكەین بەتایبەتی لەناوچە شاخاویەكاندا لەسەر ئاراستەی (با)وەرێژەی باران وجۆری داباریندا. بۆیە ئاووهەوای عیراق دەكەوێتە ژێركاریگەری كۆمەلێك گۆراوی ئاووهەوای جێگیرو ناجێگیر كە ئەوانەی دەبنەهۆی جیاوازی ئاووهەوا لەزستانەوە بۆهاوین وە لەباكورەوە بۆ باشوور.
هەرێمەكانی ئاوو هەوا لە عێراقدا 19/1/2010
یەكەم/ هەرێمی دەریای ناوەراست –CSa مامناوەندی ووشك وە گەرم لە هاویندا :-
ئەمەش بەشەكانی ناوەراست و باشووری ناوچە شاخاوییەكان دەگرێتەوە ( پێچە سادەكان ) كە تێدا تێكرای گەرمی گەرمترین مانگ لە ( 50 ف ) زیاتر دەكاتە 10 پلەی سەدی ، وە سارترین مانگ لە نێوان ( 64.4 ف ) واتا 18 پلەی سەدی وە ( 26.6 ف ) كە دەكاتە 3 پلەی سەدی ، وە بارانی زستانەیە وە لە هاویندا ووشكە ، ئاووهەوای دەریای سپی ناوەراست دەبێتە دوو جۆر ( CSA) كە ووشك و گەرمە لە هاوین ، وە هەروەها جۆرەكەی تریان ووشك و مامناوەندییە كە ناسراوە بە ( CSB) كە لە بەشەكانی باشوورو رۆژهەلات دا تێبینی دەكرێت گەرمترین مانگ لە جۆری ( CSA) زیاترە لە ( 22 پلە ) بەلام لە ( CSB) كەمترە لەو پلەیە سەرەرای جیاوازیان لەرووی باران بارینەوە كەلە (CSB)دا زیاترە لە ( 80 سم ) بەلام لە( CSA)دا لە نێوان(60 –70) سم دایە 0
دووەم / هەرێمی ئاووهەوای ستێپس – BHSS گەرم و باراناوی :-ئەم ئاووهەوایە ناوچەكانی زورگ دەگرێتەوە لە عێراقدا واتا باشوورو رۆژئاوای هەرێمی دەریای سپی ناوەراست بە شێوەیەكی پشتێنەیی لە باكووری پلەی گەرمی لەو هەرێمەدا بەرزە كە تێكرای سالانەی زیاترە لە ( 15 پلەی سەدی ) بەلام بارینەكەی وەك و هەرێمی دەریای سپی ناوەراستە بەلام رێژەكەشی كەمترە بە بەراورد لەگەل ناوچەی یەكەم ، چونكە ئەم ناوچەیە نزمترە رێژەی باران بارین لە نێوان ( 40 – 50 سم ) دەبێت لە هەندێك سالدا ئەم جۆرە هەرێمە سنوورەكەی گۆرانكاری بەسەر دێت بەتایبەتی بەهۆی هەلبەزین و دابەزینی رێژەی باران بارینەوە لەو سالانەی كە رێژەی باران بارین تێدا كەمە سنوورەكەی فراوان دەبێت بەرەو هەرێمی ئاووهەوای بیابانییەوە هەندێ جاریش جۆرێك لە رووەكی بیابانی تێدا دەروێت .
سێیەم/ هەرێمی ئاووهەوای بیابانی گەرم BW :-
ئەمەش زۆربەی زۆری خاكی عێراقی داگیر كردووە ناوەراست و باشوورو رۆژئاوا ئەمەش دەبێتە دوو جۆر :
1 – هەرێمی ئاووهەوای بیابانی گەرم وە باراناوی زستانە BWHS :. بەشەكانی باشووری ولات دەگرێتەوە كە تێدا تێكرا پلەی گەرمی سالانە زیاترە لە (20 پلەی سەدی ) .
2- هەرێمی بیابانی ساردو باراناوی زستانە BWKS : بەشەكانی باكووری بانی رۆژئاوا دەگرێتەوە تێكرای پلەی گەرمی سالانەی زیاترە لە ( 15 پلەی سەدی ) وە بارانیشیان زستانەیە وە تێدا رێژەی بەهەلم بوون زیاترە لە رێژەی باران بارین .
گــــــــــل لـەعــــــــــــــێراقــــــــــــــــدا Soil
چەندین پێناسەی جۆراوجۆر بۆ گل هەیە بۆنمونە : بریتییە لەو تێكەلە كانزاییەی ماددەی ئۆرگانیەی كەبەشەكانی چینەكانی سەرەوەی توێكلی زەوی دەگرێتەوە. بەلام ئەوەی تایبەت بێت بەزانستی گل ئەوا ئەو شوێنەیە لە توێكلی زەوی كەوا رووەكی تێدادەروێت , كۆمەلێك هۆكار هەن وەكو(ئاووهەوا و گەرمی و باران ) , هەروەها جۆری بەردەكان وبەرزی ونزمی وە مرۆڤ و كات وبەرگی رووەك كاریگەریان دەبێت لەسەر دروست بوونی گل .یان گل لەهەرناوچەیەكدا رەنگدانەوەی بارودۆخی ئاووهەوای ناوچەكە و بەرزی ونزمی و رووەكەیەتی هەندێك گلمان هەیە دەولەمەندەوە هەندێكی تر هەژارە بوونی ماددەی كانزایی وەخوێیەكان وەك كالسێوم و فسفۆر و پۆتاسیۆم و نایترۆجین و مەگنیسیۆم و بۆرۆن ، بونی ئەم ماددانەوە ماددەی ئۆرگانی نیشانەی دەولەمەندی گلن وە بەپێچەوانەوە نیشانەی بێپیتی گل دەگەیەنێ . كەواتە جۆری بەردەكان و بەرزی ونزمی و ئاووهەوا هۆكاری سەرەكیینە لەبۆ دیاركردنی بەپیتی خاك ئەوەی تایبەت بێت بەگلی عیراق ماددەی جیری وكلسەكان(Limeston)بەشێكی زۆری پێكهاتەی گلەكە پێك دێنێت وەلە جۆری گلی گواستراوە(منقولە) سەرەرای بونی چەند جیاوازیەكی كەم , گلی ناوچەی دەشتی نیشتەنی جیاوازە لەگەل گلی ناوچەی زورگ ئەویش بەهۆی جیاوازی بەرزی ونزمی یەوە.
(بیورینگ) زانای هۆلندی لەسالی1960 هەستا بەدابەش كردنی جۆرەكانی گل لەعیراقدا كەلەم بەشانەی خوارەوە پێك دێت:-
1. گلی (الكستنائیە):-(رەش-خاكی رەش)
ئەم جۆرە گلە بەشی هەرە زۆری ناوچەكانی دەشتی شاخاوی داگیركردوەوەكودەشتی (رانیە , شارەزوور, سندی)ئەم جۆرەگلە ئەستوریەكەی زۆرەیان قولە لەگلی نەرم پێك هاتووەوە مادەی ئۆرگانی وكانزایی تێدایە وە رێژەی خوێی تێدا كەمە بۆیە لە گلە بە پیتەكان دادەنرێت.
2. گلی قاوەیی مەیلەو رەش:
ئەم جۆرەگلە ناوچەیەكی بەرفراوانی ناوچەی زورگی داگیركردووە گلی ئەم ناوچەیە كەمتر بەپیتە
ئەگەر بەراوردی بكەین لەگەل جۆری یەكەمدا بەهۆی كرداری شۆرانەوە (غسل)ماددەی كانزایی وئۆرگانی كەمترە لەجۆری یەكەم.
3. گلی قاوەیی مەیلەو سور:
ئەم جۆرە گلە دەكەوێتە باشووری جۆری دووەم تا دەگاتە ناوچەكانی باشورو رۆژئاوا تانزیك بانی جەزیرەوە لەباشوریشدا تا وەكو دەشتی نیشتەنی ئەم جۆرە گلە ماددەی كلسی وجبسی تێدا زۆرە وە لە قولاییەكی كەمدا.
4. خاكی بیابانی یان سلیزۆم یان بیابانی خۆلەمێشی:-
ئەم جۆرە لەناوچەكانی باكورو ناوەراستی بانی رۆژئاوایە ماددەی ئۆرگانی لە ( 1% ) تێپەرناكات وە زۆر دەولەمەندە لە ماددەی كلس بەتایبەتی لەسەر رووەكێكدا بەلام لەبەشەكانی باشوری بانی رۆژئاوادا بەهۆی هۆكاری دامالین بەتایبتی (با)گل لەم ناوچەیەدا لەنێوان لمی وبەردی دایەوە ماددەی ئۆرگانی تێدا كەمە كە لە (0,5 % ) تێپەر ناكات وە لەعیراقدا چەندین جۆری تر لە گلمان هەیە بۆ نمونە گلی بەردی یان گلی رۆخی رووبارەكان یان گلی دەشتی دەلتا یان گلی ناوچەی زۆلكاوەكان.
رووەكی خۆرسك: ( النبات الگبیعی)
لەعیراقدا دەرئەنجامی بارودۆخی ئاووهەواو گل و بەرزی و نزمیەكەیەتی لە70%ی رووبەری عیراق رووەكی بیابانییە ، ئەم رووەكانە خۆیان گونجاندوە لەگەل گەرمی و ووشكی زۆرەوە كە بۆ ماوەی زیاتر لەهەشت مانگ دەبێت ،ئەگەر سەیری نەخشەی دابەش بوونی رووەكی خۆرسك بكەین لەعیراقدا ئەوا دەتوانین بۆ سەرچەند جۆرێك دابەشیان بكەین وەكو:-
1.ناوچەی شاخاوی : كەدارستانی سروشتی تێیدا رواوە بەتایبەت لەناوچەكانی باكورو باكوری رۆژهەلاتدا كە بە شێوەیەك دەست پێدەكات لەچیاكانی بێخێر , سپی , ئاكرێ ، پیرمام , كۆسرەت , وە لەقەسری شیرین كۆتای پێدێت دارستانی ناوچەی شاخاویەكان بەزۆری لەجۆری گەلاوەریوە (نفڤیە) كە لە (85% )ی هەموو دارستانەكان پێكدێنێ نمونە وەكو داربەروو و مازی و قەزوان .
2. بەلام لە ناوچەی دۆلەكاندا دیسان چەندجۆرێكی تر لە رووەك ودارستانی سروشتیمان بەرچاو دەكەوێت وەكو گوێز و سماق و ترێ وە چەندان جۆری تر.
3. بەلام لەناوچەی زورگ كە بە شێوەیەكی زۆر سەرسورهێنەر بلاوبۆتەوە كە لە هاویندا بێ بەرگە بەلام لەبەهارو پایزدا ئەوناوچەیە بەرگێكی سەوزدا دەپۆشێت بەلام جیاوازی هەیە لە ناوچەی شاخاویدا رووەكی ئەم ناوچەیە بریتیە لەگژوگیا وە هەندێك رووەكی وەرزی وەك كەنگر , تۆركە , كاردی , پۆنگ , كنێر وە هەروەها دۆمەلان كە بەزۆری لەدەشتەكانی حەمرین و دەشتی قەراج دا پەیدا دەبێت .
4. بەلام لەرۆخی رووبارەكاندا كە چەند جۆری ترلەرووەكمان هەیە وەك چنار و بی .
5. هەروەها ناوچەی زۆنگاوەكانیش بە تایبەتی قامیش و زەل كە بەكاردێ لەدروست كردنی خانوو یان بەلەمی بچوك یان قامیشی بۆدەرهێنانی شەكر بەكاردێت .لەعیراقدا بەتایبەتی لەناوچەی بیابانەكان هەندێك رووەكمان هەیە كە دركاوین شین دەبن وەكو(قیصوم)وە (أرپل)حوشترالوك هەروەها (أشیح)خرنوك بەلام دارستانی سنۆبەری لەهەندێك شوین هەیە لە پارێزگای دهۆك لە ئەترۆش وزاویتە كە رووبەرەكەی لە0,3 و 0,6 تێ پەرناكات
س_له‌كۆلێژی په‌روه‌رده‌ی سۆران به‌وانه گوتراوه‌ته‌وه
[/center]
686 2012-02-05 03:01:20
وه‌ڵام: سه‌‌ره‌تایه‌ک بۆ مێژوو ی كورد (2 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه جوانه‌که‌ت ئه‌زیزم بابه‌ته‌که‌ت جوانتر کرد به‌په‌یامه جوانه‌که‌ت
687 2012-01-31 17:16:21
وه‌ڵام: ئه‌مبولانسی تایبه‌ت به قه‌ڵه‌وه‌كان (11 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
688 2012-01-31 07:44:31
وه‌ڵام: ئه‌مبولانسی تایبه‌ت به قه‌ڵه‌وه‌كان (11 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت
689 2012-01-31 06:05:35
وه‌ڵام: نیو سەدە بەسەر کۆچی دواییی شێوەکار جواد سەلیم کراییه‌وه (4 وه‌ڵام, نووسراو له هونه‌ری)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
690 2012-01-31 06:03:53
وه‌ڵام: له‌ماوه‌ی (100) رۆژ (100) کورسی جۆراجۆری دورستکرد (5 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
691 2012-01-31 06:02:51
وه‌ڵام: ئه‌مبولانسی تایبه‌ت به قه‌ڵه‌وه‌كان (11 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
692 2012-01-31 05:40:11
بابه‌ت: سه‌‌ره‌تایه‌ک بۆ مێژوو ی كورد (2 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
[center]
سه‌‌ره‌تایه‌ک بۆ مێژوو
سه‌رده‌می كه‌ونارا
كورد كه ئه‌وڕۆ گه‌وره‌ترین نه‌ته‌وه‌ی بێ نیشتمانی سه‌ر گۆی زه‌وییه یه‌كێك له كۆنترین نه‌ته‌وه‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی نێزیك و ناوه‌ڕاسته. سه‌رچاوه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ ناخی مێژوو. به‌ڵگه زانستییه‌كان پیشان ده‌ده‌ن كه كوردستانیش مێژینه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ كانگه‌ی كه‌ونارایه‌كی هه‌ره كۆن و دێرین.
له چاخی به‌سته‌ڵه‌كدا كه نێزیكه‌ی نیو میلیۆن ساڵ پێش له ئێسته ڕووی دا و نزیكه‌ی 20.000 ساڵ پێش له زایین كۆتایی هات زۆربه‌ی ناوچه‌كانی ئه‌ورووپا و ئه‌مریكای باكووری داپۆشرابوون له سه‌هۆڵ. ئه‌و ده‌مه ناوچه بیابانی و چۆڵه‌وانییه‌كانی ئه‌فریقا و مه‌ڵبه‌نده وشكه عه‌ره‌بییه‌كان كه‌شێكی مامناوه‌ندییان هه‌بوو. كوردستانیش كه‌ش و ئاووهه‌وایه‌كی بارانی و مامناوه‌ندیی هه‌بوو.
ئاده‌میزادی دێرین په‌نای ده‌برده به‌ر ئه‌شكه‌وته‌كان بۆ زنج و ده‌شته‌كان بۆ ڕاوگه و له ڕێی ڕاوه‌وه ژیانی خۆی ده‌برده سه‌ر. بۆیه ناچار ده‌بێ ئامێری له‌بار دروست بكا كه له كاتی ڕاودا به‌كاری بێنێ. له پێشدا به‌ردی تیژ و پاشان ئێسقانی به‌كار ده‌هێنا و به‌ره‌به‌ره ئامێری نوێی ساز كرد.
به‌م قۆناغه‌ی مێژوو ده‌وترێ شارستانییه‌تی به‌ردی كۆن.
چاخی به‌ردین وا دابه‌ش ده‌كه‌ن:
1 ـ به‌ردی كۆن: ئه‌م چاخه نزیكه‌ی 350 هه‌زار ساڵی خایاند. له‌م سه‌رده‌مه‌دا ته‌وری به‌ردین و به‌ردی تیژ ساز كرا. له‌م چاخه‌یه كه ده‌وترێ مرۆڤ شێوازی له مه‌یموون ده‌چوو. پاشماوه‌ی ئه‌م شارستانییه‌ته له یه‌ك كیلۆمه‌تریی شاری چه‌مچه‌ماڵ (له ساڵی 1949دا) له ناوچه‌یه‌ك به ناوی «به‌رده‌به‌ڵه‌ك» دۆزراوه‌ته‌وه.
2 ـ به‌ردی ناوه‌ڕاست: له‌م ده‌ورانه‌دا مرۆڤی «نیانده‌رتال» به‌دی هات كه له ئه‌شكه‌وته‌كاندا ده‌ژیان. پاشماوه‌ی ئه‌م مرۆڤ و شارستانییه‌ته له چیاكانی كوردستان له ئه‌شكه‌وتی «شانه‌ده‌ر» دۆزراوه‌ته‌وه كه ده‌كه‌وێته باشووری چیای «برادۆست»ه‌وه كه زاڵه به‌سه‌ر ڕووباری «زابی گه‌وره» و زۆر له شاری «ڕه‌واندز»ه‌وه دوور نییه. ئه‌و ئه‌شكه‌وته چوار قات بوو.
له قاتی چواره‌مدا ئاگردان و خۆڵه‌مێشی تێكه‌ڵ به ئێسقان دۆزراوه‌ته‌وه كه نیشانده‌ری ئه‌وه‌یه كه مرۆڤ ئاگری ناسیوه. هه‌روه‌ها ته‌ور و ڕنه و ئامێری كونكردن له جنسی به‌رد و ئێسقانی مرۆڤی نیانده‌رتال دۆزراوه‌ته‌وه. ئه‌م قاته ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ حه‌فتا هه‌زار ساڵ پێش له ئێسته.
له قاتی سێهه‌مدا به‌ردی چه‌خماخ ده‌بینرێ كه ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ چاخی به‌ردی نوێ. مێژینه‌ی ئه‌م قاته هی نزیكه‌ی 3.000 ساڵ پێشه و به «پیشه‌سازیی برادۆست» به‌ناوبانگه.
له قاتی دووه‌مدا هه‌ندێ ئامێری چاخی به‌ردی ناوه‌ڕاست وه‌ك چه‌قۆ، ڕنه، گورزی به‌ردی ده‌بینرێ. هه‌ڵبه‌ت نموونه‌ی ئه‌م ئاسه‌وارانه له هه‌ندێ شوێنی تر وه‌ك نزیكه‌ی سلێمانی و چه‌مچه‌ماڵ و ڕه‌واندز و بێستوون و باكووری كوردستانیش دۆزراوه‌ته‌وه.
له قاتی یه‌كه‌مدا پاشماوه‌ی وا دۆزراوه‌ته‌وه كه نیشان ده‌دا مرۆڤ ئامێری نوێتر و جۆربه‌جۆرتری له به‌رد ساز كردووه.
3 ـ به‌ردی نوێ: ده‌ستپێكی ئه‌م سه‌رده‌مه ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ 35.000 ساڵ پێش. له‌م چاخه‌دا، له به‌رد و ئێسقانی قۆچ و عاجی فیل هه‌ندێ ئامێری پێشكه‌وتووتر ساز كرا. به مرۆڤی ئه‌م سه‌رده‌مه ده‌وترێ «هوموساپینس» و به شارستانییه‌ته‌كه‌ی ده‌ڵێن «كرومانیۆن».
لێكۆڵینه‌وه و توێژینه‌وه‌ی مێژینه‌ناسی پیشانیان داوه كه ناوچه‌ی كوردستان له چاخی به‌رددا جێگه‌ی ژیانی مرۆڤه سه‌ره‌تاییه‌كان بووه.
كشتوكاڵ
مرۆڤی دانیشتووی كوردستان 3500 ساڵ زووتر له ئه‌ورووپا بۆ یه‌كه‌م جار قۆناغی ڕاوی تێپه‌ڕاند و هاته قۆناغی كشتوكاڵه‌وه.
له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كه كوردستان كه‌شێكی له‌باری بۆ سه‌وزبوونی گه‌نمی خۆڕسك هه‌بووه ئاده‌میزاد نزیكه‌ی 10.000 ساڵ پێش له كوردستاندا هاتووه‌ته قۆناغی كشتوكاڵه‌وه. هه‌ندێ شوێنه‌وار و به‌تایبه‌ت چوار شوێنی گرنگی مێژینه‌یی كه له كوردستاندا دۆزراونه‌ته‌وه ئه‌م ڕاستییه ده‌سه‌لمێنن:
1 ـ شانه‌ده‌ر له نزیكی ڕه‌واندز. ته‌ور و به‌ردی تیژ، ئامێری پێش له كشتوكاڵی تیا دۆزراوه‌ته‌وه.
2 ـ كه‌ریم شار له نزیكی چه‌مچه‌ماڵ. قوڵنگی به‌ردین، ته‌ور و به‌ردی داتاشراو، ئامێری پێش له كشتوكاڵ.
3 ـ مه‌لفات له نێوان ڕێگه‌ی كه‌ركووك ـ هه‌ولێر. هه‌ندێ ئامێری له به‌رد داتاشراو و داس دۆزراوه‌ته‌وه. لێره ئه‌و ئامێرانه ده‌ستپێكی قۆناغی كشتوكاڵ نیشان ده‌ده‌ن.
4 ـ چه‌رمۆ له نزیكی چه‌مچه‌ماڵ له باشووری كوردستاندا. دوانزه قات شارستانییه‌ت دۆزراوه‌ته‌وه بۆ نموونه: جامۆڵكه‌ی له قوڕ برژاو، په‌یكه‌ری گڵیی گیانله‌به‌ران و سه‌ره‌تاییترین ئامێری چنین، ڕاده‌یه‌ك گه‌نم و جۆی ڕه‌ق بووه‌وه، ئێسقانی ئاژه‌ڵ كه نیشانده‌ری ئاژه‌ڵداریی مرۆڤه سه‌ره‌تاییه‌كانی ئه‌و سه‌رده‌مه بووه، په‌یكه‌ری گڵینی ژنێكی دووگیان.
به پێی زانیاریی و ئاگاداریی شوێنه‌وارناسان گوندی چه‌رمۆ 6700 ساڵ پێش له زایین ئاوا كراوه‌ته‌وه. ئه‌مه كۆنترین گونده كه له جیهاندا ئاوا كراوه‌ته‌وه. هه‌روه‌ها شوێنه‌وارناسانی ئه‌مریكی و ئه‌ڵمانی و تورك له ساڵی 1985دا له ده‌وروبه‌ری ناوچه‌ی ئه‌رخه‌نی، له دیاربه‌كر ماڵێكیان له بنی زه‌وی دۆزییه‌وه كه 9000 ساڵ كۆنه.
به‌مجۆره به‌ڵگه‌كان پیشانده‌ری ئه‌وه‌ن كه ئاده‌میزادی دێرین كوردستانی بۆ ژیان هه‌ڵبژاردووه و له كاتی سه‌رما و سۆڵه‌دا په‌نای بردووه‌ته ئه‌شكه‌وته‌كانی و له وه‌رزه له‌باره‌كاندا داوێنی چیا و ده‌شته‌كانی هه‌ڵبژاردووه و هه‌ر له‌وێش فێری كشتوكاڵ بوو و ئاژه‌ڵداریی كرد و ئامێری له به‌رد و ئێسقان و چێو به‌كار برد و له‌سه‌ر دیواری ئه‌شكه‌وته‌كان نه‌خش و نیگاری كێشا و په‌یكه‌ری گڵینی ساز كرد و به ئاگر برژاندی و به‌و جۆره ده‌روازه‌ی شارستانییه‌تی بۆ مرۆڤ كرده‌وه له‌م به‌شه‌ی جیهانه‌دا.
دانیشتووانی كۆنی كوردستان:
له هه‌زاره‌كانی چواره‌م و سێهه‌می پێش له زاییندا خه‌ڵكانێك له كوردستان ده‌ژیان كه پێیان ده‌وترێ قه‌فقازییه‌كان یا ئاسیاییه‌كان و ئه‌مانه بریتی بوون له كۆمه‌ڵێ هۆز و تیره‌ی جۆربه‌جۆر وه‌كوو گۆتی، لۆلۆ، كاسی، نایری، میتانی، سۆباری و هتد. ئه‌مانه زۆر جار له‌گه‌ڵ دانیشتوانی میسۆپۆتامی به شه‌ڕ ده‌هاتن. له‌و شوێنه‌وار و پاشماوانه‌ی كه له سه‌رده‌می بابلییه‌كان به‌ده‌ست هاتووه زۆر جار باسی ئه‌م هۆز و خه‌ڵكانه هاتووه و باسی شه‌ڕ و شووڕه‌كانیان له‌گه‌ڵ ئه‌واندا كراوه.
پاشتر له ده‌وروبه‌ری هه‌زاره‌ی دووه‌می پێش له زایین خه‌ڵكانێكی تر به ناوی هیندوئورووپی یان ئاریایی كه دانیشتووی باشووری قه‌فقاز و ده‌وروبه‌ری ده‌ریای ڕه‌ش بوون هاتنه ناوچه‌كه. دوایی له‌و ئاریاییانه خه‌ڵكانێكی نوێتر له ناوچه‌كه‌دا سه‌ریان هه‌ڵدا به ناوی ماد. به سه‌رهه‌ڵدانی ماده‌كان له ناوچه‌كه‌دا ته‌واوی خه‌ڵكانی ئه‌و ناوچه‌یه له ناو ئه‌واندا توانه‌وه. مه‌ڵبه‌ندی ماده‌كان له باری جوگرافیای سیاییه‌وه به‌ربڵاوییه‌كی گرنگی هه‌بوو كه دوایی باسی لێوه ده‌كرێ.
وشه‌ی كورد له مێژوودا
نزیكه‌ی 2000 ساڵ پێش له زایین ناوی كورد به شێوه‌ی جۆربه‌جۆر له لایه‌ن دراوسێكانیه‌وه له مێژوودا هاتووه. تۆزێ دواتریش له ساڵانی 700 ـ 800ی پێش له زاییندا باسی ماد یان میدییه‌كان كراوه.
له 401ی پ. ز. به به‌ڵگه‌وه ناوی كاردۆخ، كاردۆ، كاردوك، كاردوخ
سه رچاوه مه کۆی خازر
[/center]
693 2012-01-31 05:05:56
وه‌ڵام: ئه‌مبولانسی تایبه‌ت به قه‌ڵه‌وه‌كان (11 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
694 2012-01-31 04:34:47
وه‌ڵام: نیو سەدە بەسەر کۆچی دواییی شێوەکار جواد سەلیم کراییه‌وه (4 وه‌ڵام, نووسراو له هونه‌ری)
سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
695 2012-01-31 04:30:30
وه‌ڵام: له‌ماوه‌ی (100) رۆژ (100) کورسی جۆراجۆری دورستکرد (5 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌تان ده‌ستی ئێوه‌ش خۆش بێت
696 2012-01-31 03:25:57
بابه‌ت: ئه‌مبولانسی تایبه‌ت به قه‌ڵه‌وه‌كان (11 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
[center]ئه‌مبولانسی تایبه‌ت به قه‌ڵه‌وه‌كان
وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی به‌ریتانیا به‌بڕی 60 ملیۆن جونه‌یهی ئیسته‌رلینی، ئۆتۆمبێلی فریاكه‌وتنی تایبه‌ت به كه‌سانی قه‌ڵه‌و، له نه‌خۆشخانه‌كاندا ته‌رخان ده‌كات.
هه‌موو ئه‌و پێداویستییانه‌ی له ناو ئۆتۆمبێله‌كه‌دان به‌جۆریك دروستكراون كه به‌رگه‌ی كێشی زیاده‌ی نه‌خۆشه‌كان بگرن، به‌مدواییه ئۆتۆمبێله‌كه له‌تاقیكردنه‌وه‌یه‌كدا سه‌ركه‌وتنی به‌ده‌ستهێنا كاتێك توانی پۆل میسۆن بۆ نه‌خۆشخانه بگوێزێته‌وه كه كێشی 362 كلیۆگرامه‌و به‌قه‌ڵه‌وترین كه‌سی به‌ریتانیا داده‌نرێت.
nrttv[/center]
697 2012-01-31 03:17:37
بابه‌ت: نیو سەدە بەسەر کۆچی دواییی شێوەکار جواد سەلیم کراییه‌وه (4 وه‌ڵام, نووسراو له هونه‌ری)
[center]
یادی تێپەڕینی نیو سەدە بەسەر کۆچی دواییی شێوەکار جواد سەلیم کراییه‌وه
دەزگای مەدا بۆ ڕاگەیاندن و ڕۆشنبیری و هونەر لە گۆڕەپانی تەحریری بەغدا ئاهەنگێکی گەورە بە بۆنەی ساڵوەگەڕی نیو سەدەی کۆچی دواییی شێوەکاری عێراقی جواد سەلیم ساز دەکا.
ئەو ئاهەنگە کە لەلایەن هونەرمەندان سامی عەبدولحەمید و عەواتف نەعیمەوە بەڕێوە چوو، جیا لە خوێندنەوەی شیعر، تیپی سیمفۆنیای عێراقی ئاهەنگێکی موزیکی تێدا پێشکێش کرد.
هاوکات لە ئاهەنگەکەدا شانۆگەرییەکیش هاته پێشاندان بە ناوی (جواد سەلیم پاڵی بە تاوەری بابلەوە داوە)، ئەو شانۆگەرییە لە نووسین و دەرهێنانی عەقیل مەهدییە، نواندنیشی حوسێن عەلی هارف و خالید ئەحمەدە، هاوکات فیلمێک بە ناونیشانی (جوادی ئازادی) هاته پێشاندان لە بەرهەمهێنانی کەناڵی ئاسمانیی عێراقییەیە.
شایانی باسه جواد سەلیم شێوەکارێکی ناوداری عێراقییە و دیواربەندی (ئازادی) ی ناوداری لە گۆڕەپانی تەحریری بەغدا دروست کردووە، لە ساڵی 1961دا بە هۆی تەنگژەی دڵەوە کۆچی دواییی کردووە.
zagrostv
[/center]
698 2012-01-31 03:14:48
بابه‌ت: دۆزینه‌وه‌ی دورگه‌یه‌کی نوێ (4 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
[center]
بۆ یه‌که‌مینجار دورگه‌یه‌کی نوێ له که‌ناره‌کانی رۆژئاوای یه‌مه‌ن له نێو ده‌ریای سوردا دۆزرایه‌وه.
شاره‌زایان رونیان کردۆته‌وه که ئه‌م دورگه نوێیه له ئه‌نجامی ته‌قینه‌وه‌یه‌کی گڕکانییه‌وه په‌یدابووه که به‌م نزیکانه له‌و ناوچه‌یه‌دا رویداوه، به‌م دۆزینه‌وه نوێیه روبه‌رێکیتر له وشکانی خرایه سه‌ر نه‌خشه‌ی جیهان.
zagrostv
[/center]
699 2012-01-31 03:12:08
بابه‌ت: له‌ماوه‌ی (100) رۆژ (100) کورسی جۆراجۆری دورستکرد (5 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
[center]له‌ماوه‌ی (100) رۆژ (100) کورسی جۆراجۆری دورستکرد
هونه‌رمه‌ند گامبر مارتینۆ وه‌کو داهێنانێك بریاریدا له ماوه‌ی (100) رۆژدا (100) کورسی دورست بکات به‌مه‌رجێك هیچ له‌کورسیه‌کان له رووی شێوه له‌یه‌ك نه‌چن وجیاواز بن. 
zagrostv[/center]
700 2012-01-31 02:56:56
بابه‌ت: مێژووی عێراق _به‌شی دووه‌م (0 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
[center]مێژووی عێراق _به‌شی دووه‌م
ناوچەی زوورگ
ئەم ناوچەیە ناوچەیەكی گواستراوە لە نێوان چیابەرزەكان لە باكووردا وە لە نێوان دەشتی نیشتەنی لە باشووردا تێكرای رووبەرەكەی نزیكەی ( 15 % ) رووبەری عێراقە وە بەرزی لە نێوان ( 200 – 1000) مەترە لە شێوەی كەوانەیەك دایە درێژییەكەی ( 500 كم ) ە ، وە پانییەكەشی لە نێوان ( 80 – 150 كم) ە ، لە باكووری رۆژئاواوە دەست پێدەكات تاكوو باشووری رۆژهەلات ئەم ناوچەیە چەند خاسیەتێكی هەیە یان چەند جیاوازییەكی هەیە لە نێوان رووی خاكەكەی وەكو بوونی چەندین گردوو شاخ و زوورگ ، سنووری باشووری پێكدێت لە چیاكانی (حەمرین ، مەكحول ، عگشان ، ابراهیم ، تەلەعفەر ، سنجار ، عادی ) ، بەلام بەرزاییەكانی گردەكانی تر لەگەل كەنارەكانی رۆژهەلاتی روباری دیجلەن وەكو بەرزاییەكانی ( گەیارە تا دەگاتە رۆژئاوای شاری موصل ، پاشان بەرزاییەكانی تر بەدیار دەكەون . رووبارەكانی دیالەو عڤیم چیای حەمرین دەبرن لە ناوچەی ( منصوریە الجبل) لە نێوان چیاكانی مەكحول حەمرین وە لە پاش ئەم زنجیرەیە دەشتی زۆر فراوان و گەورە هەن ئەم دەشتانە چەند زنجیرەیەك شاخ لێكیان جیا دەكاتەوە وە بەشێوەی تاك تاك وە هاوتەریب لەگەل یەكتری لە سنووری عێراق ئێران دەست پێدەكات لە رۆژهەلاتی كەركوك كۆتایی پێدێت وەك و چیاكانی ( دارە ووشكە – گەلا بات ) كە بەرزیان لە نێوان ( 200 – 300 ) مەتر دایە بەلام زنجیرەكانی تر پێك هاتوون لە چیاكانی ( شاكەل ، تساق ، عەلی ) كە بەرزیان لە نێوان ( 350 – 600 مەترە ) وە چەند زنجیرەی تر هەن كە لەشاری كەركوكەوە درێژ دەبێتەوە بەرەو زێی گەورە وەكو چیای قەرەچوغ ، بەلام بەشەكانی باكووری رۆژئاوای ئەم ناوچەیە پێك هاتووە لە چیاكانی ( مەقلوب – بەعشیقە – عین صفراْ - عین زالە – تل موسا – تل عوینان ) هەروەها لەم ناوچەیە چەندین دەشتی گەورەو فراوان هەن وەكو .
دەشـــــــــــــــــــتەكان
1. دەشتی حەمرین .2.دەشتی دیبەگە . 3.دەشتی هەولێر .1.بانی موصل . 2.بانی كەركوك .
1. دەشتی حەمرین : بریتیە لە چەماوەیەكی قۆپاو بە هۆی بەردی نیشتووەوە لە شێوەی چین چین دایە سنووری جوگرافی ئەم دەشتە لە باكووردا دەست پێدەكات لە بەرزاییەكانی گەیارە تاكە سنووری ئێران لە باشووری شاری خانەقین ، پان و تەختە لە بەشەكانی باكووریدا بەلام بەرز دەبێتەوە هەرچەندە بەرەو باشوور برۆین ، پانایی ئەم دەشتە لە بەشەكانی ناوەراستدا (32 كم) وە ئەم پاناییە زیاد دەبێت هەر چەند بەرەو باشوورو باكوور برۆین كە پانییەكەی دەگاتە ( 64 – 80 كم ) وە بەرزی لە نێوان (180 - 250 م ) دەبێ ، ئەم دەشتە چەند رووبارێكی وەرزی پێدا دەروات وەكو رووباری ( داقوق ) .
2. دەشتی دیبەگە : بریتیە لە چەماوەیەكی قۆقز كەلە نێوان بەرزاییەكانی ( ئاوانەداغ و قەرەچووغ ) دایە پانییەكەی ( 16 كم ) وە درێژی ( 80 كم ) ە ، وە بەرزی نزیكەی ( 300 م ) دەبێ ، ئاوەرۆیی بەشی باكووری كە دەرژێتە زێی گەورە ئەوا بە دەشتی كەندیناوە ناسراوە ئەم حەوزە بە نیشتەنی لم و دەنكۆلەی گەورەی لم و قورو چگل پربۆتەوە ، ئەم دەشتەش بەناوبانگە بە بوونی ئاوی ژێر زەوی كە لە بەرزاییەكانەوە بۆیی دێ كە لە شێوەی كانی و سەرچاوە دەردەكەون لە رۆخەكانی .
3. دەشتی هەولێر : دەكەوێتە بەشی باكووری رۆژهەلاتی بەرزاییەكانی ( ئاوانەداغ یان زورگەزراو ) وە یان هەردوو لایەكەی دەورە دراوە ، بەشەكانی باشووری رۆژهەلاتی درێژدەبێتەوە تاوەكو دەگاتە بەرزاییەكانی(كانی دۆمەلان ) درێژییەكەی لە باشووری رۆژهەلات تاكو باكووری رۆژئاوا دەگاتە ( 85 كم)بەلام پانییەكەی نیوەی درێژییەكەیەتی وە بەرزی لە نێوان ( 300 – 450 م ) دایە ، بریتیە لە حەوزێكی فراوان بە قوم و چەگل پربۆتەوە لە ژێریدا چەند چینێكی بەختیاری دەردەكەوێت وەردەكەی چەند بەرزییەكی تێدەكەوێت وە ئاوەرۆیەكەی دەرژێتە زێی گەورەو زێی بچووك وە ئەویش بەئاوی ژێر زەوی بەناوبانگە . چونكە نزیكە لەو ناوچە شاخاویانەی كەلە بەردی كلسی كونیلە دار پێك هاتوون . 22/12/2009
1. بانی كەركوك : دەكەوێتە نێوان سنوری عێراق ئێرانەوە وە دەشتی هەولێر لە بەشی رۆژهەلاتی و رۆژئاوا و شاخەبەرزەكان لە باكوور وە یان گردەكان لە باشووردا ، بەرزییەكەی لە نێوان ( 600 – 1000 م ) دەبێت لە ئەنجامی جولانەوەی زەوی دروست بووە ، پاشان لە رۆخەكانیدا چەندین شاخ بەرز بۆتەوە وەكو شاخی ( تساق كە 688 م بەرزە ، خارخالان كە 1185 م بەرزە ، وە شاكەل كە 450 م بەرزە ) بەلام لە رۆخەكانی رۆژهەلاتی شاخەكانی ( باسكی زنور 1180 م بەرزە ) .
2. بانی موصل : كە زۆرجار بە بانی ئاشوور ناودەبرێت كە بەشەكانی باشوور و رۆژئاوای ناوچەی بانەكانی گرتووە وە چەندین بەرزایی تێكەوتووە وەك و شاخی ( تەل موسا ، عەین زالە ، عەین الصفراْ ) .
بـــانــــــــــــی رۆژئـــــــــاوا
دەكەوێتە بەشی رۆژئاوای عێراقەوە سنووری رۆژهەلاتی لە رۆژئاوای فوراتەوە لە دەریاچەی حەبانییە تا دەگاتە هۆری ( حەمار ) پاشان لە باشووردا لەگەل شەتولعەرەب درێژ دەبێتەوە وە لە كەنداوی عەرەب كۆتایی پێدێت لە باكووردا لە دەریاچەی حەبانییە بەرەو رۆژهەلات لە نزیك ئاوەرۆیی رووباری دیجلە لە دەوربەری شاری سامراوە تا دەگاتە شاخی حمرین وە لە باكووردا تێدەپەرێ لە نێوان مەكول – سنجار تا سنووری عێراق سووریاوە وە سنووری رۆژئاوای و باشووری رۆژئاوای لەگەل سنووری سیاسی سووریاو ئوردن و سعودیەوەیە ، رووبەرەكەی نزیكەی ( 270.000 كم ) دەبێت وە تا ( 3 / 5 ) رووبەری عێراق دەبێت.
دەتوانین لە بانی رۆژئاوادا پێنج بەش لەیەكتر جیابكەینەوە :
1. ناوچەی جەزیرەو نمایی ( سەرپار ) : بریتیە لە ئەستێلكێكی ( حەوز ) قولاییەكەی زۆر نیە بەرەو باشوور درێژ دەبێتەوە ، رۆخی هەیە لە رۆژهەلات و رۆژئاوادا ، دۆلی سەرپار ئاوەرۆی سەرەكی ئاوی ناوچەی جەزیرەیە كە گەورەترین چالە یان نزماییە درێژی ( 300 كم ) دەبێت پانی ( 45 كم ) دەبێت وە بەرزییەكەی ( 225 م ) دەبێت لە باكوور تا دەگاتە ( 3 مەتر ) لە خوار ئاستی رووی دەریاوە لە نزیك دەریاچەی سەرپارەوەیە . ناوچەی جەزیرە لە چەند پێچێكی بچووك پێك هاتووە هەندێكیان لە ژێر نیشتەنی لم دان وە هەندێ‌ً لە رووبەرەكەی بە دەرەوەیە ئەویش لە ئەنجامی جولانەوەی ناوەوەی زەوی .
2. ناوچەی دۆلەكان : بەشی ناوەراستی بانی رۆژئاوای داگیر كردووە جۆری بەردەكان و پێكهاتەیان كاریگەری لەسەر سیستەمی ئاوەرۆیەكەی هەیە لەم ناوچەیەدا چەند دۆلێك هەیە وەكو دۆلی ( حۆران و دۆلی سپی (ابیچ) ، لە ئەنجامی جۆلانەوەی ناو زەوی گەورەترین چال لەم ناوچەیەدا دروست بووە كە ناسراوە بە نزمایی (كحارە ) كە رووبەرەكەی نزیكەی ( 800 كم ) دەبێت كە بە هۆی بەرز بوونەوەو نزم بوونەوەی رووی زەوی و پاشان شكان دروست بووە بەلام لە كۆتایی ناوچەی دۆلەكاندا دەشتێكی گەورە هەیە كە ناسراوە بە( دەشتی حمادە ) كە لە سنووری نێوان عێراق و ئوردن و سعودیەوەیە وە كۆتایی دێت بە شاخێك كە ناسراوە بە شاخی ( عنیزە ) كە (915 م ) لە ئاستی رووی دەریاوە بەرزە .
3. ناوچەی بەردەكان ( بەرداوی ) : ئەم بەشە دەكەوێتە باشووری ناوچەی دۆلەكانەوە لەبەر ئەوەی ناوچەكە هەمووی بە بەرد داپۆشراوە بۆیە بەم ناوە ناسراوە ئاووهەوا رۆلێكی زۆری هەبووە لەسەر دروست بوونی بەردەكان لەو ناوچەیە بەتایبەتی ووشكی و جیاوازی پلەی گەرمی بەردەكان شكان و پارچەپارچە بوون و رۆخەكانیان زۆر تیژن زۆربەی بەردەكان لە جۆری بەردی كلسن ( دۆلەمایت – العوات ) .
4. ناوچەی دبدبە : دەكەوێتە ئەوپەری باشووری رۆژهەلاتی بانی رۆژئاوا ئەم ناوچەیە هەمووی بەبەرد و لم داپۆشراوە بە تایبەتی كە لەگەل با هاتوون لە ناوچەكانی بەرداوی و وە ناوچەی دۆلەكان چەند دۆلێكی تێكەوتووە كە ژمارەیان كەمە گرینگترینیان ( عەمیق ) ە .
5. رۆخە براوەكانی بانی رۆژئاوا : كە بریتین لە رۆخەكانی بانی رۆژئاوا دەرواننە سەر دەشتی نیشتەنییەوە واتا رۆژهەلاتی ناوچەی بەردەكان و دۆلەكانەوە ، هەروەها رۆخەكانی بانی رۆژئاوا دەگرێتەوە كە لە دەوروبەری رووباری فوراتەوەیە بۆیە بەم ناوە ناسراوە وە ناودەبرێت ، چونكە چەند دۆلێك ئەم ناوچەیە دەبرن ، لە ئەنجامی جولانەوەی زەوی هەندێ ناوچە بەرز بوونەتەوە وە هەندێكی تر نزم وەكو ناوچەی ( هۆری حەبانیە ) هەروەها ناوچەی خوێ هەروەها ( ابو دبس) .
دەشـــــــــتی نیشــــــــــتەنی 5/1/2010
ئەم ناوچەیە لە كۆندا بەناوچەی زەویە رەشەكان ناسراوە سەرەرای ئەوەی كە رەنگی خاكەكەی نزیكە لە قاوەیی كال واتا رەنگەكەی رەش نیە ، رووبەری ئەم دەشتە نزیكەی ( 93.000 كم ) كە دەكاتە ( 1 / 5 ) ی خاكی عێراق ئەم ناوچەیە پێك هاتووە لە نیشتەنییەكانی ئاوی دیجلەو فورات كە لە سەردەمی جیۆلۆجی نوێوە هێناویەتە ئەم ناوچەیە . ئەم ناوچانە تەختاین بەرزاییەكەیان لە زۆربەی شوێنەكاندا لە ( 20 پێ ) تێپەر ناكات واتە (4 م) نیشتەنی ئەم ناوچانە لە شوێنێكەوە ب شوێنێكی تر جیاوازی هەیە ، لە روی قولی و هەروەها قەبارەی گەردەكانیەوە ، نیشتەنییەكانی ناوچەی بەصرە كە ئاوی ( كاردل ) هێناویەتی گەورەترە لەوەی ئاوی دیجلەو فورات 0 لێكۆلینەوە جیۆلۆجیەكان دەلێن لە كاتی خۆیدا ئاوی كەنداو تا نزیك شاری ( تكریت ) دایپۆشیوە بەلام دواتر بەرەو دواوە گەراوەتەوە . بەتەنها رووباری دیجلە و فورات بەژداریان نەكردووە لە پێك هێنانی دەشتی نیشتەنی بەلكو ئاوی رووبارەكانی (كارول گەرمە ) بەژداریان كردووە لە هێنانی نیشتەنی وە هەروەها پربوونەوەی ئەم ناوچانە ، ئەو نیشتەنیانەی كە رووبارەكانی (كارول و گەرمە ) هێناویانە بووە رێگر لەبەردەم ئاوی دیجلەو فورات لە كاتی گەیشتنیان بۆ ناوچەی كەنداوی عەرەب و زۆلگاوەكان هەندێ جار ئاوی رووباری دیجلە و فورات بەرەو ناوچە نزمەكان رۆیشتن یان رێرەیان گۆراوە ، پاشان بە شێوەیەكی راستەوخۆ گەراوەتەوە بۆ ئاوی كەنداوی عەرەب ، پاشان رووباری شەتولعەرەبیان پێك هێناوە ، نیشتەنییەكانی رووباری ( كارول) زۆرجار زیاتر بووینە لە نیشتەنییەكانی ئاوی ( دیجلەو فورات ) ؟ چونكە رۆیشتنەكەی خێرا بووە پاشان بووەتە هۆی دروست بوونی بەنداو یان - Bar ، كە رێگەی كەشتیوانی زۆر تێدا ناخۆش بووە لە ئەنجامی ئەو نیشتەنیانەی كە ئاوی دیجلەو فورات كە سالانە دەگوازرێتەوە بۆ ئەم ناوچانە هەندێ جار بە ( 250 ملیۆن ) پێ مەزندە دەكرێت كە بۆتە هۆی دروست بوونی زەوی نوێ زۆرجار مەزندە دەكرێت ( 3 میل لە 100 سالدا )
س_له‌كۆلێژی په‌روه‌رده‌ی سۆران به‌وانه گوتراوه‌ته‌وه
[/center]
701 2012-01-31 02:54:52
وه‌ڵام: ژیانی شێخ عه‌بدولقادری گه‌یلانی (6 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
ده‌سته‌کانت خۆش بێت کاکه کۆسره‌ت گیان
702 2012-01-31 02:53:23
وه‌ڵام: بچووكترین ئۆتۆمبیلی جیهان دروستكرا (6 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
703 2012-01-31 02:51:08
وه‌ڵام: 11 ملیۆن فه‌ره‌نسی به‌ده‌ست به‌رزى پاڵه‌په‌ستۆى خوێنه‌وه ده‌نالێنن (6 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
704 2012-01-31 02:39:28
وه‌ڵام: بچووكترین ئۆتۆمبیلی جیهان دروستكرا (6 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
705 2012-01-31 02:38:28
وه‌ڵام: فرمێسک - Ay Mang - New Clip (3 وه‌ڵام, نووسراو له میوزیك و ڤیدیۆ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
706 2012-01-31 02:37:20
وه‌ڵام: 11 ملیۆن فه‌ره‌نسی به‌ده‌ست به‌رزى پاڵه‌په‌ستۆى خوێنه‌وه ده‌نالێنن (6 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
707 2012-01-30 20:00:46
وه‌ڵام: 11 ملیۆن فه‌ره‌نسی به‌ده‌ست به‌رزى پاڵه‌په‌ستۆى خوێنه‌وه ده‌نالێنن (6 وه‌ڵام, نووسراو له زانیاری)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت کاکه ئاسۆده‌ستی تۆش خۆش بێت
708 2012-01-30 19:58:48
وه‌ڵام: بچووكترین ئۆتۆمبیلی جیهان دروستكرا (6 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت کاکه ئاسۆ
709 2012-01-30 19:31:14
وه‌ڵام: مێژووی عێراق به‌شی يه‌كه‌م (4 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت کاکه ئاسۆ گیان هێشتان چه‌ند به‌شێکی ماوه ئه‌وانیش دادنێم
710 2012-01-30 19:29:46
وه‌ڵام: سه‌فه‌ری قازی محه‌مه‌د بۆ تاران (2 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت کاکه ئاسۆ
711 2012-01-30 19:28:39
وه‌ڵام: کورتهیهک له مێژووی دروستبوونی بەنداوی دەربەندیخان (5 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت کاکه ئاسۆ گرینگ ئه‌وه‌یه که‌سودی هه‌بێت بۆ ئه‌ندامان
712 2012-01-30 16:21:51
وه‌ڵام: کورتهیهک له مێژووی دروستبوونی بەنداوی دەربەندیخان (5 وه‌ڵام, نووسراو له مێژوو)
زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌تان ده‌ستی ئێوه‌ش خۆش بێت
713 2012-01-30 09:10:20
وه‌ڵام: به‌ریتانیا .. منداڵێك له دایكبوو بهلام یه‌ك دلۆپه خوێنى له لهشیدا نهبوو (7 وه‌ڵام, نووسراو له هه‌مه‌ڕه‌نگ)
ئامین زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت
714 2012-01-30 09:08:08
وه‌ڵام: بڕوا دەکەی ئەم کەلوپەلانە بخورێن (7 وه‌ڵام, نووسراو له ئه‌لبومی وێنه‌كان)
ههههههه زۆر سوپاس بۆ په‌یامه‌جوانه‌که‌ت ده‌ستی تۆش خۆش بێت
په‌یام دۆزرایه‌وه [ 673 بۆ 714 له 2،365 ]
یانەی سەرهەنگ موحسین » پهیامهكانی حسێن خۆشناو
پشتبهسته به PunBB 1.4.6, پاڵپشتیی به كوردی له [مهكۆكانی وێبچن]