بهلی
تۆ له ژوورهوه نیت. تكایه بچۆژوورهوه یان خۆت تۆمار بكه.
یانەی سەرهەنگ موحسین » پهیامهكانی FaqeAhmed
ده سته كانت خۆش
ماشاءالله
نمزانی برا
:/
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=0dRegKY2 … ure=relmfu[/youtube]
زؤر جوانن
چه ند ی چه ند
سلامهت بی
زۆر
سبحان الله لهكاری خوا چهن جوانه
ههههههههههههههههههههههههههههه
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=w0OnvTlk … e=youtu.be[/youtube]
دةستت خؤش بيت،
من دهلێم ریا ل مه دردید ده یباتهو 1-2
:/
سوپاس
بەهیوای ژیانێکی خۆش و بەختەوەری بۆ هەردووکیان
زۆر سوپاس
زۆر سوپاس
دهستی ئێوش خۆش
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Hbsi6MFmouI[/youtube]
دڵ دههژنێ
[size=24]ئیسلام بۆ ھەمووان- ئایا ئەم پیاوە مەردە دەناسیت؟ ئەگەر نایناسیت ئەوە بیناسە، چونکە یەکێکە لە پیاوە مەردەکان. ئەو پیاوە ناوی (ڕەشید نکازە) و فەڕەنسییە، خۆی بە بنەچە جەزائیرییە، دوای ئەوەی حکومەتی فەڕەنسا بڕیاریدا باڵاپۆشی لە فەڕەنسا قەدەغەبکرێت و ھەر ئافرەتێکی موسڵمان باڵاپۆش بێت ئەوە غەڕامە بکرێت. لەو رۆژەوە ئەم پیاوە دەیەھا ملێون دەبەخشێتە حکومەتی فەرەنسا لە جیاتی ئەو غەرامەیەی کە حکومەتی فەرەنسا ئەیسەپـێنێت بەسەر ئەو خانمانەی کە دەبنە باڵاپوش!! ئەم پیــــاوە ھەمیشە بە خانمە مسوڵمانەکان دەلێت: ئێوە سەرپوشەکەتان بپۆشن و غەرامەکەی بۆ من. یاخوا نموونەی ئەم جۆرە پیاوانە ھەر لە زیادبووندابێت[/size]
دهست تۆش خۆش
[color=#FF00FF
شتێک هەیە پێم وایە گرنگە ڕوونی بکەمەوە ئەویش مەسەلەی سڵاوات دان لە سەر پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم بە داخەوە زۆر کەس کە ناوی پێغەمبەر صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەبات یان کەناوی ئەو ئەبیستێ سڵاوات نادا لە سەری ، ئەوە زیاتر دڵ گرانم ئەکا کە زۆر لە مامۆستایانیش ئەوانەی دەرس ئەڵێنەوە و لە نێو خەڵکا ناسراون لەمە کەم تەرخەمن وە هەروەها لە نوسینەکانیش کە ئەبینین سڵاوات وەک پێویست بەرچاو ناکەوێ ! وەک ئەوەی تەنها ئەنوسن ص یان صلعم یان بە ڕەمز بەسەر یەکەوە بە تێکەڵی ئەینوسن جاری واش هەیە بە زمانیش ئەوەنە بە پەلە سڵاوات لێ ئەدەن ئەڵێن صڵعسلم یان شتێکی وا بەڕاستی ئەمە لایەق نیە بە کەسێک کە بانگەواز بکا بۆ سوننەتی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم خۆشی لە سڵاوات لێدان کەم تەرخەم بێ بەو شێوە ! وە من دیارە ڕووی قسانم لەوانەیە کە ئەهلی سوننەن و بانگەواز ئەکەن بۆ سوننەت زیاتر لەوانەی کە هەر بانگەوازیان دژ بە سوننەتە! خوا پەنامان بدات بەداخەوە زۆر کتاب و نوسراو ئەبینم کە برای وا نوسیویانە من زۆر گومانی خێریان پێ ئەبەم وە لەمن زۆر زیاتر زانان بە سوننەت بە گشتی وە ئەو باسە بە تایبەتی ! بەڵام لە جیاتی سڵاوات ڕەمز ئەنوسن یان لە دەرسەکانیان ئەوەنە بە پەلە ئەیڵێن صڵعسلم ئەبیستین ! وەیەک لەو برایانەی کە خوا جەزای خێری بداتەوە نوسینی زۆرەو خوا بیخاتە میزانی چاکەی لە ڕۆژی قیامەت بەوە پاکانەی لای من کرد کە نوسینی صلى الله علیه وعلى اله وسلم شوێن زۆر ئەگرێ و پارەو ئیمکانیاتی زیاتری بۆ چاپ ئەوێت ! من هەر ئەو فەرموودانە بیری ئەو برا بەڕێزەو هەموو موسڵمانان ئەهێنمەوە کە هاتوون دەربارەی سڵاوات دان لە سەر پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم وە ئەڵێم من خۆزگەم ئەخواست پارەی من هەموو لە نوسینی سڵاوات بڕۆیشتبا و زۆرترین خەڵک بە هۆی من سڵاواتیان بدایە لە سەر پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ! وە شتێکی تریش کە پێویستە بزانین سڵاوات زیکرێکەو نابێ بەکوردی بینوسین و بیڵێین ! وەک هەر زیکرێکی تر کە لەکتابا یان لە دەرسا یان هەر کاتێک ناوی پێغەمبەری خوا هات صلى الله علیه وعلى اله وسلم باشترە لە سەر خۆ بڵێین صلى الله علیه وعلى اله وسلم یان بینوسین نەک بڵێین درودی لەسەر یان بنوسین د.خ با ئەوەش لە بیر نەکەین کە چاکترە وعلى اله لەگەڵ بێ چونکە لە فەرموودەکانی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم چۆنیەتی سڵاواتمان بۆ ڕوون کراوەتەوە هەمووی اله لە گەڵە ئەمەش صلى الله علیه وعلى اله وسلم دیارە کورت کراوەی ئەوەیە کە لە فەرموودەکان هاتووە با ئێستا بچینە خزمەتی ئەوەنە فەرموودەی بۆمان ئاسان ئەبێ لەو دەرفەتە لە سەر سڵاوات دان لە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم .
خوای بەرز ئەفەرموێ : [إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا] الاحزاب 56 واتە : ( خوا وە فریشتەکانی -صلاة سڵاوات- ئەدەن لەسەر پێغەمبەر جا ئەی ئەو کەسانەی بڕوادارن ئێوەش سڵاوات بەن لە سەر پێغەمبەر وە سەلامی بۆ بنێرن -یانی لە خوا داوا بکەن کە سەلام بخاتە سەری-) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : (من صلى علي صلاة صلى الله عليه بها عشرا ) رواه مسلم واتە : ( هەر کەسێک یەک سڵاوات با لە سەر من ئەوە خوا دە سڵاوات ئەدا لە سەری -یانى لە جیاتی یەک دە- ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( أكثروا علي من الصلاة يوم الجمعة ، فإن صلاتكم معروضة علي . قالو :كيف تعرض عليك و قد أرمت ؟ قال : إن الله تعالى حرم على الأرض أن تأكل أجساد الأنبياء ) سلسلة الاحاديث الصحيحة 1527واتە : ( زۆر سڵاوات بەن لە سەرم لە ڕۆژی جومعە ، چونکە سڵاواتی ئێوە لە سەرم عەرز ئەکرێ -لێی ئگادار ئەکرێمەوە و پێم ئەگات- ووتیان : ئەی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم چۆن پێت ڕا ئەگەیەنرێ وە ئەرزیش لاشەی تۆی خواردووە؟ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم فەرمووی : خوای بەرز حەرامی کردووە لە سەر زەوی کە لاشەی پێغەمبەران بخوات ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( رغم أنف رجل ذكرت عنده فلم يصل علي ) رواه الترمذي وقال حديث حسن واتە : ( لوتی-کەپوی- لە خۆڵ بچەقێ پیاوێک کە ناوی منی لا دەهێنن و سڵاوات لە سەرم نادا ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ ( البخيل من ذكرت عنده فلم يصل علي ) صحيح الجامع 2878واتە : ( ڕەزیل ئەو کەسەیە کە ناوی منی لا ئەهێنن و سڵاوات نادا لە سەرم ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( لا تجعلوا بيوتكم قبورا و لا تجعلوا قبري عيدا و صلوا علي فإن صلاتكم تبلغني حيث كنتم ) صحيح الجامع 7226 واتە : ( ماڵەکانتان مەکەنە گۆڕ -بەوەی قورئان و زیکری تیا نەکرێ- وە قەبری من مەکەن بە جەژن -بەوەی ساڵانە یان مانگانە یان هەفتانە سەفەری درێژی بۆ بکەن و لە سەری کۆ ببنەوە- وە سڵاوات بەن لە سەر من سڵاواتی ئێوە بەمن ئەگات لە هەر شوێنێ بن -دوور یان نزیک- ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( ما من أحد يسلم علي ، إلا رد الله علي روحي حتى أرد عليه السلام ) سلسلة الاحاديث الصحيحة 2266 واتە : ( هیچ کەسێک نیە کە سەلام لە من بکات ، ئیللا خوا ڕۆحەکەم ئەگێڕێتەوەبەری تا وەڵامی سەلامەکەی بدەمە ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( إن لله ملائكة سياحين في الأرض يبلغوني عن أمتي السلام ) سلسلة الحاديث الصحيحة 2853 واتە : ( خوا فریشتەی وای هەن گەڕۆکن لە سەر زەوی ئەگەڕێن سەلامی ئوممەتەکەم پێ ئەگەیەنن ) .
وە لە کعب ی کوڕی عجرة خوا لێی ڕازی بێ ئەگێڕێتەوە کە ووتیان ئەی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەوە سەلام کردن لە سەرت ئەزانین بەڵام چۆن سڵاوات بدەین لە سەرت ؟ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم فەرمووی بڵێن : (اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ ) متفق عليه
وە لە ابی مسعود ی ئەنساری خوا لێی ڕازی بێ ئەفەرموێ : پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم هاتە لامان وە ئێمە لە مەجلیسی سعد ی کوڕی عبادە بوین خوا لێی ڕازی بێ بشیر ی کوڕی سعد پێی ووت : خوا فەرمانی پێ کردوین کە سڵاولت بدەین لە سەرت جا چۆن سڵاوات بدەین لە سەرت ئەی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم =ابی مسعود= ووتی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم بێدەنگ بوو هەتتا خۆزگەمان خواست کە ئەو پرسیارەی لێ نەکردیایە پاشان پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم فەرمووی : بڵێن (اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ فِي الْعَالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ) وە سەلامیش ئەزانن چۆنە . رواه مسلم
وە لە حمید الساعدی خوا لێی ڕازی بێ ئەگێڕێتەوە کە ووتیان بە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم چۆن سڵاوات بدەین لە سەرت ؟ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم فەرمووی بڵێن ( اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَأَزْوَاجِهِ وَذُرِّيَّتِهِ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَأَزْوَاجِهِ وَذُرِّيَّتِهِ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ ) متفق علیه
هیوادارم هەموو ببینە هۆیەک بۆ سەرخستنی سوننەتی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم وە بڵاو کردنەوەی لە ناو خەڵکا .
وەرم گرتووە لە کتێبی (چەند باسێک لە فەرموودە ڕاستەکانی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم) کۆ کردنەوەو نوسینی : باوکى حارث
][/color]
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=1j4aUinQ … ideo_title[/youtube]
لەو فەرموودەی کە معاذ ی کوڕی جبل خوا لێی ڕازی بێ ئەیگێڕێتەوە هاتووە کە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم : ( فاخذ بلسانه وقال : كف عليك هذا قلت يا نبي الله وانا لمؤاخذون بما نتكلم به ؟ فقال : ثكلتك امك وهل يكب الناس على وجوههم او قال على مناخرهم الا حصائد السنتهم ! ) رواه الترمذي وقال حديث حسن صحيح واتە : ( پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم زمانی خۆی گرت و فەرمووی : ئا ئەمە ئاگاداری بەو بیپارێزە ! معاذ خوا لێی ڕازی بێ ئەڵێ ووتم ئەی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئێمە بەوەش سزا ئەدرێین و لێمان ئەگیرێ کە قسەی پێ ئەکەین ؟ پێغەمبەری خوا ضلى الله علیه وعلى اله وسلم فەرمووی : دایکت سینگی بۆت بکوتێ ، جاچی وا ئەکا لە خەڵک لە سەر ڕوو فڕێ بدرێنە ناو ئاگر یان فەرمووی لەسەر لووتیان فڕێ ئەدرێنە ناو ئاگر ئیللا ئەوە نەبێ کە بە زمان دروێنەیان کردووە -لە خراپەو لە غەیبەت و درۆو ئەم تاوانانەی بە زمان ئەکرێ-) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( من كان يؤمن بالله واليوم الاخر فليقل خيرا او ليصمت ) رواه البخاري ومسلم واتە : ( هەر کەسێ بڕوای بە خواو بە ڕۆژی دوایی هەیە با خێر بڵێ یان بێدەنگ بێ ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( من صمت نجا ) سلسلة الاحادیث الصحیحة 536 واتە : ( ئەوەی بێ دەنگ بێ ئەوە دەربازی بووە ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : (أكثر خطايا ابن آدم في لسانه ) سلسلة الاحاديث الصحيحة 534 واتە : ( زۆربەی تاوانەکانی نەوەی ئادەم لە زمانیەوەیتی ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( رحم الله عبدا قال فغنم ، او سكت فسلم ) سلسلة الاحاديث الصحيحة 855 واتە : ( ڕەحمەتی خوا لە بەندەیەک کە قسە ئەکات ئەیباتەوە -پاداشت وەر ئەگرێ- ، یان بێ دەنگ ئەبێت و سەلامەت ئەبێت -لە سزا-).
دە با ئا گاداری جنێو دان بین جنێو نەدەین بە هیچ موسڵمانێک بە تایبەت بە سەرکردەکان ئەمە کارێکی ناڕەوایەو تاوانی زیاترە لەوەی جنێو بە کەسێکی ئاسایی بدەی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( من اهان سلطان الله في الارض اهانه الله ) صحيح الجامع 6111 واتە : ( هەر کەسێ ئیهانەی دەسەڵات دارێ بکا کە خوا دایناوە لە سەر زەوی ئەوا خوا ئیهانەی -سوکی- ئەکا ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( سباب المسلم فسوق وقتاله کفر ) متفق علیه واتە : ( جنێو دان بە موسڵمان فاسقیە -دەرچوونە لە فەرمانی خوا- وە شەڕکردن لە گەڵ موسڵمان کوفرە ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( ليس المؤمن بالطعان ولا اللعان ولا بالفاحش ولا بالبذي ) سلسلة الاحاديث الصحيحة 320 واتە : ( بڕوادار ئاوها نیە کە زۆر عەیب لە خەڵک بگرێ و قسەیان پێ بڵێ وە ئاوا نیە کە زۆر لەعنەت لە سەر زاری بێ وە ئاوا نیە کە جنێودەر بێ وە ئاواش نیە کە بێ شەرم بێو قسەی ناشیرین بکات ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( المسلم من سلم المسلمون من لسانه ویده ) رواه البخاري ومسلم واتە : ( موسڵمان ئەو کەسەیە کە موسڵمانان لە زمانی و لە دەستی ئەمین بن ) .
هەندێک لە سوودەکانی ئەم فەرموودانە
1- زمان نەپاراستن لە غەیبەت و جنێودان هۆیەکە بۆ کەوتنە ناو ئاگر لە سەر ڕوو ! لە ڕۆژی قیامەت .
2- موسڵمانی کامڵ ئەو کەسەیە کە موسڵمانان لە زمانی ئەمینن .
3- جنێو دان بە بڕوادار تاوانێکی گەورەیەو فاسقیە .
4- وە هەروەها شەڕکردن لە گەڵ موسڵمان تاوانێکی گەورەیەو بەرەو کوفرت ئەبات .
5- زۆربەی تاوانەکان لە زمانەوەن بەختەوەری بۆ ئەو کەسەیە زمانی پارێزراو بێ .
6- جنێو دان بە سەرۆکی وڵات و سەرکردە لە سیفەتی موسڵمان نیە وە هۆیەکە بۆ ڕیسوا بوون و سووک بوون لە دونیا .
وە زۆر سوودی تریش بێگومان دەر ئەکەوێ بۆ کەسێک بە ووردی فەرموودەکان بخوێنێتەوەو تێیان بگات وە با بشزانین کە زمان یەکێکە لە نیعمەتە گرنگەکانی خوا بە ئێمەی بەخشیوە وە لەسەرمانە زۆر ئاگاداری بین لەوەی لە خراپەو شتی بێ سوود بەکاری بێنین خوای بەرز ئەفەرموێ : [ مَا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ ] ق 18 واتە : ( هەر لەفزێک لە زاری دەر بچێ ئیللا فریشتەیەکی بەسەرەوەیە چاودێری ئەکا و لە سەری ئەنوسێ و تۆماری ئەکات ) .
وە ئاگادار بین لە غەیبەت کردنی موسڵمانان و گومان بردنی خراپ پێیان خوای بەرز ئەفەرموێ : [ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضاً أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ ] الحجرات 12 واتە : ( ئەی ئەو کەسانەی بڕواتان هێناوە خۆتان بپارێزن لە زۆربەی گومانەکان چونکە هەندێ گومان تاوانە وە بە سەر یەکەوە سیخوڕی مەکەن وە با هەندێکتان غەیبەتی هەندێکی ترتان نەکات ئایا کەسێک لە ئێوە پێی خۆشە کە گۆشتی براکەی بە مردویی بخوات هەموشتان ڕقتان لەمەیە لە خوا بترسن خۆتان لە سزای خوا بپارێزن بەوەی ئەم تاوانانە نەکەن خواش تەوبە وەر ئەگرێ و بە ڕەحمە ) .
وە پێغەمبەری خوا ێلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( اياكم والظن فان الظن اكذب الحديث ) رواه البخاري ومسلم واتە : ( ئاگادارتان ئەکەمەوە لە گومان بردن چونکە گومان بردن لە هەموو قسەیەک درۆ ترە ) .
خوای گەورە من و ئێوەش و هەموو موسڵمانان بپارێزێ لەوەی ئازاری موسڵمان بدەین بە زمان یان بە دەست بە ناهەق .
وەرم گرتووە لە کتێبی (چەند باسێک لە فەرموودە ڕاستەکانی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم) کۆ کردنەوەو نوسینی : باوکى حارث
[size=24]ئیسلام بۆ ههمووان - له چهند فهرموودهیهكی پێغهمبهری سهروهرماندا (صلی الله علیه وسلم)، باس له بهركارهێنانی خهنه كراوه، چ وهك ماددهیهكی جوانكاریی، چ وهك چارهسهر.
عن أبي ذر رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: (إن أحسن ما غيرتم به الشيب، الحناء والكتم) رواه الترمذي وقال حديث صحيح.
عليّ بن أبي رافع، عن جدته سلمى خادم رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم :
(ما كان أحد يشتكي إلى رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم وَجعاً في رأسه إلا قال: "احتجم" ولا وجعاً في رجليه إلا قال: "اخضبهما") رواه داود.
وعنها أيضاً قالت: (كان لا يصيب النبي صلى الله عليه وسلم قرحة ولا شوكة إلا وضع عليها الحناء) رواه الترمذي بإسناد حسن.
له ئهبوزهری غهففارییهوه، له پێغهمبهرهوه (صلی الله علیه وسلم) فهرمووی: (باشترین شت، كه سپێتیی قژی پێ بگۆڕن، خهنهو كهتهمه)*.
له عهلی كوڕی ئهبی رافعهوه، له نهنكییهوه سهلمی خزمهتكاری پێغهمبهر(صلی الله علیه وسلم) (ههر كهسێك لای پێغهمبهری خودا شهكوای لهسهریهشه بكردایه، ئهوه پێغهبهر پێی دهفهرموو: كهڵهشاخ بگره، ههر كهسێكیش قاچهكانی ئازاریان ههبووایه، پێی دهفهرموو خهنهیان تێبگره). ههروهها دهڵێت: ( پێغهمبهر "صلی الله علیه وسلم" تووشی ههر برینێك ، یان چقڵ پێداچوون ببوایه، ئهوا خهنهی لهشوێنهكهیان دهدا)
ڕووهكی خهنه:
له چهشنی ڕووهكه خهنهییهكانه (lythracees)، درهختێكی بهتهمهنه، تهمهنی لهنێوان 3 تا 10 ساڵدایه. بهردهوام سهوزه، پهلوپۆی زۆر دهردهكات، درێژییهكهی دهگاته 3 مهتر، گهڵاكانی سهوزنو درێژییان 3-4 سم دهبێت. ژینگهی سهرهكیی خهنه باشووری ڕۆژئاوای ئاسیایه، پێویستی به ئاووههوایهكی گهرمه، بۆیه زۆر به چڕی له ناوچهی ئیستیوای قاڕهی ئهفریقادا گهشهدهكات.
ههروهها ڕواندنی له ناوچهكانی حهوزی دهریای سپیی ناوڕاستدا بڵاوبووهتهوه، گرنگنرین وڵاته بهرههمهێنهكانی: میسر، سودان، هندستانو چینن.
پێكهاتهی كیمیایی خهنه:
خهنه گهڵاو گوڵهكانی بهكاردههێنرێت، گهڵاكانی ماددهی گلۆزیداتی جۆراوجۆریان تێدایه، كه گرنگترینیان (لاوزون)ه، ههروهها گهردیله كیمیاییهكانی لهجۆری ( هیدرۆكسیو نفتوكینون)ه، كه بهرپرسه له كارتێكردنی بیۆلۆجی پزیشكییو له بۆیهكردنو ڕهنگی ڕهش، ههروهها ماددهی (رانتجیهو تانینات)ی تێدایه، كه به (حهناتانین) ناسراوه، بهڵام گوڵهكانی رۆنی بهههڵم بوویان ێدایه، كه بۆ مهبهستی جوانكاریی بهكاردێت ، بۆنێكی خۆشو بههێزی ههیه، گرنگترین مادده پێكهێنهرهكانی (ئهلفا و بێتا ئایۆنۆن)ه.
بهكارهێنانه پزیشكییهكانی:
خهنه پێگهیهكی شیاوی لای پزیشكه موسوڵمانهكان ههبووه، لهم بارهیهوه (ئیبن قیم)دهڵێت:
( خهنه بهسوده بۆ سووتاویی، ئهگهر گهڵاكانی بجورێت، سوودی بۆ برینی ناودهم ههیه، قژ بههێز دهكات، ههروهها بۆ زیبكهو نینۆكهكان بهسووده)
ههروهها(الموفق البغدادی) دهڵێت: (ڕهنگی ئاگریی خهنه سهرنجڕاكێشه، بۆنی خۆشو عهترییه). ههروهها جهختدهكاتهوه، كه خهنه بۆ برینی ناودهم بهسووده.
لهپزیشكیی نوێدا
له لێكۆڵینهوهیهكدا، كه دكتۆر (مالك زاده) پزیشكی بواری ڤایرۆس له تاران، ئهنجامیداوهو، سهبارهت به كاریگهرییهكانی ڕووهكی خهنهیه لهسهر ڤایرۆسهكان، گهیشته ئهنجامی گرنگ لهبارهی كاریگهریی خهنه لهسهر چهندین جۆری میكرۆب، ئهم لێكۆڵینهوهیه له زۆربهی پێگه ئهمریكییهكاندا بڵاوكراوهتهوه.
له پێگهی (PLANT CULTURES) هاتووه: ( ههندێك لێكۆڵینهوهی نوێ ئهوهیان دوزیوهتهوه، كه خهنه كاریگهریی لهسهر جهستهی مرۆڤ ههیه، به كهمكردنهوهی خێرایی لێدانی دڵ، دابهزاندنی پهستانی خوێن، خاوكردنهوهی ماسولكهكان، كهمكردنهوهی ئازاری تا، بۆیه دهتوانرێت وهك "ئازارشكێن" ناوبنرێت.
زانایان چهندین جۆر دژهمیكرۆبیان لهگهڵاكانی خهنه بهرههمهێناوه، ههروهها ههویری ئهم گهڵایانه توانای چارهسهركردنی ههندێك نهخۆشیی ڕیخۆڵهكانی ههیه.
ههروهها له بهریتانیا ئامادهكراوێكیان له خهنه بهرههمهێناوه كه دژی ڤایرۆسو مشهخۆرهكانه. لێكۆڵینهوهی تاقیگهیی خهنه، ئهوهی دهرخستووه، كه خهنه ههردوو پێكهاتهی (lawsone)و(isoplumbagin)ی تێدایه، كه كاریگهریی گهورهیان دژی شێرپهنجه ههیه.
دكتۆر حسین الرشیدی، كه پزیشكو لێكۆڵهرهوهیه له زانكۆ ئهمریكییهكان، پوختهی لێكۆڵینهوهی خۆی لهبارهی خهنهوه، له پێگهكاندا بڵاوكردووهتهوهو دهڵێت: ڕووهكی خهنه، ڕووهكێكی بهناوبانگه لای موسوڵمانهكان، بهشێوهیهكی فراوان له هندستانو سوداندا گهشهدهكات، بهشێوهیكی سهرهكیی بۆ مهبهستی جوانكاریی بهكاردێت.
پێش چهند ساڵێك دهستمكرد بهبهكارهێنانی خهنه لهبواری پزیشكیدا، كاتێك ئهم فهرموودهیهی پێغهمبهر(صلی الله علیه وسلم)م بینی، (( پێغهمبه(صلی الله علیه وسلم) تووشی ههر برینێك، یان چقڵ پێداچوون ببوایه، ئهوا خهنهی لێدهدا)).
پاش چهندین ساڵ له تاقیكردنهوه، خهنه ناونرا ڕووهكی ئهفسانهیی، ئهمهش لهم خاڵانهی خوارهوهدا ڕووندهكهمهوه، توانایهكی چارهیی زوری ههیه، كۆمهڵَێك له ماددهی چارهسهركهری گرنگی وهك (Tannin) تێدایه و كاریگهریی زۆری بۆ لهناوبردنی ڤایرۆس ههیه.
بهكارهێنانهكانی خهنه:
1-لهچارهسهری سووتاویدا: كاتێك خهنه دهخرێته سهر سووتاویی پله یهك و دوو، ئهنجامێكی باشی دهبێت، ههروهها ئازاری سووتاوییهكهش كهمدهكاتهوه. لهدهستچوونی شلهمهنییهكانی ناوچهكانی پێسته سووتاوهكه كهمدهكاتهوه، ئهمهش گرنكه ئهگهر ناوچهی سووتاوییهكه زۆربوو. كاریگهریی دژه میكرۆبی ههیه، بۆیه له بڵاوبوونهوهی كهمدهكاتهوه. بهناوچه سووتاوهكهی پێیستهوه دهنووسێت، ههتا بهتهواویی چاكدهبێتهوه. بهئاسانیی بۆ سووتاویی بهكاردێت، جا بهشێوهی ههویر بێت، یان هاڕراوه.
2-ساڕێژكردنی برین: خهنه كاریگهریی لهسهر ساڕێژكردنی برین ههیه، بهتایبهت برینه درێژخایهنهكانو ئهكزیما، لهچارهسهری ئهو برینانهدا بهكارهێنراوه كه تووشی پێ دهبن، ئهوهش سهلماوه كه كاریگهرییهكی زۆری ههیه.
3-وهستاندنی خوێنبهربوون: بۆ وهستاندنهوهی خوێنبهربوونی لووت بهكارمهێناوه، ئهمهش به دانانی ههویری خهنه له شوێنی خوێنبهربوونهكه، كه لهماوهی چهند چركهیهكدا دهیوهستێنێت. بۆ ئهو جۆرهی خوێنهبهربوونی لووت، كه له دواوهی لووتدایه، داوا له نهخۆشهكه دهكرێت بۆنی هاڕراوهی خهنه بكات تا دهگاته ناوهوهی لووت، بهمشێوهیه خهنهكه دهگاته شوێنی خوێنبهربوونهوهكهو پێوهی دهنووسێتو دهیوهستێنێتهوه. بهڵام وا له نهخوش دهكات بپژمێت.
4-كاریگهریی دژهمیكرۆب: خهنه كاریگهریی دژهمیكرۆبی ههیهو له ڕێگهی ئهنجامه چارهسهركهرهكانییهوه ئهمه به ڕوونیی دهركهوتووه.
چارهسهری بالوكه:
زۆرێك لهو بالوكانهم بهخهنه چارهسهركردووه، كه به (cryo) چاره نهكراون، كه ئهمه شلهیهكی نایترۆجینییه.
خهنه كاریگهرییهكی زوری لهبواری چارهسهركردنی بالوكهدا ههیه، وهك ئهو حاڵهتی بالوكه گهورهیهی بهقهبارهی (1,5سم × 1,5)سم2 لهسهر پهنجهی مناڵێك ههبوو، ئهم بالوكهیه بهرگریی له ههموو جۆره چارهسهرهكانی دیكه كرد، پێش بڕیاری ئهنجامدانی نهشتهرگهریی، ههوڵماندا به خهنه چارهسهری بكهین، بالوكوكه دوای چهند ڕۆژێك دهستی به نهمان كردو، له ماوهی چهند ههفتهیهكدا به تهواویی نهماو لهناوچوو. ههروهها گهشتینه ئهو ئهنجامهی خهنه بهكهڵكو كاریگهره لهچارهسهری جۆری جیاوازی بالوكهدا، ئهمهش بهلێدانی خهنه له بالوكهكه.
بهكارهێنانی دیكهی خهنه: دهتوانرێت خهنه له پزیشكیی خۆپاراستندا، به تایبهت له پاراستنی ئهوانهی نهخوشیی شهكرهیان ههیه، بهكاربهێنرێت. من ئێستا نهخۆشهكانم كه شهكرهیان ههیه، ئامۆژگارییان دهكهم به بهكارهێنانی خهنه، لانی كهم مانگی جارێك، چونكه یارمهتییان دهدات له چارهسهركردنی قڵشاوییو برینی پێكانیاندا، ئهمه سهرهڕای جوانكردنی پێستهكه. بهڵام پێویستی به كاته تا ئهنجامهكانی به ڕوونیی دهردهكهون.
دهكرێت خهنه بۆ چارهسهری ئازای پشت بهكاربهێنرێت. ئهمانه ئهنجامی لێكۆڵینهوهكانی شهش ساڵن دهربارهی خهنه.
ئیعجازی زانستیی:
پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) بۆ چارهسهری ئازاری قاچ خهنهی بهكارهێناوه، ههروهها وهك له فهرموودهكاندا بینیمان بۆ چارهسهری برینیش بهكاریهێناوه. له ڕێی ئهو لێكۆڵینهوه زانستییانهی ئهنجاممان داون، سهلمێنراوه، كه تایبهتمهندییهكی چارهیی خهنه ئهوهیه، كه ئازار شكێنه، میكرۆب لهناودهباتو چارهسهری بالوكه دهكات، ههروهها بۆ ساڕێژكردنهوهی برینو خوێنبهربوون بهسووده. ئهمانه جگه له لایهنی جوانكاریی لهخهنهدا، كه پێغهمبهرمان (صلی الله علیه وسلم) داوای له موسڵمانان كردووه بهكاریبهێنن، چ پیاوانو چ ژنان...ڕاستی فهرمووه پێغهمبهرمان (صلی الله علیه وسلم).
* كهتهم: ڕووهكێكه له ناوچهی دهشتایدا دهڕوێت، گهڵاكانی زیاتر له گهڵای زهیتون دهچن، ڕهنگێكی ڕهشی مهیلهوسووری لێدهردههێرێت، ههندێك كهس وا دهزانن ئهمه وسمهیه، بهڵام ئهم ڕووهكه له وسمه جیاوازه[/size]
:|:| چهند ناشر ین بوو
[size=24]هاوهڵى خۆشهويست حوذهيفة(ڕهزای خوای لێبێت) دهفهرمووێت: پێغهمبهرى خوا (صلی الله علیه وسلم) فهرموويهتى: « تَلَقَّتِ الْمَلاَئِكَةُ رُوحَ رَجُلٍ مِمَّنْ كَانَ قَبْلَكُمْ، فَقَالُوا: أَعَمِلْتَ مِنَ الْخَيْرِ شَيْئًا قَالَ: لاَ قَالُوا: تَذَكَّرْ. قَالَ كُنْتُ أُدَايِنُ النَّاسَ فَآمُرُ فِتْيَانِى أَنْ يُنْظِرُوا الْمُعْسِرَ وَيَتَجَوَّزُوا وَفِي رِوَايَة (وَأَتَجَاوَزُ) عَنِ الْمُوسِرِ، قَالَ قَالَ: اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ تَجَوَّزُوا عَنْهُ » وَفِي رِوَايَة (قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ نَحْنُ أَحَقُّ بِذَلِكَ مِنْهُ تَجَاوَزُوا عَنْهُ) رَواهُ الْبُخَارِيُّ (2077) ومُسْلِمٌ (3969). واته: مهلائيكهتهكان ڕوحى پياوێك له ئوممهتانى پێش ئێوه له(بهنى ئيسرائيل) يان وهرگرت (ڕوحيان كێشا) ئينجا مهلائيكهتهكان به پياوهكهيان ووت: ئايا تۆ هيچ خێرو چاكهت كردووه؟ پياوهكه ووتى: نهخێر، مهلائيكهكان ووتيان: بير بكهرهوه، پياوهكه ووتى: من له دونيادا قهرزم ئهدا بهخهڵك، وه فهرمانم دهكرد بهخزمهتكارو كارمهندهكانم كه چاوهڕوانى دواخستنى هێنانهوهى قهرزى لاى نهدارو دهست كورت بكهن و خاترى دهست ڕۆيشتووش بگرن و چاوپۆشيشى لێبكهن، ئينجا پێغهمبهرى خوا (صلی الله علیه وسلم) فهرمووى: خواى پهروهردگار بهمهلائيكهتهكانى فهرموو: ئێوهش لێى ببورن و چاوپۆشى لێبكهن. يان فهرمووى: ئێمه شايسته ترين بهو ڕهوشته، چاو پۆشى لێبكهن و لێى ببورن. [/size] ئا Ahmed Dugrtkani
یانەی سەرهەنگ موحسین » پهیامهكانی FaqeAhmed
پشتبهسته به PunBB 1.4.6, پاڵپشتیی به كوردی له [مهكۆكانی وێبچن]