ئه‌و سێ ووشه‌یه‌ی زۆر ئاسانن بۆ ده‌ربڕین، به‌ڵام که‌م که‌س به‌کاری ئه‌هێنن....
1:چه‌ند به‌ڕێزی.... ئه‌گه‌ر هه‌ڵه‌یه‌كی‌ زۆر بچووكیشت كرد، بڵێیت: بمبووره‌.
2:چه‌نده‌ جوانی‌....كاتێك داوای‌ شتێك له‌ یه‌كێك ده‌كه‌یت، بڵێیت: به‌یارمه‌تیت.
3:چه‌نده‌ به‌خشنده‌ی...كاتێك كارێكت بۆ ئه‌نجام ده‌ده‌ن، بڵێیت: سووپاس.

پێش تاقی کردنه‌وه‌ی سه‌ری ساڵ باوکێک کوڕه‌ ته‌ممه‌ڵه‌که‌ی ئامۆژگاری ده‌کات و پێی ده‌ڵێت :

کوڕه‌که‌م تاقیکردنه‌وه‌کانی سه‌ری ساڵت نزیک بۆته‌وه‌و 2 ڕێگات له‌به‌ر ده‌مدا هه‌یه‌ :
یان ده‌رده‌چیت ...یان ده‌رناچیت ...
ئه‌گه‌ر ده‌رچوویت ئه‌وه‌ خێرو به‌ره‌که‌ته‌ ..
به‌ڵام ئه‌گه‌ر ده‌رنه‌چوویت ئه‌وا 2 ڕێگه‌ت له‌به‌ره‌ :

یان ده‌بیته‌ خوێڕی سه‌ر جاده‌کان ...یان بانگت ده‌که‌ن بۆ سه‌ربازی...!!!

ئه‌گه‌ر خوێڕی بوویت ئه‌وه‌ موشکیله‌ نیه‌
به‌ڵام گه‌ر برایت بۆ سه‌ربازی ئه‌وا 2 ڕیگات له‌به‌ره‌ :

یان ده‌تخه‌نه‌ به‌شی پارێزگاری شارستانی [ الدفاع المدنی ] یان ده‌بیته‌ سه‌ربازی صاعقه‌
ئه‌گه‌ر به‌ر پارێزگاری شارستانی که‌وتیت ئه‌وا خوا کاری ئاسان کردوویت ..
گه‌ر برایت بۆ صاعقة 2 ڕێگات له‌به‌رده‌م دایه‌ :

یان ده‌تخه‌نه‌ هێزی سه‌ربازی سپێر [ احتیاط ] یان ده‌تبه‌ن بۆ پێشه‌وه‌ی شه‌رگه‌ [ جبهة ]

هێزی سه‌ربازی سپێر [ احتیاط ] زۆر ممتازه‌

به‌ڵام ئه‌گه‌ر خرایته‌ پێشه‌وه‌ی شه‌رگه‌ [ جبهة ] 2 ڕێگه‌ت ده‌که‌وێته‌ به‌ر : :

یان به‌ سه‌لامه‌تی ده‌گه‌ڕێیته‌وه‌ ...یان قاذیفه‌یه‌کت به‌رده‌که‌وێت
ئه‌گه‌ر به‌سه‌لامه‌تی گه‌ڕایته‌وه‌ ئه‌وه‌ خێرێکی گه‌وره‌یه‌

به‌ڵام ئه‌گه‌ر قاذیفه‌یه‌کت به‌رکه‌وت ئه‌وه‌ 2 ئه‌گه‌رت له‌ پێشه‌وه‌یه‌ :

یان چاک ده‌بیته‌وه‌ ...یان ده‌مرێت...!!
ئه‌گه‌ر چاک بوویته‌وه‌ ئه‌وا خوا جارێکی تر ته‌مه‌نی بۆ نووسیویته‌وه‌ ..
به‌ڵام ئه‌گه‌ر مردیت ...ئه‌وا 2 ڕێگه‌ت له‌به‌ره‌ :

یان لاشه‌که‌ت سه‌گ ده‌یخوات یان بۆگه‌ن ده‌که‌یت ...!!

ئه‌گه‌ر سه‌ک خواردیتی ئه‌وا کێشه‌یه‌ک نیه‌ ...

به‌ڵام که‌ بۆگه‌نت کرد 2 ڕێگه‌ت له‌به‌رده‌مدا ده‌بێت :

یان کرم ده‌تخوات....یان دوایی ده‌گؤڕڕێت و ده‌بیته‌ نه‌وت له‌ژێر زه‌وی دا

ئه‌گه‌ر کرم خواردیتی ئه‌وا هه‌ر زۆر باشه‌...

به‌ڵام گه‌ر بوویته‌ نه‌وت 2 ڕێگات له‌به‌ره‌ :

یان ده‌تنێرنه‌ ده‌ره‌وه‌ وه‌کو نه‌وتی خاو ...یان له‌ پاڵاوگه‌یه‌کدا پاڵاوگه‌ت ده‌که‌ن

ئه‌گه‌ر نێردرایته‌ ده‌ره‌وه‌ ئه‌وه‌ خێروو به‌ره‌که‌ته‌
ئه‌گه‌ر پاڵاوتیانیت ئه‌وه‌ 2 ڕێگه‌ت دێته‌ پێش :

یان ده‌تکه‌نه‌ ڕۆنی تایبه‌ت ..یان ده‌تکه‌نه‌ بابه‌تی پاک کردنه‌وه‌

ئه‌گه‌ر کرایت به‌ ڕۆن شتێکی باشه‌ ...
به‌ڵام گه‌ر کرایت به‌ شتی پاک کردنه‌وه ‌ 2 ڕێگات له‌به‌ره‌ :

یان ده‌کرێیت به‌ صابون ..یان به‌ کاغه‌زی توالێت

ده‌ڵێین صابوون خێروو به‌ره‌که‌ته‌

به‌ڵام گه‌ر کرایت به‌ کاغه‌زی توالێت

وه‌لله‌ هی کوڕی شیرینم...ئه‌وه‌ چاک بزانه‌ .. به‌ ته‌واوی لـــه‌ گوو خواردن تير ئه‌بيت

قه‌ل  به‌ قه‌لی وت ڕووت ڕه‌ش بێت

2- چه‌م بێ چه‌قه‌ڵ نابێت

3- له‌ هه‌موو هه‌ورێک باران نابارێت

4- ئه‌وه‌ی سمێڵی سوور بێت هه‌مزاغا نیه‌

5- نان ئه‌و نانه‌یه‌ ئه‌مڕۆ له‌خوانه‌

6- ده‌ستی ماندوو له‌سه‌ر سکی تێره‌

7- گۆشتی لاڕانی خۆت بخۆ مننه‌تی قه‌ساب هه‌ڵمه‌گره‌

8- تا خاوه‌ن  ماڵ دزی گرت،دز خاوه‌ن ماڵی گرت

9- که‌ زۆر هات قه‌واره‌ به‌تاڵه‌

10- ماڵ له‌ خۆی نه‌بوو میوانیش ڕووی تێکرد

11- سه‌ری نایه‌شێت په‌ڕۆی لێ به‌ستووه‌

12- که‌ڵه‌شێریش نه‌بێت ڕۆژ ئه‌بێته‌وه‌

13- سه‌فه‌رو مه‌عامه‌له‌ سه‌نگی مه‌حه‌که‌

14- کاری ئه‌مڕۆ مه‌خه‌ره‌ سبه‌ی

15- گیا له‌سه‌ر بنجی خۆی ئه‌ڕوێته‌وه‌

16- به‌رد له‌ جێ ی خۆی سه‌نگینه‌

17- دۆم بێت و کڵاش بۆ خۆی دروست کات

18- مار ڕقی له‌ سیره‌، سیریش   له‌ به‌رده‌م کونی مار ئه‌ڕوێت

19- سه‌لکی سیری یان قنچکی پیازی

20-هه‌موو شتێک به‌ خوێ، خوێش به‌ مانا

21- ماڵی قه‌ڵب سه‌ر با خاوه‌نێتی

22- ماست نیه‌ به‌ ده‌مته‌وه‌ دیار بێت

23-چی بچێنیت ئه‌وه‌ ئه‌دووریته‌وه‌

24- پاره‌ بده‌و مه‌لا له‌ مزگه‌وت ده‌رکه‌

25- سه‌یری دایک بکه‌و ، دوێته‌ بخوازه(داڵک بدوێنه‌و دوێته‌ بخوازه‌‌)

26- ماسی له‌ به‌حرا سه‌ودا ناکرێت

27- شه‌ل نی یه‌ پێ ی  شکاوه‌

28- قه‌دری زێڕ لا ی زه‌ڕه‌نگه‌ره‌

29- ئاش له‌ خه‌یاڵێک ، ئاشه‌وان له‌ خه‌یاڵێک

30- به‌ به‌ردێک دوو چۆله‌که‌ی کوشت

31- برسێتی ڕه‌گی هاری به‌ده‌مه‌وه‌یه‌

32- دار هه‌ڵبڕه‌ سه‌گی دز دیاره‌

33-دوو پشکه‌ له‌خۆی به‌شکه‌

34- بۆ ڕیش جوو سمێڵیشی دانا

35- مریشک هێلکه‌ی قازی کرد  قنگی دڕا

36- به‌ قه‌د به‌ڕه‌که‌ی خۆت قاچ ڕاکێشه‌

37- هه‌ر که‌س به‌ لێفه‌ی خۆی بنوێ

38- کێ خواردوویه‌ته‌وه‌و کێ ی گرتووه‌

39- بانێکه‌و دوو هه‌وا

40- به‌ڕه‌ لای ته‌نکیه‌وه‌ ئه‌دڕێ

41- کونه‌ مشکی لێ بووه‌ به‌ قه‌یسه‌ری

42- گه‌وره‌ ئاو ئه‌ڕێژێ و بچوکیش قاچی تێوه‌ر ئه‌دات

43- کوێر تا ئه‌مرێ به‌تامای دوو چاوی ساغه‌

44- کاسه‌ی پڕ ئاشتی ماڵه‌

45- ئه‌وه‌ی که‌ بۆ گوو که‌ر هه‌ڵ ئه‌که‌وێت بۆ ڕاوکه‌ر هه‌ڵ ناکه‌وێت

46- نان بۆ نانه‌وا گۆشت بۆ قه‌ساب

47- له‌ کاتی ڕاوا نه‌بێت گووی نایه‌ت

48- به‌ری ڕۆژ به‌ بێژنگ ناگیرێت

49- دوو گا له‌ دۆڵێکا ڕه‌نگی یه‌ک نه‌گرن خوی یه‌ک ئه‌گرن

50- ندی و بدی کورێکیان بوو له‌ جیاتی ناوک کێریان بڕی

51- تف هه‌ڵده‌ ناو چه‌وانی خۆت ئه‌گرێته‌وه‌

52- کای کۆن به‌با مه‌که‌

53- هه‌تا گوندۆر گوندۆر بوو خزمی مه‌ گه‌له‌ک زۆر بوو، گوندۆر هاته‌ بڕانێ خزمی مه‌ هاته‌ قڕانێ

54- گۆزه‌ی تازه‌ ئاوی خۆشه

55- ئه‌و ماسته‌ بێ موو نی یه‌

56- ئه‌و باوکه‌ی مه‌له‌وان بوو کوڕه‌که‌ی ئاو بردی

57- به‌رد تل بده،‌ بێ کار مه‌به‌

58- دۆم به‌ دانیشتن ماڵی وێرانه

59- کا هی خۆت نه‌بوو کایێنه‌که‌ هی خۆت بوو

60- سه‌ری بێ ده‌لاک مه‌تاشه

61- مریشک هێلکه‌ش ئه‌کات و ڕیقنه‌ش ئه‌کات

62- گۆم تا قووڵ بێت مه‌له‌ی خۆشه‌

63- له‌  ئاوی خووڕ مه‌ترسه‌ له‌ ئاوی مه‌نگ بترسه‌

64- له‌ بخۆر مه‌ترسه‌ له‌ نه‌خۆر بترسه‌

65- ده‌ریا به‌ ده‌می سه‌گ گڵاو نابێت

66- باری که‌ر دایم قورسه

67- بووکێ له‌گه‌ڵ تۆمه‌ خه‌سوو تێبگه‌

68- دیوار له‌گه‌ڵ تۆمه‌و پاسار گوێت لێ بێت

69- هه‌موو که‌س له‌ شه‌ڕواڵی خۆی دا پیاوه‌

70- که‌س به‌ دۆی خۆی ناڵێت ترشه

71- ئه‌یه‌وێت ماسی بگرێت و قاچیشی ته‌ڕ نه‌بێت

72- ده‌سته‌ چه‌وره‌که‌ی خۆت به‌ من مه‌سڕه

73- مردوو له‌وه‌ پاکتر ناشۆرێت

74- له‌ ئاش زۆری پێچووه‌، له‌ ڕێگا په‌له‌ په‌لیه‌تی

75- دوای کڵاوی با بردوو مه‌که‌وه‌

76- ئه‌و هه‌ویره‌ ئاو زۆر ئه‌کێشێت

77- ته‌شی ڕێس ته‌شی ڕێس بێت به‌کلکی که‌ریش بێت ئه‌ی ڕێسێت

78- بیانووی تڕ نانی جۆیه‌

79- به‌ختی له‌ هه‌موو شتێکدا ڕه‌شه‌،ته‌نها له‌ شووتی دا سپی یه‌

80- سه‌ری له‌ به‌ر هه‌تاو سپی نه‌کردووه‌

81- من هه‌ر به‌ پاڵووت ئه‌که‌م و تۆ هه‌ر ئه‌بیت به‌ پاشوو

82- من ئه‌ڵێم نێره‌ ئه‌و ئه‌ڵێت بیدۆشه‌

83- ڕێوی به‌ کونا نه‌ ئه‌چوو شتێکیشی به‌ست به‌خۆیه‌وه‌

84- که‌ گوورگ پیر بوو ئه‌بێت به‌ مه‌خسه‌ره‌ی سه‌گ

85- ڕێوی له‌ کونی خۆی هه‌ڵگه‌ڕێته‌وه‌ گه‌ڕ ئه‌بێت

86- که‌ری دێز حه‌ز به‌ تۆپینی خۆی و زه‌ره‌ری ساحێبی ئه‌کات

87- نان خۆرت بمرێ به‌س مشور خۆرت نه‌مرێ

88- ئه‌وه‌ی ده‌تگرێنێت دۆسته‌، ئه‌وه‌ی که‌ پێت پێ ئه‌که‌نێ دوژمنته‌

87- له‌ ده‌ گوێز گوێزێک پووچ ئه‌بێت

88- که‌ جام پڕ بوو لێ ی ئه‌ڕژێ

89- سه‌رێکی هه‌یه‌و هه‌زار سه‌ودا

90- له‌ ده‌رگای هه‌ر که‌سێکت دا له‌ ده‌رگات ئه‌ده‌نه‌وه‌

91- ده‌نگی ده‌هۆڵ له‌ دوور خۆشه‌

92- ئه‌گه‌ر مار جارێک پێوه‌ی دایت خوا بیگرێ، ئه‌گه‌ر بوو بو دوو جار خوا تۆ بگرێت

93- با له‌ هه‌ر کوێیه‌که‌وه‌ بێت ئه‌و له‌وێ شه‌ن ئه‌کات

94- له‌ کانی یه‌ک ئاوت خوارده‌وه‌ لێڵی مه‌که‌

95- دار به‌ ته‌وری وت گه‌ر کلکت له‌ خۆم نه‌ بوایه توانای بڕینمت نه‌ ده‌بوو

96- هه‌ردووک جاشی ماکه‌رێکن

97- ئه‌وه‌ی به‌رز بفڕێت نزم ئه‌نیشێته‌وه‌

98- سوار تا نه‌گلێ نابێت به‌ سوار

99- قه‌رز کۆن ئه‌بێت نافه‌وتێت

100- قه‌رز دوو ماڵ ئاوه‌دان ئه‌کاته‌وه‌

101- ماڵی زیاد سه‌ر ناشکێنێت

102- قومارچی دۆڕاو نه‌ڵێت به‌ .......ه‌وه‌ دڵی ئه‌ته‌قێ

103- ئاشی نه‌زان خوا ئه‌یگێڕێت

104- خوا تا کێو نه‌بینێت به‌فری تێ ناکات

105- به‌ردی بچووکیش سه‌ر ده‌شکێنێ

106- هه‌موو گیانله‌به‌رێک گۆشتخۆره‌ به‌س ناوی گورگ به‌ده‌

107- بزن هه‌میشه‌ قنگی به‌ ده‌ره‌وه‌ بوو که‌س ناوی نه‌ ده‌برد،مه‌ڕ یه‌ک جار قنگی به‌ده‌ر‌ که‌وت

کردیان به‌ چه‌پڵه‌

108- چه‌پڵه‌ به‌ یه‌ک ده‌ست لێ نادرێت

109- ئه‌وه‌نده‌ مه‌ڵێ گوێت لێ نه‌گرن، ئه‌وه‌نده‌ش گوێ ڕامه‌گره‌ سه‌رت بێته‌ ژان

110- مناڵی بچووکیش خه‌ونی گه‌وره‌ ده‌بینێت

110- هه‌ر که‌س ده‌چێته‌ قه‌بری خۆی

111- ماڵی نه‌خۆری بۆ چه‌کمه‌ سۆری

112- بزن بۆ شه‌وێکیش شوێنی خۆی خۆش ئه‌کات

113- ئه‌گه‌ر گوڵ نیت دڕکیش مه‌به‌

114- که‌چه‌ڵ که‌ ده‌رمانکه‌ر بێت ده‌رمانی سه‌ری خۆی ئه‌کات

115- ساڵی خۆش له‌ به‌هاره‌که‌یدا دیاره‌

116- مه‌ستی و ڕاستی

117- قسه‌ یان له‌ شێت یان له‌ مناڵ

118- له‌ برسا بمری له‌ گه‌ڵتا ئه‌گری نانت ناداتێ

119- گۆم تا قووڵ بێت مه‌له‌ی خۆشه‌

120- بانگی موحه‌مه‌د به‌ ئاشکرا خۆشه

121- به‌رخی نێر بۆ سه‌ر بڕینه‌

122- که‌ره‌ مه‌مره‌ به‌هاره‌ کورتانت بۆ دێت له‌ ش

(سه‌رچاوه‌:يانه‌ی كوردژين)