ڕۆنكردنه‌وه‌یه‌كی زۆر جوان بوو كاك وه‌ن
ده‌ستت خۆش بۆ ئاماده‌كردنی ئه‌م بابه‌ته
ده‌ست خۆش
تۆ له ژووره‌وه نیت. تكایه بچۆژووره‌وه یان خۆت تۆمار بكه.
یانەی سەرهەنگ موحسین » ههمهڕهنگ » ڤیتامینه‌کان » وه‌ڵامی نوێ بنووسه
هەموو خانە نووسراوەکان بە قەڵەوی پێویستە پڕبکرێنەوە پێش ناردنی فۆرم
ڕۆنكردنه‌وه‌یه‌كی زۆر جوان بوو كاك وه‌ن
ده‌ستت خۆش بۆ ئاماده‌كردنی ئه‌م بابه‌ته
ده‌ست خۆش
[size=24] من هه‌ر بابه‌تێك بڵاو بکه‌مه‌وه ناوی سه‌رچاوه‌که‌ی ده‌نوسم هه‌ر جارێك بابه‌تێك ناوی سه‌رچاوه‌ی له‌گه‌ڵ نه‌بوو دیاره به‌خۆم هه‌وڵم داوه ماندوو بومه بۆی تا نوسیمه‌و وه بڵاوم کردۆته‌وه له هیچ شوێنک وه‌رم نه‌گرتووه ئه‌گه‌ر ده‌زانی له‌شوێنێکم وه‌ر گرتووه لینکه که دانێ[/size]
[size=17]روون كردنه‌وه‌یه‌كی جوان بوو، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئه‌زیه‌ت نه‌بێ ناوی سه‌رچاوه‌كه‌شی بنووسه:)
ته‌مه‌ن درێژبیت..[/size]
ڕۆنكردنه‌وه‌یه‌كی زۆر جوان بوو كاك وه‌ن
ده‌ستت خۆش بۆ ئاماده‌كردنی ئه‌م بابه‌ته
بژیت
dast xosh zaniyareyakant zor ba sod bun
dast xoooooooooooosh babateki zor baswda
harbzhet
ده‌ست خۆش بۆ ئه‌م زانیاریه به‌سوده
وشه‌ی ڤیتامین مانای چیه؟ :
وشه‌ی ڤیتامین له دوو برگه پێك هاتووه (vita) واته : ژیان ، (amins) ماده‌یه‌کی کیمیایه (ئه‌مین) واتای هه‌ردووکیان(vitamine) مادده‌ی کیمیایی پێویست بۆ ژیان ، وه‌ك ده‌رکه‌وتووه ڤیتامینه‌کان له دووجۆر پێك دێن.
1-ئه‌و ڤیتامینانه‌ی که له چه‌وری ده‌توێنه‌وه (A,K,D,E
ڤیتامین (A) که پێی ده‌ڵێن ( بێتاکارۆتین)
زۆری ئه‌م ڤیتامینه ده‌بێته هۆی ژانه سه‌رێکی تووند به تایبه‌ت له منداڵ وه هه‌ندی دیارده‌ی وه‌ك ماندوبوون ، سه‌رسوڕان و قژ هه‌ڵوه‌رین .
سه‌رچاوه‌ی بوونی ئه‌م ڤیتامینه به تایبه‌تی له گێزه‌ر و په‌تاته و سه‌وز و قه‌یسی و هێلکه و جگه‌ره.
ماده‌یه‌کی زۆر پێویسته بۆ گه‌شه و پارێزگاری روو پۆشی خانه‌کان بۆ دیتن له تاریکیدا دژی نیشانه‌کانی پیرییه.
که‌می ده‌بێته هۆی راوه‌ستانی گه‌شه، که‌م بوونی کێش و که‌م بوونی دیتن
ڤیتامین (D) پێده‌لێن ( کالیسیفریۆل)
سه‌رچاوه‌ی سه‌ره‌کی (رۆنی جگه‌ری ماسی و جگه‌ر و هێلکه و که‌ر و شیر)
ژیکاری فسفۆرو کالیسیۆم کۆنترۆڵ ده‌کات ، یارمه‌تی هه‌ڵمزینی کالیسیۆم ده‌دات ، هه‌روا فسفۆر و کالیسیۆم له سه‌ر ئێسك جێگیر ده‌کات ، خاوه‌نی کاریگه‌ری گشتی له‌سه‌ر گه‌شه‌یه.
که‌می ده‌بێته هۆی پێکهێنانی نه‌خۆشی ئێسکه نه‌رمه‌ی منداڵ ، وه له به‌سا‌ڵاچوواندا ، به‌تایبه‌ت شکانی ئێسك له ژنانی به‌ساڵاچوو.
ڤیتامینی (K) پێی ده‌ڵێن : فیتۆنادیۆن
سه‌رچاوه‌ی زه‌ردێنه‌ی هێلکه ، جگه‌ر ، خاس و له ته‌ماته‌دا زۆره
که‌مت ده‌بێته هۆی ناته‌واوی خوێن مه‌یین و زیادبوونی کاتی خوێن مه‌یین ، خوێن به‌ربوونی ژێر پێست و ماسولکه و خوێنبه‌ر ، زۆر له برینی بچوك.
ڤیتامین (E) تۆکۆفیۆل
سه‌رچاوه : رۆنی گوڵه گه‌نم ، کاهوو ، مه‌عده‌نوس ، گۆشت ، جگه‌ر ، ماسی ، شیر هێلکه .
دژی ناته‌واوی ده‌مارییه‌کان و هێندێك نه‌خۆشی سوڕی خوێنه ، ساڕێژ بوونه‌وه‌ی برینه‌کان خێرا ده‌کات.
که‌می ده‌بێته هۆی له‌به‌رچوون و له دایك بوونی پێنه‌گه‌یشتوو ، تێکچوونی ده‌روونی به تایبه‌ت له مرۆڤ له کاتی گه‌شه کردندا.
ڤیتامین (C) ترشی ئه‌سکۆربیك
سه‌رچاوه‌ی : پرته‌قاڵ و لیمۆ و میوه‌ی تازه و پیاز ، سپێناغ و شیر.
به‌که‌ڵکترین و به‌سودترین ڤیتامینه بۆ مرۆڤ ده‌بێته هۆی گه‌شه‌ی ماسولکه‌کانی خوێن ، دژی هه‌ور کردن و رێکخه‌ری تۆنی دڵه ، بۆ ماندوویه‌تی گشتی ، کلۆر نه‌بوونی ددانه‌کان پێویسته.
که‌می ده‌بێته هۆی نه‌خۆشی ئه‌سکه پورت ، خوێن به‌ربوون ، که‌م بوونه‌وه‌ی به‌رگری له له‌ش به‌رامبه‌ر نه‌خۆشیه‌کان و سارێژبوونه‌وه‌ی برینه‌کان.
یانەی سەرهەنگ موحسین » ههمهڕهنگ » ڤیتامینه‌کان » وه‌ڵامی نوێ بنووسه
پشتبهسته به PunBB 1.4.6, پاڵپشتیی به كوردی له [مهكۆكانی وێبچن]