ماموستا عبدالمونعيم عبدالرحمن ناسراو بة عبدالباسط
لة سالى 1999 وة تا ايستا كيراوة لى زيندانى محطةى هةوليرة
نازناوى عبدالباسطى وةركرتوة جونكة لة قورئان خويندن دةنكى  بة دةنكى قورئان خوين عبدالباسط ئةجى   

زيانى روزانةى هةر بة نةسيحةتى زيندانةكان و كارى بانك خوازى لة زيندان بةريدةكا
داواكارين لة خوداى كةورة جيتر ئةم بياوة نةهيليتةوة لة زيندان

ئةمةش هةندى لة وتارةكانى لة زيندان

http://rebazyislam.net/index.php?option … Itemid=133

ئةمةش يةكى لة كتيبةكانى كة لة زيندان نوسويةتى

http://rebazyislam.net/index.php?option … mid=146ئةى خوداية ئةم

بياوة موسلمانة لةسةر أسلام لة زيندانة ئةى خوداى كةورة و بةتوانا ئازادى بكةى

ههههههههههههه نةخير وانية

[size=24]سوباس و ستايش بوخواى بةروةردكار هةزاران درود وسلاوبرزى بةسةر بيغةمبةر و هاوةلانى و شوين كةوتوانى تا روزى دواى
نيشانةكانى مونافق
نيشانةى نويةم: توانج كرتن لة بروادارى راستةقينة
توانج كرتن لة بروادارى راستةقينة ,ئةوةندة باسى موسلمان دةكات, هيندةباسى جولةكة و مةسيحى ناكات هةروةها كالتة دةكات بة برواداران بةمةبةستى توانج كرتن و لاسايكردنةوة
لة دوعاى خير بيبةشمان مةكةن ....
سةرجاوة:ناميلكةى سى نيشانةكانى مةنافيقان[/size]

ئایا زینا لێخۆشبوونی هەیە ؟
بسم الله الرحمن الرحيم
پێشەكی ئەوە بزانە كەوا زیناكردن و داوێن پیسی یەكێكە لە تاوانە گەورەكان و كارێكی زۆر نابەجێ و ترسناكە، خوای گەورە لە قورئاندا فەموویەتی: [وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِيلاً] [سورة الإسراء: (32) ] .
واتە: نزیكی زینا مەبنەوە چونكە زیناكردن كارێكی زۆر ناشیرینە و ڕێگایەكی خراپە.
بەڵام ئەگەر كەسێك شەیتان هەڵیخەڵەتاند و نەفسی بەدكاری خیانەتی لێكرد و ئەم كارە زۆر ناشیرینەی كرد ئەوا پێویستە لە سەری ئەم كارانەی خوارەوە ئەنجامدات بۆ ئەوەی خوا لێی خۆشببێت:
1 ـ تەوبە كردن و پەشیمان بوونەوە و گەڕانەوەیەكی ڕاستەقینە بۆ خوا:
[وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًا (68) يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا (69) إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (70)] [سورة الفرقان] .
واتە: وە ئەوانەی كەوا لە گەڵ خوادا پەرستراوێكی تر ناپەرستن و هاواری تێناكەن و كەسێك ناكوژن كەوا خوا كوشتنی حەرام كردبێت ئیللا بە حەق نەبێت و زینا و داوێن پیسی ناكەن.. وە هەر كەسێك ئەمانە بكات ئەوا تاوانبار دەبێت و سزای تاوانەكەی دەبینێتەوە و لە ڕۆژی قیامەتدا سزاكەیان بۆ چەند قات دەكرێتەوە و بە سەرشۆڕی هەتاهەتایی تێدا دەمێنێتەوە.. ئیللا كەسێك نەبێت كەوا تەوبە دەكات و ئیمان و باوەڕ دەهێنێت و كردەوەی چاكە دەكات، ئا ئەوانە خوا خراپەكانیان بۆ دەگۆڕێتەوە بە چاكە، وە خوا لێبوردە و بە بەزەیى یە.
وە مەرجەكانی تەوبەكردنیش بریتین لە:
أ / پەشیمان بوونەوە لە تاوان.
ب / وازهێنان لە تاوان.
ج / بڕیار دان بۆ ئەنجامنەدانی لە داهاتوودا.
2 ـ خۆ ستر كردن و ئاشكرا نەكردنی ئەو تاوانە:
عن أبي هريرة قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: ((كل أمتي مُعافـى إلاَّ الـمجاهرون، وإنَّ من الـمجاهرة أن يعمل الرجل عملا بالليل ثم يصبح وقد ستره الله فيقول: يا فلان عملت البارحة كذا وكذا، وقد بات يستره ربه ويصبح يكشف ستر الله عنه)) [متفق عليه] .
واتە: هەموو ئوممەتەكەم عەفو دەكرێت و چاوپۆشی لێدەكرێت ئیللا ئەوانە نەبێت كەوا تاوانەكانیان ئاشكرا دەكەن، وە بەڕاستی بەشێك لە تاوان ئاشكرا كردن ئەوەیە كەوا پیاو بە شەو كارێك بكات و ئەنجا بەیانی ـ لە كاتێكدا كە خوا دایپۆشیوە ـ بڵێت: ئەی فڵان من شەوی ڕابردوو ئەو كارە و ئەو كارەم كردووە، لە كاتێكدا كە لە شەودا خوای پەروەردگار دایپۆشیوە، كەچی خۆی بەیانی خۆی ئاشكرا دەكات و ستر و پەردەی خوا لە سەر خۆی هەڵدەماڵێت.
3 ـ دەستكردن بە چاكەكاری و نزیك بوونەوە و تێكەڵاوی كردنی چاكەكاران و دوور كەوتنەوە لە خراپەكاری و خراپەكاران:
چونكە لە ئایەتەكانی (سورة‌ الفرقان)دا خوای گەورە فەرموویەتی: [... إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا...] [سورة الفرقان] .
واتە: ئیللا كەسێك نەبێت كەوا تەوبە دەكات و ئیمان و باوەڕ دەهێنێت و كردەوەی چاكە دەكات.
وعن أبي طويل شطب الممدود أنه أتى النبي صلى الله عليه وسلم فقال: ((أرأيت من عمل الذنوب كلها ولـم يترك منها شيئا وهو في ذلك لم يترك حاجة ولا داجة إلاَّ أتاها، فهل لذلك من توبة ؟ قال:فهل أسلمت ؟ قال: أما أنا فأشهد أن لا إله إلا الله وأنك رسول الله، قال: تفعل الخيرات وتترك السيئات فيجعلهن الله لك خيرات كلهن، قال: وغدراتي وفجراتي ؟ قال: نعم، قال: الله أكبر، فما زال يكبر حتى توارى)) [صحيح الترغيب رقم: (3164) والصحيحة رقم: (3391)]
واتە: (أبي طويل) هات بۆ لای پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم و وتی: هەواڵم بدەرێ سەبارەت بە كەسێك كەوا هەموو تاوانەكانی كردبێت و هچیانی بە جێ نەهێشتبێت وە ئەو كەسە لە تاونكاریدا هیچی بە جێ نەهێشتبێت ئیللا كردبێتی، ئایا ئەو كەسە بۆی هەیە تەوبە بكات ؟
پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرمووی: ئایا تۆ موسڵمان بوویت ؟
وتی: من شایەتی دەدەم كەوا هیچ پەرستراوێك نىیە شایستەی پەرستن بێت ئیللا خوا نەبێت و تۆش پێغەمبەری خوایت.
پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرمووی: ئەگەر كاری خێر و چاكە بكەیت و وازبێنیت لە خراپە و تاوانەكان ئەوا خوا هەموویت بۆ دەكات بە چاكە.
وتی: ئەی غەدر و خیانەت و تاوانكارى یەكانمیش ؟
پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرمووی: بەڵێ.
وتی: خوا چەند گەورەیە (الله أكبر).
لە بەر ئەمە ئەو كابرایە بەردەوام دەیوت: خوا چەند گەورەیە (الله أكبر) تاوەكو لە پێش چاو وون بوو.
هەروەها پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرموویەتی: ((اتق الله حيثما كنت، وأتبع السيئة الـحسنة تـمحها، وخالق الناس بخلق حسن)) [صحيح سنن الترمذي رقم: (355)] .
واتە: لە خوا بترسە و خۆپارێزی بكە لە تاوان لە هەر كوێك هەبیت، وە بە دوای تاون و خراپەدا خێر و چاكەیەك بكە بۆ ئەوەی بیسڕێتەوە، وە هەڵسوكەوت بكە لە گەڵ خەڵدا بە ڕەوشتی چاك و جوان.
وە ئامۆژگاری ئەو كەسانە دەكەم كە بەم تاوانە و جگە لەمەش گرفتار بوون كەوا ئەم كارانەی خوارەوە ئەنجام بدەن بۆ ئەوەی ڕزگاریان ببێت لە تاوانەكانیان:
1 ـ وازهێنان و دوور كەوتنەوە و بە جێهێشتنی هاوەڵ و برادەری خراپ و تاوانبار و دوور لە خوا، وە بە پێچەوانەشەوە نزیك بوونەوە و تێكەڵاوی كردنی هاوەڵ و برادەری خوا ناس و چاكەكار، چونكە هاوەڵ و برادەر كاریگەریان هەیە بۆ دوور كەوتنەوە لە تاوان بە بەڵگەی ئەم فەرموودەیە: پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) فەرموویەتی:((إنَّما مَثَلُ الـجَليس الصالـح والـجليس السوء: كحاملُ الـمسك ونافخ الكيـر، فحاملُ الـمسك إمَّا أنْ يُـحْذِيَكَ، وإمَّا أنْ تَبْتاعَ منه، وإمَّا أنْ تَجِدَ منهُ ڕيـحاً طَيِّبةً، ونافِخُ الكِيـر إمَّا أنْ يُحڕقَ ثيابَكَ، وإمَّا أنْ تَجِدَ منه ڕيـحاً خَبيثةً)) [صحيح البخاري رقم: (2101) و (5534) وصحيح مسلم رقم: (2628) من حديث أبـي موسى، واللفظ الـمذكور لـمسلم] .
واتە: نموونەی هاوەڵی چاك و هاوەڵی خراپ: وەكو هەڵگری بـۆنـی میسك (واتە بۆن فرۆش) و فۆكار بە كوورەدا (واتە ئاسنگەر) وایە، جا هەڵگری بۆنی میسك یان لەو بۆنەت پێ دەبەخشێت یان لێی دەكڕیت یان بۆنی خۆشی لێ دەبینیت و هەڵیدەمژیت، بەڵام فۆكار بە كوورەدا یان جلەكانت دەسوتێنێت یان بۆنی پیسی لێ دەبینیت و هەڵیدەمژیت.
هەروەها پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) فەرموویەتی: ((لا تُصاحِبْ إلاَّ مؤمناً، ولا يأكلْ طعامك إلاَّ تَقي)) [صحيح أبي داود رقم: (4832)] .
واتە: هاوەڵێتی ئیماندار نەبێت نەیكەیت، وە با كەس خواردنت نەخوات ئیللا كەسێكی لە خوا ترس و خۆپارێز لە تاوان نەبێت.
2 ـ دوور كەوتنەوە و بە جێهێشتنی ئەو شوێن و جێگایەی كەوا تاوانی تێدا دەست دەكەوێت، بە بەڵگەی فەرموودەی ئەو كەسەی كەوا سەد كەسی كوشت و پاشان تەوبەی كرد: پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) پێی فەرموو: ((اخرُجْ من القرية الـخبيثة التي أنت فيها إلى القرية الصالحة قرية كذا وكذا [فإنَّ بـها أُناسا يعبدون الله] فاعبدْ ربك [معهم] فيها، [ولا ترجعْ إلى أرضك فإنَّها أرض سوء ] )) [سلسلة الأحاديث الصحيحة رقم: (2640)] .
واتە: دەرچوو لەو گوندە پیسەی كە تۆ تێیدا دەژیت و بڕۆ بۆ ئەو گوندە چاكەی كەوا خەڵكانێكی تێدایە خوا دەپەرستن و تۆش لە گەڵ ئەواندا خوای پەروەردگارت بپەرستە تێیدا، وە نەگەڕێیتەوە بۆ زەویەكەی خۆت چونكە خەڵكەكەی خراپە.
3 ـ ئەم خاڵە تایبەتە بەو كەسانەی كەوا تووشی تاوانی زینا دەبنەوە.. بۆ ڕزگار بوونیان لەم تاوانە دەبێت:
أ / خۆپارێزی بكەن لە نەزەر كردن و تێكەڵاوی ئافرەتان و بە تەنها مانەوە لە گەڵ ئافرەتی بیگانە و نامەحرەمدا..
ب / ژن هێنان، چونكە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) فەرموویەتی: ((يا معشر الشباب من استطاع منكم الباءة فليتزوج فإنه أغض للبصر وأحصن للفرج ومن لـم يستطع فعليه بالصوم فإنه له وجاء)) [متفق عليه] .
واتە: ئەى كۆمەڵى لاوان هەر یەكێك لە ئێوە تواناى ژن هێنانى هەبوو با ژن بهێنێت، چونكە زیاتر چاو دەپارێزێت لە بینینى ناڕەوا، و پارێزەریشە لە كەوتنە داوێن پیسیەوە، ئەوەش تواناى ژن هێنانى نەبوو، با پەنا بەرێتە بەر ڕۆژوو گرتن، چونكە ڕۆژوو پارێزەرە بۆی.

چه‌ند ڕێنماییه‌ک ده‌رباره‌ی په‌روه‌رده‌ی سێکسیی
بابه‌تی سێکس یه‌کێکه‌ له‌و بابه‌تانه‌ی که‌پێویسته‌ گرنگی پێبدرێت له‌لایه‌ن باوک و دایک و ئه‌وانی تر که‌ به‌رپرسن له‌په‌روه‌رده‌ی مرۆڤ ، نه‌ک ته‌نها له‌قۆناغی هه‌رزه‌کاریدا به‌ڵکو پێویسته‌ له‌سه‌ره‌تای منداڵییه‌وه‌ ده‌ستپێبکرێت به‌ڵام به‌و مه‌رجه‌ی زیاده‌ڕۆیی و ترس نه‌بێته‌ له‌مپه‌رێکی ترسناک له‌م بواره‌دا ، چونکه‌ په‌روه‌رده‌ی سێکسی پێویست به‌زۆر وردکردنه‌وه‌ ناکات به‌ڵکو به‌ڕێنمایی ژیرانه‌ و به‌سوود له‌و بابه‌تانه‌دا له‌ڕێگه‌ی سنگ و مێشک فراوانییه‌وه‌ . ئه‌وه‌ی ئاشکرایه‌ زیاد له‌پێویست گرنگی پێدان و دڵه‌ڕاوکێی زۆر و ترسی زیاد له‌پێویست و هه‌ست به‌نه‌نگی زۆر و شه‌رم کارێکی نه‌رێنی ده‌کاته‌ سه‌ر ژیانی ئه‌و تاکه‌ و دروستبوونی شه‌رم و ترس و دڵه‌ڕاوکێیه‌کی زۆر له‌قۆناغی هه‌رزه‌کاری و دواتردا . له‌به‌رامبه‌ریشدا نابێت ئه‌م لایه‌نه‌ فه‌رامۆش بکرێت گرنگی نه‌درێت به‌ بابه‌تی سێکس و له‌م بواره‌دا فشاری زۆر بخرێته‌ سه‌ر منداڵ و هه‌رزه‌کار .

یارمه‌تیدانی هه‌رزه‌کار و ئاڕاسته‌ کردنی به‌شێوازێکی دروست به‌سوود و ڕاستگۆیانه‌ ئه‌رکێکی پێویسته‌ و ده‌بێت خۆمان به‌دوور بگرین له‌هه‌موو ئاڕاسته‌کردنێکی هه‌ڵه‌ و نادروست . چونکه‌ ئاڕاسته‌کردنی هه‌ڵه‌ له‌م قۆناغه‌دا ده‌بێته‌ هۆی دروستبوونی جۆره‌ها گرێی ده‌روونی و ترس له‌ژیانی سێکسی له‌ئایینده‌دا .

لێره‌دا چه‌ند ڕێنمایی و ئامۆژگارییه‌کی به‌سوود سه‌باره‌ت به‌ منداڵان و هه‌رزه‌کاران ده‌خه‌ینه‌ ڕوو :

1- منداڵان به‌زۆری له‌ته‌منی منداڵیدا حه‌ز به‌خۆ ڕووت کردنه‌وه‌ ده‌که‌ن به‌رامبه‌ر منداڵانی تر بۆ دڵنیابوون له‌هاوشێوه‌یی ( هاوپێکهاته‌یی ) له‌ڕووی ئه‌ندامی زاووزێ یان له‌ش ولاره‌وه‌ ، لێره‌دا پێویسته‌ به‌ژیرانه‌ و نه‌رمی ئامۆژگاری ئه‌م منداڵانه‌ بکرێت نه‌ک به‌لێدان و ناووناتۆره‌ی ناشیرین .

2- یاریکردن به‌ئه‌ندامی زاووزێ له‌ منداڵاندا ته‌نها بۆ خۆپیشاندانی سێکسییانه‌یه‌ نه‌ک بۆ ده‌رخستنی ڕه‌فتارێکی ناشیرین ، که‌واته‌ نابێت سزای منداڵ بدرێت له‌سه‌ر ئه‌م کرداره‌ ، ئازاری جه‌سته‌یی و ده‌روونی بدرێت و ناووناتۆره‌ی ناشیرینی لێ بنرێت .

3- ئامۆژگاری دایک و باوکان و داده‌کان ده‌کرێت که‌ منداڵ کاتێک ته‌مه‌نی گه‌یشته‌ دوو ساڵان ده‌بێت له‌ژووری تایبه‌تی خۆیدا بنوێنرێت ، هه‌روه‌ها کوڕ و کچ ، واته‌ خوشک و برا ده‌بێت جێگایان بۆ جیابکرێته‌وه‌ ، باشتر وایه‌ که‌ ژووری کوڕان و کچان جیابن .

4- له‌قۆناغی منداڵیدا به‌زۆری منداڵی کوڕ ئالوده‌ی دایک و منداڵی کچ ئالوده‌ی باوکی ده‌بێت ئه‌مه‌ش هیچ زیانێکی نیه‌ .

5- گرنگی به‌باری ته‌ندروستی هه‌رزه‌کار بدرێت و پێویسته‌ گۆڕانکارییه‌ فسیۆلۆژی و ده‌روونییه‌کانیان بۆ ڕوون بکرێته‌وه‌ ، بۆ کچان پێویسته‌ باسی سوڕی مانگانه‌ی بۆ بکرێت ، چۆن له‌کاتی ئه‌م سووڕه‌دا گرنگی بدات به‌ پاکوخاوێنی و ته‌ندروستی خۆی ، هه‌روه‌رها پێویسته‌ دایک به‌م ئه‌رکه‌ هه‌ستێت و باسی گۆڕانکارییه‌ ده‌روونییه‌کان بۆ کچه‌که‌ی بکات وه‌ک تووڕه‌یی و بێ ئارامی و هاندانی بۆ وه‌رزش کردن و ئیش و کاری ناوماڵ .

6- پێویسته‌ زانیاری ته‌واو بدرێت به‌هه‌ردوو ڕه‌گه‌زی نێر و مێ ده‌رباره‌ی کۆئه‌ندامی زاووزێی هه‌ریه‌که‌یان و فه‌رمانه‌کانیان ، هه‌روه‌ها به‌خشینی زانیاری ده‌رباره‌ی ڕه‌گه‌زی به‌رامبه‌ر و هه‌ریه‌که‌ له‌م دوو ڕه‌گه‌زه‌ باوه‌ڕی پته‌وی هه‌بێت ده‌رباره‌ی پرسیار کردن له‌دایک و باوکیان ده‌رباره‌ی کۆئه‌ندامی زاووزێی خۆیان و به‌رامبه‌ره‌که‌یان . هه‌روه‌ها پێویسته‌ دایک و باوکان شاره‌زایی خۆیان بۆ منداڵه‌کانیان باس بکه‌ن تاکو هیچ ترس و کۆسپێک نه‌یه‌ته‌ ڕێگه‌یان له‌کاتی ژیانی هاوسه‌رگیریدا .

7- باسکردنی حاڵه‌ته‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کان ده‌رباره‌ی سێکس و حاڵه‌ته‌ ناوازه‌کان و ئه‌و نه‌خۆشیانه‌ی که‌ له‌ڕێگه‌ی سێکسه‌وه‌ ده‌گوێزرێنه‌وه‌ .

8- هه‌ڵوێستی دروست ده‌رباره‌ی ڕه‌گه‌زی به‌رامبه‌ر واته‌ ڕه‌گه‌زی جیاواز و باسکردنی په‌یوه‌ندیه‌ سێکسیه‌ دروسته‌کان و باسی سک و زا هه‌ندێ نه‌خۆشی سێکس و هه‌ڵوێستی ئایین و یاسا ده‌رباره‌ی سێکس ، هه‌روه‌ها باسی حاڵه‌ته‌ ده‌روونی و کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کانی سێکس ، چاونه‌ترساندنی هه‌ر ڕه‌گه‌زه‌ به‌رامبه‌ر ڕه‌گه‌زی به‌رامبه‌ر ده‌رباره‌ی ئه‌و ترس و ئه‌فسانه‌ و ڕق لێبوونه‌وه‌ هه‌ر ڕه‌گه‌زێک به‌رامبه‌ر ئه‌وی تر ، چونکه‌ زۆر جار دایکان وا له‌کچه‌کانیان ده‌که‌ن که‌ تووشی ترس و دڵه‌ڕاوکێ و ڕق لێبوونه‌وه‌ ببن به‌رامبه‌ر ڕه‌گه‌زی به‌رامبه‌ر ئه‌ویش له‌ڕێگه‌ی باسکردنی سێکسیانه‌ی نه‌شیاو .

9- به‌خشینی هه‌ندێ نامیلکه‌ی سوود به‌خش ده‌رباره‌ی سێکس و گۆڕانکاری فه‌سله‌ژی هه‌ر ڕه‌گه‌زێک له‌کاتی گه‌شه‌کردن و ڕێگا دروسته‌کانی سێکس کردن و حاڵه‌ته‌ لادانه‌کان و نه‌خۆشییه‌ سێکسییه‌کان .

10- باسکردنی ژیانی هاوسه‌رگیری بۆ منداڵه‌ پێگه‌یشتووه‌کان و هۆکاره‌کانی سه‌رکه‌وتن و سه‌رنه‌که‌وتنی .

11- له‌کاتی بێتوانایی دایکان و باوکان به‌رامبه‌ر ڕێنمایی کردنی هه‌رزه‌کاران پێویسته‌ له‌سه‌ر قوتابخانه‌ هاوکاری دایک و باوکان بێت له‌م بواره‌دا و پێکه‌وه‌ به‌هاوکاری ئامۆژگاری و ئاڕاسته‌ی هه‌رزه‌کاران بکه‌ن به‌شێوازێکی دروست سه‌باره‌ت به‌باسکردنی سێکس و گرفته‌کانی له‌باره‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی و ده‌روونی و گۆڕانکارییه‌ فسیۆلۆژیه‌کان .

میز كردن بە پێوە
بەناوى خواى گەورە و میهرەبان
یەكێك لە ئادابەكانى دەست بە ئاو گەیاندن ئەوەیە لە شوێنێكدا ئەو كارەیە ئەنجام بدەیت كە جلوبەرگ و گیانت پیس نەبێت هەروەها بە پێوە میز كردن ئەگەر ببێتە مایەى پیسبوونى ئەوانە ئەوا دروست نییە جا میزكردن بە پێوە جوان نیە و پێچەوانەى ئاكارەكانە بەڵام ئەگەر بە پێوە بكرێت و لەش و جل و بەرگ پیس نەكات دروستە.
عائشە خواى لێ ڕازى بێ ئەفەرموێ: (من حدّثكم أن رسول الله صلى الله عليه وسلم بال قائماً فلا تصدَّقوه ما كان يبول إلا جالساً) رواه الخمسة إلا أبو داود
واتە: هەر كەس پێى ووتن پێغەمبەرى خوا صلى الله علیه وسلم بە پێوە میزى كردووە ئەوە باوەڕى پێ مەكەن چونكە پێغەمبەرى خوا صلى الله علیه وسلم بە دانیشتنەوە هەمیەش میزى دەكرد. ئەمە سوننەتى بەردەوامى پێغەمبەرى خوایە صلى الله علیه وسلم بەڵام دەبینى (حذيفة‌) خواى لێ ڕٍازى بێ ئەڵێ: (أن النبيّ صلى الله عليه وسلم انتهى إلى سباطة قومٍ فبال قائماً فتنحيتُ عنه فقال أُدنه فدنوت حتى قمت عند عقبيه فتوضأ ومسح على خفيه) رواه الجماعة.
واتە: پێغەمبەرى خوا صلى الله علیه وسلم ڕۆشتە سەر سەرانگوێلكەیەك بە پێوە میزى كرد منیش دوركەوتمەوە لێى فەرمووى نزیك بەرەوە نزیك بومەوە تا لە پشتیەوە وەستام جا دەستنوێژى كرد و مەسحى كرد لەسەر خوفەكانى.
ئەم فەرموودەیە بەڵگەى ئەوەى تێدایە كە جائیزە بەمەرجێك پارێزراو بێت لە پرش و پیس بوون.
بۆچوونى عائیشە لەسەر ئەوە بنیات نرابوو كە نەیبیستبوو بەڵام بینیبوى لە زانستدا بەوەى (حذيفة‌) كار دەكرێت كە جائیزە

جوانترين وه‌ڵام..
له‌یه‌كێك له‌هۆله‌كانی كۆلێژ دكتۆرێك باسی گه‌وره‌یی قورئانی بۆ قوتابیه‌كان ئه‌كرد له‌باسه‌كه‌یدا ئاماژه‌ی به‌وه‌ ده‌كرد كه‌خوای گه‌وره‌ هه‌موو پیتێك و وشه‌یه‌كی له‌م قورئانه‌دا له‌جێی خۆی داناوه‌و هه‌ر ده‌سكاری كردنێك ئه‌بێته‌ هۆی گۆرینی واتاكه‌ی قوتابیه‌كی عه‌لمانیش هه‌لساوه‌و وتی من تێبینیم له‌سه‌ر ئایه‌تێك هه‌یه‌ و بروام پێی نییه‌ وه‌ك له‌قورئان هاتووه‌ ( ماجعل الله لرجل من قلبین فی جوفه‌ ) به‌واتای خوای گه‌وره‌ بۆ هیچ پیاوێك دوو دلی له‌ جه‌سته‌یدا دانه‌ناوه‌) به‌لام
بۆچی نه‌ی وتوه‌ مرۆڤه‌كان ئایه‌ هه‌موو مرۆڤه‌كان یه‌ك دلیان له‌جه‌سته‌دا نی یه‌ جا چ ئافره‌ت بێت یا پیاو بۆچی ته‌نها باسی پیاوی كردووه‌ ئه‌ی ئافره‌تیش یه‌ك دلی له‌جه‌سته‌یدا نییه‌ كه‌واته‌ ئه‌مه‌ ناته‌واویه‌كه‌ له‌قورئان دا له‌و كاته‌دا هۆله‌كه‌ بێده‌نگیه‌كی زووری پێوه‌ دیار بوو هه‌موو سه‌یری دكتۆریان ده‌كرد بزانن وه‌لامی چی یه‌ بۆ ئه‌م قوتابیه‌, خۆ به‌دلنیایه‌وه‌ وایه‌ هه‌موومان خاوه‌ن یه‌ك دلین جاچ ئافره‌ت بێت یان پیاو ئه‌ی بۆچی خوا وای فه‌رمووه‌ بۆیه‌ دكتور هه‌ندێك سه‌ری داناو بیری كرده‌وه‌ چونكه‌ ئه‌زانیت گه‌ر وه‌لامێكی ته‌واوی پێ نه‌بێت قوتابیه‌كان توشی لادان وگومان ئه‌بن بۆیه‌ بیرێكی قوڵی كرده‌وه‌ له‌م ئایه‌ته‌د اپاشان سه‌یری قوتابیه‌ كانی كردوو وتی به‌ڵێ ته‌نها پیاو ئه‌توانێت خاوه‌نی یه‌ك دل بێت له‌ناو جه‌سته‌ی دا به‌لام ئافره‌ت نا له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌و كاته‌ی ئافره‌ت توشی دووگیانی دێت ده‌بێت به‌ خاوه‌ن دوو دل له‌ جه‌سته‌یه‌ك داهه‌رئه‌مه‌شه‌ كه‌ خوای گه‌وره‌ نمونه‌ی به‌پیاو هیناوه‌ته‌وه‌ به‌لێ خوا راستی فه‌رمووه‌ به‌لێ خوای گه‌وره‌ هیج وشه‌یه‌كی بێ حیكمه‌ت دانه‌ناوه‌ له‌م قورئانه‌دا هه‌ربۆیه‌ له‌و كاته‌دا قوتابیه‌كان زۆر دل خۆش بوون به‌م وه‌لامه‌و په‌یمانی زیاتریان دا كه‌ له‌ خزمه‌ت قورئاندا بن ..
(ربنا امنا بما انزلت واتبعنا الرسول فاكتبنا مع الشاهدین