بابه‌ت: لە غوربەتا/ محمد عمر عوسمان
[size=24]له غو ربه تدا[/size]
سینەی پڕ ئاهم .. هەورێ تیا دەگری و
لە چاوانمەوە.. باران داناکا!
عومریشم .. بەفری بەر هەتاوێکە..
هەر ئەبێ بە شوێن مردنا ڕاکا
کێ بێ پایزی دڵی ئاوارەم..
بنێتە کۆشی قرمزیی بەهار؟
کەشتیی‌یەکی وێڵ لە دەریای تووشا..
تۆ بڵێ‌ی ڕۆژێ بگاتە کەنار؟
با خۆم گێل نەکەم.. منی غوربەتیی..
کەنارم تۆف و شەستەبارانە
کەس ناگری بەسەر ڕوخساری منا..
تەم و مژێکی دەم ئێوارانە
بۆ شادمانیی زۆر کورتە تەمەن..
بۆ کوێرەوەریی.. نابڕێتەوە
چۆن گڕ ناگرێ بەفری بەرهەتاو؟..
خۆ دوای چەند ساتێ.. سەرئەنێتەوە!
بەفری بەر هەتاو .. چی‌یە جوانیی‌یەکەی..
گەر خوێن نەهێنێ لە دەستی گزنگ؟
ئەگەر نەبێتە جەنگەڵی هاوار..
کە تووانەوە عومری نایە چنگ
ئای چەندە مەیلم لە گریانێکە..
دڵ و جەرگمی تیا بتوێتەوە
تەنیام و تەنیا.. کەس نیە باوەش..
بۆ ئەم ئازارەی من بگرێتەوە
لە تاو تەنیایی.. دوێنێ نیوەشەو..
چووم سەگێکی مات بگرمە باوەش
چاوانی ئەتوت گەڵای پایزە..
ئەویش جێ‌ی هێشتم.. تف لە بەختی ڕەش
شەو نیوە شەوان.. پیاسەی نیوەشەو..
سەگێک ئاشنا بە ڕۆیشتنی ڕێم
چاوم ئەبڕی‌یە چاوانی زەردی..
چەمی عاتیفەی ئەڕشتە بەر پێم
لەبەر ڕەهێڵەی برسێتی یا .. ئای..
ڕەنگە ئەو سەگە ئێستا مردبێت!
بە دەم هەناسەی گیان دەرچوونەوە..
یادێکی منی تەنیای کردبێت!
گوڵی چەند هەورێ.. وا بوو بە چەپک..
بروسکەیەکیش بوو بە گوڵدانی
گوڵدان ئەشکێت و بە هەناسەیەک..
باڵام تەڕ ئەکا.. تاوە بارانی
لە پاسارێکا چۆڕاوگەی باران..
موچڕکە و تەزوو دێنێ بە لەشما
ئەو ڕۆژانەم بیر ئەکەوێتەوە..
نیگای پشکۆ بوو لە خوێنی گەشما
ئەو ڕۆژانەم بیر ئەکەوێتەوە..
دڵم بەفر بوو .. نیگام زەردەپەڕ
تلیاک بە خوێنم نائاشنا بوو
نە ئەشکی گەرم .. نە کسپەی جگەر
لێک جیابووینه‌وه بێ ماڵئاوایی..
خه‌ونه‌کانم بوو به ته‌م و دوکه‌ڵ
دڵ وێرانه‌یه و جێ‌ی کونه‌به‌بوو..
شینێ بگێڕم بۆ جریوه‌ی مه‌ل!
ببم به سۆفی و له سارایەکدا..
خه‌و به ڕوخساری خواوه ببینم؟!
ئاخۆ له نووریا ئه‌مشارێته‌وه..
گوێ ڕائه‌دێرێ بۆ سه‌دای شینم؟
ببمه ڕاهیب و له‌ناو دێرێکا..
له‌گه‌ڵ لێدان و زرنگه‌ی زه‌نگا
شیوه‌ن که‌م به‌سه‌ر ڕه‌ش پۆشیی خۆم و
په‌یکه‌ری عیسای مات و بێ ده‌نگا
ئه‌ی له‌که‌نیسه‌ی سۆز و ئه‌سرینما..
ڕاهیبه‌یه‌کی چاو کاڵی ڕه‌شپۆش
یه‌ک یه‌ک مۆمه‌کان دائه‌گیرسێنێ و
دڵی ته‌زیوی من ئه‌گرێته کۆش؟
ساتێ ئه‌چمه ژێر چه‌تری باران..
سیمای (دێرینی)م دێته‌وه به‌ر چاو
ساتێ هه‌وره‌کان ئه‌ڕه‌وێنه‌وه..
ئه‌ویش ون ئه‌بێ وه‌ک تنوکێ ئاو
خۆزگه ئه‌متوانی له ناو پێکێکا..
ئا.. ئه‌و هه‌ورانه گشت بخۆمه‌وه
به پله‌ی په‌یژه‌ی بروسکه‌یه‌کا..
سه‌رکه‌وم.. به گڕ دڵ بشۆمه‌وه
ئێواران سه‌رم ئه‌بێته سوتو..
له ساو سێبه‌ری دره‌ختی ئه‌شکا
دره‌ختی گریه‌م.. لق و چڵی ڕووت..
کێ چه‌ند گوڵێکی خه‌نده‌ی لێ به‌شکا؟
خه‌ڵکی به شێتیان ئه‌دامه قه‌ڵه‌م..
ئاخ ئه‌و ڕۆژانه‌ی له‌به‌ر بارانا
دڵی پڕ ئه‌شکم.. ئه‌تووایه‌وه..
له چاوه‌ڕوانیی ده‌م ئێوارانا
خه‌ڵکی به شێتم ئه‌ده‌نه قه‌ڵه‌م..
نازانن که من (با) ئه‌خوێنمه‌وه
تنۆکێ باران حه‌رفی شیعرمه و
ئاگری عه‌شق چۆته خوێنمه‌وه
خۆزگه ئه‌متوانی گڕ له خۆم به‌رده‌م..
دوكه‌ڵم ببێ به‌تارای سه‌ر ڕووت
یان بمرم و سه‌گ له لاشه‌م تێر بێ..
دنیای ڕوانینم مردنه و تابووت
تابووتێ به به‌ر ده‌مما ڕاده‌برێ..
ئاخۆ سه‌ر به چ ماڵێکا بکا؟
له چ کوختێکی سارد و ته‌زیوا..
ڕه‌شه‌بای گه‌رمه‌شینێ هه‌ڵبکا؟
نه‌ء.. تۆ بڵێ ئه‌و ته‌خته‌ی تابووته..
ته‌رمی چ سه‌وزه‌دره‌ختێکه.. ئای؟
لانکه‌ی چه‌ند مه‌لی لانه‌واز بووه..
چ شۆخێ بووه چ زامێکه.. وای؟
ئه‌رخه‌وانێکم دێنێته‌وه یاد..
به گۆڕستانێک چۆڵ و سارده‌وه
چرپه‌ی دوو دڵی نامۆ و ته‌زیوی..
له گه‌رده‌لولی شار ئه‌شارده‌وه
ئه‌و ئه‌رخه‌وانه.. ده‌مه‌و ئێواران..
ئه‌چوینه ژێری و بارانی چرپه
ئه‌بووه ئارامگا و گه‌رده‌لولی شار
دڵی نه‌ئه‌کرد به بێشه‌ی خورپه
ئه‌یوت.. بڕوانه ئه‌و خامۆشی‌یە..
مه‌زار به‌هه‌شتی خۆشیی نه‌دیوه
دره‌ختی مه‌یل و شه‌ڕ و ئاژاوه..
له گۆڕا ڕه‌گ و ڕیشه‌ی ڕزیوه
تا خۆڵه‌مێشی بکوژ و کوژراو..
له گۆڕا له یه‌ک جیا ناکرێته‌وه
مردووه‌کان مه‌ستی خه‌وێکی قووڵن..
مه‌لی ئه‌شک.. باڵی تیا ناگرێته‌وه
وێنه‌ی دوو دڵ و تیرێکمان هه‌ڵکه‌ند..
له‌سه‌ر قه‌دی ئه‌و دار ئه‌رخه‌وانه
توخوا تۆ بڵێ‌ی ئه‌و داره مابێ؟..
یان ئه‌ویش سوتوی سه‌ر گۆڕه‌کانه!
له‌ئێوارانا.. ئای ڕه‌نگه ئێستا..
له‌سه‌ر بنچکه‌که‌ی قه‌له‌ڕه‌شکه‌یه‌ک
هه‌ڵکورمێ و چاوی بڕژێنێ سیحری..
ڕق و نه‌گبه‌تیی و فیتنه و گه‌شکه‌یه‌ک!
ئێواره‌یه‌کی پرته‌قاڵیی‌یە..
دنیای ڕوانینم نوقمی بارانه
دڵ به‌که‌ناری ئاوابوونه‌وه..
خوێنی لێ ئه‌تکێ.. که‌یلی گریانه
له دنیای دڵی سیاپۆشمه‌وه..
چاو خافڵ ناکه‌م قه‌ت له‌و هه‌ورانه
هه‌ور ته‌مه‌نی ئه‌داته باران..
باران هه‌ناسه‌ی به‌و جۆگه‌لانه
جۆگه‌له عومری ئه‌به‌خشێته چه‌م..
چه‌م به‌ڕوبار و.. ڕوبار به ده‌ریا
ده‌ریاش دڵی له مشتی خۆرایه و
نهێنی باران وا له‌ژێر سه‌ریا
دڵۆپی باران چه‌ندی سه‌وز ئه‌بێ و
له‌غه‌ریبیی‌یا سه‌ر ئه‌نێته‌وه؟
چه‌ندی له له‌پی ده‌ستی ونبوونا..
ئه‌مرێ و که‌س ته‌رمی نابینێته‌وه!
دڵۆپی باران ته‌رمی مردووه..
یان مناڵێکه گڕوگاڵ ئه‌کا؟
ڕێژنه و ڕه‌هێڵه‌گه‌رمه‌قاقایه. .
یان گریانێکه‌م ما‌ڵه‌وماڵ ئه‌کا؟
ئێواره‌یه‌کی مات و غه‌مناکه..
ڕوانینه‌کانمی تیا سه‌رگه‌ردانه
جارجار هه‌وره‌کان ئه‌بنه په‌نجه‌ره..
زه‌رده‌په‌ڕ ئه‌دا له‌ڕووی وێرانه
ئۆقره و ئیلهامم دارێکی وشکه..
نوقمی کزه‌بای بێ ئارامیی‌یه
سه‌گ وه‌ڕی تاو تاو.. گرمه‌ی گه‌واڵه..
مۆسیقای دڵه‌ی پڕ سه‌رسامیی‌یە
ئای چۆن به‌م هه‌موو ژانه‌وه ئه‌ژیم
که دڵم لانه‌ی دوپشک و ماره؟
به شێوه زیندووم.. مردووم له ناخا..
تۆ بڵێ‌ی مردن ببێته چاره؟
بێ ئه‌وه‌ی که‌سێ منی ناسیبێ..
سته‌مه لاشه‌م بچێته ژێر گڵ
ئاخ.. خۆزگه له ژێر کوختی شیعرێکا..
ئارامی ئه‌گرت گه‌رده‌لولی دڵ
داد بۆ خوا ئه‌به‌م.. نه‌هێڵێ بمرم..
تا خامه‌م ژانم ئه‌هۆنێته‌وه
وه‌کو چۆن ساڵان به‌تاڵی سپی..
یادی له قژما ئه‌نوسێته‌وه
مردن لێم گه‌ڕێ.. ئه‌مشه‌و خۆم ئه‌مرم..
تا شیعرێ بێنمه بوون و ژینه‌وه
له سه‌رابێکام.. خوێنم ئه‌سوتێ..
به سۆزی تاڤگه و چه‌می شینه‌وه
مردن پێم ئه‌ڵێ: تۆ ته‌واو شێتی..
وشه جێ‌ی ژانتی تیا نابێته‌وه
سه‌رخه سه‌ر سنگم.. چاوانت لێک نێ..
که‌س نیه فرمێسک بخوێنێته‌وه
کوا شیعرێ ژانی من بگرێته خۆی؟
شینم پێ بکه‌نێ به‌ده‌متانه‌وه
فرمێسکم سه‌رکا (تانجه‌رۆ)یه‌ک بێ..
بڕژێته گۆمی ویژدانتانه‌وه
ئاخ.. بۆ تانجه‌رۆش.. تانجه‌رۆی جاران..
تۆ بڵێ‌ی چاوم پێی ڕوون بێته‌وه؟
تۆ بڵێ‌ی قژی ماش و برنجیم..
به دیدارێکی ڕه‌ش ببێته‌وه؟
بیرمه مناڵ بووم له‌گه‌ڵ باوکما..
له ته‌نیشت پرده ڕوخاوه‌که‌وه
قولاپی ماسی گرتن له ده‌ستما و
قاچم ئه‌خسته ناو ئاوه‌که‌وه
ئای به مناڵیی.. به نوکی قولاپ..
چه‌ند کۆرپه‌ماسی ناو تانجه‌رۆم کوشت؟
ماسیه‌کی ناو گۆمی ته‌نیاییم..
ده‌رگای مه‌رگ له خۆم که‌وتۆته سه‌ر پشت
من پرسه‌یه‌کم.. هیچ که‌س نامبینێ..
بێت و دانیشێ و فڕکا قاوه‌یه‌ک
وردبێته‌وه له ده‌ریای ناڵینم..
بگری بۆ مه‌رگی چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌ک
ده‌ریای ناڵینم گۆڕستانێکه..
ئارامگای سه‌دان چه‌می سه‌ربڕاو
چه‌م قه‌ت سه‌رچاوه نابینێته‌وه..
به‌فری خۆزگه‌شم ڕۆیی بوو به‌ئاو
به سۆز و یادی هه‌واری باڵای..
زستانی پار بوو.. له ڕێبه‌ندانا
به‌فری به‌رده‌رگام کرد به په‌یکه‌رێ..
تا ته‌زوی ئۆخه‌ی بێنێ به‌گیانا
نه‌ک ئۆخه‌ی هه‌ر ده‌م.. بۆ تاقه ساتێ..
به‌فرینه کچێ.. به‌فری ساردوسڕ
شێوه‌ی بنوێنێ و هه‌ناسه‌ی ئۆخه‌ی..
ده‌ماره‌کانم پڕ بکا له گڕ
شه‌و (با) هه‌ڵکات و بیبه‌ستێ په‌یکه‌ر..
تاکو یه‌ک دوو ڕۆژ.. بمێنێته‌وه
به‌رله‌وه‌ی خۆر چنگ له سینه‌ی گیرکا..
عومری جوانیی لێ بسێنێته‌وه
شه‌و نوستم.. سبه‌ی.. کاتی چێشته‌نگاو..
بوو بوو به هه‌ڵم په‌یکه‌ری باڵای
له‌و ڕۆژه‌وه من له تیشکی ڕۆژا..
وێڵم بۆ ورشه و پرشه‌ی نێو نیگای
جوانیی ته‌مه‌ن کورت.. عه‌شقێک ئه‌به‌دیی..
بۆ زه‌رده‌په‌ڕێ له ئاوابوونا
وانه‌ی مه‌شقێکی بێ کۆتایی‌یه..
له جوان په‌رستیی دڵه‌ی زه‌بوونا
ئۆف دنیای جوانییش.. مۆمی کوژاوه‌م..
خۆی تیا ئه‌نوێنێ.. دیمه‌نێکی په‌ست
سیمای په‌پووله‌ی هه‌ڵقرچاوی شه‌و..
له ته‌ماشاما.. گریانێکه خه‌ست
مۆمیش.. ته‌مه‌نی.. کزه‌ی.. سوتانی..
بارمته‌ی ده‌نکه شقارته‌یه‌که
هه‌ر ده‌ستێکیش بێ دایبگیرسێنێ
باعیسی مه‌رگی په‌پووله‌یه‌که
چه‌ندین شه‌و له‌سه‌ر نزرگه‌کان من..
بوومه کۆی زوخاڵ.. سوتام وه‌کو مۆم!
له‌سه‌ر نزرگه‌ی دڵ.. مشایه‌خێ..
مۆمێکی نیگای دانه‌گیرسان بۆم
من میراتگری سه‌دان پایزم..
هه‌تاوی خه‌می من ئاوا نابێ
هه‌تاوێک سارد و سڕه وه‌ک مردوو..
ڕه‌نگه بوونیشم فرمێسکی خوا بێ!
خوا گه‌وره‌یی خۆی به من به‌خشیوه..
بۆ ئازاره‌کان له هه‌ست کردنا
ئه‌و شه‌پۆلانه و که‌شتیی‌یە‌کی شڕ..
هه‌ره‌س ئه‌هێنم له خۆگرتنا
مردن گێژاوه.. بێ سه‌وڵه که‌شتییم..
ڕێشم گه‌رداوی چه‌قۆ و خه‌نجه‌ره
چش له مردنم له‌م ڕێ تووشه‌دا..
گه‌ر گۆرانیی‌یه‌ک بێ به‌په‌نجه‌ره
چی سامناکتره.. چی غه‌مناکتره..
له منێکی ته‌نیای ناو دورگه‌یه‌ک چۆڵ؟
گیانێکی ماندوو.. هه‌ستێکی (نالی)..
خۆزگه‌ی ماچێکی ده‌شتی (خاک و خۆڵ)
کێ بۆ خه‌زانی عومری من ده‌گری؟..
کێ به‌دیی ئه‌کا گه‌ڵا ڕێزانی؟
پایز فرمێسکه له چاوی هه‌ورا..
کوا هه‌وری من و قوڵپی گریانی؟
تاکه په‌ناگا‌م پایزه و کزه‌ی
شینێ له دڵما که‌ف و کوڵیه‌تی
کێ له‌به‌ر کۆستی منا خۆی ده‌گرێ؟
دڵم بولبوله.. پایز چڵیه‌تی
كورد باند
