سوپاس و ستایش بۆ په‌روه‌ردگارى جیهان و سه‌لامیش له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌رى پێشه‌وا (صلى الله عليه وسلم).
به‌رِاستى ئه‌م پرسیاره‌ وه‌ڵامى جیاوازى له‌سه‌ره‌ به‌گوێره‌ى پرسیاره‌كه‌و كات و سات و ته‌مه‌نى كه‌سه‌كه‌, به‌ڵام ئه‌توانم هه‌ندێ بنه‌ماو رِێسا به‌گشتى باس بكه‌م و داوا له‌په‌روه‌ردگار ئه‌كه‌م كه‌سوود به‌خشى بكاو خوا یارمه‌تیده‌رو سه‌رخه‌ره‌.
١_ نیه‌ت پاكى: دڵسۆزى مه‌به‌ست بۆ په‌روه‌ردگارو زانینى فه‌زڵى له‌به‌ركردنى قورئانى پیرۆز, وه‌ رِێزگرتن له‌هه‌ڵگرانى و خوورِه‌وشتى هه‌ڵگرتنى قورئانى پیرۆز.
٢_ سووربوون و دیارى كردنى ئامانج و گه‌شتن پێى كه‌ئه‌ویش له‌به‌ركردنى په‌رِاوى په‌روه‌ردگاره‌ به‌ته‌واوى به‌بێ په‌له‌كردن به‌گه‌شتن به‌م ئامانجه‌, وه‌هه‌ركه‌سێك به‌برِى زۆر له‌به‌رى بكات ئه‌وا برِێكى زۆرى له‌بیرده‌چێت.
٣_ دانانى نه‌خشه‌یه‌كى گونجاو بۆ له‌به‌ركردنى رِۆژانه‌ (برِى چه‌ند بۆ رِۆژێك و چۆنێتى له‌به‌ركردن) به‌جۆرێ كه‌رِۆژانه‌ له‌سه‌رى به‌رده‌وامبى وه‌ وازى لێ نه‌هێنى به‌هه‌رچ شێوه‌یه‌ك بێت. به‌رِاستى له‌به‌ركردنى قورئانى پیرۆز ساناو ئاسانه‌ به‌ڵام به‌رده‌وام بوون له‌سه‌ر له‌به‌ركردن هه‌ندێ گرانه‌و, وه‌هه‌روه‌ها دانان و دیارى كردنى چه‌ند ئایه‌تێك بۆ له‌به‌ركردنى رِۆژانه‌.
٤_ دیارى كردنى كات و شوێنى گونجاوو به‌رده‌وام بوون له‌سه‌رى به‌پێى توانا.
٥_ دانانى چاپێكى دیارى كراوى قورئان كه‌خه‌ته‌كه‌ى خۆش و جوان بێت و به‌باشى نیشانه‌كانى وه‌ستان و ده‌ست پێكردن و یاساكانى ته‌جویدى تێدا رِه‌چاو كرابێ. دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌خوێندن له‌سه‌ر چاپێكى ترى قورئان.
٦_ ده‌ست كردن به‌له‌به‌ركردنى قورئان و وازهێنان له‌دواخستنى گه‌رچى له‌سه‌ره‌تادا هه‌ندێك گرانه‌ به‌ڵام له‌به‌ركردنى وه‌كو وه‌رزشێكى جه‌سته‌یى وایه‌ كه‌زیاد ده‌كات و چاك ده‌بێت به‌به‌رده‌وام بوون له‌سه‌رى به‌هێز ده‌بێت و تواناى له‌به‌ركردنى چاكتر ده‌بێت.
٧_ رِاست كردنه‌وه‌ى ئه‌وانه‌ى له‌به‌رت كردووه‌ لاى مامۆستایه‌ك كه‌شاره‌زا بێت له‌قورئان و له‌لایه‌ن زانایانى سه‌رده‌مى خۆیدا رِێگه‌ى پێدرابێت, وه‌ بیرو باوه‌رِى رِاست و چاك بێ و خورِه‌وشتى جوان بێت. وه‌جوان بۆى بخوێنى و گوێ بیستت ببێ به‌خوێندنه‌وه‌یه‌كى رِاست و جوان. وه‌ هه‌روه‌ها ده‌توانیت به‌كاسێت یاخود سیدى گوێ له‌قورئان بگریت و له‌به‌رى بكه‌یت, وه‌ مه‌شغوڵ مه‌به‌ به‌زۆركردن له‌خۆت به‌ته‌جویدو خوێندنه‌وه‌ى به‌ده‌نگ (إعراب) له‌به‌رئه‌وه‌ى رِێگات پێ ناده‌ن به‌جوانى له‌به‌رى بكه‌یت و رِێگرن بۆ له‌به‌ركردن, وه‌ك ووتراوه‌ {إذا جاءك الأعراب ذهب الخشوع}.
ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێ واز له‌ته‌جویدو خوێندنه‌وه‌ى به‌ده‌نگ بێنى چونكه‌ خوێندنه‌وه‌ى قورئان جۆرى تایبه‌تى خۆى هه‌یه‌ كه‌ده‌بێت له‌ده‌مى زانایانى قورئان خوێن وه‌رى بگریت. وه‌هه‌روه‌ها ته‌جویدو به‌ده‌نگ خوێندنه‌وه‌ دوو هۆكارن بۆ زیاتر جوان كردنى قورئان خوێندنه‌وه‌كه‌ت, وه‌دیسان هۆكارن بۆ دامه‌زراندنى له‌به‌ركردنه‌كه‌ت و بیركردنه‌وه‌ لێى به‌بێ ته‌كلیف له‌خۆكردن, وه‌ خوێندنه‌وه‌ى قورئان سوننه‌ته‌ پاشین له‌پێشینى وه‌رگرن و به‌و شێوه‌یه‌ بیخوێننه‌وه‌ كه‌فێربوون, وه‌ك زید (رضي الله عنه) ده‌فه‌رموێ: {فأقرأوه كما علمتموه}واته‌: قورئان بخوێننه‌وه‌ به‌و شێوه‌یه‌ى كه‌فێرى بوون.
٨_ تێگه‌یشتن له‌واتاى ئایه‌ته‌كان و بیركردنه‌وه‌و كۆشش كردن تیایدا به‌پشت به‌ستن به‌كورته‌ ته‌فسیرێكى كورت كراوى به‌سوود بۆ ئه‌وه‌ى ته‌نها به‌له‌به‌ركردنه‌وه‌ سه‌رقاڵ بیت.
٩_ خوێندنه‌وه‌ به‌ده‌نگى به‌رز كه‌خۆت گوێت لێ بێت بۆ ئه‌وه‌ى زیاتر سه‌رقاڵى له‌به‌ركردن بیت و ئایه‌ت به‌ئایه‌ت بیخوێنیته‌وه‌و بزانى چى له‌دوایه‌وه‌ دێت و ئایه‌ته‌كان بگه‌یه‌نى به‌یه‌كترو چه‌ندان جار دووباره‌یان بكه‌یته‌وه‌و ئایه‌ته‌كانى دواتریش به‌هه‌مان شێوه‌, هه‌موو ئه‌مانه‌ له‌گه‌ڵ ئاماده‌بوونى دڵ و ده‌ست نوێژ له‌گه‌ڵ رِه‌چاوكردنى (أداب التلاوة) رِه‌وشتى قورئان خوێندن.
١٠_ گوێ بیستى ئه‌وانه‌ى كه‌له‌به‌رت كردووه‌ لاى كه‌سێكى ترى جگه‌ له‌مامۆستاكه‌ت وه‌ك ماڵ و كه‌س و كارت و براده‌ره‌كانت, ئه‌م شێوازه‌ش چه‌ند سوودێكى تێدایه‌ وه‌ك دروست كردنى كه‌ش و هه‌وایه‌كى ئیمانى له‌ماڵ و غه‌یرى ماڵیش وه‌به‌ده‌ست هێنانى كاتێكى سوودبه‌خش بۆ خوێنه‌رو بیسه‌ر.
١١_ به‌دواداچوون و دووباره‌كردنه‌وه‌ى ئه‌وانه‌ى كه‌له‌به‌رت كردووه‌ به‌هه‌موو جۆرێك و له‌هه‌موو كاتێكدا به‌تایبه‌تى له‌نوێژه‌ فه‌رزه‌كان و نێوان بانگ و قامه‌ت وه‌ له‌نوێژه‌ سوننه‌ته‌كانداو هه‌روه‌ها له‌شه‌ونوێژیش.
١٢_ كاركردن به‌و قورئانه‌ پیرۆزه‌ ئه‌وه‌ش به‌شوێن كه‌وتنى فه‌رمانه‌كانىو دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌قه‌ده‌غه‌كراوه‌كانى, بزانه‌ كه‌تاوان و سه‌رپێچى ده‌بێته‌ هۆى له‌بیرچوونه‌وه‌. له‌خواى گه‌وره‌ داواكارین پارێزراومان بكات.
١٣_ خۆپاراستن له‌ له‌خۆبایى بوون چونكه‌ هه‌رچه‌نده‌ مرۆڤ له‌خۆبایى بێت ئه‌وه‌ نه‌ك هه‌ر خێرو چاكه‌ ناكات به‌ڵكو به‌هه‌ڵدێرو هیلاكدا ده‌چێت. وه‌ك پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رموێ سێ شت فه‌وتێنه‌رن له‌وانه‌ (إعجاب المرأ بنفسه) واته‌: كه‌سێك كه‌له‌خۆى باى ببێ.
١٤_ هانابردن بۆ ئه‌و كۆرِو كۆمه‌ڵانه‌ى كه‌قورئان له‌به‌رده‌كه‌ن گه‌ر رِۆژانه‌ به‌رده‌وام نه‌بوون ئه‌وه‌نده‌ پشتیان پێ مه‌به‌سته‌ به‌ڵام بیكه‌ به‌یاریده‌ده‌رێك بۆ خۆت.
١٥_ خوێندنه‌وه‌ى ئه‌وه‌ى كه‌له‌به‌رته‌ لاى زانایه‌كى زیره‌ك و باش له‌سه‌ره‌تاوه‌ تا كۆتایى, كه‌بتوانێ به‌باشى زانیاریت پێ بگه‌یه‌نێ و مۆڵه‌تى قورئان خوێندنه‌وه‌ت بداتێ, هه‌روه‌ها مه‌رج نىیه‌ ئه‌و قورئان خوێنه‌ مۆڵه‌تى پێ درابێ, به‌ڵكو مه‌رج ئه‌وه‌یه‌ به‌رِاست و دروستى و به‌جوانى قورئان بخوێنێ.
١٦_ خۆت سه‌غڵه‌ت مه‌كه‌ به‌چۆنێتى له‌به‌ركردن و رِۆشتن له‌رِێگایه‌كه‌وه‌ بۆ رِێگایه‌كى تر بۆ له‌به‌ركردن, وه‌ك له‌به‌ركردن به‌نووسین یان به‌ئامێر وه‌ك (مسجل..). به‌ڵكو رِێگایه‌كى گونجاو هه‌ڵبژێره‌و به‌رده‌وامبه‌ له‌سه‌رى بۆ ئه‌وه‌ى به‌م گواستنه‌وه‌یه‌ كاتت به‌فیرِۆ نه‌رِوات.
١٧_ هه‌روه‌ها خواردن كاریگه‌ره‌ له‌سه‌ر له‌به‌ركردن بۆیه‌ ده‌بێ شێوازى خواردن رِێك بخه‌ین و كه‌م بخۆین. وه‌ترشى و خواردنى هه‌مه‌رِه‌نگ و تێكه‌ڵ كه‌م بكه‌یته‌وه‌ چونكه‌ زۆر خۆرى زیره‌كى كه‌م ده‌كاته‌وه‌, وه‌ده‌بێ مێشك و له‌شمان به‌هێز بكه‌ین به‌هه‌ندێ خواردنى وه‌كو هه‌نگوین.
١٨_ دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌ته‌مبه‌ڵى و به‌په‌له‌ چاره‌سه‌رى بكه‌ پێش ئه‌وه‌ى رِه‌گ و رِیشه‌ له‌له‌شتدا داكوتێت له‌پاشان په‌شیمانى جێگه‌ى بگرێته‌وه‌.
١٩_ به‌هه‌ل زانینى منداڵى و سه‌ره‌تاى ته‌مه‌ن, سووربوون له‌كاتى گه‌وره‌یى و له‌ده‌ست نه‌دانى پاداشته‌كه‌ى.
٢٠_ هانابردن بۆ پارِانه‌وه‌ (الدعاء) له‌كات و شوێنێكدا كه‌پارِانه‌وه‌و نزاى تێدا وه‌رده‌گیرێت.

داواكارم له‌په‌روه‌ردگار كه‌یارمه‌تى ده‌رمان بێت بۆ
له‌به‌ركردنى په‌رِاوه‌ پیرۆزه‌كه‌ى و كارپێكردنى له‌
ژیانى رِۆژانه‌مانداو بیكاته‌ تكاكارمان له‌رِۆژى دوایى دا.
نسأل الله حسن الخاتمة

ba8