بابهت: كهمخهوی دهبێته هۆی كورتبونهوهی ماوهی تهمهنی مرۆڤ
ماوەی ساڵانێکی دور و درێژە لێکۆڵەرەوان لەتاقیگەکانی خەودا لێکۆڵینەوە لەسەر کاریگەری خەو لەسەر تەندروستی و تەمەن درێژی مرۆڤ دەکەن هەربۆیە لەئێستادا گەشتونەتە ئەو بڕوایەی کە کەم خەوی دەبێتە هۆی کورتبونی تەمەنی مرۆڤ.
تێمێکی لێکۆڵەرەوەی تایبەت بە بواری خەو لەزانکۆی (لیوبیک)ی ئەڵمانیا لێکۆڵینەوەیان لەسەر کاریگەریەکانی خەو بۆ سەر تەندروستی مرۆڤ ئەنجام داو بۆ ئەم مەبەستەش تاقیکردنەوەیەکیان لەسەر 19 کەسی لاو لە چەند تاقیگەیهكی خەودا ئەنجام دا و ئەو 19 کەسەیان کرد به 2 گروپ، گروپی یەکەم کە پێک هاتبو لە 10 کەس ئەرکیان ئەوە بو کە هەوڵ بدەن خۆیان رابگرن چەند شەو و رۆژێک نەخەون و کتێب بخوێننەوە و سەیری تەلەفیزیۆن بکەن.
ئەرکی گروپی دوەمیش کە لە 9 کەس پێکهاتبو بریتی بو لهوهی کە خەوی ئاسایی خۆیان چۆنە، بەو شێوازە بخەون جگە لەوە لەلایەن لێکۆڵەرەوانەوە دەرمان درایە هەردو گروپەکە تابزانن گۆڕانکاری لە کۆئەندامی بەرگریدا رودەدات یان نا؟ توێژەرەوان خۆیان بە وردی چاودێری بارودۆخەکە و گۆڕانکارییەکانیان لە جەستەی بەشداربوانی هەردو گروپەکەدا کرد .
لێکۆڵەرەوان دوای چوار هەفتە بۆیان دەرکەوت کە توانای بەرگری لە گروپی دوەمدا کە خەوی ئاسایی خەوتون دوئەوەند زیاترە لە گروپی یەکەم کە نەدەبو بخەون، جگە لەوەش جەختیان لەوەکردەوە کە چەند هۆڕمۆنێک تەنها لەکاتی خەودا چالاکن هەربۆیە ئەوانەی باش ناخەون کێشی تەندروستیان بۆ دروست دەبێت.
تێمێکی تر لە زانکۆی شیکاگۆ لەساڵی 1999 تاقکردنەوەیان لەسەر 11 کەسی لەشساغ ئەنجامدا کە بۆیان هەبو تەنها 4 سهعات بخەون، توێژەرەوان گەیشتنە ئەو ئەنجامەی کە کەمخەوی دەبێتە هۆی:
1-تێکجونی هۆڕمۆنی CORTISOL کە دهبێتە هۆی کەمبونەوەی تەرکیز و تێکچونی سوڕی خوێن و مەترسی بۆ سەر کار و چالاکیەکانی دڵ.
2-تێکچونی هۆڕمۆنی ئینسۆلین (INSOLIN)
مەترسیەکانی بۆ توشبون بە نەخۆشی شەکرە لەو کەسانەدا بەرز دەبێتەوە کەباش ناخەون و ئینسۆلینیان باش کارناکات هەر بۆیە توشبون بەشەکرە حاڵەتێکی چاوەڕوان کراوە.
3-تێکچون لە هۆڕمۆنی GHRELINکە بەهۆڕمۆنی سنوردانان بۆ ئارەزوەکانی خواردن لەمرۆڤدا ناسراوە ئەگەر بێت و کەسێک باش نەخەوێت ئەوا دوای لەخەو هەستان هەستی برسیَتی دەکات ناتوانێت کۆنترۆڵی هەستی ئاسایی ئارەزوکردنی خواردن بکات بە پێچەوانەوە ئەوانەی کە خەوی تەواو دەخەون ئەم هەستەیان نیە.
لەکۆتایی لێکۆڵینەوەکەیاندا زانیان جەخت لەوەدەکەنەوە دوای رێکخستنەوەی خەوی ئاسایی کەسێک دەتوانێک لەم کێشە تەندروستیانە بەدور بن، ئەگەر کەسێک بەرداوام کەم خەو بێت ئەوا تەمەنی کورت دەبێت.
رۆژێک دادێت لەسەر گۆڕەکەم دادەنیشی
قورئان دەخوێنی و دەگری
بەگریانەوە بانگم دەکەی لەوێ نیم
تا پێت بڵێم گیان
چەند وەڵامت دەدەمەوە گوێت لێم نابێت
دەستەکانم دەهێنم فرمێسکەکانت دەسرم
بەڵام خۆڵی سەر گۆڕەکەم ناهێڵی هەستمەوە لات بم
ئەو جارەیان بمبورە
کە بەشداری خەم و گریانت نابم