بابه‌ت: کێ بوو قورئانی دابه‌ش کرد بۆ (جزء(به‌ش) و حزب(كؤمه‌لَه) و ...) ؟
په‌ڕاوی عوسمانی (المصحف العثماني) دابه‌ش نه‌کرابوو که وه‌کو ئه‌مڕۆ ده‌یبینین .به‌ڵام زانایان هه‌ستان به‌دابه‌ش کردنی بۆ (30 / سي به‌ش(جزء) به‌مه‌به‌ستی ئاسان کردنی خه‌تمی قورئان له ماوه‌ی مانگێک دا.وه‌هه‌ندێک له زانایان هه‌ستان به دابه‌ش کردنی به‌ش (جزء)کان بۆ دوو یان چوار کۆمه‌ڵ(حزب) .وه‌به‌شیکی تریش له زانایان سوره‌ته‌کانیان دبه‌اش کرد بۆ چوار جۆر ( السبع الطوال) "حه‌فت درێژه‌که"
که له سوره‌تی ( البقرة تا الانفال) ده‌گرێته‌وه وه ( المئون ) که ئه‌و سوره‌تانه ده‌گرێته‌وه که ئایه‌ته‌کانیان له سه‌د ئایه‌ت زیاتره .وه هه‌روه‌ها ( المثاني) که ئایه‌ته‌کانی له سه‌د ئایه‌ت که‌متره .وه (المفصل ) که ئه‌و سوره‌تانه ده‌گرێته‌وه که زۆر جیاکاریان ده‌که‌وێته نێوانیان به(بسم الله الرحمن الرحيم).
_هه‌روه‌ها (المفصل) .درێژه‌کان(الطوال)ی هه‌یه که له (الحجرات تا البروج)ه .وه‌هه‌روه‌ها مامناوه‌ند(اوساط)ی هه‌یه که له (الطارق تا البينة )یه .وه‌کورته‌کان ( القصار)یشی هه‌یه که له (الزلزلة تا الناس)ه .وه‌ئه‌وه‌ى راستی بێت دابه‌ش کردنی قورئان بۆ(الطوال و المثاني و المئين و المفصل ) ته‌وقیفین .چونکه ئیمامی( الطبراني ) له ته‌فسیره‌که‌ی دا ده‌گێرێته‌وه که‌وا پێغه‌مبه‌ری خوا (صلى الله علية وسلم ) فه‌رموویه‌تی : " اعطیت السبع الطوال مکان التورات , واعطیت المثاني مکان الزبور , واعطیت المئین مکان الانجیل , وفچلت بالمفصل). واته " السبع الطوال م پێ درا له شوێنی ته‌ورات .وه المثاني م پێ درا له شوێنی زه‌بوور. وه المئین م پێ درا له شوێنی ئینجیل دا. وه هه‌روه‌ها خودا زیاده رێزێکی پێم دا به المفصل ) . وه له کۆتاییدا ده‌ڵێن :_
_ وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمین _
رۆژێک دادێت لەسەر گۆڕەکەم دادەنیشی
قورئان دەخوێنی و دەگری
بەگریانەوە بانگم دەکەی لەوێ نیم
تا پێت بڵێم گیان
چەند وەڵامت دەدەمەوە گوێت لێم نابێت
دەستەکانم دەهێنم فرمێسکەکانت دەسرم
بەڵام خۆڵی سەر گۆڕەکەم ناهێڵی هەستمەوە لات بم
ئەو جارەیان بمبورە
کە بەشداری خەم و گریانت نابم
