تێكچوونی كۆمپیوته‌ر و چاره‌سه‌ركردنی به‌شی دووه‌م

وه‌ك هه‌موومان ده‌زانین یه‌ك له‌ ئاریشه‌كانی به‌كارهێنه‌رانی كۆمپیوته‌ر ئه‌وه‌یه‌، كاتێك رووبه‌ڕووی گرفتێك ده‌بنه‌وه‌ له‌ ئامێری كۆمپیوته‌ره‌كانیان، ناتوانن به‌ ئاسانی هۆكاری دروست بوونی ئه‌و گرفته‌ ده‌ستنیشان بكه‌ن و هه‌وڵی چاره‌سه‌ركردنی بده‌ن، بۆیه‌ ناچارن په‌نا ببه‌ن بۆ نووسینگه‌كانی تایبه‌ت به‌ چاككردنه‌وه‌ی كۆمپیوته‌ر بۆ چاره‌سه‌ركردنی گرفته‌كانیان، جا بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ به‌ پێویستمزانی  لێره‌دا و به‌ سێ به‌ش هۆكاری روودان و چاره‌سه‌ركردنی زۆربه‌ی گرفته‌ دیار و باوه‌كانی كۆمپیوته‌ر له‌م بابه‌ته‌دا روون بكه‌مه‌وه‌ به‌ مه‌به‌ستی سوود وه‌رگرتنی هه‌موو به‌كارهێنه‌رێكی كورد زمان له‌ سه‌رانسه‌ری جیهاندا.
تێكچونه‌كانی: مه‌زه‌ربۆرد، هارددیسك، سیدی، فلۆپی، ڕام
تێكچوونه‌كانی بۆردی سه‌ره‌كی (Mother board):
1 - ده‌رنه‌چوونی هیچ داتایه‌ك له‌سه‌ر شاشه‌ دوای گۆڕینی بۆردی سه‌ره‌كی:
هۆیه‌كه‌ی: ئه‌گه‌ر هۆكاره‌كه‌ی په‌یوه‌ندی به‌ (رام) و كارتی شاشه‌ و پرۆسێسه‌ره‌وه‌ نه‌بوو، ئه‌وا هی بۆرده‌كه‌یه‌.
چاككردنه‌وه‌ی: گۆڕینی بۆرده‌كه‌.
2 - ده‌ركه‌وتنی تێكچوونی تایبه‌ت به‌و كارتانه‌ی كه‌ له‌ناو بۆرده‌كه‌ دان:
هۆیه‌كه‌ی: تێكچوونی یه‌كێك له‌و كارتانه‌.
چاككردنه‌وه‌ی: لابردنی كارته‌كه‌ و گۆڕینی. ئه‌گه‌ر بۆرده‌كه‌ ئه‌و تایبه‌تمه‌ندیه‌ی نه‌بوو واته‌ كارته‌كه‌ پێوه‌ی په‌یوه‌ست بوو ئه‌وه‌ ده‌بێت بۆرده‌كه‌ هه‌مووی بگۆڕدرێت.
3 - تێكچوونی كارت و بۆ یه‌كتر نه‌گونجانیان:
چاككردنه‌وه‌ی: گۆڕینی ئه‌و كارته‌ی كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وانی دیكه‌دا ناگونجێت.
له‌و كارتانه‌ی كه‌ زۆر تێكده‌چن:
كارتی ده‌نگ:
   نه‌بوونی هیچ ده‌نگێكی بیستراو:
   هۆیه‌كه‌ی: هه‌ڵه‌ له‌ ناساندنی كارته‌كه‌ یان دانانی یان بوونی گرفتێك له‌ كارته‌كه‌ خۆی.
   چاككردنه‌وه‌ی: دووباره‌ ناساندنه‌وه‌ و كارپێكردنه‌وه‌ی ئامێره‌كه‌ یان دانانی كارته‌كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی راست یان گۆڕینی.
تێكچوونی شوێنی دانانی به‌شه‌كان:
ــ ژماره‌ی شوێنه‌كان ته‌واو نین
   چاككردنه‌وه‌ی: دانانی شوێنی پێویست.
   ئه‌و ئامرازه‌ی له‌ شوێنه‌كه‌ چه‌سپ كراوه‌ كار ناكات:
   هۆیه‌كه‌ی: له‌وانه‌یه‌ یه‌كێك له‌و هۆكارانه‌ بێت:
1 - دانانی كێبڵه‌كان به‌ شێوه‌یه‌كی نادروست.
2 - دانانی كارت یان ئامرازه‌كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی هه‌ڵه‌.
  تێكچوونی كارت یان ئامراز:
  نه‌ناساندنی ئامێره‌كه‌ یان كارته‌ نوێیه‌كه‌.
چاككردنه‌وه‌ی: دڵنیابوون له‌ دانانی شوێنی خۆی و ناساندنی شوێنه‌كه‌ له‌لایه‌ن ئامێره‌كه‌وه‌.
دڵنیابوون له‌ بێخه‌وشی كێبڵ و ئامێر و كارته‌كان.
ناساندنی ئامراز و كارته‌كان به‌شێوه‌یه‌كی دروست.
گۆڕینی كارت یان ئامرازه‌كه‌.
تێكچوونی یادگه‌ (Memory):
1 - زرینگانه‌وه‌ی به‌رده‌وام:
هۆیه‌كه‌ی: نه‌به‌ستانه‌وه‌ی رام یان دانانی به‌شێوه‌یه‌كی ناڕاست.
چاككردنه‌وه‌ی: دڵنیابوون له‌ دانانی رام و جێگیركردنی به‌ باشی.
2 - دوای دانانی رام هیچ شتێك له‌سه‌ر شاشه‌ ده‌رناكه‌وێ:
هۆیه‌كه‌ی: ئه‌گه‌ر به‌هۆی شاشه‌كه‌وه‌ نه‌بێت ئه‌وه‌ له‌ رامه‌كه‌یه‌.
چاككردنه‌وه‌ی: گۆڕینی رامه‌كه‌.
3 - هه‌ڵپه‌سێردراوی (جام بوون)ئامێره‌كه‌ به‌به‌رده‌وامی (Hang):
هۆیه‌كه‌ی: یه‌كێكه‌ له‌و گرفته‌ زۆرانه‌ی كه‌ له‌ ئامێره‌كه‌دا په‌یداده‌بن و هۆیه‌كه‌شی یان كارتی شاشه‌یه‌ یان رامه‌كه‌یه‌.
چاكردنه‌وه‌: گۆڕینی رام.
4 - ئه‌و قه‌باره‌یه‌ی یادگه‌ی كه‌ له‌سه‌ر شاشه‌ تۆماركراوه‌ راست نییه‌:
هۆیه‌كه‌ی: دانانی رامه‌كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی ناڕاست.
چاككردنه‌وه‌ی: دووباره‌ دانانه‌وه‌ی رام سه‌رله‌نوێوه‌.
5 - ده‌ركه‌وتنی پیتی سه‌یر له‌سه‌ر شاشه‌ یان هێڵ له‌سه‌ر دێسكتۆپ:
هۆیه‌كه‌ی: ئه‌گه‌ر به‌هۆی كارتی شاشه‌وه‌ نه‌بێت ئه‌وا هۆیه‌كه‌ی له‌ رام دایه‌.
چاكردنه‌وه‌: گۆڕینی رامه‌كه‌.
6 - ده‌ركه‌وتنی ئه‌و نامه‌یه‌ (Insufficient memory space):
هۆیه‌كه‌ی: به‌كارخستنی ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ فایل و به‌رنامه‌.
چاككردنه‌وه‌ی: داخستنی زۆرترین ژماره‌ له‌ به‌رنامه‌ یان پتركردنی فراوانی رامه‌كه‌ی.
7 - بۆ پشكنین و تاقیكردنه‌وه‌ی هێزی رامه‌ نوێیه‌كه‌ و تواناكانی:
به‌كارخستنی ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ به‌رنامه‌.
به‌كارخستنی هه‌ر به‌رنامه‌یه‌كی نووسین (تێكست) و هه‌ڵپه‌ساردنی یه‌كێك له‌ كلیله‌كان (دوگمه‌كان) بۆ ماوه‌ی كاتژمێرێك به‌لای كه‌م.
سه‌رله‌نوێ به‌كارخستنه‌وه‌ی ئامێره‌كه‌.
تێكچوونی ناوه‌نده‌كانی (سه‌یڤكردن):
   تێكچوونی به‌كارخه‌ر و فلۆپی دیسك:
1 - گڵۆپی به‌كارخستن به‌رده‌وام پێیه‌:
هۆیه‌كه‌ی: شكانی كێبڵی داتاكان یان دانانی به‌شێوه‌یه‌كی نادروست.
چاككردنه‌وه‌ی: دڵنیابوون له‌ ساغیی كێبڵ و دانانه‌كه‌ی به‌باشی.
2 - ناتوانی داتا له‌سه‌ر دیسكه‌كه‌ سه‌یڤ بكه‌یت:
هۆیه‌كه‌ی: دیسكه‌كه‌ به‌ش ناكات یان به‌ته‌نیا له‌سه‌ر باری خوێندنه‌وه‌ دانراوه‌.
چاككردنه‌وه‌ی: دڵنیابوون له‌بوونی رووبه‌رێك له‌سه‌ر دیسكه‌كه‌ یان لابردنی زمانه‌ی پاراستنی سه‌ری.
3 - ناتوانرێت دیسكه‌كه‌ له‌ناو شوێنی كارپێكردنه‌كه‌ی ده‌ربهێنرێت:
هۆیه‌كه‌ی: گیربوونی ئه‌و پارچه‌ كانزایه‌ی ده‌یپارێزێت یان شكانی له‌ناو شوێنه‌كه‌دا.
چاككردنه‌وه‌ی: كردنه‌وه‌ی شوێنی كارپێكردنه‌كه‌ و ده‌رهێنانی پارچه‌كه‌ و پاككردنه‌وه‌ی.
4 - ئامێره‌كه‌ boot ناكات له‌كاتی كارپێكردنیدا:
هۆیه‌كه‌ی: بوونی دیسك له‌ناو شوێنی كارپێكردنه‌كه‌ی.
چاككردنه‌وه‌ی: ده‌رهێنانی دیسكه‌كه‌.
تێكچوونی هارد دیسك:
    دوو جۆره‌ تێكچوون هه‌ن: تێكچوونی به‌رنامه‌ كه‌ ده‌كرێت له‌ رێگه‌ی به‌رنامه‌كانی چاككردنه‌وه‌وه‌ چاك بكرێنه‌وه‌ و تێكچوونی ئامێره‌كان كه‌ بریتین له‌ تێكچوونی میكانیكی و ئه‌وانه‌ش هۆكاره‌كانیان ئه‌وانه‌ن:
1 - جێگیرنه‌كردنی كێبڵی داتاكان یان هی كاره‌با به‌شێوه‌یه‌كی راست.
2 - تێكچوون له‌ یه‌كه‌ی گه‌یاندنی وزه‌ی كاره‌با.
چاككردنه‌وه‌ی: دانانی كێبڵه‌كان به‌شێوه‌یه‌كی راست.
      گۆڕینی یه‌كه‌ی كاره‌بای گه‌یاندن.
تێكچوونی سی دی ڕووم (compact disc):
له‌ناو شوێنی كارپێكردنیدا ناخوێندرێته‌وه‌:
هۆیه‌كه‌ی: نه‌ناساندنی كارپێكه‌ره‌كه‌ی.
چاككردنه‌وه‌ی: ناساندنی كارپێكه‌ره‌كه‌.

له‌ CD –ROMـه‌وه‌ داتا وه‌رناگیرێت:
هۆیه‌كه‌ی: دانانی كێبڵ یان كارپێكه‌ره‌كه‌ی راست نییه‌.
چاككردنه‌وه‌ی: دانانه‌وه‌ی یان گۆڕینی ئه‌گه‌ر تێكچووبێت.
سه‌رچاوه‌:www.compuhot.com