بابه‌ت: روونكردنه‌وه‌یه‌ك سه‌باره‌ت به له‌دایكبوونی عیسا پێغه‌مبه‌ر
به‌ناوى خواى گه‌وره‌ى میهره‌بان
(ساڵیادو یاد كردنه‌وه‌ى ئاوا له دینى ئیسلامدا حه‌رام و قه‌ده‌غه‌یه‌و نابىَ رێى پێبدرىَ)
[[ قل يا اهلَ الكِتابِ تَعالَوْا إلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ الا نَعْبُدَ الا اللهَ وَ لانُشْرِكَ بِهِ شَيْئا وَلايَتَخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أرْباباً مِنْ دونِ الله فَإِنْ تَوَلَوا فَقولوا اشْهَدوا بِأَنا مُسْلِمون ] آل عمران/ 64*
به‌رله‌وه بچینه ناو باسه‌كه‌وه ، ده‌بىَ بزانین كه له‌دایكبوون و ژیانی هه‌موو پێغه‌مبه‌ره‌كان - له ئاده‌مه‌وه بۆ خاته‌م دروودیان له‌سه‌ر بێت - لای ئیسلام و موسوڵمانان پیرۆزو نرخێنراوه، چونكه هه‌ریه‌كه‌یان هه‌ڵگری په‌یامێكی خوایی بووه بۆ ئیصلاح و چاكسازیی نێو گه‌ل و نه‌ته‌وه‌كه‌ى خۆیی و بىَ ئۆقره بووه به‌رامبه‌ر كێشه‌و گرفته‌كانیان .
* وه هه‌ریه‌كه‌یان به راست و ره‌وان بوون و تاك و ته‌نیایى خواى بۆ خه‌ملاَندوون، ئه‌وانیش بوویانه قبوڵیان كردووه‌و ته‌سلیم بووه، بووشیانه هه‌ر چه‌له‌حانىَ و ده‌مبازیى و قرِه قرِى بووه، هه‌تا خواش سزاو جه‌زره‌به‌ى داون و كردوونى به په‌ندو عیبره‌ت بۆ نه‌وه‌كانى دواى خۆیان.
* لاى موسڵمانان هیچ فه‌رق و جیاوازییه‌ك نیه له نێوان پێغه‌مبه‌ره‌كاندا - وه‌ك ئه‌وه كه پێغه‌مبه‌رن - وه ئیمان و باوه‌رِیان به هه‌مووان هه‌یه ، وه‌كو ده‌فه‌رموىَ:
[ قولوا آمنا بالله وما أنزل إلينا وما أنزل إلى إبراهيم وإسماعيل وإسحاق ويعقوب والأسباط وما أوتى النبيون من ربهم لانفرق بين أحد منهم ونحن له مسلمون ] بةقةرة /136
واته: بڵێن: ئه‌ى ئیمانداران! ئێمه باوه‌رِمان به‌خواو به‌و په‌یامه هێناوه دابه‌زێنراوه بۆمان (قورئان) و به‌و (صحوف)ـانه‌ش بۆ ئیبراهیم و ئیسماعیل و ئیسحاق و یه‌عقوب و نه‌وه‌كانى هاتوون ، وه به‌و په‌یامه‌ش به مووساو به عیسا دراوه ، به‌وه‌ش به پێغه‌مبه‌ره‌كانى تر دراوه له‌لایه‌ن خواوه‌ندیانه‌وه ، وه ئێمه له‌ناو هیچ كامێكیاندا فه‌رق و جیاوازى ناكه‌ین و گوێرایه‌ڵ و ملكه‌چى فه‌رمانى خواین ؛
دینى ئیسلام - كه كۆتا ئایینى ئاسمانیه‌و كورته‌و پوخته‌ى هه‌موانه‌و ، جگه له‌وه‌ش په‌یامێكى هه‌تا هه‌تاییه- گشت ئه‌ندام و رۆڵه‌كانى له‌سه‌ر برایه‌تیى و ته‌بایى و یه‌كتر خۆشویستن په‌روه‌رده ده‌كات ، له‌سه‌ر ته‌وحیدو ئولوهیه‌ت و ربووبیه‌تێكى راسته‌قینه تێده‌گه‌یه‌نێت ، له‌سه‌ر ئیمان و رێز بۆ هه‌موو پێغه‌مبه‌ران بىَ هیچ فه‌رق و سوونێك له نێوانیاندا, له سووره‌تى ئالى عیمران) ئایه‌تى: (84- 85 )یشدا هاتووه:
: (قل آمنا بالله وما أنزل علينا وما أنزل على إبراهيم وإسماعيل وإسحاق و يعقوب والأسباط وما أوتى موسى وعيسى والنبيون من ربهم لا نفرق بين أحد منهم ونحن له مسلمون* ومن يبتغ غيرالإسلام دينا فلن يقبل منه وهو فى الآخرة من الخاسرين)
ده‌كرێ هه‌ندىَ له پێغه‌مبه‌ران ماندووتر بووبن و پتر توشى ئازارو بێزار بووبن و به (أولوالعزم ) ناویان هاتووه له قورئاندا، جا له‌و سۆنگه‌یه‌وه ده‌شىَ هێندێكیان لاى خوا سه‌رخرابن له رێزو پله‌دا:
(تلك الرسل فضلنا بعضهم على بعض منهم من كلم الله..) سوورةتى: ( بةقةرة: 253).
دینى ئیسلامى پیرۆز پێغه‌مبه‌ران گشت به پێغه‌مبه‌رى خوا داده‌نێ و ، ئیمانیشى به تاكه تاكه‌یان فه‌رزكردووه‌و ، سه‌رجه‌م شوێنكه‌وتووه‌كانیان به براى موسڵمانان داده‌نێت ، وه له گه‌لىَ ئایه‌تى قورئاندا داواى ئاخافتن و حیواریان لێده‌كات بۆ تێگه‌یشتن له په‌یامه‌كانى خواو وه‌لانانى هه‌ر كێشه‌و نیزاعێكى نێوانیان ،
به‌ڵىَ له دایكبوونى هه‌ر پێغه‌مبه‌رێك له پێغه‌مبه‌ران- سلاَویان لىَ بێت- سه‌ركه‌وتن و ژیانه‌وه‌یه‌كه بۆ كۆمه‌ڵگه ، وه له‌به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌وه پێویسته موسڵمانان شوكرانه بژێریى خوا بكه‌ن به عیباده‌ت و خواپه‌رستیى و پتر رِوو له خوا كردن ، نه‌ك به ئاهه‌نگ و فیستیڤاڵ ، به تایبه‌تى ئه‌گه‌ر كارى ناشه‌رعیى و گوناح و تاوانى تێدا حه‌لاَڵ بكرێت، وه‌كو ئێستا كه به‌ناوى له دایكبوونى (عیسا) پێغه‌مبه‌ره‌وه هه‌زاران میهره‌جانات و ئیحتیفالات ده‌به‌سرىَ و ، هه‌زاران هه‌زار جۆر تاوان و گوناحى تێدا ده‌كرێت: عاره‌قخواردنه‌وه‌و تێكه‌ڵبوونى كچان و كورِان ، بێگومان ساڵیادو یاد كردنه‌وه‌ى ئاوا له دینى ئیسلامدا حه‌رام و قه‌ده‌غه‌یه‌و نابىَ رێى پێبدرىَ، كه‌وابوو هه‌ر شتێك له شه‌ریعه‌ت و دینى ئیسلامدا رێى پێنه‌درابێت ، نابىَ موسڵمانانیش به هى خۆیانى بزانن و بیكه‌نه جه‌ژن وجه‌ژنه پیرۆزه‌ى تێدا بكه‌ن، له ئیسلامدا ته‌نها ئه‌و دوو جه‌ژنه (قوربان) و (ره‌مه‌زان) رێیان پێدراوه, ئیتر بۆ له دایكبوونى هیچ كه‌سێك ته‌نانه‌تى پێغه‌مبه‌رانیش ئاهه‌نگگێرِان نیه.
ئێمه له دایكبوونى هه‌موو پێغه‌مبه‌ران ده‌نرخێنین و حورمه‌ت و رێزى بۆ داده‌نێین، عیسایش - علیه السلام- یه‌كێكه له‌و پێغه‌مبه‌رانه‌و , هه‌م خۆیى و هه‌م خاتوو ( مه‌ریه‌م)ى دایكى، وا ته‌ماشا ده‌كه‌ین كه قورئان وه‌صفى كردوون ؛ داهێنان و جه‌ژنگێران - به هه‌ر بۆنه‌یه‌كه‌وه - كه له ئیسلامدا جێی نه‌بوبێته‌وه ، خۆ ئاماده‌كردن بۆ ئه‌و بۆنه‌و جه‌ژنانه قه‌ده‌غه‌یه ، چ جاى ئه‌وه جه‌ژنی تیا بگێرِدرێ ، من وا ده‌زانم گرنگیدان به‌م جۆره جه‌ژن و بۆنانه‌و ، پشتگوێخستنی بۆنه‌و جه‌ژنه ئیسلامییه‌كان ، - بۆ نموونه : كاتێ ساڵی كۆچی نوێ ده‌بێته‌وه - كوا ئه‌وه‌نده باسی هه‌یه ؟! كوا رِاگه‌یاندن شتێكی له‌سه‌ر بڵێن.؟ ته‌نانه‌تى له‌سه‌ر میمبه‌ره‌كانیش ئه‌وه‌نده چرِ ناكرێته‌وه !
بێگومان (عیسا) پێغه‌مبه‌ر - سلاَوى له‌سه‌ر بێت - كاتىَ له دایك ده‌بىَ ، هه‌ر موعجیزه‌یه ، چونكه ده‌سه‌لاَت و توانایى خواى بالاَ ده‌ست نه‌بىَ ، ژن بىَ مێرد چۆن حامیله ده‌بىَ و منداڵى ده‌بىَ ..؟ وه كاتێكیش جووله‌كه پیلانیان دارشت بۆ كوشتنى و هێرشیان كرده سه‌ریى و خوا پاراستى لێیان و یه‌كىَ له خۆیانیان كوشت وایان زانى عیسایه ! هه‌ر موعجیزه‌یه .. وه كه خوا رزگارى ده‌كاو به‌رزى ده‌كاته‌وه بۆلاى خۆیى و بۆ دوایى دێته خواره‌وه هه‌ر موعجیزه‌یه ، قورئانى پیرۆز چه‌نده رێز له‌خاتوو مه‌ریه‌م ده‌گرێت و پاكانه‌ى بۆ ده‌كات ، كاتىَ جووله‌كه بوختانیان بۆ كرد :
[ و بكفرهم و قولهم على مريم بهتانا عظيما ] سوورةتى (نيسا : 156)
یان چۆن به درۆیان ده‌خاته‌وه كاتىَ ده‌ڵێن له (سێداره)ماندا :
[ وقولهم إنا قتلنا المسيح عيسى ابن مريم رسول الله وماقتلوه وما صلبوه ولكن شبه لهم و إن الذين اختلفوا فيه لفى شك منه ما لهم به من علم إلا اتباع الظن و ما قتلوه يقينا بل رفعه الله إليه و كان الله عزيزا حكيما و إن من أهل الكتاب إلا ليؤمنن به قبل موته و يوم القيامة يكون عليهم شهيدا ] 4/157 - 159
هیوادارم شوێنكه‌وتووه‌كانیشى دواى ئامۆژگارییه‌كانى بكه‌ون و به به‌نده‌ى خواى دابنێن و نه‌یكه‌نه كورِى خوا ! [ لقد كفر الژین قالوا إن الله هو المسیح ابن مریم و قال المسیح یا بنى إسرائیل اعب
[ لقد كفر الذين قالوا إن الله هو المسيح ابن مريم و قال المسيح يا بنى إسرائيل اعبدوالله ربى و ربكم إنه من يشرك بالله فقد حرم الله عليه الجنة و مأواه النار و ما للظالمين من أنصار ] 5/72
باوه‌رِ به وته‌و ئامۆژگارییه‌كانى بكه‌ن :
[ و إذ قال عيسى ابن مريم يا بنى إسرائيل إنى رسول الله إليكم مصدقا لما بين يدى من التوراة و مبشرا برسول يأتى من بعدى اسمه أحمد .. ] 61/6.
هیوادارم ئه‌م ساڵه‌یان بكه‌نه ساڵى گۆرانكاریى و هێمنیى و ئاسوده‌یى جیهان و ئه‌وه‌نده زه‌برو زۆرو زوڵم و سته‌م له‌جیهانى ئیسلامییه‌ت نه‌كه‌ن، وه به‌پێى مه‌فهووم و چه‌مكى ئه‌م ئایه‌ته پیرۆزه بكه‌ن كه‌ده‌فه‌رموىَ :
.. ولتجدن أقربهم مودة للذين آمنوا الذين قالوا إنا نصارى .. ] 5/82 . وة دةلَيَين : ( ذلك عيسى ابن مريم قول الحق الذى فيه يمترون ) 19/34
له كۆتاییدا : (
و سلام عليه يوم ولد و يوم يموت و يوم يبعث حيا
) .
* بۆ وه‌لاَمی تێرو ته‌سه‌لتری ئه‌م بابه‌ته سه‌یرێكی (مجموع الفتاوى) ی (ئیبن ته‌یمیه) بكه ، به‌رگى / 13 جوزئى ( 25 ) لــ175 ، چاپى ( 2 )ی ساڵی 1419 ك به‌رامبه‌ر 1998 ز .
