بابه‌ت: شـــــــه‌قیقه (لاسه‌رئێشه‌ـ migraine)
[center]شـــــــه‌قیقه (لاسه‌رئێشه‌ـ migraine)
--------------------------------------------------------------------------------
شـــــــه‌قیقه (لاسه‌رئێشه‌ـ migraine)
شه‌قیقه یه‌کێکه له‌و نه‌خۆشیانه‌ى که تووشى مرۆڤ ده‌بێت ئه‌گه‌ر هاتوو که‌سى نه‌خۆش نه‌توانێت چاره‌سه‌رى بکات، ئه‌وه نه‌خۆشیه‌که کۆنترۆڵی ژیانى ده‌کات. چونکه ئه‌و نه‌خۆشیه خۆى وا ده‌سه‌پێنێت له‌سه‌رتا که نه‌توانیت بچیت بۆ کاره‌که‌ت، یا ته‌ماشاى یارییه‌ک بکه‌یت، رێگه‌شت لێ ده‌گرێت له خواردنى چه‌نده‌ها جۆرى خۆراک که ده‌توانیت بیانخۆیت و بۆشت ده‌بێته شکست و خه‌مۆکى، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا کۆمه‌ڵه هه‌وڵێکى دڵخۆشکه‌ر هه‌ن بۆ ئه‌وانه‌ى که ئه‌م نه‌خۆشێیان هه‌یه ئه‌وه‌ش ئه‌وه‌یه که ئێستا کۆمه‌لێک ده‌رمانى زۆر و کاریگه‌ر هه‌ن بۆ دورکه‌وتنه‌وه له توشبوونى ئه‌م نه‌خۆشییه. به‌ڵام هێشتا به‌شێوه‌یه‌کى به‌رچاو نه‌توانراوه به‌جیهاندا بڵاو بکرێته‌وه.
تۆ چۆن ده‌زانیت لاسه‌ریه‌شه(شه‌قیقه)ت هه‌یه
ناتوانرێت له‌رێگاى وه‌رگردنى تیشکى (x)ه‌وه یان له ڕێگه‌ى لێنۆڕینى خوێنه‌وه بزانن هه‌یانه، ئه‌و سه‌ریه‌شه‌یه کاتێک دیارى ده‌کرێت که نه‌خۆشه‌که چه‌ند دانه‌یه‌ک له‌م نیشانه جۆریانه‌ى خواره‌وه‌یان هه‌بێت:
• ئازار له‌یه‌کێک له لاکانى سه‌ردا.
• ئازارێکى لێده‌ر یا ترپه‌کار.
• ئازارێک رێگر بێت له‌چالاکى.
• هه‌ستکردن به‌پێویستى بۆ که‌م کردنه‌وه‌ى ڕووناکى یان ڕۆشتن بۆ ژوورێکى تاریک.
• هه‌ستکردن به هێڵنج یا ڕشانه‌وه.
• هه‌ستکردن بۆ دورکه‌وتنه‌وه له‌ژاوه ژاو یا رۆشتن بۆ ژوورێکى هێمن.
• هه‌ستکردن به‌ڕشانه‌وه له کاتى هه‌ڵمژینى هه‌ندێک بۆنى وه‌ک: دووکه‌ڵ یا عه‌تردا.
هۆکاره‌کانى ئه‌م نه‌خۆشییه:
کاتێک ڕاوێژ به‌پزیشکێک ده‌کرێت ده‌رباره‌ى نه‌خۆشى شه‌قیقه (لاسه‌ریه‌شه) له‌وانه‌یه زۆربه‌ى جار بڵێت «هه‌موو شتێک له سروشت ده‌چێت» پزیشکه‌که‌ت مه‌به‌ستى له‌وه‌یه تۆ به‌ده‌ست نه‌خۆشییه‌کى ترى ترسناکه‌وه نا ناڵێنیت وه‌ک بوونى وه‌رمێک له ده‌ماخدا. یان ئه‌نیۆریزم aneurysm(فراوانبوونێکى توره‌که‌یی له‌یه‌کێک له لووله‌کانى خوێندا) یان له هاتنى میکرۆبێکه‌وه که بووه‌ته هۆى ئه‌و سه‌ریه‌شه‌که‌ت ئه‌مه‌ش واناگه‌یه‌نێت که لاسه‌ریه‌شه کارێکى وه‌همییه، هه‌ندێک له لێکۆڵینه‌وه‌کان گه‌یشتوونه‌ته دیارى کردنى کۆمه‌ڵێک هۆکار که ده‌بنه هۆى تووشبوون به‌لاسه‌ریه‌شه، له‌ناویشیاندا تواناى بۆ ماوه‌یی به‌تووش بوونى سه‌رئێه‌شه و هه‌ستدارێتى زۆرى ده‌ماخ بۆ نێرداوه‌کانى ئازار، یاخود هۆکارى تری وه‌ک (هیلاک بوون، که‌م نووستن، به‌رۆژوو بوون، مه‌ى خواردنه‌وه).
چاره‌سه‌ر:
زۆر گرنگه چاره‌سه‌رى لاسه‌ریه‌شه (شه‌قیقه) بکرێت، چونکه له‌وانه‌یه وا ڕووبدات ئه‌و ئازاره‌ى له سه‌رئێه‌شه‌وه په‌یدا بووه رێگرێکى مه‌ترسى دار بێت و به‌خراپه کاربکاته سه‌ر شێوازى ژیانت، و ببێته هۆى شڵه‌ژانى په‌یوه‌ندیت به خێزان و هاوڕێیانه‌وه، و نه‌هێڵێت به شێوه‌یه‌کى کاریگه‌ر ئیشه‌کانت ڕاپه‌ڕێنى.
چاره‌سه‌ریه‌که‌ى رێبازى ناده‌رمانى کاریگه‌ر بریتییه له چاره‌سه‌رکردنى ئه‌رک و ماندووبوون و خاوبوونه‌وه و گه‌ڕاندنه‌وه‌ى زینده‌یی، و گۆڕان له شێوازى ژیاندا وه‌ک: دورکه‌وتنه‌وه له به‌رۆژویه‌تى و گۆڕینى کاته‌کانى نووستن، هه‌روه‌ها چاره‌سه‌رى ناده‌رمانى کاریگه‌ر، ئه‌مانه‌ش ده‌گرێته‌وه وه‌ک راهێنانى راکێشان، و خۆبه‌ستنه‌وه به سیسته‌مێکى خۆراکییه‌وه، سه‌ره‌ڕاى خواردنى سه‌وزه و چاره‌سه‌رى ده‌رمانیش هه‌ندێک ده‌رمان هه‌یه که به‌پێی ره‌چه‌ته‌ى پزیشک یا به‌بێ پزیشکیش به‌کاردێن، که بریتین له‌و ده‌رمانانه‌ى که تایبه‌ته به چاره‌سه‌رى نۆبه‌کانى لاسه‌ریه‌شه (ده‌رمانى چڕى که‌م خایه‌ن) ئه‌و ده‌رمانانه‌ش که تایبه‌تن به دابه‌زاندنى ناڕه‌حه‌تى شڵه‌ژاوى و نۆبه‌کانى لاسه‌ریه‌شه‌ى داهاتوو (ده‌رمانى خۆپارێز).
س/فه‌یسبووک[/center]
[/center]
دةست خوش زؤر بة سود بوو.
