1

بابه‌ت: حوکمی ڕیش هێشتنەوە لە ئاینی ئیسلم دا.

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد:



خواى په‌روه‌رديگار واجبى كردوه‌ له‌سه‌ر (به‌نده‌كانى) كه‌ بى په‌رستن به‌ تاك و ته‌نها,هه‌ر وه‌كو ده‌فه‌رموێت:( وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ)الذاريات: ٥٦ واته‌: من جنۆكه‌ و ئاده‌ميزادم دروست نه‌كردوه‌ ته‌نها بۆ په‌رستنى خۆم نه‌بێت, كه‌واته‌ پێويسته‌ له‌ سه‌رمان ئاينى ئيسلاممان هه‌مووى قبوڵ بێت وه‌ عيباده‌ته‌كانمان ته‌نها بۆ خواى په‌روه‌رديگار ئه‌نجام بده‌ين,هه‌ر وه‌كو خواى په‌روه‌رديگار ده‌فه‌رموێت:  )يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً ( البقرة: ٢٠٨  واته‌: ئه‌ى ئه‌وانه‌ى ئيمانتان هێناوه‌ بڕۆنه‌ ناو ئاينى ئيسلام به‌ گشتى, كه‌ كرده‌وه‌ كردنه‌ به‌ گشت ئه‌و شتانه‌ى كه‌ خواى په‌روه‌رديگار ئه‌مرى پێ كردوين به‌ ئه‌نجام دانى و وه‌ دوور كه‌وتنه‌وه‌ له‌ هه‌موو ئه‌و شتانه‌ى كه‌ خواى په‌روه‌رديگار نه‌هى لێكردوين, كه‌واته‌ دروست نيه‌ بۆ ئێمه‌ واز له‌ هه‌ندێك له‌و عيباده‌تانه‌ بێنين كه‌ فه‌رمانمان پێ كراوه‌ بۆيه‌ (ڕيش) هێشتنه‌وه‌ش يه‌كێكه‌ له‌و عيباده‌تانه‌ى كه‌ ئه‌مرمان پێ كراوه‌ به‌كردنى, به‌پشتيوانى خواى په‌روه‌رديگار به‌كورتى باسى ڕيش هێشتنه‌وه‌ و حوكمه‌كه‌ى ده‌كه‌ين.





ڕيش له‌ زمانه‌وانى و له‌ شه‌رع دا



(1)  اللِّحْيَةُ ( ڕيش) : له‌ زمانى عه‌ره‌بى دا به‌م  مانايه‌ دێت: ( اللِّحْيَةُ، بالكَسْرِ: شَعَرُ الخَدَّيْنِ والذَّقَنِ ) (١) انظر: قاموس المحيط /ج4/ ص 387– ، والقاموس المعجم الوسيط.



شيَخ إبن عثيميين ده‌فه‌رموێت: واته‌ ( له‌سه‌ر ئه‌م پێناسه‌يه‌: هه‌ر كه‌سێك بڵێت ئه‌و مووه‌ى كه‌ له‌سه‌ر ڕومه‌ته‌كانه‌ ئه‌وه‌ داخڵى ڕيش نيه‌ پێويسته‌ ئه‌وه‌ بسه‌لمێنێت - به‌به‌ڵگه‌-)  مجموعة الفتاوى ورسائل /ج11/ ص 124. )(1)(واته‌ : (لِحْية) به‌ كه‌سره‌ى لام : به‌ موى سه‌ر كوڵم و چه‌ناگه‌ ده‌وترێت ).

هه‌روه‌ها له‌ (فتح البارى) دا ده‌فه‌رموێت: ( اللِّحْيَةُ اسْمٌ لِمَا نَبَتَ عَلَى الخَدَّيْنِ والذَّقَنِ) فتح الباري طبعة السلفية / ج10/ ص 35 . واته‌ : ناوه‌ بۆ ئه‌و مووه‌ى كه‌ له‌سه‌ر هه‌ردوو ڕومه‌ته‌كان و چه‌ناگه‌ ڕواوه‌.  لـــه‌ شــه‌رعــدا: ( حد اللحية من العظمين الناتئين بحذاء صما في الأذنين إلى آخر الوجه، ومنها الشعر النابت على الخدين ) فتاوى ورسائل ابن عثيمين (ج11/ص124) وقال ( وبهذا تبين أن العارضين من اللحية ).(ج11/ص125 ) . واته‌ : سنورى ڕيش له‌و دوو ئێسكه‌ى ديارو به‌رزو بڵنده‌وه‌ ده‌ست پێده‌كات كه‌ به‌رامبه‌ر نه‌رمايى هه‌ردوو گوێن، بۆ كۆتايى ده‌م و چاو، وه‌ هه‌روه‌ها به‌و مووه‌ش ده‌وترێت كه‌ له‌سه‌ر هه‌ردوو ڕومه‌ته‌كان ڕوواوه‌.



تعريف الشارب : ( هو الشعر النابت على الشفة العليا للفم، و قال في المصباح:  هو الشعر الذي يسيل على الفم ويثنى على الفم باعتبار الطرفين ). پێناسه‌ى سمێڵ: ( سمێڵ به‌و مووه‌ ده‌وترێت كه‌ ڕواوه‌ له‌سه‌ر لێوى سه‌ره‌وه‌، له‌ كتێبى (ميصباح) دا ده‌ڵێت: ئه‌و مووه‌يه‌ كه‌ دێته‌ خواره‌وه‌ بۆ سه‌ر ده‌م وه‌ كه‌وانه‌ى ده‌بێته‌وه‌ به‌سه‌ر هه‌ردوو لاى ده‌مدا )



حوكمى ڕيش هێشتنه‌وه‌:

  خواى په‌روه‌رديگار له‌ قورئانى پيرۆزدا باسى ڕيش ده‌كات.

خواى په‌روه‌رديگار باسى پێغه‌مبه‌ر موسا و هاڕونى براى ده‌كات (عليهما الصلاة والسلام) كاتێك مووسا گه‌ڕايه‌وه‌ له‌ كێوى توور، به‌ خه‌فه‌تێكى زۆره‌وه‌، به‌ قه‌ومه‌كه‌ى فه‌رموو به‌ ڕاستى له‌ دواى من جێنشينێكى زۆر خراپ بوون، چۆن ئاينى منتان گۆڕى و له‌ خه‌فه‌تدا قژو ڕيشى هارونى براى ڕاكێشا ...... خواى په‌روه‌رديگار له‌باسى پێغه‌مبه‌ر موساو هارونى براى ده‌فه‌رمووێت: (قَالَ يَا ابْنَ أُمَّ لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَلَا بِرَأْسِي]طه: 94[ هارون ده‌ى فه‌رموو ئه‌ى براى دايكی، ڕيش و قژم مه‌گره‌. ئه‌مه‌ به‌ڵگه‌يه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى كه‌ ئه‌و پێغه‌مبه‌ره‌ به‌ڕێزه‌ش ڕيشى هه‌بووه‌، جا كه‌ ڕيش نيشانه‌ى عيززه‌ت و پياوه‌تى و جوانى بێت ده‌بێت هه‌موو پێغه‌مبه‌ران (عليهم الصلاة والسلام) ئه‌و عيززه‌ت و جوانيه‌ يان هه‌بووبێت, ڕيش نيشانه‌ى پياوه‌تييه‌ كه‌واته‌ هه‌موو پێغه‌مبه‌رانى خوا (عليهم الصلاة والسلام) ئه‌و پياوه‌تيه‌يان تێدا بووه‌ .



ڕيش هێشتنه‌وه‌ له‌ فه‌رمووده‌كانى پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم)

1- پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم) ده‌فه‌رمووێت: ( إِنهَكوا الشَّوارِبَ، وَأعْفُوا اللِّحَى ) رواه البخاري (10/289) واللفط له، و مسلم (1/153) و أبوعوانة (1/189) ، وغيرهم عن ابن عمر .   واته‌: (سمێڵتان كورت بكه‌نه‌وه‌و ڕيشتان بهێڵنه‌وه‌)



2- پێغه‌مبه‌رى خوا(صلی اللە علیە وسلم)ده‌فه‌رمووێت: ( أَحْفُوا الشَّوَارِبَ وَوَفِّروا اللِّحَى خَالِفُوا الْمَجُوسَ) البخاري في اللباس/ 5892 ، و مسلم في الطهارة / 259/52   واته‌: سمێڵتان ڕێك و كورت بكه‌نه‌وه‌ و ڕيشتان بهێڵنه‌وه‌و پێچه‌وانه‌ى ئاگر په‌رسته‌كان بكه‌ن .

3- قال ابن عمر)ڕەزای خوای لێبێت(: ( إِنّ رَسولَ اللهِ صلی اللە علیە وسلم ( أَمَرنا بِإِحْفَاءِ الشَّوَارِبِ وَإِرْخاء اللِّحَى) رواه البخاري في اللباس (5893) ، ومسلم في الطهارة (259/53). واته‌: عبدالله ى كوڕى عومه‌ر (ڕه‌زاى خواى لێبێت) ده‌فه‌رمووێت: پێغه‌مبه‌رى خوا(صلی اللە علیە وسلم) فه‌رمانى پێكردين كه‌ سمێڵمان كورت بكه‌ينه‌وه‌و ڕيشمان به‌ربده‌ينه‌وه‌.



4- عن ابن عمر)ڕەزای خوای لێبێت( عن النبي صلی اللە علیە وسلم) قالَ: ( أَحْفُوا الشَّوَارِبَ وَأعْفُوا اللِّحَى ) صحيح الترمذي (2925) و (2926) وفي صحيح الجامع للألباني  (207) صحيح الالباني بإختصار السند، (ص6) واته‌ ( سمێڵ كورت بكه‌نه‌وه‌و ڕيشتان بهێڵنه‌وه‌ ).



5- قال صلی اللە علیە وسلم sad ... لكِنّي أَمَرَني رَبّي عزوجل  أَنْ أَعفي لِحيَتي وأَن أقص شارِبيِ حديث حسن، رواه إبن جَرير . واته‌ (  به‌ڵام خواى په‌روه‌رديگار ئه‌مرى پێكردووم كه‌ ڕيش بهێڵمه‌وه و سمێڵم كورت بكه‌مه‌وه‌ ) .



6- وقال صلی اللە علیە وسلم: ( عَشْرٌ مِنَ الْفِطْرَةِ:  قَصُّ الشَّارِبِ،  وَإِعْفَاءُ اللِّحْيَةِ،  وَالسِّوَاكُ، وَاسْتِنْشَاقُ الْمَاءِ، وَقَصُّ الأَظْفَارِ ... ألخ ) رواه مسلم . واته‌: (10) ده‌ - شت له‌ پاكێتى يه‌: سمێڵا  كورت كردنه‌وه‌، ڕيش به‌ردانه‌وه‌، سيواك كردن، ئاو له‌ لوت وه‌ردان، نينۆك قرتاندن ... هتد ) هه‌موو فه‌رمووده‌كان فه‌رمان ده‌كه‌ن به‌ سمێڵ  كورت كردنه‌وه‌ و ڕيش به‌ردانه‌وه‌ .  كه‌واته‌ حوكمى ڕيش هێشتنه‌وه‌ واجبه‌ له‌به‌ر ئه‌م هه‌موو ئه‌مرانه‌ى كه‌ پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم)  پێى كردووين، وه‌ گومانيش له‌وه‌ دانيه‌ كه‌وا ئه‌مرى پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم)  بۆ واجبه‌، به‌ڵگه‌ش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ زۆره‌ كه‌ ئه‌مرى پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم)  بۆ واجبه‌،وه‌ك خواى په‌روه‌رديگار ده‌فه‌رمووێت:  (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ] النساء: ٥٩[ واته‌:  ئه‌ى ئه‌وانه‌ى كه‌ باوه‌ڕتان هێناوه‌! گوێڕايه‌ڵى خواو پێغه‌مبه‌رى خودا بكه‌ن. كه‌واته‌ خواى گه‌وره‌ ئه‌مرمان پێده‌كات كه‌ گوێڕايه‌ڵى پێغه‌مبه‌رى خوا بكه‌ين (صلی اللە علیە وسلم)



،وه‌ به‌ڵگه‌يه‌كى تر له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى كه‌ ئه‌مرى پێغه‌مبه‌رى خوا( صلی اللە علیە وسلم) بۆ واجبه‌، وه‌ پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم) ده‌فه‌رمووێت: ( لَوْلَا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ ) ]متفق عليه[ واته‌: ئه‌گه‌ر ناڕه‌حه‌ت نه‌بوايه‌ له‌سه‌ر ئوممه‌ته‌كه‌م ئه‌وا فه‌رمانم پێيان ده‌كرد به‌ سيواك كردن له‌ كاتى هه‌موو نوێژێكدا)  له‌وه‌يه‌ تۆى خوێنه‌ر بڵێيت ئه‌م فه‌رمووده‌يه‌ چ په‌يوه‌ندى به‌ڕيشه‌وه‌ هه‌يه‌، منيش ئه‌ڵێم ئه‌و فه‌رمووده‌يه‌م  بۆ ئه‌وه‌ هێناوه‌ كه‌ بيسه‌لمێنم كه‌ ئه‌مرى پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم)  بۆ واجبه‌، من له‌ تۆ ئه‌پرسم سيواك به‌كار هێنان چيه‌؟ سوننه‌ته‌ يان واجبه‌؟ بێگومان ئه‌ڵێيت سوننه‌ته‌، چونكه‌ سيواك به‌كار هێنان سوننه‌ته‌، ده‌ى كه‌واته‌ پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم)  ده‌فه‌رمووێت ئه‌گه‌ر ناڕه‌حه‌ت نه‌ بوايه‌ ئه‌وا ئه‌مرم پێ ئه‌كردن به‌سيواك كردن، كه‌واته‌ ئه‌گه‌ر ئه‌مرى بكربا به‌واجب بوونى, سيواك واجب ده‌بوو, كه‌واته‌ زانيمان كه‌ هه‌موو ئه‌مرێكى پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم) بۆ واجبه‌ ته‌نها ئه‌و ئه‌مرانه‌ نه‌بێت كه‌ مه‌به‌ستى پێ ى سوننه‌ته‌, كه‌واته‌ ڕيش هێشتنه‌وه‌ واجبه‌ و تراشينى حه‌ڕامه‌ و سه‌ر پێچى كردنى فه‌رمانى پێغه‌مبه‌رى خوايه‌ (صلی اللە علیە وسلم) وه‌ له‌وه‌يه‌ تۆى خوێنه‌ر به‌م قسانه‌ كه‌مێك ناڕه‌حه‌ت بيت، به‌ڵام ئه‌وه‌ى من بۆت باس ده‌كه‌م هيچى قسه‌ى خۆم نيه‌ به‌ڵكو هه‌مووى به‌ڵگه‌ى قورئان و سوننه‌ته‌ .



حوكمى  هێشتنه‌وه‌ى ڕيش لاى زانايان ـ ڕه‌حمه‌تى خوايان لێبێت ـ

له‌م به‌شه‌دا ئاماژه‌ ده‌كه‌ين به‌ فه‌رمووده‌ى هه‌ندێك له‌زانايان له‌ باره‌ى ريش هێشتنه‌وه‌ وه‌ حوكمى تاشين و كورت كردنه‌وه‌ی، له‌ پێشدا باسمان كرد كه‌ له‌ قورئاندا خواى په‌روه‌رديگار باسى پێغه‌مبه‌ر هارونمان بۆ ده‌كات كه‌ ڕيشى هه‌بووه‌، وه‌ له‌ فه‌رمووده‌كاندا ده‌ركه‌وت كه‌ پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم) ئه‌مرى كردووه‌ به‌ هێشتنه‌وه‌ى ڕيش و  - ئه‌مريش بۆ واجبه‌ - وه‌ هه‌روه‌ها هاوه‌ڵانيش ڕيشيان هه‌بووه‌ چونكه‌ ناكرێت پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی اللە علیە وسلم)  فه‌رمان بكات به‌ هێشتنه‌وه‌ى و هاوه‌ڵان گوێڕايه‌ڵى نه‌بن !! وه‌ وته‌ى زانايانى دواى ئه‌وانيش باس ده‌كه‌ين و مه‌به‌سته‌كه‌ هێڵ به‌ ژێردا ده‌هێنين و نايكه‌ين به‌ كوردى له‌به‌ر ئه‌وه‌ى كات زۆر نه‌گرێت وه‌ ماناكانيش به‌ ئاشكرا ديارن:



1- مذهب الحنفية smile( أعفاء اللحية ص/ 10.



قال في " الدر المختار " ويحرم على الرجال قطع لحية و صرح في النهاية بوجوب قطع مازاد على القبضة ، وأما الاخذ منها دون ذلك كما يفعل بعض المغاربة .



واته‌ ئيمام ئه‌بو حه‌نيفه‌ ده‌فه‌رمووێت  : ... حه‌رامه‌ له‌سه‌ر پياوان كه‌ له‌ ڕيشيان بگرن و كورتى بكه‌نه‌وه‌ ).



2- مذهب المالكية : ) إعفاء اللحية /ص 10 / يحرم حلق اللحية ولايفعله الا المخنثون من الرجال / انظر = البرهان المبين في التصدي للبدع واللأباطيل للشيخ أشرف بن إبراهيم بن أحمد قطقاط لةوكتابة دالة /ج 2 /ص ( حرمة حلق اللحية و كذا قصها اذا كان يحصل به المثلة، واما اذا طالت قليلا وكان القص لايحصل به مثلة فهو خلاف الاولى او مكره...........



واته‌: ئيمامى مالك ده‌فه‌رمووێت: ( تاشين و كورت كردنه‌وه‌ى ڕيش حه‌رامه‌.. ).



3- مذهب الشافعية) انظر مصدران سابقان ، واعانة الطالبين ، ج2 /ص 386 .



( قال في شرح الحباب "فائدة" قال الشيخان: يكره حلق اللحية وإعترضه ابن الرفعة بان الشافعي نص في الأم على التحريم، وقال الاذرعي كما في حاشية الشرواني 9/376: ( الصواب تحريم حلقها جملة لغير علة بها. أهـ . ومثله في حاشية ابن قاسم العبادي على الكتاب المذكور).



واته‌: ( ئيمامى شافعى له‌ كتێَبى (الأم) دا ڕيش تاشينى به‌ حه‌ڕام داناوه‌...).



4- مذهب الحنابلة ) إعفاء اللحية / ص 10.

( نص في تحريم حلق اللحية، فمنهم من صرح بان المعتمد حرمة حلقها ، ومنهم من صرح بالحرمة ولم يحك خلافا كصاحب الإنصاف، كما يعلم ذلك بالوقوف على شرح النتهى وشرح منظومة الآداب وغيرهما.

واته‌: له‌ مه‌زهه‌بى حه‌مبه‌ليدا ( ڕيش تاشين به‌حه‌رام زانراوه‌).     




كه‌واته‌ له‌لاى هه‌ر چوار مه‌ذهه‌به‌كانيش ڕيش هێشتنه‌وه‌ واجبه‌و تراشينى حه‌رامه‌.
لة مالبةرى سةلةفيةت وةركيراوة.

http://i13.servimg.com/u/f13/11/03/32/71/847b7f11.jpg

2

وه‌ڵام: حوکمی ڕیش هێشتنەوە لە ئاینی ئیسلم دا.

ده‌ستت خۆش برام ماندنه‌بی

[size=16]me In FaCeBooK[/size]
http://smn21.com/up/uploads/gif/90a0f9c2ac.gif
http://smn21.com/up/uploads/gif/447ff6b015.gif

3

وه‌ڵام: حوکمی ڕیش هێشتنەوە لە ئاینی ئیسلم دا.

SAMAN KIRKUKI نووسی:

ده‌ستت خۆش برام ماندنه‌بی

[center] گه‌وره‌ بوون ئه‌و تابلۆیه‌ بوو كه‌ هیچ كام له‌و ڕه‌نگانه‌ى تێدا نه‌بوو كه‌ به‌ منداڵى خه‌ونم پێیانه‌وه‌ ده‌بیــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــنى......!!
[/center]

4

وه‌ڵام: حوکمی ڕیش هێشتنەوە لە ئاینی ئیسلم دا.

- به‌ناوی خوا.
سه‌ره‌تا ده‌ست خۆشیت لێ ده‌كه‌م به‌هۆی هه‌ڵواسینه‌كانت له‌ به‌شی ئایینی. به‌هیوای به‌رده‌وام بوونتم.

- سه‌باره‌ت به‌:

توحيد نووسی:

ئيمامى مالك ده‌فه‌رمووێت: ( تاشين و كورت كردنه‌وه‌ى ڕيش حه‌رامه‌.. ).

جاران وا تێگه‌یشتبووم تاشین حه‌رام بێت، ئه‌وه‌ ئێستا كورت كردنه‌وه‌شی هاته‌ پاڵ. برام ئه‌گه‌ر ده‌كرێ ته‌ئكیدێك له‌مه‌ی ئیمامی مالیك بكه‌یته‌وه‌، ئاخر زۆرم سه‌یر پێ دێ كه‌ كورت كردنه‌وه‌ش حه‌رام بێت چونكه‌ ناوی زۆربه‌ی مامۆستا ئایینیه‌كان بۆ ڕیز ده‌كه‌م كه‌ كورتی ده‌كه‌نه‌وه‌ (له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هه‌ندێكیان ده‌شیتاشن)! بۆیه‌ خێرت ده‌گاتێ له‌مه‌یان پرسیار بكه‌و دڵنیام بكه‌وه‌.

5

وه‌ڵام: حوکمی ڕیش هێشتنەوە لە ئاینی ئیسلم دا.

S21 نووسی:

- به‌ناوی خوا.
سه‌ره‌تا ده‌ست خۆشیت لێ ده‌كه‌م به‌هۆی هه‌ڵواسینه‌كانت له‌ به‌شی ئایینی. به‌هیوای به‌رده‌وام بوونتم.

- سه‌باره‌ت به‌:

توحيد نووسی:

ئيمامى مالك ده‌فه‌رمووێت: ( تاشين و كورت كردنه‌وه‌ى ڕيش حه‌رامه‌.. ).

جاران وا تێگه‌یشتبووم تاشین حه‌رام بێت، ئه‌وه‌ ئێستا كورت كردنه‌وه‌شی هاته‌ پاڵ. برام ئه‌گه‌ر ده‌كرێ ته‌ئكیدێك له‌مه‌ی ئیمامی مالیك بكه‌یته‌وه‌، ئاخر زۆرم سه‌یر پێ دێ كه‌ كورت كردنه‌وه‌ش حه‌رام بێت چونكه‌ ناوی زۆربه‌ی مامۆستا ئایینیه‌كان بۆ ڕیز ده‌كه‌م كه‌ كورتی ده‌كه‌نه‌وه‌ (له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هه‌ندێكیان ده‌شیتاشن)! بۆیه‌ خێرت ده‌گاتێ له‌مه‌یان پرسیار بكه‌و دڵنیام بكه‌وه‌.

حلق اللحية هو رأي جماهير أهل العلم، بل نقل بعض العلماء الإجماع على حرمة ذلك، فقد قال ابن حزم  في مراتب الإجماع: اتفقوا أن حلق جميع اللحية مُثْلة لا تجوز. مراتب الإجماع.

وقال أبو الحسن ابن القطان المالكي: واتفقوا أن حلق اللحية مُثْلَة لا تجوز. الإقناع في مسائل الإجماع.

وقال الإمام ابن عبد البر المالكي في التمهيد:  يحرم حلق اللحية.

وقال الشيخ علي محفوظ من علماء الأزهر: وقد اتفقت المذاهب الأربعة على وجوب توفير اللحية وحرمة حلقها. الإبداع في مضار الابتداع.

وقد سبق بيان هذا بأدلته مفصلا في الفتويين: 2711 ، 14055  .

وأما الرأي القائل بالكراهة فقط فهو رأي ضعيف، لا يجوز تبنيه لمن ظهرت له الأدلة الصحيحة في هذه المسألة، وقد ذكرنا فيما سبق أن بعض العلماء نقل الإجماع على التحريم.

والواجب عند التنازع والاختلاف هو اتباع الدليل والرد إلى الله ورسوله، فقد قال سبحانه: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً. {النساء:59}.

ونحفظ للعلماء مكانتهم ولكن لا نتابعهم إلا فيما وافق الدليل، فإن كان العالم أهلا للاجتهاد فإن أخطأ فله أجر على اجتهاده وهو معذور فيما أخطأ فيه، وأما من استبانت له الحجة فيجب عليه اتباعها وترك التقليد .

وقد تختلف الفتوى في هذه المسألة لأسباب منها:
1- أن يكون المفتي راعى حال السائل والظروف المحيطة به، كأن يكون في بلد لا يمكنه إعفاء لحيته فيه.
2- أو اعتمد على قول مرجوح يفيد الكراهة لا التحريم.
3- أن يكون أخطأ في فهم كلام بعض الأئمة.
4- أو اتبع منهجاً غير مرضي في التعامل مع الأوامر والنواهي الواردة في سنة النبي صلى الله عليه وسلم.

والصحيح الذي عليه جمهور العلماء أنه لا فرق بين ما ورد من ذلك في السنة، وبين ما ورد في القرآن الكريم، فالأمر المطلق يفيد الوجوب، والنهي المطلق يقتضي التحريم، ويجب أن يحمل كل على ما هو أصل فيه إلى أن يوجد صارف يصرف عنه.

وهذا كله مذكور في الفتوى رقم: 20178  فراجعها، والرأي الراجح لا يعرف من كونه الأشد أو الأخف، بل العبرة بموافقة الدليل الصحيح.

والله أعلم.

ئةوش اقوالى زانايان وا بزانم عةرةبيشت زؤر باشة الحمدالله.

http://i13.servimg.com/u/f13/11/03/32/71/847b7f11.jpg

6

وه‌ڵام: حوکمی ڕیش هێشتنەوە لە ئاینی ئیسلم دا.

ده‌ سته‌ كانت خۆش ماندونه‌بی برام زۆر راسته‌ ئه‌وه‌ی منیش زانیبم به‌هه‌ر چوار مه‌زهه‌ب ریش تاشین حه‌رامه‌و جائز نیه‌ به‌ڵام له‌م ولاته‌ی ئێمه‌ زۆر هۆكارهه‌نه‌ بۆكورت كردنه‌وه‌ی ریش زۆریشم خوێندۆته‌وه‌ ده‌ڵێ ئه‌گه‌ر كاره‌ت ڕێگر بوو له‌ ڕیش تاشینه‌كه‌ت ئه‌ بێ كاره‌كه‌ت جێ بێڵی به‌ڵام ئه‌گه‌ر من كاره‌كه‌م جێ هێشت ئه‌ی چی بكه‌م بۆ ئه‌وه‌ی ژیانم به‌ م شێوه‌یه‌ی خوای گه‌وره‌ پێی داوم به‌رده‌وام بێت له‌ م نیعمه‌تانه‌  به‌ڵام زۆر پرسیارم كردوه‌ مامۆستایان ئه‌ ڵێن ئاساییه‌ ئه‌گه‌ر كورتی بكه‌یته‌وه‌ والله‌ أعلم
من كورتی ئه‌كه‌مه‌وه‌ هه‌فته‌ی یه‌ك جار زۆریش پێم ئه‌ ڵێنم ئه‌م ریشه‌ چیه‌ بی تراشه‌ له‌ ده‌وام

7

وه‌ڵام: حوکمی ڕیش هێشتنەوە لە ئاینی ئیسلم دا.

شه‌ یدا نووسی:

ده‌ سته‌ كانت خۆش ماندونه‌بی برام زۆر راسته‌ ئه‌وه‌ی منیش زانیبم به‌هه‌ر چوار مه‌زهه‌ب ریش تاشین حه‌رامه‌و جائز نیه‌ به‌ڵام له‌م ولاته‌ی ئێمه‌ زۆر هۆكارهه‌نه‌ بۆكورت كردنه‌وه‌ی ریش زۆریشم خوێندۆته‌وه‌ ده‌ڵێ ئه‌گه‌ر كاره‌ت ڕێگر بوو له‌ ڕیش تاشینه‌كه‌ت ئه‌ بێ كاره‌كه‌ت جێ بێڵی به‌ڵام ئه‌گه‌ر من كاره‌كه‌م جێ هێشت ئه‌ی چی بكه‌م بۆ ئه‌وه‌ی ژیانم به‌ م شێوه‌یه‌ی خوای گه‌وره‌ پێی داوم به‌رده‌وام بێت له‌ م نیعمه‌تانه‌  به‌ڵام زۆر پرسیارم كردوه‌ مامۆستایان ئه‌ ڵێن ئاساییه‌ ئه‌گه‌ر كورتی بكه‌یته‌وه‌ والله‌ أعلم
من كورتی ئه‌كه‌مه‌وه‌ هه‌فته‌ی یه‌ك جار زۆریش پێم ئه‌ ڵێنم ئه‌م ریشه‌ چیه‌ بی تراشه‌ له‌ ده‌وام

من قسةكةت وةردةكرم بةلام بيغةمبةر صلى الله عليه وسلم دةفةرمووئ هةر شتيكت واز هينا لة بيناو خواى كةورة ئةوا خواى كةورة بةباشتر بؤت تةعويز دةكاتةوة ئةوة قسةى بيغةمبةرة صلى الله عليه وسلم وة قسةكانى ئةويش خيلافى تيدا نية لةكةل ريزم بؤ مامؤستايان ئةوان خؤيان لةم بابةتة تيكةووتوون بؤية برسيار لة مةلايةك مةكة كة خؤى ريشى نةبيت جكة لةوةش ئيمة دين لة كئ وةردةكرين ئةوة كرينكة , وة خةلكى ئيمة تؤزيك دةترسن لةم بابةتانة ئةوانيش ناهةقيان نية رؤزانيك وةزعى كوردستان ناخؤش بوو بةلام دلنيات دةكةمةوة بؤ  خوا جئ ي بهيلة خةلك جي دةلين با بيلين باشة براكةم خواى كةورة بؤت سةهل بكات.

http://i13.servimg.com/u/f13/11/03/32/71/847b7f11.jpg