بابهت: چۆنێتی ناسینەوەی حزبیەكان
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه ومن اتبع هداه ... أما بعد : لە بەر بوونی بەربەستێكی زۆر لە ڕێگەی گەڕانەوەی لاوان بۆ سەر رێبازی سەلەفیەت ، كە ڕێگەی ڕەسەنی پیرۆزی ئیسلامەتیە ، نەك ڕێگەیەكی داهێنراو وحیزبی ، لە گەڵ ئەوەشدا كە لە هەموو سەردەمێكدا حیزبایەتی هۆكاری پەرتەوازە بوونی موسلمانان ونانەوەی دووبەرەكییە لەنێواندا ، وهۆی لاوازیشیانە ، هەروەكو خوای پەروەردگار فەرموویەتی : [وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ] ( سورة آل عمران : 103 )، وەفەرموویەتی : [ وَأَطِيعُواْ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ ] ( سورة الأنفال : 46 )، وەفەرموویەتی :[ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ] ( سورة الروم :31 ـ32 ). بۆیە پرسیار دەكرێت سەبارەت بەوەی كە چۆن حیزبیەكان بناسینەوە وجیایان بكەینەوە لەو كەسانەی كە سەلەفین و هیچ پەیوەندیەكیان بە حیزبەوە نیە ؟
لەوەڵامدا بە پشتیوانی خوای پەروەردگار دەوترێت : موسڵمان یەكخوا پەرست ئەمەی كە لە بەر دەستددایە و باس دەكرێت چەند ڕێگەیەكن بۆ ناسین و چیاكردنەوەی حزبیەكان :
حزبیەكان چەند نیشانەو سیفەتێكی ئاشكرایان هەیە بە هۆیانەوە دەتوانیت بیاناسیتەوە ، لەو نیشانەو سیفەتانەش :
1 ـ پەرتەوازە و كۆمەڵا كۆمەڵن لە ئایین دا ، و بانگەواز و دەعوەتیش دەكەن بۆ ئەو كارە لە ژێر ناونیشانی ( تعدد الجماعات الإسلامية)، و دەشڵێن : ئەم حزب و كۆمەڵانە یەكتر تەواو دەكەن !!! جێی خۆیەتی لێرەدا ووتەیەكی ( أبو المظفر السمعاني)باس بكرێت كە فەرموویەتی : "ومما يدل على أن أهل الحديث هم على الحق ، أنك لو طالعت جميع كتبهم المصنفة من أولهم إلى آخرهم ، قديمهم وحديثهم ، مع اختلاف بلدانهم وزمانهم ، وتباعد ما بينهم من الديار وسكون كل واحد منهم قطراً من الأقطار، وجدَتهم في بيان الإعتقاد على وتيرةٍ واحدة ، ونمطٍ واحد يجرُون فيه على طريقٍ لا يحيدون عنها ولا يميلون فيها .
وأما إذا نظرتَ إلى أهل الأهواء والبدع رأيتهم متفرقين مختلفين شيعاً وأحزاباً لا تكاد تجد اثنين منهم على طريقةٍ واحدةٍ في الإعتقاد ، يبدّع بعضهم بعضا بل يرتقون إلى التكفير ، يكفّر الابن أباه ، والرجل أخاه ، والجار جاره ، تراهم أبدا في تنازع وتباغض واختلاف ، تنقضي أعمارهم ولم تتفق كلماتهم :[تَحْسَبُهُمْ جَمِيعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْقِلُونَ] " .
واتە : لەو شتانەی كە بەڵگەن لە سەر ئەوەی كە ( أهل الحديث)لە سەر حەقن ، ئەوەیە ئەگەر بڕوانیتە هەموو پەرتۆكەكانیا كە نووسیویانە لە یەكەمیانەوە تاكو كۆتایییان ، كۆن تازەیان ، لە گەڵا جیاوازی وڵات و سەردەمی ژیانیان ، و ئەو مەودا زۆرەی كە لە نێوان شوینی نیشتەجێ بوونیان هەیە ، و جێگیر بوونی هەریەكەیان لە وڵاتێك لە ولاتاندا ، دەبینیت لە ڕوونكردنەوەی بیروباوەردا لەسەر یەك ئاست ، و شێوازن ، بەردەوامن لەسەر ئەو شێوەیە و لێ ی لانادەن .
بەڵام ئەگەر بڕوانیتە پەرتۆك نووسراوەكانی ئەهلی بیدەع دەبینیت پەرتەوازەو جیاوازن لە بۆچونەكانیان ، و كۆمەڵا كۆمەڵا و حیزب حیزبن ، بەدەگمەن دووكەسیان تیا دەدۆزیتەوە لە سەر ڕێگەیەك بن لەبیروباوڕدا ، حوكمی بیدعەچێتی دەدەن بە سەر یەكدا ، بگرە دەگەنە ئەوەی یەكتر بەكافر بزانن ، كوڕ باوكی خۆی بەكافر دەزانێت ، پیاویش براكەی ، هاوسێش هاوسیەكەی ، بەبەردەوامی دەیانبینیت لە دووبەرەكانێدان ڕق لە یەك و جیاوازن ،تەمەنیان بەسەردەچێت و ووتەیان یەك نابێت ، وادەزانی یەكن لە ڕواڵەتدا بەڵام لە دڵەوە جیاوازن .
واقیع پێمان دەڵێت : ئەمەی كە ( أبو المظفر السمعاني)دەیڵێت حاڵا و باری حزبیەكانە لەم سەردەمە خۆماندا ، چونكە نابینیت هەگیز هاودەنگ بن ، ئەمەیان تەبلیغیە ، و یەكێكی تریان ئیخوانیەكی ( قطب)یە ئەویتریان بەنناویە ، و چوارەمیشان لە جەماعەتی هیجرەو تەكفیرە.. هتد ، بۆیە ووتەی خوای پەروەردگاریان لە سەر جێگر دەبێت كە فەرموویەتی :[ إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمْ وَكَانُواْ شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيَْ] ( سورة الأنعام : 159 ) .
2 ـ ڕەت كردنەوەی ڕەواو شوێنكەوتنی ئارەزۆكان .
3 ـ گەورە كردنەوەی كەسایەتیەكان ( وەك : سەرەك حیزبەكانیان ) ، و زیاد ڕەوی تیایاندا ( بە ڕادەیەك هەندێك جار بە هاوشانی ( ئەلبانی و ابن باز و ابن عثيمين) یان دەزانن ! ئەگەر لەوان بەزیاتریان نەزانن ! ) ، و حیزبایەتی كردن لە سەر ووتەكانیان و دەمارگیری بۆیان .
4 ـ بەڵگە هێنانەوە بە مەنسوخ ( ئەو ئایەت ، و فەرموودوە ، و ووتانەیە كە حوكمەكەی گۆڕاوە بۆ حوكمێكی تر ) و وازهێنان لە ناسخ ( ئەو ئایەت ، و فەرموودوە ، و ووتانەیە كە حوكمی یەكەمیان گۆڕیوە بۆ حوكمێكی تر ) لە ئایتە پیرۆزەكانی قورئان ، و فەرموودەكانی پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم)، و ووتەی زانایانی ئەهلی سوننە ، بۆ نموونە : بەڵگە بە ووتەی شێخ ( ابن باز ) دەهێننەوە لە بەباش باسكردنی ( سلمان بن فهد العودة ) پێش ئاشكرابوونی حاڵی سلمان لە لای شێخ ( ابن باز ) ، واز ئەهێنن لە ووتە دوایینەكانی شێخ كە موسڵمانانی لە خراپەی ئەو پیاوە ئاگادار دەكردەوە ، یان لە ڕاگرتنی ئەو پیاوە لە لاین شێخەوە دوای ئەوەی كە بۆ شێخ دەركەوت لایداوە لە مەنهەجی سەلەفیەت .
5 ـ ڕقبوونیان لە ( إهل الحديث)و سەلەفیەكان ، با ئەوەش دەرنەخەن .
6 ـ دوورگرتن وازهێنان لە پەرتۆكەكانی پێشینە ( السلف ) ، وبانگەشە كردنی لاوان بۆ پەتۆكی حیزبی وحەرەكیەكان ، كە هیچ جۆرە زانیاریەكی بە سوودی تێدا نییە وپڕیشە لە بیدەع وگومڕایی بیرو باوەڕی خوار و خێچ.
7 ـ پەیڕەوی قورئانی پیرۆز و فەرموودەكانی ( صحیح ) ەكانی پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) ناكەن بە تیًگەیشتنی پێشینە پیاو چاكانی ئەم ئوممەتە ( الكتاب والسنة بفهم السلفالصالح)، جگە لەو شتانە نەبێت كە لە گەڵا ئارەزووەكانیان دەگونجێت ، بەڵكو هەوڵی ئەوە دەدەن بۆچوونێكی نوێ بهێننە كایەوە لە گەڵا سەردەمدا ـ بە گومانی خۆیان ـ بگونجێت !! بە ناوی میانڕەوی ( الوسطية)و فیقهی ئاسانكاری ( فقه التیسیر ) ، و فیقهی شوێنەوار و بارو دۆخ ( فقه الواقع ) ، لە بیریان چوە یان لە بیری خۆیانیان بردۆتەوە كە پێشەوا ( مالك ) ـ بەڕەحمەت بێت ـ فەرموویەتی : " لا يُصلح آخر هذا الأمر إلا ما أصلحَ أوله" ، واتە : كۆتایی ئەم ئوممەتە چاك ناكرێتەوە بەوە نەبێت كە پێشەكەی پێ چاك كراوە .
8 ـ ناو و ناتۆرە نان لە ( أهــــــل السنة)سەلەفیەكان ، وەكو ئەوەی كە دەڵێن : ( جامیەكــــان ، و مەدخەلیەكــــان ، و عەمیلەكــــان ، یان عەمیلی سوڵتەن ، و مورجیئەن ، و لا جمــــاعەن ... و هتد ) پێشەواشیان لەو كارەدا ئەهلی بیدەعەیە كە بە ئەهلی سوننە لە كاتی خۆیدا دەیانووت : (( حشوية ، و مجسِّمة... و هتد ) لە هاوشێوەی ئەم ناو و ناتۆرانە .
9 ـ پەلە كردن و زیادڕەوی لە بەكافركردنی موسڵمانان ، ( أبو العالیة ) ـ بەڕەحمەت بێت ـ فەرموویەتی : " قد أنعم الله علي بنعمتين لا أدري أيهما أفضل أن هداني للإسلام ولم يجعلني حرورياً" ، واتە : خوای پەروەردگار دوو نیعمەتی پێداوم نازانم كامەیان لە وی تریان گەورە ترە : ئەوەی كە هیدایەتی داوم بۆ ئیسلام یان ئەوەی كە نەیكردووم بە حەرووری ( واتە : الخوارج ) .
10 ـ تانە دان لە زانایانی ئەهلی سوننە ، و درۆدان بەدەمیانەوە ، ولەكەداركردنی سومعەتیان ، بە باسكردنیان بەوەی كە تووند ڕەون ( التشدد ) ، و پەلە دەكەن ( التسرع ) ، وچەورە دەكەن بۆ كاربەدەستان ( المداهنة ) ، وبێ ئاگان لە بارو دۆخ و دەورو بەریان ( عدم الفهم بالواقع ) !! و مورجیئەن ، یان ( غولاتی مەرجەئەن !! ) ، ( ئەم ووشەیە بەم شێوە ووتراوە لە لایەن بێژەرەكەیەوە ئاشكراشە كە گۆكرنەكەی هەڵەیە! جاتۆ بڵێت كەسێك ووشەكە بە هەڵە گۆ بكات لە ناوە ڕۆكی ووشەكە چی دەڵێت ؟! ) ، و جگە لەم ووشانەش .
11 ـ هەڵگەڕاندنەوەی ڕاستیەكان و چەواشەكردنی موسڵمانان لێیان .
12 ـ ( الألفـة ) ، واتە : ناسینەوەیان بە هۆی هاودەم برادەرەكانیانەوە ، ئەم پێوەرە زێڕینە پێشینە بۆ ئاشكرا كردنی ئەهلی بیدەع لە كاتی خۆیدا بەكاریان هێناوە ، ئەهلی سوننەش لە هەموو سەردەمێكدا بۆ ئاشكرا كردنی حیزبیەكان بە كاری ئەهێنن ، ئەوانەی كە حیزبیەتیەكەیان دەشارنەوە ، جا ئەگە گومانت هەبوو پەیڕەو و بۆچونی كەسێكت ، نەزانی چیە ؟ تەنها سەیری هاودەمەكانی بكە ئەو كاتە دەزانیت حەقیقەتی چیە ، ئەگەر هاودەمەكانی ئەهلی سوننە بوون ئەوا ئەهلی سەننەیە ، وە ئەگەر جگە لەوان بوون ئەوا بیدەپاڵیان ، پێشەوا ( الأوزاعی ) ـ بە ڕەحمەت بێت ـ فەرموویەتی : " من سَـتر عنا بدعته لم تخفَ علينا ألفته" ، واتە : ئەو كەسەی كە بیدعەكەیمان لێ بشارێتەوە،ئەوا ناتوانێت هاودەم و برادەرەكانیمان لێ بشارێتەوە .
وە ( معاذ ) ی كوری ( معاذ ) ـ بەڕەحمەت بێت ـ فەرموویەتی : " الرجل وان كتم رأيه لم يخفَ ذاك في ابنه ولا صديقه ولا في جليسه" ، واتە : پیاو ئەگەر بۆچونەكانی بشارێتەوە ، ناتوانێت لە كوڕ و هاوڕێ و هاودەمەكانیدا بیشارێتەوە .
13 ـ ورووژاندن و بەرپاكردنی ئاشووب دژ بە كاربەدەستان ، كاتی فیتنەو تێكچونی بارودۆخ دەكەن بە هەل و دەیقۆزنەوە بۆ مەبەستەكانی خۆیان ، بە ناوی فەرمانكردن بە چاكەو نەهی كردن لە خراپە ، هەروەكو چۆن پیشەی پێشینە خەواریجەكانیان بووە لە كۆندا .
14 ـ پڕو پاگەندەكردن بۆ پەرتۆكەكانی ئەهلی بیدەع ، و كاسێتەكانیان ، لە گەڵا بڵاوكردنەوەی ، لەم بارەشەوە پرسیار كرا لە زانای پایەبەرز شێخ ( عبدالعزیز بن باز ) ـ بەڕەحمەت بێت ـ لە یەكێك لەو كاسێتانەی كە تیایاندا شەرحی پەرتۆكی ( فضل الإسلام ) ی تێدا دەكرد ، دەقی پرسیارەكەش ئەوەبوو كە : " السؤال : الذي يثني على أهل البدع ويمدحهم هل يأخذ حكمهم ؟
فأجاب : نعم ما فيه شك ، من أثنى عليهم ومدحهم هو داعٍ لهم ، يدعو لهم ، هذا من دعاتهم نسأل الله العافية" .واتە : پرسیار : ئەو كەسەی كە بە چاكە باسی ئەهلی بیدەع دەكات و وەسفیان دەداتەوە ، هەمان حوكمی ئەوان وەردەگرێت ؟
وەڵام : بەڵێ هەمان حوكمی ئەوان وەردەگرێت ، چونكە ئەو كەسەی كە بە چاكە باسی ئەهلی بیدەع دەكات و وەسفیان دەداتەوە ، بانگەشەیان بۆ دەكات ، ئەو كەسە بانگەشە كارە بۆیان ، داواكارین لە خوای پەروەردگار لەو كردارە بمانپارێزێت .
15 ـ التجمیع : واتە : خەڵك كۆكردنەوە لە دەوری خۆ ، مەبەستیش لێرە لەو كردارە ئەوەیە كە خەڵكێكی زۆر كۆدەكەنەوە لە دەوری خۆیان ، بی ئەوەی هیچ بایەخیك بدەن بە چاككردنەوەی بیر و باوەریان ، یان چاككردنەوەی دەروونیان ، ئەم پەیڕەوەش پەیڕەوی كومەڵی ( الإخوان المسلمین ) ، و ( التبلیغ ) ە ، ئەو بنەوایەش كە لێرەدا كۆیان دەكاتەوە : (نتعاون فيما اتفقنا عليه ويعذر بعضنا بعضا فيما اختلفنا فيه) ، یان بنەوای : (وحدة الصف لا وحدة الرأي) ، هەردوكیشیان دوو بنەوای بیدعەچیانەن وهیچ بەڵگەیەكیشیان لە سەر نیە لە قورئانی پیرۆز وسوننەتەكانی پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم).
چونكە مەبەست لە لای ئەوان زۆریە نەك جۆر ( واتە : زۆر و بۆر ) .
16 ـ هەموو هەوڵێكیان پلەو پایەیە و گەیشتنە بەو مەبەستەیان ، بۆیە دەبینیت لەم حیزبەوە بۆ ئەو حیزب ، و لەم كۆمەڵەوە بۆ ئەو كۆمەڵ ، هەر لەبەر ئەوەشە ئەم ڕۆ ئەوشتەیان پێ حەرامە دواتر كە حیزب و كومەڵكەی گۆڕا پێی حەڵالە ئەوەش نەك لە ڕاستیو پتەوی بەڵگە ، بەڵكو تەنها لە كورسی و دەسەڵات !!! .
17 ـ چەواشەكاریكردن لە گەڵا خەڵك دا بەناوی ئایین و سوننەتەوە ، بەڵام كە كردارەكانیان بپێوین بە پێوەری قورئانی پیرۆز و سوننەتەكانی پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) ، دووریەك و جیاوازیەكی زۆر دەبینیت ، ئەم كردانەشیان بۆ بەڕێكردن كردارەكانیانە بە ناو ئایینەوە .
یەكێك لە سەرانی گرۆی ( الإخوان المسلمین ) دەڵێت : (المنهج العقدي والفقهي عند الأخوان هو منهج سلفي صرف لا غُبار عليه) !!! بەڵام لە ڕاستیدا مەنهەجی ئەم كۆمەڵە گومڕایە لە گەڵا مەنهەجی سەلەفیەت دا وەك ئاسمان و ڕێسمان جیاوازن .
پرسیار كرا لە زانای پایەبەرز شێخ ( عبدالعزیز بن باز ) ـ بەڕەحمەت بێت ـ سەبارەت بە كۆمەڵەیە كە ئایا لە كۆمەڵی ڕزگار بووە ؟ یان لە حەفتاو دوو كۆمەڵە گومڕاكەیە ؟ ئەویش لە ولامدا فەرمووی : بەڵكو لە حەفتاو دوو كۆمەڵە گومڕاكەیە نەك لە ئەهلی سوننە و جەماعە .
18 ـ درۆدان : ڕێگە بەو تاوانە دەدەن بە بیانووی ( مصلحة الدعوة !! ) ، یان ( الحرب خدعة !! ) ، زۆریشیان تاقی كراونەتەوە بینراوە بەو شێوەیەن ـ خوای پەروەردگار پەنامان دات ـ .
19 ـ السِّرية والتكتم: واتە : كاركردنیان بەنهێنی و لە پەنهانیەوە ، پێشەوا ( عمر بن عبدالعزیز ) ـ بەڕەحمەت بێت ـ فەرموویەتی : " إذا رأيتَ قوماً يتناجون في دينهم دون العامة فاعلم أنهم على تأسيسِ ضَلالة" ، واتە : ئەگەر كۆمەڵە خەڵكێكت بینی بەنهێنی و لە پەنهانیەوە دوور لە چاوی خەڵك باسی دینداریان دەكرد ، ئەوا بزانە خەریكی بنیات نانی گومڕاییەكن ، چونكە دینی ئیسلام ئاشكرایە .
20 ـ هەموو كات وەسفی ڕێگە ناڕەواو ناشەرعیەكان دەكەنەوە لە بانگەشەدا ، و بەڵگەكانی قورئانی پیرۆزو سوننەتەكانی پێغەمبەری خوای (صلى الله عليه وسلم) بۆ دەگونجێنن ، بڕواشیان بەوە نیە كە پەیڕەوەكانی بانگەشە تەوقیفیە ، واتە : بە پێی ئایەتەكانی قورئانی پیرۆزو سوننەتەكانی پێغەمبەری خوایە (صلى الله عليه وسلم) نەك بە پێی ئارەزوەكانی ئەوان ، لەو ڕێگا ناڕەواو ناشەرعیانەش : خۆ تەقاندنەوە ، و تەقاندنەوەی ئۆتۆمۆبیل و شوێنە خزمەتگوزاریەكان ، و كوشتنی كەسانی بێ تاوان ، ڕفاندنی فڕۆكە ، و بەبارمتە گرتن ( با بەبارامتە گیراوەكانیش منداڵی قوتابخانەیەكی سەرەتایش بێت ! ) ، و گڕتێبەردان و سوتاندنی داریەكانی وڵات ، و خۆپیشاندان ، و توانجدان لەم لەو لە سەر مینبەرەكانیانەوە... هتد كە هەموو هۆكاری ئاشووبن و هەڵگیرسێنەری فیتنەن ، بۆ زانینی حوكمی ئەمانەی كە باسكرا بڕوانە پەرتۆكی: الفتاوى المهمة في تبصير الأمة : للحارثي ،وة : الفتاوى الجلية عن المناهج الدعوية ، للنجمي ،وة : كيف نعالج واقعنا الأليم) .
ئەمانە كۆمەڵە ڕێگەیەك بوون لە چۆنێتی جیاكردنەوەی ئەو كەسانی كە حیزبین ، و بانگەشە بۆ ئەو كارە قەدەغەكراو و بیزراوە دەكەن ، داواكارم لە خوای پەروەردگار كارپێكرنیمان پێكەرەمكات ، و بەردەوامیشمان كات لە سەر پەیڕەو كردنی بۆچوونی سەلفی صالح تاكو مردن ، دووریشمان كاتەوە لە هەموو بیرو باوەڕێكی حیزبی و گومڕایی .
وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين وصلى الله على نبينا محمد وعلى آله وصحبه وسلم
لة ريكاى ئيسلام وةركيراوة.