کە شەو دادێ تارمایی غەم ناھێلێ ساتێ بسرەوم
ئەگەرێ بەدوای نامۆیێ دا دیارە ئەزانێ من ئەوم
کە شەو دادێ دەوازەی غەم بەسەر من دا ئەکرێتەوە
ئیتر پەنا بۆ کێ بەرم ئاخۆ کەی شەیـــدام بێتەوە
ئاخۆ کەی بێ, بێیتەوە لام ببینی سیمای ژاکاوم
دلنیام ھەتا دێتەوە مردووم دەمێکـــە نەمــــاوم.
naw

من
ژیان دووبارە ئەكەمەوە.
دووبارە، دێمەوە بەردەرگاكەی ماڵتان.
دووبارە، دڵم تەنگ دەبێت بۆت،
دووبارە، نامەیەكت بۆ دەنێرم
بەخەتێكی خۆش لەسەری دەنووسم:
هەموو شتێكی دووبارە ناخۆشە
جگە لە بینینی تۆ!.

من بولبولێکم بۆ گوڵ دەخوێنم

گەر گوڵیش نەبێت هەر دەناڵێم

دڵم دەوێت هەموو دڵ

دڵم ناوێت بەبێ دڵ

دڵت بدە بەدڵم

با هەست بکەم دڵ بەدڵم

ئەگەرچى دنیا لەسەر دڵ بەندە

گەر تۆى تیا نەبآ کوا نرخى چەندە؟

ئەوەى بزانى وەفاداری بەرهەمى چییە

هەرگیز نازانێت دارى پەشیمانى واتاى چییە

ڕێزم هەیە بۆ کەسێک بەقەد هاوین بۆى دەسووتێم

من غەریبى دەکەم ئەو ناپرسێ لێم

ئەگەر چى تۆراوى بەڵام چاوت پڕسۆزە

دونیاى من هەردەم بەتۆوە خۆشە

نامەیەکت بۆدەنووسم وشەکان وەک خۆت جوان بێت

لەدڵمەوە بۆ گوڵەکەم وەک سەرەتا و ناونیشان بێت

ئەم شەو باڵاى خەمم بەقەد باڵاى سنۆبەرە

تکا دەکەم گەر کۆچت کرد روحى من لەگەڵ خۆت بەرە

وەرە ئەمشەو دڵم دەربێنە

بۆ ساتێک لەگەڵ خۆت بینوێنە

خۆشە دڵمان (کۆ+) بێت

خەمان (کەم -) بێت

خۆشیمان (دابەش/) بێت

هاوڕێیەتیمان وەکو(جاران X) بێت

بیرمان (یەکسان dبێت

باوەڕمان بەیەکتر (100%100) بێت

هەزاران خۆشى بەیەک دووریت لەناو دەچێت

هەموو ناخۆشى ژیان بەیەک سڵاوت لەیاد دەچێت

شەوانیش یادگارییەکانت دەمخەنە گریان

بێ تۆ مەحاڵە بژیم لەژیان

مەڵێ بێ دەنگە منى لەیاد نەماوە

گولێش بێ دەنگە و جوانى بەسروشت داوە

سڵاو لەچاوانمەوە بۆ چاوانت کە ئارەزووى بینینت دەکات

لەدڵمەوە بۆ دڵت کە هەرگیز لەیادت ناکات

گەر بتۆرێی دڵم گەلێک خەفەت دەخوات

دەردت لەمن کەنیلە

تۆ مشک و من پیشیلە

تۆ دڵ و من گورچیلە

تۆ گیر فان،من فانیلە

تۆ دروومان و من خڕیلە

دڵیشم ئاوە و ئیشقت بەرمیلە

لەناو جوانانان هیواى خۆت هەیە

چونکە جوانی تۆ زۆر بێ وێنەیە

............................

خۆشەویستى بەزەردەخەنەیەک لەدایک دەبێ

بەڵام بەفرمێسک کۆتایى دێ

مرۆڤ دەتوانێت خەمەکانى لەیاد بکات و گوڵێک دواى بۆن کردن فڕێ بدات

بەڵام ناتوانێ خۆشەویستى خۆى لەبیربکات کە لەناوخوێنى هاتوچۆبکات

ئەى دڵى بێ دڵ

دڵ مەدە لەدڵ

خۆ دڵ بێ دڵ

دڵ نادە لەدڵ

چۆن بتوانم لە بینایی چاوم ونت بکەم

مەحالە بۆ تەنیا ساتێک لەناو دڵما دەرت بکەم

گیانە کەم لەڕۆژەى کە تۆم دیوە شەو نانووم دەزانى بۆ ؟

چونکە بەڕۆژ دەنووم!

هەموو ڕۆژێک خەمێک میوانمە

کە شەو دادێ زیندانى ڕەش جێى ژوانمە

نامەیەکم بۆ بنێرە با دڵم ئاو بخواتەوە

من ڕوحم بۆتە لاولاو بەچنارى باڵاتەوە

چاوم شەیدا سەرنجێکى پڕتاسەتە

هەموو گیانیشم قوربانى یەک هەناسەتە

گیانەکەم تا تەمەنم ماوە هەناسەم قوربانى تۆیە

شعر و بەستەم ژینى جەستەم تۆزى خوڵى بەرپێى تۆیە

ئەوەى ئێستا من پێى دەژیم تەنها عەشقى تۆیە

رازیم بخنکێم لەڕووبارى ئیشقى تۆ

نەوەک تینوبم بەبآ تۆ

بەگریان دڵخۆشم چونکە یادى تۆ دەکەم

گەر رۆحیشم دڵ بێ.. پێشکەشى تۆى دەکەم

سەربڵندم بەناوى تۆ

خۆزگەى منە هاوڕێیەتی تۆ

بەڵام چی بکەم دوورم لەتۆ

هیچ ئاوێک لەفرمێسکەکانم زۆرتر نییە

هیچ خەمێک لەخەمى دوورى تۆ گەورەترنییە

چۆن ماسى بۆ دڵۆپێک ئاو سەمادەکات

دڵى منیش بۆ بینینى تۆ هاوار دەکات

دڵم بە نامەت دەکرێتەوە

رۆحم بەدەنگت دەحەسێتەوە

چاوم بە دیدارت دەگەشێتەوە

گەر بزانی بە نامەکانت چەند دڵشادم

لەگەڵ هەر هەناسەیەکتا نامەکت بۆ دەناردم

چاوت مەبڕە چاوم باتۆش فیرى گریان نەبی

دڵت مەکە بەمیوانم با لە ژیان بێزار نەبى

چۆنى هاوڕێ جوانەکەم؟

لە بێ دەنگیت سەردەرناکەم

بەخوا رۆحى رۆح

بۆیە پرسیار دەکەم

هاتیە خەیاڵم کاتى نیوەشەو

غەریبیم هەستا چاوم نەچووەخەو

یادگارییەکانت هاتنە بەرچاوم

بەگۆڕ هاتە خوار فرمێسکى چاوم

ناخۆشترین شت چاوەڕوانییە

لەوە ناخۆشتر ماڵ ئاواییە

لەوەش ناخۆشتر بێ وەفاییە

عیشقت شۆڕشە و منیش پێشمەرگەم

گەر مووچەشم پێنەدەی هەر دەوام دەکەم

گەر گوڵێک ڕەگى لەدڵ روابى

ئیتر دڵ چۆن ئەتواننێت لێی بێ ئاگابى

هەرچى سڵاو و ڕێزە

هەرچى وشەى بەهێزە

هەرچى وەفا وڕێزە

شایەنى تۆى بەڕێزە

دەستەسڕى دەستت باگوڵ بى

خۆ من نەمردیمە تا تۆ ژنحوازبی

بڵێ بە دایکت چیتر نوێژ نەکات

گەر تۆم بداتێ خواعەفوی دەکات

بۆ دەربڕینى هەستم وشەم بەدەست ناکەوێ

نییە وشەى پیرۆزتر لەوشەى خۆشمدەوێ

گریانم زامى عشقت چارە بکات

دەگریم تا فرمێسکم بیابانێک پڕئاو دەکات

ئەى بەهارى وەرزى چرۆم

تۆ بەوەفاترى لەخۆم

من هەرخۆم نیم نیوەش لەتۆم

راستە دڵ لەگوڵ ناسکترە

بەڵام خۆشەویستی من، بۆ تۆ لەئاسن بەهێزترە

دڵم پاییزى تۆى پێ خۆشترە نەک بەهارى کەسێکی تر

چونکێ لەپایز تۆم ناسیوە پێم ناخۆشە وەرزێکى تر

هەرچەندە لێم دوورى لەهەناسەم نزیک ترى

تۆ لەچاومى لە رۆحیشم ئازیزترى

سڵاو بۆ ئەوکەسەى لەناخمدا قەت ون نابێت

بۆ ئەوگوڵەى لەباغمدا قەت وشک نابێت

هاوڕێى بەوەفا وەک گوڵفرۆشە

گەر لێشى نەکڕى بۆنى هەرخۆشە

کە من کەوتومە داوى عەشقى تۆ

توخوا وانەکەى ببم ڕەنجەڕۆ

ئامێزى عەشق سوێند و پەیمانە

دەروازەى نییە بۆ تۆ هەی گیانە

خۆشم دەوێی گەر سەد جار بڵێى ڕقم لێتە

خۆشەویستت دەبم گەر خڕ خەڵک بڵێن شێتە

تا دونیا ماببێت من هەر هاوڕێى تۆم

ناخۆشى ژیانت ژەهریش بێت دەیخۆم

هەر چەند دوورم دووریت شەرت نییە

شەرتى دووریمان وەفادارییە

وەک چۆن دەزانى کۆتاییمان مردنە

خۆشەویستى تۆش قەدەرى منە

گەر چیای سەفین لەجێی خۆى لاچێت

باوەڕ کە من تۆم لەیاد ناچێت

ئیتر خۆت حاکم و منیش تاوانبار

ئازادم دەکەى یان دەمدەیت لەدار

فەرمان بفەرموو سەرم لەڕێتە

گەر بشمکوژى چاوم هەر لێتە

دە یەڵڵا دەی...هاهاها

گیانە خۆشەویستیت هەتاونییە 12سەعات جارێک ون ببێت

هەروەها خۆ مانگیش نییە 14 ڕۆژ جارێک کز ببێت

خۆشەویستیت هەناسەیەکە 24سەعات لەسینەمدا دێت ودەچێت

هەموو ڕۆژێک بۆ بینینت دڵى تەنیام دێتە سەر ڕێت

کەى هەست بەم عیشقەى من دەکەى چاوەڕوانى کۆتایى دێت؟

خۆشەویستیت بەهارێکە دڵى تێنووم سەوز دەکا

وەرزى رۆحم لەهێلانەى دڵى تۆدا سەما دەکا

شەو و ڕۆژ خەمى خۆم بنووسمەوە تەواو نابێت

هەزاران مۆم داگیرسێنم ژوورى تەنیام رووناک نابێت

باشە کە تۆ هێندە جوانى

ئەی ناوى بەزەیی بۆ نازانى؟

ئەگەر خۆشەویستى ژەهربێت دەخورێت

بەڵام بەمەرجآ دڵى تیا نەگۆڕابێت

کە لەچاومدا ون دەبیت لەنێو خوێنما مەلە دەکەیت

گەر ساتێک یادت نەکەم دڵنیام تۆ یادم دەکەیت

..........................................................

به‌شی دووه‌م

تــۆ گــوڵی لــەنـــاو دڵـــمدا رٍواوی
دڵنیابە وشک نابی چونکە بەخوێنی دڵم ئاودراوی .

دەمەوێ چاوم بنێرم بۆ بینینت
بەڵام دەترسم لەلات بمێنێتەوە من لەبیربکات

گوڵێک کە گوڵدانی نەبوو گوڵ نییە
دڵێکیش کە خۆشەویستی تۆی نەبوو دڵ نییە

هەستی ناسکت سۆزی دڵانە
وشەی سڵاوت بۆنی گوڵانە
شارەکەی هەولێر بەتۆوە جوانە

دەلێن گەر دڵ نەبێ ژیان نابێ
من دڵنیام گەر تۆم هەبی پێویستم بەدڵ نابێ

نامەیەکم بۆبنێرە با دڵم ئاو بخواتەوە
من روحم بۆتە لاولاو بەچناری باڵاتەوە

هەموو عومرم ئەدەم بەتۆ خۆم لەژیان بێ بەش دەکەم
بەبێ دڵیش دادەنیشم دڵی خۆمت پێشکەش دەکەم

چاوم شەیدای سەرنجێکی پڕ تاسەتە
هەموو گیانیشم قوربانی یەک هەناسەتە

هەموو رۆژێک خەمێک میوانە
کە شەودادی زیندانی رەش جێی ژوانە

شەوباش ئەم شەو شەوی دابڕانە یادگارییەکان خۆیان دەکوژن.
ئەو چاوانەی پڕ ناز بوون ئەم شەو فرمێسکی کۆچ دەڕژن .

خۆزگە دەمردم لەباوەشتا
فرمێسک دەبووم لەچاوی رەشتا
ئەو گوڵە دەبووم وا لەدەستا

بارانی بەهار خەیاڵی خاوە
هەرچەند ببارێ هێشتا هەتاوە

خەم دەخۆم باس ناکەم
دەگریم ناز ناکەم
کەسێکم خۆش بوێ
خیانەتی لەگەڵ ناکەم

ئەم شەو چرای گەشی ژیانم خامۆش دەکری
ئەم شەو بولبولی بەختیاری بەبێ تاوان سەر دەبڕی

دەمەوێ لەگەڵ تۆ دابم هەتا ئەو سەری دونیا
خۆشەویستیت لەناو دڵم بۆتە رٍووبار و دەریا

لە بچوکیت باڵدارێکی باڵ سووکی
لەجوانیت بولبولێکی ئێٍسک سووکی

ئەی ئەوکەسەی پێم خۆش نییە بۆساتێکیش لێت جودابم.
دەپێم بڵێ هەتاکو کەی بۆ ژوانێک بێ هیوابم

گەر پێت خۆش بێت هەر تۆدەبی بەناونیشانی شیعرەکانم
ساڵانێکە هەڵمگرتووی لە گڵێنەی چاوەکانم

پێبکەنە هەتا خونچەی لێوت بکرێتەوە
کەئەت بینم بەخەندەوە رووخسارم گەش دەبێتەوە

ئەگەر خۆر زەوی لەبیربکات
ئەگەر بولبول ئاوازی خۆی لەبیربکات
دڵی من هەرگیز تۆ لەبیرناکات

وانەزانی کە دووری لێم بیرت ناکەم
بڕوابکە لەتاریکیش ونت ناکەم

بەدڵ خۆشمت بوێ بەزمان..نا
بەخۆشەویستیت بمگریێنە بەدەرد.نا
بەفرمێسکی چاوت سەرخۆشم کە بەئارەق .نا
با مردن لێکمان بکا بەڵام خەڵک .نا

بێ تۆ باغێکی بێ گوڵم
ناوت خوێنە لەناو دڵم
دۆستی نزیکم تۆی گوڵم

تەمەن ساتێکە دەبڕێتەوە
جوانیش گوڵێکە و سیس دەبێتەوە
بەڵام خۆشەویستی تۆ لەناخی دڵم هەردەمێنێتەوە

لەناو گوڵان هەڵمبژاردی
لەناخی دڵم گوڵم بۆ ناردی
لەدەرەوەی ماڵتان گوڵم بۆ چاندی
وات دەزانی بۆ رٍابواردنە
نەخێر گیانە تاوەکو مردنە

بەیانیان چاوەڕێی سڵاوتم
نیوەرٍۆیانیش شەیدای بینینتم
ئێوارانیش تامەزرۆی ژوانتم
شەوانیش پێش نووستنم حەز و ماندووی ماچێکتم

یەک شووشەی بۆنی تیرۆز
پێشکەش بەتۆی دڵسۆز
جەژنی نەورۆزت پیرۆز

دونیا باغێکە تەمەن گوڵێکە
ژیان کاتێکە خۆشەویستیش جارێکە

ئەمەی بگرە
هەڵی بگرە
کارت پێ یە
جوان رای بگرە

خۆت دەزانیت بێ تۆ ناژیم ئەی خونچەی دڵ
دەپێم بڵێ هەتاکو کەی نابی بە گوڵ

خۆشەویستی بەزەردەخەنەیەک لەدایک دەبێ
بەڵام بەفرمێٍسک کۆتایی دێ

مرۆڤ دەتوانێَََََََت خەمەکانی لەیاد بکات
دەتوانێت گوڵێک دوای بۆن کردنی فڕێ بدات
بەڵام ناتوانێت خۆشەویستی خۆی لەبیر بکات
کە لەناو خوێنی هاتوچۆ بکات

هاوڕێی خۆشەویست لەیاد ناچێ
گەر نەشیبینم لەدڵم دەرناچێ

تۆ لەشوێنێکی پێی دەڵێن دڵ
بۆیە بیرچوونەوەت مەحاڵە ئەی گوڵ

هەردڵێک دڵدارێکی دەوێت
هەر گوڵێک بولبولێکی دەوێت
هەرخەیاڵێک خەمێکی دەوێت
منیش هەر تۆم خۆش دەوێت

گوڵی سوور بۆتۆ دەکەمە دیاری
بەڵام ئێٍستاش تۆ لێم بێزاری

تۆ گوڵی گوڵیش سوورە سووریش
خوێنە خوێنیش دڵە دڵیش ژیانە
ژیانیش تۆی

لە من گوڵ ناردن لە تۆش بۆنکردن
شەرتە بۆ یەک بین تا رۆژی مردن

ئەوکاتەی کە زەنگی نامەت دەبیستم
دەڵێی لەناو بەهەشتم خۆشەویستمٍ

هەموو خەمێک هیوای خۆی هەیە
هەر بولبولێک گوڵی خۆی هەیە
هەر ئیشقێک خۆشەویستی خۆی هەیە
منیش بەتەنیا تۆم هەیە

هەتا جوانی تۆ هەبی سەیری جوانی گوڵ ناکەم
تا شەوقی چاوی تۆ هەبی سەیری تیشکی خۆر ناکەم

دۆستێکم هەیە لەشێوەی تۆیە
بولبول دەخوێنی ئاوازی تۆیە
گولێکم بۆنکرد لەباخی تۆیە
روحێکم هەیە ئەویش بۆ تۆیە

دڵخۆشم کاتێک قسەت لەگەڵ دەکەم
لەدڵما هەست بەخۆشەویستی دەکەم

گیانەکەم تا تەمەنم ماوە هەناسم قوربانی تۆیە
شعر و بەستەم ژینی جەستەم تۆزی خۆڵی بەرپێی تۆیە
ئەوەی ئێستا من پێیدەژیم تەنها عیشقی تۆیە

لەیادم مەکە من تۆم لە یادە
ئازیز بەتۆوە من دڵم شادە
ناچی لەبیرم عەشقی پیرۆزت
لێوی پڕ خەندە و وشەی پڕ سۆزت

ئەگەر بڵێم شێتى تۆمە

ئەگەر بڵێم عاشقى تۆمە

ئەگەر بڵێم تۆم خۆشدەوێ

ئەگەر بڵێم هەموو ژیانى منى

جپسێکم بۆ دەکڕى؟

وا مەزانە دڵ لەدوورى تۆ بێ خەمە

لەساتێک دا 100 جار یادت کەم هێشتا هەر کەمە

ئەى چراى تەمن گوڵت پێشکەش بێ

گەر لەیادم کەى مردنت جێگەم بێ

ئەگر مردم وەرە سەر گۆڕم

جونکە لەناو گۆڕیشم پەیمان ناگۆڕم

رۆژان دەڕوا و خۆشەویستیت زیاتر دەبێ

چەند بتبینم سیمات لەلام جوانتر دەبێ

هەمیشە دڵم بەئاگاى تۆیە

هه‌میشە چاوم لەرٍێگاى تۆیە

فکرو خەیاڵم هەر لاى تۆیە

ئەگه‌ر مردیشم هەر لەتاوى تۆیە

هاورێى بەوەفا وەکو گوڵ وایە

هەر چەند بۆنى کەى کۆتایى نایە

تۆ دەزانى (BMW) ماناى چیە

B بۆت

M نەماوم

W وەللا

نهێنى دڵت لاى چاوت باس مەکە

چونکە فرمێسکى لێ دەبارێ و ئاشکراى دەکا

من دەبووایە دواى مردنى تۆ لەدایک بوومایە

نەک هەتا هەتایە بەدەست تۆوە دیل بوومایە

بەچکە مه‌یموونێک لەدایکی دەپر سێ و

دەڵێ دەبێ لەمن ناشیرین تر هەبێ ؟

دایکیشى دەڵێ خەم مەخۆ تۆ زۆر لەو کەسە جوانترى

کە ئەو نامە دەخوێنێتەوە

هیچ کات هەست ناکەم کە من بێ کەسم

چونکە دام ناوى لە جێى گشت کەسم

خۆشەویستەکەم خۆشەویستی عاشق دەکوژێ

بەڵام خۆشەویستى تۆ ژیانم پێ دەبەخشێ

گەر ماسى ئەشقى دەریابێت

گەر کەو ئەشقى چیابێت

گەر بولبول ئەشقى گوڵ بێت

گەر کوڕ ئەشقى کچ بێت

نابێ ئەم کچە بێ وەفابێت

دونیا بێ تۆ بێ دەنگە

بەهار بێ تۆ بێ رەنگە

منیش بێ تۆ دڵم زۆر تەنگە

تاریکى دڵم بەتیشکى چاوت رووناک دەبێتەوە

گەر دڵم قەڵاى خەم بێ بەنامەیەکت ئەتوێتەوە

لەنێودڵم سێ گوڵم بۆچنى

گوڵێک دەتپارێزێ

گوڵێک حەزى لێتە

گوڵێک ئاواتى دیدارتە

مەڵێ غەمگینم منیش وەکو تۆم

شەوانى تاریکى بۆت دەبم بەمۆم

هەرچەندە نێوانمان لەدوورى دایە

دوریش هەورێکە لەبارین دایە

ئەگەر تۆ لەیادکەم یادى تۆ مەرگم بێ

دڵى ناسکى تۆ کلیلى قەبرم بێ

لەمۆم فێرى توانەوەوە بووم

لەچرا فێرى رووناکى بووم

بەڵام لەتۆ فێرى وەفادارى بووم

لەچاوەروانیتا،دەژیم هەزار ساڵ بژمێرە

بەڵام ئازیز جودام مەکەوە بەتەنیایی مەسپێرە

هەموو کاتێک لەیادمى

تاقەگوڵى نێو باغمى

بارانى بەهارمى

خەونى هەموو شەوانمى

نامە دەنووسم شەویش درەنگە

خەریکە دەگریم دڵشم تەنگە

با عوبرى قەڵام خوێنى جەرگم بێ

وەرەقەى نامەش کفنى مەرگم

خەمى دووری تۆ تیرەى جەرگم بێ

گەر بێ وەفا بووم نالەى مەرگم بێ

نەخۆشم دەردم گرانە

ماچى لێوت بۆمن دەرمانە

گوڵم ئەم شەو دڵى شێتم بێ ئارامە

چاوەڕوانى شەوباشێکە لاى تۆوە بێ بەکورتە نامە

دڵم مەشکێنە بۆ ماچێ

لێوم دڕک نیە لەلێوت راچێ

لێوت شانەى هەنگوینە

زۆر بەتاموو شیرینە

گیانە بزانە هیواى من بەس لێو مژینە

یارێکم هەیە چاوى زۆر مەستە

دەچمە ماڵیان هەردەم لەئاو دەستە

بیریت دەکەم 25%

25 دڵم تۆى دەوێ %

25 دەمرم لەپێناوت %

25 حەزدەکەم بتبینم %

100 دەڵێم خۆشم دەوێ %

ئەو کاتەنەى کە بەتەنیام دەست لەملى شیعر دەکەم

تا لەناو دێرەکان سەیرێکى روخسارت بکەم

تا دڵ دەوەستێ لەترپەى لێدان

تا دلۆپەیەک خوێن مابێ لەگیان

تۆزێک هەناسە بکا هاتووجۆ

دەرناچم لەخۆشەویستى تۆ

ویستم ناوت لەسەر دڵم بنووسم

بەڵام ترسام لێدانى دڵ بێزارت بکە گیانەکەم

ئەگەر با بمبا و بمهینێ

ئاگر بمسوتێنێ

ئەگەر دەریا بمخنکێنێ

ناوت لەدڵم هەر دەمێنێ

ئەگەر هەنگ هاتە لات مەترسە

ئەوە منم ناونیشانى جوانترین گوڵم پێداوە

ئەگەر هەنگ بەشیلەى هەنگوین ئاشنابێ

نابێ ئەم گولە بآ وەفابێ

ئەرێ تۆ عەیب ناکەى شەرم ناکەى؟

مالت نیە 24سەعات لەناو دڵمى؟

گەر ئەتەوەێ نیشتەجێ بیت ئەتخەمە روناکى چاوم

کزەى جەرگم خۆشم دەوێى هەتا ماوم

چەندە بەهار گوڵى دەوێ

چەندە زەوى خۆرى ئەوێ

چەندە ماسى ئاوى ئەوێ

هەزاران ئەوەندە تۆم خۆشدەوێ

هیچ وشەیەک نیە وەسفى تۆى پێ بکەم

تەنیا دڵ شک دەبم بەقوربانى تۆى بکەم

چاوێک وێنەى تۆ نەکێشێت دەریدێنم

گوڵێک لەتۆ جوانتربێ نایدوێنم

حەزم دەکرد فرمێسک بوومایە

لەچاوەکانتا لەدایک بوومایە

لەسەر رومەتت بژیامایە

لەسەر لێوەکانتا بمردمایە

خۆ دەزانى بێ تۆ ناژیم ئەى خونچەى دڵ

دە پێم بڵێ هەتاکو کەى نابى بەگوڵ

ئەى دڵى بێ دڵ دڵ مەدە لەدڵ

خۆ دڵ بێ دڵ دڵ نادا لەدڵ

گەر دڵۆپەیەک ئاو بەهێمنى ماچى کردى

بزانە فرمێسکى چاوى منە گیانە

رەنگت لەگوڵى گەشى بەهار دەچێ

لەسەوزاییەکەى کوردستان دەچێ

لەماسیەکانى ناو دەریا دەچێ

ئەگەر مانگیش واز لەئاسمان بێنێ

ئەگەر ماسیش واز لەدەریا بێنێ

ئەگەر مەمیش واز لە زین بێنێ

ئەوە دڵى من هەرگیز واز لەدڵى تۆ ناهێنێ

هاورێی خۆشەویست لەیاد ناچێ

گەر نەشیبینی لەدڵم دەرناچێ

گوڵێک بەفرمێسکى چاوى خۆم ئاوى بدەم

چۆن دڵم دێ گوڵێکى دى بۆ نکەم

خۆشم دەوێی گوڵەباغ
من ماست و تۆ قەیماغ
من مەنجەل و تۆ قەپاغ
ماچێکم بەرێ بە قاچاغ

ئەگه‌ر نەبم بەفرمێسک بۆچاوەکانت
ئەبم بەشاخ بۆ هەڵگرى خەمەکانت

من لەنەخۆشخانە گرانترین نەشتە گەریم هەیە
ئەویش چاندنى دلێکى ترە .
چونکە خۆشەویسستى من و تۆ لەدڵێکدا جێى نابێتەوە.

...............................

به‌شی سێیه‌م

لەبنکەى پۆلیسى عاشقان بانگ کراوى
بەتۆمەتى فراندنى دڵى من سزاکەشى یەک ماچە.

گوڵ فرۆشێک سێ لەگوڵەکانى وون دەبێ
دوو لەگوڵەکان دەدۆزێتەوە
بەڵام گوڵى سێ یەم ئەو کەسەیە
کەئەو نامە دەخوێنێتەوە .

نازانم لەدوورى تۆ کام مۆم داگیرسێنم
ئێستا دڵم مۆمە بۆدوورى تۆ ئەى سوتێنم

دڵدارى ناکەم دڵدارى پیسە
ئەوەى ئاشق بێ دایم موفلیسە

سەت کارت بەتاڵ کەم بۆ گفتووگۆ
ناکا بەسۆزى یەک ریسالەى تۆ.

مامۆستا لەکچێک دەپرسى هەوا نێرە یان مێ ؟
کچە کە دەڵێ نێر.
مامۆستا دەڵێ چۆن زانیت ؟
کچە کە دەڵێ هەموو جار تەنورەکەم هەڵ دەداتەوە .

رەفتارت زۆر شیرینە
کردارت زۆر رٍەنگینە
دیدارت مایەى ژینە
شوکردنت تیر و برینە

گوڵ چەند جوان بێ لەئاستى تۆ هەرکەمە
ژین چەند خۆش بێ بەبێ تۆ هەر خەمە

مۆم مە کە بەخۆشەویستت چونکە ئەتوێتەوە
باخۆشەویستت خۆربێ ئاواشبێ هەڵدێتەوە

گەر بێ هیوابم مەرگم دەوێ
گیانم ئامادەیە گولەى بەرکەوێ
بەڵام بەمەرجێ
وێنەى تۆى تیایە نەوەک بەرکەوێ

گوڵێکم هەبو لەچەشنى پەرى
تێر بۆنم نەکرد لەدەستم وەرى
هەتا گەیاندم بەدەردەسەرى
ئەویش نەم دەزانى هەڵ دەوەرى

قاوە چوار جۆرى هەیە
سوک وەکو روحى تۆ
گران وەک عەقڵى تۆ
شیرین وەک روى تۆ
تاڵ وەک دوورى تۆ

خۆزگەم بەپیرەى کەدڵیشادە
نەک بەو گەنجەى کەبێ مرادە

تەمن گوڵێکە ژیان دەمێکە
خۆشەویستى تۆ بۆ من هەموو شتێکە

ده‌روێشێک تازه‌ تۆبه‌ی کردبوو

تووشی کچێکی جوان ده‌بێت و

به‌دوایدا ده‌ڕوات و پێیده‌ڵێ:

ها قون خڕ.. نوێژت کردووه‌؟

گەر دەمزانى گڕى عشقت ئەوەندە بەتێنە
دەمگۆتە دایکم ساوارى پێ بوکڵێنە

گەر دکتۆر سەت ساڵ مەشق بکات
ناتوانێ دەردى عاشقێک چارەسەر بکات

کەسێکى زۆر عەبووسم
سەرسەری نیم به‌ نامووسم
ئاشق و نامە نووسم
خۆشم ده‌وێی به‌ نامووسم

لە دەریاى ئیشقت مەلەم تیا دەکرد
بەڵام لەناکاو بۆقێک پەیدا بوو هەر بەپەلە رام کرد

گەر تووشى گولێک بووى بۆنى مەکە
گەر بۆنیشت کرد لەیادى مەکە

ئەزانم لەگوڵ ناسکتر دڵتە بەرگەى شکان ناگێ
دڵێک ناسک و جوان بآ بەخۆڕایى بەکەس نادرێ
بێ وەفایە ئەو کەسەى قەدرى دڵى تۆ ناگرێ

لەدەرگاى هەر دڵکم دابێ عادزى کردووم
تەنها دڵى تۆ نەبآ لەباوەشى گرتووم

تەقە تەقى دەرگایە.لەرێگا زۆر گەرمایە
مۆبایلەکەت بکەوە .سڵاوى منى تیایە

عشقت فڕنییە منیش سەمونم
بشم سوتێنى هەرلێت مەمنونم

دڵدارى مەکە دڵدارى سەختە
بەخۆشەویستى نییە بەڵکو بەشانس وبەختە

لەگوڵیان پرسى بۆ ئەوەندە جوانى ؟
گوتى چونکە باغەوان قەدرم دەزانى

چۆنى ماڵەباب دڵم بوو بەکەباب
سووتام لەناو قاپ سڵاو بۆ تۆ بە قەلاب

قەلەمى دەستم بەگوڵ دەفرۆشم
رۆژێک نەتبینم هەفتەک نەخۆشم

رووت نابینم دەنگیشت نییە نامە نانێرى نوکەشت نییە
نازانم مردووى یان شەبەکەت نییە یان دایەع لێى داوى یان وەحدەت نییە

پارە هەموو شتێک نییە هیچ قیمەتى نییە .
دەعوەتت دەکەم عەجەلەم نییە هەواڵت دەپرسم بەس وەحدەم نییە؟

هیچ کەسم خۆش ناوێ لە تۆ زیاتر
هیچ کەس وەفاى نییە لە( تۆ ) زیاتر

دڵم عەشقى یەک گوڵە
راستە دونیا پڕ گوڵە
بەڵام تەنیا تۆم بە دڵە

عەشق لاى خەڵک لەیل و مەجنونە
بەڵام لاى من فڵجەو مەعجونە

گیانە لەو رۆژەى کە تۆم دیوە شەو نانوم دەزانى بۆ؟
چونکە بە رۆژ زۆر دەنووم .

چاوم شەیداى سەرنجێکى پڕ تاسەیە
هەموو گیانیشم قوربانى یەک هەناسەیە

ئەى چراى تەمەن گوڵت پێشکەش بێ
گەر لەیادم کەى مردنت بەشم بآێ

من ناتوانم بآ تۆ بژیم بێ تۆ من ژیانم نابێ
بۆ تەنها یەک چرکەش بێ تۆناژیم تۆ نەبى من دەمرم
(ئۆکسجین ) گیان

جێم مەهێلە توخوا توخوا
لەدوورى تۆ پشیلە دەمخوا

مەلێ غەمگینم وەک تۆم شەوانى تاریکى بۆت دەبم بەمۆم
هەرچەندە نێوانمان لەدوورى دایە دووریش هەورێکە لەبارین دایە .

گیانەکەم تا تەمەن ماوە هەناسم قوربانى تۆیە
شیعر و بەستەم ژینى جەستەم تۆزى خۆڵى بەرپێى تۆیە
ئەوەى ئێستا من پێى دەژیم تەنها عشقى تۆیە

لەخۆشەویستى عەشقى تۆیە هەموو ساتێ مۆبایلەکەم ماچ دەکەم .
لەشیرینى وشەکانى تۆیە حیساب بۆ بڵانسەکەم
ناکەم.
لەخۆشى وەڵامى بەڵێ یەکەت سەدان جار لەسەر ناوەکەت ئۆکەى دەکەم .

باران دەبارێ زەوى تەڕ دەکا
بمرى ئەو کەسەى تۆ لەمن دەکا

دوو بولبول گفتوگۆیانە
باسى دڵدارى من و تۆیانە.
دەڵێم چاوەڕەش ئەو نازێ دەکا
خۆ کفرم نەکرد گوتم جوانە

کە مانگ دەبینم بەرامبەر رووى تۆم.
کە ئەستێرە دەبینم بەرامبەر چاوى تۆم .
کە تاریکى ئاسمان دەبینم ئینجا دەزانم کە لە دوورى تۆم .

ئەم شەو دڵم لەبێ تۆیى وەک سەرمەستێک بێ ئاگایە
بۆ بیستنى هەوڵێکت هەمیشە دەرگاى واڵایە
بە ئازار و غەمى دووریت وەکو مۆمێک داگیرسایە
چاوى هیوا وحەز و خۆزگەم بەدواتدا وێڵن ئارامیان لێ بڕایە

فەرقى مۆزى هیندى و فەڕەنسى چییە ؟
گەر نازانى تاکو پرسیار لەمیمونێکى تر بکەم .

خۆشم دەوێ وەکو دایە و بابە
وەکو دۆشکە و دەبابە
وەکو شۆفەر و گەڵابە
ئەوەى تۆى خۆشناوێ سەگ و سەگبابە

دوریت هەرچەندبێ غەمبارم ناکا
چونکە ئەزانم هاوڕێى بەوەفا لەیادم ناکا

تۆخۆت نازانى من لێ قەوماوم
تۆدڵت خۆشەو منیش شێواوم
بەبآ تۆ ناژیم رووناکى چاوم

تکایە پێش خەوتن سەردانى ئەم سایتە بکە
WWW.WC.COM

سڵاو لەو گوڵەى شاى گوڵانە
سەرنجڕاکێشى هەموو دڵانە

لەگەشتى چاوانت دواڕۆژم دەخوێنمەوە
بۆیە تەنیا چاوێکیشت بەدونیا ناگۆڕمەوە

چۆن بزن عەشقى گیایە
رێگاى عەشق پڕ سەگ و دەعبایە
چۆن پشیلە بە میاو میاوە
تۆش ئەوها سەرت لێ شێواوە

من وەک بەهار خونچەى عومرت ئەپشکوێنم
دڵنیابە نابم بەپایز گەڵاى بەختت بوەرێنم

سڵاو بۆ ئەوکەسەى لە ناخمدا قەت ون نابێت
بۆ ئەو گوڵەى لە باغمدا قەت وشک نابێت

چ شیعرێکت بۆ بنووسم تۆ لە شیعر گەورەترى
چ گولێکت بۆبنێرم تۆ لەگوڵ بۆن خۆشترى
بەکام هاوڕآ وەسفت بکە

ـ حه‌پۆل له‌ داخی مێشووله‌ ته‌ختی خه‌وه‌كه‌ی به‌تۆڕ داده‌پۆشێ، به‌ڵام بۆ ئه‌وه‌ی مێشووله‌كان تووڕه‌ بكات ئه‌وشه‌وه‌ تا به‌یانی ناخه‌وێ!

ـ حه‌پۆل ده‌چێ بۆ دووكانێك ته‌به‌دۆره‌ ده‌كڕێ به‌ دووكاندار ده‌ڵێ: ئه‌رێ خاڵه‌ راسته‌ هه‌رچییه‌ك بخه‌یته‌ ناوی وه‌ك خۆی رایده‌گرێ؟ كابرا ده‌ڵێ: به‌ڵێ! سبه‌ی حه‌پۆل ده‌چێ بۆ ده‌وره‌، مامۆستای كۆمپیوته‌ره‌كه‌یان ده‌ڵێ: خوله‌ ئه‌و ته‌به‌دۆره‌یه‌ چی تێدایه‌؟ حه‌پۆل ده‌ڵێ: مامۆستا دوو دانه‌ چلووره‌ و سێ په‌رداخ چای گه‌رم!

ـحه‌پۆل : زریان ئاگات له‌ پشیله‌كه‌ت بێ ئه‌مڕۆ یه‌كێك له‌ جووكه‌كانی منی خوارد! زریان: ئێ؟! باش بوو وتت، خه‌مم بوو ئه‌مڕۆ نه‌مده‌زانی چی بده‌مێ!

ـ حه‌پۆل قه‌ڵه‌مه‌كه‌ی له‌ ماڵه‌وه‌ لێ بزر بوو و به‌ دایكی وت: دایه‌ ده‌چمه‌ ده‌رێ له‌ قه‌ڵه‌مه‌كه‌م ده‌گه‌ڕێم. دایگی گوتی: تۆ قه‌ڵه‌مه‌كه‌ت له‌ ماڵه‌وه‌ لێ بزر بووه‌ بۆچی ده‌چی بۆ ده‌ره‌وه‌؟ حه‌پۆل ده‌ڵێ: ئاخر ماڵه‌وه‌ تاریكه‌!

ـ دایكی حه‌پۆل كوڕم دوێنێ شه‌و دوو دانه‌ شیرنی مابوو به‌ڵام ئێستا دانه‌یه‌ك ماوه‌ تۆ نازانی بۆ؟ حه‌پۆل با دایه‌ ئاخر دوێنێ شه‌و تاریك بووه‌ ئه‌وه‌ی دیكه‌م نه‌بینیه‌وه‌!

ـ رۆژێك حه‌پۆل ئاوی سارد به‌سه‌ر خۆی دا ده‌كات، دایكی ده‌ڵێ كوڕم بۆ واده‌كه‌ی؟ ده‌ڵێ: ده‌مهه‌وێ نه‌خۆش به‌كه‌وم، دایكی ده‌ڵێ: بۆ، ئه‌ویش ده‌ڵێ: ئاخر دایه‌ ده‌زییه‌كی "پنی سیلین"مان هه‌یه‌ خه‌ریكه‌ رێكه‌وته‌كه‌ی به‌سه‌ر ده‌چێ!

ـ حه‌پۆل ده‌یهه‌وێ بچێ بۆ خۆر، ده‌ڵێن حه‌پۆل ئه‌گه‌ر بچی بۆ خۆر ده‌توێیه‌وه‌! حه‌پۆل ده‌ڵێ: نا.. خه‌متان نه‌بێ! جۆرێكم به‌رنامه‌ بۆ داناوه‌ شه‌و ده‌گه‌مێ!

ـ میزه‌ڵدان فرۆشێك دوای ماوه‌یه‌ك سه‌گ و شوانی دێته‌وه‌ و به‌ عاله‌م و ئاده‌م قه‌رزدار ده‌بێ، ئاخر میزڵدانه‌كانی به‌ شه‌رتی چه‌قۆ ده‌فرۆشت.

ـ نه‌فه‌رێك ده‌یهه‌ویست ماسییه‌ك بخكێنێ، زوو زوو سه‌ری ماسییه‌كه‌ی ده‌خسته‌ بن ئاو و ده‌ری ده‌هێنایه‌وه‌.

ـ دزێك سه‌یاره‌ی نه‌فه‌رێك ده‌دزێ، یه‌كێك گوتی: تاوانی خۆت بوو كه‌ ئاگاداری سه‌یاره‌كه‌ت نه‌بووی، ئه‌وی تر گوتی: تاوانی كرێچییه‌كه‌تان بووه‌ كه‌ ده‌گای حه‌وشه‌ی دانه‌خستووه‌، ئیتر هه‌ركه‌سه‌و ئه‌وی تری تاوانبار كرد. له‌پڕ خاوه‌ن سه‌یاره‌كه‌ گوتی: دیاره‌ هه‌موومان تاوانبارین و دزه‌كه‌ش هیچ تاوانێكی نییه‌!!!

ـ باوك: كوڕم له‌و كوڕه‌ی دراوسێمان فێربه‌، رێك به‌قه‌ده‌ر یه‌كن به‌ڵام ئه‌و هه‌میشه‌ یه‌كه‌مه‌! كوڕ: بابه‌گیان جا تۆش رێك به‌قه‌ده‌ر خاڵمی ئه‌ی بۆچی وه‌ك ئه‌و نه‌بووی به‌ دوكتوور؟!

ـ دزێك چووه‌ ماڵێك، چوونكه‌ هیچی بۆ دزین نه‌دۆزییه‌وه‌، تووڕه‌ بوو و له‌داخان ته‌کلیفی منداڵه‌كه‌یانی دڕاند!

ـ نه‌فه‌رێك قه‌ڵه‌مه‌كه‌ی ته‌واو ده‌بێ، واز له‌خوێندن دێنێ!

ـ مامۆستا: به‌هێزترین كه‌سێك كه‌ ده‌یناسی كێیه‌؟ قوتابی: خاوه‌ن ماڵه‌كه‌مان...!!!

ـ شه‌وێك مشكێك به‌ مارێك ده‌ڵێ: تكایه‌ ده‌كرێ ئه‌وه‌نده‌ له‌ وشه‌ی "ش" كه‌ڵك وه‌رنه‌گری؟ ماره‌كه‌ ده‌ڵێ: باشه‌ مشكه‌ شه‌و شاد رۆیشم ش ش ش ش...!

ـ په‌رگارێك مێشكی ده‌شڵه‌قێ لاكێشه‌ ده‌كێشێته‌وه‌!!!

ـ نه‌فه‌رێك باوكی ده‌مرێ، رۆژی تازیه‌ (سه‌ره‌خۆشی) یه‌كه‌ی زۆر قه‌ره‌باڵخ ده‌بێ هه‌ر بۆیه‌ بۆ رۆژی چله‌كه‌ی بلیت ده‌فرۆشێ.

ـ له‌ باوكێكی پیر ده‌پرسن: ئه‌رێ خاڵه‌ چه‌ند منداڵت هه‌یه‌؟ ده‌ڵێ: وه‌ڵا نازانم یه‌ك منداڵی 50 ساڵه‌م هه‌یه‌ یان 5 منداڵی 10 ساڵه‌م هه‌یه‌!

ـ رۆژنامه‌: خواردنی ماسی ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی منداڵه‌كه‌تان زوو وه‌قسه‌كردن بێت. پشیله‌ روو به‌ خاوه‌ن ماڵ: وه‌ڵا ئه‌م ماسییه‌م بۆ خۆم ناوێ، پێشنیاری دوكتۆره‌، ئاخر بێچووه‌كه‌م وه‌قه‌سه‌ نایه‌!!!

ـ خاوه‌ن ماڵ: هه‌ركات دێم ده‌ڵێم كرێ خانووه‌كه‌م بده‌یه‌، ده‌ڵێی راوه‌سته‌ تا مه‌عاشه‌كه‌م وه‌ده‌گرم، ئاخر كاكه‌ تۆ كه‌ی مه‌عاشه‌كه‌ت وه‌رده‌گری؟ كرێ چی: هه‌ركات دامه‌زرام!

ـ رۆژێك گورگ ده‌چێته‌ به‌ر ده‌رگای ماڵی تیتل و بیبل و ده‌ڵێ: تیتل و بیبلی له‌ دایه‌ ده‌ركه‌ وه‌كه‌ن له‌دایه‌ شیرم له‌ گوانان دایه‌! تیتل و بیبلیش ده‌ڵێن: كوڕه‌ بڕۆ خڕی كه‌وه‌ گورگی بێچاره‌ ئێمه‌ ئایفۆنی وێنه‌ییمان هه‌یه‌ ده‌تبینین!

ـ دایك: بێژان كچم ئه‌وه‌ من ده‌چمه‌ ده‌رێ ده‌ست له‌ شقارته‌كه‌ نه‌ده‌ی! بێژان: نا دایه‌گیان چه‌رخه‌كه‌ی بابمم پێیه‌!

ـ پاسێك له‌ سه‌راولێژییه‌ك ده‌چووه‌ خوارێ، نه‌فه‌رێكیش به‌دوایدا رای ده‌كرد، یه‌كێك گوتی: بڕوا ناكه‌م بیگه‌یتێ! نه‌فه‌ره‌كه‌ش گوتی: دوعام بۆ بكه‌ بیگه‌مێ چوونكه‌ خۆم شۆفیره‌كه‌یم.

ـ نه‌فه‌رێك بزمارێكی سه‌راوبن له‌سه‌ر دیوار دانابوو و ده‌یهه‌ویست به‌قوونه‌كه‌ی له‌ دیواری دابكگوتی، به‌ڵام هه‌رچی هه‌وڵی دا بۆی جێ به‌جێ نه‌بوو. له‌وه‌دابوو كه‌ هاوڕێكه‌ی هات و گوتی: ئه‌وه‌ شێت بووی؟ ئه‌و بزماره‌ خۆ نووكه‌كه‌ی له‌ولایه‌ و هی ئه‌م دیواره‌ نییه‌ و هی دیواره‌كه‌ی ئه‌وبه‌رییه‌، كه‌ره‌!

ـ یه‌كێك له‌ موسافیره‌كانی شه‌مه‌نده‌فه‌رێك چوو بۆ ئاوده‌ستی شه‌مه‌نده‌فه‌ره‌كه‌. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ده‌گای ئاوده‌سته‌كه‌ی كرده‌وه‌ وێنه‌ی خۆی له‌ناو ئاوێنه‌كه‌دا بینی. خێرا ده‌گاكه‌ی پێوه‌داوه‌ و گوتی: خاڵه‌ ببووره‌! ماوه‌یه‌ك چاوه‌ڕوان بوو به‌ڵام كه‌س له‌ ئاوده‌سته‌كه‌ نه‌هاته‌ ده‌رێ، هه‌ربۆیه‌ چووه‌ لای به‌ڕێوه‌به‌ری شه‌مه‌نده‌فه‌ر و گوتی: به‌ڕێوه‌به‌ری به‌ڕێز نه‌فه‌رێك یه‌ك ساعه‌ته‌ چۆته‌ ناو ئاوده‌سته‌كه‌وه‌ و نایه‌ته‌ ده‌رێ! به‌ڕێوه‌به‌ریش به‌ تووڕه‌ییه‌وه‌ به‌ره‌و ئاوده‌سته‌كه‌ چوو، هه‌ركه‌ ده‌رگای كرده‌وه‌ وێنه‌ی خۆی له‌ ناو ئاوێنه‌كه‌دا بینی، خێرا ده‌گاكه‌ی پێوه‌داوه‌ و به‌ موسافیره‌كه‌ی وت: گێله‌! ئه‌وه‌ی له‌ ناو ئاوده‌سته‌ به‌ڕێوه‌به‌ری شه‌مه‌نده‌فه‌ره‌، كه‌ره‌!

ـ رۆژێک باوکێک له‌ کوڕه‌که‌ی ده‌پرسێ: کوڕی خۆم 2×2 ده‌کاته‌ چه‌ند؟ منداڵه‌که‌ی وڵامی داوه‌: بابه‌ گیان ده‌بێته‌ 4. باوکی 4 ده‌نک گوێز ده‌دا به‌ کوڕه‌که‌ی. ڕۆژی دواتر باوکی دیسان له‌ کوڕه‌که‌ی ده‌پرسێ: به‌قوربان،4 ×4 ده‌بێته‌ چه‌ند؟ کوڕه‌که‌ ده‌ڵێ: 2 گۆنی.

ـ دوو شێت به‌ یه‌که‌وه‌ قسه‌یان ده‌کرد. شێتی یه‌که‌م: له‌ خه‌ونم دا چووبووم بۆ سه‌فه‌ر. شێتی دووهه‌م: منیش له‌ خه‌ونم دا خه‌ریک بووم خواردنێکی به‌تامم ده‌خوارد. شێتی یه‌که‌م : به‌ ته‌نیا ده‌تخوارد؟ ئه‌ی بۆ به‌ منت نه‌گووت له‌ گه‌ڵت بخۆم؟ شێتی دووهه‌م: ده‌مویست پێت بڵێم، به‌ڵام گووتیان چووی بۆ سه‌فه‌ر!

ـ پیاوێکی کوێر و پیاوێکی شه‌ل به‌ یه‌که‌وه‌ ده‌رۆیشتن. له‌ نه‌کاو دیتیان ئه‌وه‌ نه‌فه‌رێک خه‌ریکه‌ ئۆتۆمبێله‌که‌یان ده‌دزێ، پیاوه‌ کوێره‌که‌ به‌ پیاوه‌ شه‌له‌که‌ ده‌ڵێ: خێراکه‌ ده‌ی! من ژماره‌ی ئوتۆمبێله‌که‌ ده‌نووسم و ئه‌تۆش به‌ دوای دزه‌که‌دا هه‌ڵێ!

ـ نه‌فه‌ری یه‌كه‌م: بۆچی ده‌گری؟ نه‌فه‌ری دووهه‌م: ئاخر ئه‌گه‌ر دوو ده‌قه‌ درێنگتر گه‌یشتبوایه‌م پاسه‌كه‌ جێی ده‌هێشتم! نه‌فه‌ری یه‌كه‌م: ئاخر جۆرێك ئه‌گری هه‌رده‌ڵێی به‌ڕاستی پاسه‌كه‌ به‌جێی هێشتووی!

ـ مامۆستا: بڵێ بزانم جگه‌ له‌ ئۆكسیژێن چ شتێكی تر له‌ هه‌وا دا هه‌یه‌؟ قوتابی: مامۆستا چۆله‌كه‌، مێش، تۆز و خۆڵ!!!

ـ نه‌فه‌رێك سه‌گێكی شه‌لی هه‌بوو، هه‌ركات دز ده‌هات، سه‌گه‌كه‌ی ده‌خسته‌ ناو عاره‌بانه‌وه‌ و به‌دوای ده‌كه‌وت.

ـ مامۆستا: بڵێ بزانم ته‌یموره‌ شه‌له‌ چۆن به‌ده‌سڵات گه‌یشت؟ قوتابی: مامۆستا به‌شه‌له‌ شه‌ل.

ـ كه‌سی یه‌كه‌م: له‌ چ جێگایه‌ك قه‌ڵه‌م ده‌ست ده‌كه‌وێ؟ كه‌سی دووهه‌م: زیاتره‌كه‌ی له‌ قه‌ڵ فرۆشی!

ـ یاریده‌ده‌ری فڕۆكه‌وان: سه‌یركه‌! خه‌ڵك له‌م سه‌ره‌ره‌وه‌ وه‌ك مێرووله‌ دیارن! فڕۆكه‌وان: گیانه‌كه‌م، ئه‌وی تۆ ده‌یبینی هه‌ر مێرووله‌یه‌، ئێمه‌ هێشتا نه‌فڕیوین!

ـ دادوه‌ر: باشه‌ كوڕه‌ تۆ شه‌رم ناكه‌ی؟ ئه‌وه‌ پێنجه‌مین جاره‌ دێیته‌ دادگا! تاوانبار: ئه‌ی بۆ خۆت شه‌رم ناكه‌ی هه‌موو رۆژێ دێیته‌ دادگا؟!

ـ مامۆستا: ره‌وه‌ز كوڕم دا كرداری "لێدان"م بۆ سه‌رف بكه‌! ره‌وه‌ز گگوتی: لێمدای، لێت دام، به‌شه‌ڕهاتین.

ـ مامۆستا: چنار كچم كرداری "كێشان"م بۆ سه‌رف بكه‌! چنار گگوتی: كێشام، كێشات، پسا.

ـ به‌ نه‌فه‌رێك ده‌ڵێن: ئه‌گه‌ر ئاو نه‌بوایه‌ چی رووی ئه‌دا؟ ئه‌ویش ده‌ڵێ: فێری مه‌له‌ نه‌دبووین و دوایه‌ ده‌خنكاین.

ـ نه‌خۆشێك ده‌ڵێ: دوكتوورگیان كوڕه‌ وه‌فریام كه‌وه‌، هه‌موو شه‌وێك دێوێكی سێ چاو دێته‌ خه‌ومه‌وه‌ وه‌خته‌ دڵم بتۆقێ! دوكتوور ده‌ڵێ: زۆر باشه‌ به‌ڵام ده‌بێ سه‌ت هه‌زار دینارم بده‌یتێ! نه‌خۆشه‌كه‌ ده‌ڵێ: ئێ؟! به‌ڕاست دوكتوورگیان؟! ده‌ی باشه‌ لێی گه‌ڕێ بۆخۆم له‌گه‌ڵ دێوه‌كه‌ پێك دێم!

ـ نه‌فه‌رێك گوێ بۆ cdیه‌كی به‌تاڵ راده‌گرێ و ده‌ست ده‌كا به‌ گریان ، ده‌ڵێن: باشه‌ بۆ ده‌گری؟ ده‌ڵێ ئاخر خه‌می گۆرانی بێژه‌كه‌یمه‌، فه‌قیره‌ لاڵ بووه‌!

ـ نه‌فه‌رێك ده‌كه‌وێته‌ چاڵێكه‌وه‌ و یه‌ك به‌خۆی هاوار ده‌كات: یارمه‌تیم بكه‌ن، له‌رێگای خوا یارمه‌تیم بكه‌ن! نه‌فه‌رێكیش كه‌ به‌وێدا تێپه‌ڕ ده‌بێ ده‌چێته‌ سه‌ر چاڵه‌كه‌ و ملی شۆڕ ده‌كاته‌وه‌ و ده‌ڵێ: باشه‌ كوڕی باش، ئاخر ئه‌وێ جێی سواڵ كردنه‌؟!

ـ نه‌فه‌ری یه‌كه‌م: ئه‌گه‌ر جوان سه‌رنج بده‌ی چاوه‌كانم قسه‌ت له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن! نه‌فه‌ری دووهه‌م: باشه‌ به‌ڵام ئه‌وه‌نده‌ چاو مه‌ترووكێنه‌ با ده‌نگت جوان بێ!

١٨٥٤ـ عَنْ زَيْدَ ابْنَ أَرْقَمَ (رضي الله عنه) قَالَ: خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله عليه وسلم) فِي سَفَرٍ أَصَابَ النَّاسَ فِيهِ شِدَّةٌ، فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أُبَيّ لِأَصْحَابِهِ: [لَا تُنْفِقُوا عَلَى مَنْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ حَتَّى يَنْفَضُّوا] مِنْ حَوْلِهِ. قَالَ زُهَيْرٌ: وَهِيَ قِرَاءَةُ مَنْ خَفَضَ حَوْلَهُ. وَقَالَ: [لَئِنْ رَجَعْنَا إِلَى الْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ ] قَالَ :فَأَتَيْتُ النَّبِيَّ (صلی الله عليه وسلم) فَأَخْبَرْتُهُ بِذَلِكَ، فَأَرْسَلَ إِلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أُبَيّ فَسَأَلَهُ، فَاجْتَهَدَ يَمِينَهُ مَا فَعَلَ، فَقَالَ: كَذَبَ زَيْدٌ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله عليه وسلم). قَالَ: فَوَقَعَ فِي نَفْسِي مِمَّا قَالُوهُ شِدَّةٌ، حَتَّى أَنْزَلَ اللَّهُ تَصْدِيقِي [إِذَا جَاءَكَ الْمُنَافِقُونَ ] قَالَ: ثُمَّ دَعَاهُمُ النَّبِيُّ (صلی الله عليه وسلم) لِيَسْتَغْفِرَ لَهُمْ. قَالَ: فَلَوَّوْا رُءُوسَهُمْ، و قَوْله: [كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ]. وَقَالَ: كَانُوا رِجَالًا أَجْمَلَ شَيْءٍ. [بخاري / التفسير/ ٤٦١٧، ٤٦٢١]

(زید)ی كوڕی (ارقم) ده‌ڵێ: له‌ خزمه‌ت پێغه‌مبه‌ردا (صلی الله عليه وسلم) ده‌رچووین بۆ جه‌نگێك كه‌ تێیدا تووشی سه‌ختی و فه‌لاكه‌ت هاتن (عبدالله)ی كوڕی (ابی) به‌هاوه‌ڵه‌كانی وت: (لا تنفقوا على من عند رسول الله حتى ينفضوا) واته‌: سامان مه‌به‌خشن به‌و كه‌سانه‌ی كه‌له‌ده‌وری پێغه‌مبه‌ری خوادان هه‌تا بڵاوه‌ی لێبكه‌ن. هه‌روه‌ها وتی: (لئن رجعنا الی المدینة‌ لیخرجن الاعز منها الاذل) واته‌: گه‌ر گه‌ڕاینه‌وه‌ بۆ مه‌دینه‌ ده‌بێت ئه‌وه‌ی به‌ڕێز و پیاوماقوڵه‌ بێڕێز و بێده‌سه‌ڵات له‌شار ده‌ربكه‌ن, ده‌ڵێ: منیش هاتمه‌ خزمه‌ت پێغه‌مبه‌ر (صلی الله عليه وسلم) خه‌به‌رم دایه‌ به‌وه‌ی كه‌ (عبدالله) وتی: ئه‌ویش ناردی به‌ شوێن (عبدالله)ی كوڕی (أبی)دا پرسیاری لێكرد، ئه‌ویش سوێندی قوورسی خوارد كه‌ نه‌یوتووه‌. وترا (زید) درۆی له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ر كرد (صلی الله عليه وسلم) ده‌ڵێ: توشی زه‌حمه‌ت بووم له‌وه‌ی خه‌ڵكی وتیان. تاوه‌كو خوای باڵاده‌ست ڕاست گۆیی منی سه‌لماند. (إذا جاءك المنافقون) ده‌ڵێ: پاشان پێغه‌مبه‌ر (صلی الله عليه وسلم) بانگی كردن تا داوای لێخۆش بوونیان بۆ بكا، ئه‌وانیش سه‌رباده‌ده‌ن و لوت به‌رزی ده‌كه‌ن، هه‌روه‌ك له‌باره‌ی ئایه‌تی [ كأنهم خشب مسندة ] واته‌: [ هه‌ر ده‌ڵێی داری به‌دیوارا هه‌ڵپه‌سێراون ]. زید وتی: ئه‌وانه‌ پیاوانێكی به‌ ڕواڵه‌ت قۆز و پێكه‌وتوبوون.

هه‌ركه‌س دراوسێكه‌ی له‌شه‌ڕو خراپه‌ی ئه‌مین نه‌بێت ناچێته‌ به‌هه‌شت

٣٣ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ (رضي الله عنه): أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله عليه وسلم) قَالَ: (لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ لَا يَأْمَنُ جَارُهُ بَوَائِقَهُ). [بخاري الادباثم من لامن جاره /٥٦٧٠]

(ابوهریره‌)(خوای لێ ڕازی بێت) ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله عليه وسلم) فه‌رموویه‌تی: (ناچێته‌ به‌هه‌شت ئه‌وه‌ی دراوسێكه‌ی له‌شه‌ڕو خراپه‌ی ئه‌مین نه‌بێت).

مەگەر تەنیا من بزانم
یادگاری چی بەناخ ئەكا
بیرەوەری دڵ و دەرون
چۆن داخ ئەكا
بۆیە ,یارم
پێشنیارملێوەرگرە ,
بۆ یادەكان هەرگیز نەكەی ,
شەوان درەنگ دەستت ببەی بۆ نامەكان
ئەتهەژێنێ ,ئەتسوتێنی
بزەی لێوت ئەتۆرێنێ
بەخودا ئەتكاتە قەقنەس
خەوت شەوت ئەشێوێنێ
شەوی درەنگ زۆر بەژانە
خوانەكردە بیركەیتەوە
نە ئەتوانی دڵ ڕاگری
نە چاویشت ژیركەیتەوە
بۆیە یارم پێشنیارم لێوەرگرە ,
كە شەوداهات هەرگیز نەكەی بیرم بكەی
ئاخر دڵ ئاوێنەی دڵە
توخوا نەكەی پیرم بكەی ...

لە هەمو وێنەکانتدا ...
‌ئەو سێبەری خەمە چیە
‌لەسەر ڕوخسارت نیشتووە؟
‌لەوە ئەچێ پێتزانیبێ
‌بە دووریت منت کوشتووە
‌خوێنی من ئەبێ بەشیعر
‌یەکەم کەسیت
‌بەم جۆرە خوێنت ڕشتووە.

سلاو هاوریان هه‌ولم دا خزمه‌تیكی تر به‌یانه‌ بكه‌م له‌ریگه‌ی ئاماده‌كردنی ئه‌م بابه‌ته‌ جوانه‌
كه‌ بریتیه‌ له‌ چه‌ند پرسیارو وه‌لامیكی ئاینی ده‌رباره‌ی زۆر به‌ی پیغه‌مبه‌ران

ئيبراهيم بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت)برسيارو وةلامةكان
1- باوكى ئيبراهيم ئيشى جى بوو؟
وةلام/ بتى دروست دةكرد ودةيفرؤشت.
2- ئايا بت دةتوانى ميش و مشك وبيسى لةخؤى دوربخاتةوة؟ بؤجى؟
وةلام/ نةخير ناتوانى هيج شتيك لةخؤى دوربخاتةوة، لة بةرئةوةى بت لة دارو بةردو شتى تر دروست كراوة وبى كيانة.
3- ئايا دةبيت ئادةميزادى خاوةن عةقل و زيرى كرنوش بؤبتى بى كيان وبى عةقل وبرو بوج بريت؟
وةلام/ نةخير بةهيج شيوةيةك دروست نية ئادةميزاد كرنوش بؤ غةيرى (الله) بةريت وةنابى غةيرى (الله) ببةرستيت.
4- لةبت خانةكاندا كى بتى بةتةور شكاند؟
وةلام/ ئيبراهيم بيغةمبةر (سلامى خوداى ليبيت).
5-ئايا بيغةمبةران خةلكيان بؤجى بانك دةكرد؟
وةلام/ خةلكيان بؤ بةرستنى (الله) ى تاك و بى هاوةل بانك كردوة.
6- ئايا كافرةكان ئيبراهيم بيغةمبةريان خستة ناو جى يةوة؟
وةلام/ خستيانة ناو ئاكرةوة.
7- ئايا ئاكرةكة ئيبراهيمى سوتاند ؟لةبةرجى؟
وةلام/ نةخير ئاكرةكة ئيبراهيمى نةسوتاند، لةبةرئةوةى (الله) فةرمانى كرد بة ئاكرةكة كة ساردو سةلامةت بيت ئيبراهيم ، نةبيسوتينى نةئةوةندةش ساردبيت
كة ئيبراهيم سةرماى ببى.
8- ئايا ئيبراهيم بيغةمبةر (سةلامى خوداى ليبيت) لةكةل هاجةرةى هاوسةرى و ئيسماعيلى كورى بةرةو كوى رؤيشتن؟
وةلام/ بةرةو مةككة رؤيشتن
9- ئايا هاجةرة بةدواى ئاودا لةنيوانى كوى وكوى دا رؤيشت؟
وةلام/ لةنيوان سةفا و مةروةدا هاتوو جؤى دةكرد، بة دواى ئاو دةكةرا.
10- ئايا كةعبة لةلا يان كيوة دروست كراوة ؟
وةلام/كةعبةى (بةيتول حةرام) لةلايان ئيبرهيم و ئيسماعيلى كوريةوة دروست كراوة ( سةلامى خواى ليبيت).
11- ئايا كى بةيتول مةقديسى دروست كردوة؟
وةلام/ ئيسحاقى كورى ئيبراهيم بةيتول مةقديسى دروست كردوة.

ئةم بؤشاييانةى خوارةوة بةوشةى كونجاو بربكةوة

1- ئايا ئازةر جى دروست دةكرد؟ (بت * ، خانوو ، دةركا)
2- ئيبراهيم بة( ) بتةكانى شكاند؟ (تةوراس ، تةور *، جةكوش)
3- كةلة بى باورةكةى ئيبراهيم ، ئيبراهيميان خستة ناو ( )؟ ( ئاو ، دارستان ، ئاكر *)
4-ئيبراهيم و ( ) كورى كةعبةيان دروست كرد؟ ( ئيسحاق ، ئيسماعيل *)
5- ئيبراهيم و هاجةرةى هاوسةرى جوون بؤ ( )؟ (مةدينة ،مةككة *)

بةشى يةكةم جاوةروانى بةشى دووةم بــــن
.................................................. .................................................. .................................................. ....
بةشى دووةم

بيغةمبةرى خوا يوسف (سةلامى خوداى ليبيت) برسيارو وةلام
1- ئايا يوسف لةخةويى دا جى ديت؟
وةلام/ لةخةويا يانزة ئةستيرة و خؤر و مانك كرنوشيان بؤ برد.
2- ئايا باوكى يوسف ناوى جى بوو؟
وةلام/ باوكى يوسف ناوى يةعقوبى كورى ئيسحاقى كورى ئيبراهيم بوو (سةلامى خوايان ليبيت).
3- ئايا براكانى يوسف، يوسفيان بؤكوى برد خستيانة كويوة؟
وةلام/ يوسفيان برد بؤ ناو دارستان وخستيانة ناو بيرةكةوة.
4- كــى يوسفى لةبيرةكة دةرهينا؟
وةلام/ بياويك لة كاروانى يةكة بة دؤلكةيةك يوسفيان دةرهينا لة بيرةكة.
5- ئايا كةبراكان يوسفيان خستة ناوبيرةكةوة، كةرؤيشتنةوة بؤلاى باوكيان وتيان جـى؟
وةلام/ وتيان يوسف كورك خوردويةتى.
6- ئايا يوسف كورك خواردى؟
وةلام/ نةخير يوسف كورك نةى خوارد.
7- كاتى كةيوسفيان لةبيرةكة دةرهينا و برديان بؤ ميسر لةوى كى كرى؟
وةلام/ عةزيزى ميسر كرى.
8- ئايا يوسف ناباكى لةكةل عةزيزى مسردا كرد؟
وةلام/ نةخير
9- ئايا يوسف لةزينداندا ئامؤزكارى زيندانيةكانى دةكرد؟
وةلام/بـــةلى.
10- ئايا يوسف كةنجينةى زةوى كرتة دةست؟
وةلام/ بةلى يوسف كةنجينةى زةوى كرتة دةست.
11- ئايا يوسف لةبراكانى خؤش بوو كة خرابةيان بةرامبةر كردبوو؟
وةلام/ بةلى يوسف لةبراكانى خؤش بوو كةرجى خرابةشيان لةكةل كردبوو.
12- ئايا براكانى يوسف داواى ليخؤش بوونيان لة يوسف كرد لةسةر ئةو هةلةيةى كةبةرامبةريان كردبوو؟
وةلام/ بةلى داواى ليبوردنيان كرد.
13- ئايا يةعقوب جاوى رؤشن بوويةوة بة يوسف لةباش ئةوةى كة لة خةفةتى يوسف نابينا ببوو؟
وةلام/ بةلى يةعقوب جاوى جاك بوويةوة.
14- ئايا يةعقوب و براكانى ترى يوسف لةكوى نيشتةجى ببوون؟
وةلام/ لة كةنعان
15- ئايا يةعقوب و براكانى يوسف لةسةر داواكارى يوسف لة كةنعانةوة جون بؤ ميسر؟
وةلام/ بةلى

ئةم بؤشاييانةى خوارةوة بةوشةى كونجاو بر بكةوة:

1- براكةى يوسف ناوى ........... بوو . ( بنيامين * ، جنيامين، هنيامين)
2- يوسف خةوى بة خؤر و مانك و .......... وةدى. ( كاكةشان ، جرا ، ئةستيرة *)
3- براكانى يوسف كوتيان يوسف ............. خواردى. ( كورك * ، كةمتيار ، شير)
4- مالى باوكى يوسف لة ................. بوو. (ئةردةن ، فةلةستين ، كةنعان *)

جاوةروانى بةشى سييةم بن باسى باوكة ئـــادةم
.................................................. .................................................. .................................................. .......
بةشى سييةم

بـــاوكه ئــــادةم (سةلامى خواى ليبيت) برسيار و وةلام

1- باوكة كةورةى ئادةميزادةكان ناوى جيية؟
وةلام/ ناوى ئــادةمه .
2- ئايا كى ئادةمى بةدى هينا؟ واتة كى ئادةمى دروستى كردوة؟
وةلام/ الله كةخواى تاك و تةنهاية ئادةمى بةدى هينا.
3- ئايا نةوة كانى ئادةم و حةوا بةكوى بلاوبوونةوة؟
وةلام/ نةوةكانى ئادةم و حةوا بةهةموو لايةكى سةر زةوى بلاوبوونةوة.
4- ئايا شةيتان ناوى جية؟
وةلام/ شةيتان ناوى (ئيبليسه)ه.
5- ئايا شةيتان دوزمنى ئادةميزادة؟
وةلام/ بةلى شةيتان دوزمنى ئادةميزادة.
6- ئايا بؤجى خوا نةفرينى لةشةيتان كرد؟
وةلام/ لةبةر ئةوةى شةيتان لة فرمانى خوا ياخى بوو و كويرايةلى خواى نةكرد، كرنوشى بؤ ئادةم نةبرد.
7- ئايا شةيتانى نةفرين لى كراو داواى ليبوردنى لةخوا كرد؟
وةلام/ نةخير شةيتان داواى ليبوردنى لة خوا نةكرد.
8- ئايا نةفرين (لةعنةت) ماناى جيية؟
وةلام/ نةفرين (لةعنةت) واتة: بى بةرى بوون و بى بةش بوون لة رةحمةتى خواى بةروةردكار.
9- ئايا شةيتان حةزدةكات خةلكى بجيتة ناو ئاكرةوة؟
وةلام/ بةلى شةيتان حةزدةكات ئادةميزد بجيتة ناو ئاكرةوة.
10- ئايا شةيتان ئادةميزاد بؤجى بانك دةكات؟
وةلام/ شةيتان ئادةميزاد بانك دةكات بؤ لاى كوفرو بى باوةرى وهاوبةش بؤ خوا برياردان و لةخوا ياخى بوون وكردنى خرابة و تاوانةكان.
11- ئةى بيغةمبةران خةلكى بؤجى بانك دةكةن؟
وةلام/ بيغةمبةران خةلكى بؤ خوا بةتةنها بةرستن بانك دةكةن، بؤ دوركةوتنةوة لة خرابةكان و كردنى جاكةكان.
12- ئايا ئةو كةسةى جاكةو خوا بةرستى بكات خوا لةباداشت دا جى بى دةبةخشى؟
وةلام/ خوا لة باداشتى جاكةكاندا ئيمانداران دةبات بؤ بةهةشت.
13- ئايا ئةو كةسةى لةخوا ياخى بيت و هاوبةش بؤ خوا بريار بدات خوا جؤن تؤلةى ليدةسةنى؟ئةكةر تةوبة نةكات
وةلام/ دةيخاتة ناو ئازارةكانى دؤزةخةوة.
14- ئايا دةبى بةرد و دار ماج بكةين داواى بيويستيةكانى ليبكةين؟
وةلام/ نةخير ، بةلكو دةبيت داواى بيويستيةكان لة خوا بكريت، خواى تاك و تةنها
15- ئايا دروستة ئادةميزاد بةرد و دار ببةرستى؟
وةلام/ نةخير بةهيج شيوةيةك دروست نية ئادةميزاد بةردو دار ببةرستى.
16- ئايا بت دةجولى و دةخوا و دةخواتةوة و دةسة لاتى هةية؟
وةلام/ نةخير بت ناجولى ناخوا و ناخواتةوة وة دةسةلاتى نية.
17- ئايا خواى بى هاوةل كة (الله) ية رازى دةبيت خةلكى بت بةرستى بكات؟
وةلام/ نةخير خواى بى هاوةل كة (الله)ية بة هيج شيوةيةك رازى نابيت خةلكى بت بةرستى بكات.
18- ئايا بيغةمبةران لةئادةميزادن ياخود لة فريشتةكان؟
وةلام/ بيغةمبةران (سةلامى خوايان ليبيت) لة ئادةميزةكانن.
19- ئايا خواى كةورة ئادةميزادى خؤش دةويت؟
وةلام/ بةلى خواى كةورة ئادةميزادى خؤش دةويت؟
20- جؤن دةزانين كةخواى بةروةردكارى ئيمة زؤر خؤش ئةويت؟؟؟؟؟؟؟؟
وةلام/ بة زؤر شت دا، بؤ نمونة: ئةوةندة نيعمةتى زؤرى بيبةخشيوين بيمان نازميردريت، وةك نيعمةتةكانى ئةندامانى لاشة ، ئةو هةموو جؤرة خواردن و خواردنةوة
و كةس وكاررانة، هةروا بانكمان دةكات بؤ كردنى جاكة ودوركةوتنةوة لة خرابة بـــــــؤ ناو بةهةشت و نةمرى بانكمان دةكات.

جاوةروانى بةشى جوارةم بن بيغةمبةر (نـــــــــــــــــــــــ� �ح) ( سةلامى خواى ليبيت)
.................................................. .................................................. .................................................. ............
بـــةشى جوارةم نــــــــــوح بيغةمبةر (سةلامى خوداى ليبيت) برسيارو وةلام

1- ئايا نوح بيغةمبةرى خوا بوو؟ جةند سال جةند سال كةلةكةى بانك كرد بؤ لاى خوا؟
وةلام/ بةلى نوح بيغةمبةرى خوا بوو، نؤسةدو بةنجا سال لةنو خةلكيدا بانكةوازى بؤ خوابةرستى كرد.
2- ئايا كةلةكةى نوح جييان دةبةرست؟
وةلام/ كةلةكةى نوح بتيان دةبةرست.
3- كةلةكةى نوح بةجى لةناوجوون؟
وةلام/كةلةكةى نوح بةلافاو لةناوجوون.
4- ئايا نوح كةلةكةى بؤجى بانك دةكرد؟
وةلام/ نوح كةلةكةى بؤ خوا بةرستى بانك دةكرد.
5- نوح كةلةكةى بةجى دةترساند؟
وةلام/ بة سزاكانى خواو بة دؤزةخ.
6- ئايا كةلةكةى نوح كويرايةلى نوحيان كرد؟
وةلام/ تةنها زمارةيةكى كةم نةبيت، بةشى زؤر كويرايةلى نوحيان نةكرد.
7- ئايا ئةنجامى ئةو كةسانة جؤنة كة لة خوا ياخى دةبن وناكةرينةوة بؤلاى خوا؟
وةلام/ ئةنجامى ئةو كةسانةى لة خوا ياخى دةبن و ناكةرينةوة بؤ لاى خواى كةورة، سزاى سةختى خوايية لة دنياو قبامةت دا.
8- ئايا كة سزاى خوايى بؤ كةسانيك بيت ، دةتوانن خؤيان لةو سزايةى خوا دةرباز بكةن؟
وةلام/ نةخير كة سزاى خوا هات كةس ناتوانى خؤى لى رزكار بكات { بـــــــــــه نــا به خوا}
9- ئايا ئةو كةسانةى كةباوةريان بة خوا و نوح هينا لة جينى هةزارن بوون ياخود دةولةمةند؟؟؟
وةلام/ لة جينى هةزاران بوون.
10- ئايا خواى بةروةرديكار هةزارانى خؤش دةوى؟
وةلام/ بةلى خواى بةروةردكار هةزارانى خؤش دةوى.
11- ئايا خوا حةز دةكات خةلكى كار بؤ بةهةشت بكةن و بجنة بةهةشتةوة؟
وةلام/بةلى خواى بةروةردكار حةز دةكات خةلكى كار بؤ بةهةشت بكةن و بجنة بةهةشتةوة.
12- ئايا بيغةمبةران خةلكيان خؤش دةويت و بؤ كوى بانكيان دةكردن؟
وةلام/ بةلى بيغةمبةران خةلكيان خؤشدةويت بؤ بةهةشت بانكيان دةكردن.
13- ئايا خةلكى بؤ لاى خوا بكةرينةوة خوا لةكوناهةكانيان خؤش دةبيت؟
وةلام/ بةلى كة خةلكى بكةرينةوة بؤ لاى خوا ، خواش لة كوناهةكانيان رابردويان خؤش دةبيت.
14- ئايا نوح جى دروست كرد بؤ ئةوةى لةكاتى لافاوةكة ببيتة هؤى رزكار بوونى ئيمانداران لة لافاوةكة و لة خنكان؟
وةلام/ نوح كةشتى دروست كرد بؤ رزكاربوونى ئيمانداران لة لا فاوةكة و لة خنكان.

ئةم بؤشاييانةى خوارةوة بةوشةى كونجاو بربكةوة:

1- كةلة بى باوةرةكةى نوح بةجى لةناوجون.......... لةناوجوون . (لافاو * ، ئاكر ، رةشةبا)
2- نوح كةلةكةى بؤ ............... بانك دةكرد . (بازركانى ، خوابةرستى * ، كشتوكال)
3- كورةكةى نوح لة ................ بوو. (نقوم بووان * ، رزكاربوان)
4- نوح ...............ى لةناو كةشتى يةكةدا هةلكرت لةكاتى لافاوةكة. (بى باوةرةكان ، باوةردارةكان *)
5- لافاوةكة بةفةرمانى .............. كافرةكانى خنكاند. (خوا *، نــــوح)
6- نوح داواى لة ......... كرد كةلةكةليابيت سةركةويتة سةر كةويتة سةر كةشتيةكة . ( كورةكةى * ، براكةى)
7- كورةكةى نوح لةولامى باوكى دايةوة وتى دةجمةسةر .............كةلةئاو خنكاندن دةمباريزيت. (درةختيك ، شاخيك *)

بابةت بةردةوامة جاوةروانى بةشى بينجةم بن ئيبراهيم بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت)

تيبينى: بابةتى ئةم جارة جیاوازه‌ لةكةل جارى يةكةم
.................................................. .................................................. .................................................. .....................
بةشى بينجةم ئيبراهيم بيغةمبةر (سةلامى خوايى ليبيت) برسيار و وةلام

1- ئايا كةلى عاد لةنةوةى كى بوون؟
وةلام/ كةلى عاد لةنةوةى نوح بيغةمبةر بوون (سةلامى خوايى ليبيت).
2- ئايا ئةو بيغةمبةرةى كة خوا ناردى بؤ سةر كةلى عاد ناوى جى بوو؟
وةلام/ناوى هود بيغةمبةر بوو (سةلامى خوايى ليبيت).
3- كةلى عاد جيان دةبةرست؟
وةلام/ كةلى عاد بتيان دةبةرست.
4- ئايا كةلى عاد باوةريان بةهود بيغةمبةر (سةلامى خوايى ليبيت) هينا؟
وةلام/ نةخير باوةريان بةهود نةهينا.
5-ئايا خواى كةورة كةلى عادى بةجى لةناوبرد؟
وةلام/ بةبايةكى كةردةلولاوى كة هةلى كرد، درةختةكانى لةبن دةرهينا و خانووة كانى دةروخاند و ئازةلةكانى هةلدةكرتن و فريى دةدان ودونيا تاريك بوو، لمى بيابان
بةرز دةبوو يةوة... كةلةكة هةموويان مردن.
6- ئايا رةشةبا و كةردةلولةكةى سةر كةلى عاد كة سزاى خوايى بؤيان جةندى خايةند؟
وةلام/حةوت شةو و هةشت رؤز بةردةوام.
7- ئايا هود و باوةردارةكان لةو سزاية رزكاريان بوو بةهؤى مردنى كافرةكانى كةلى عاد؟
وةلام/ بةلى هود و باوةردارةكان لةو سزا كوشندةية رزكاريان بوو.

ئةم بؤ شاييانةى خوارةوة بةوشةى كونجاو بربكةوة:

1- خواى بةروةردكار ..........ى بيغةمبةرى نارد بؤ سةر كةلى عاد. (هود * ، موسا، ئيبراهيم)
2- كةلى عاد ............. يان دةبةرست . ( خؤر ، ئةستيرة ، بت *)
3- هود بيغةمبةر (سةلامى خوايى ليبيت) كةلةكةى بانك كرد بؤ........بةرستنى . (خوا * ، بت ، بارة)
4- ئةنجامى بى باوةرى ............. ى دؤزةخة. (ئاكر * ، خؤشى ، بشوو)
5- كةلى هود بةسزاى .................... لةناوجوون. (لافاو ، باى كةردةلولاوى * ، بوومةلةرزة)

جاوةروانى بةشى شةشةم بن صالح بيغةمبةر (سةلامى خوايى ليبيت)
.................................................. .................................................. .................................................. .....................
بةشى شةشةم
صالح بيغه مبه ر (سه لامى خواى ليبيت) برسيارو وه لام

1- ئايا كةلى صالح بيغةمبةر (سه لامى خواى ليبيت) ناوى جى بوو؟
وةلام/كةلى صالح بيغةمبةر (سه لامى خواى ليبيت) ناوى كةلى بهموود بوو.
2- ئايا كةلى بهموود سوباس كوزارى (الله) بوون لةسةر ئةو نيعمةتانةى كةبى بةخشى بوون؟
وةلام/نةخير كةلى بهموود سوباس كوزارى خودايان نةدةكرد.
3- ئايا صالح بيغةمبةر (سه لامى خواى ليبيت) كةلى بهموودى بؤ جى بانك دةكرد؟
وةلام/ بؤ خوا بةرستى بانكى دةكردن.
4- ئايا كةلى صالح بيغةمبةر بة قسةى صالحيان كرد و باوةريان هينا؟
وةلام/ نةخير كةلى صالح بيغةمبةر (سه لامى خواى ليبيت) ئامؤزكارى بيغةمبةرةكةيان وةرنةدةكرت.
5- ئايا خوا كةلى بى باوةرى بهموودى بةجى لةناو برد؟
وةلام/ خوا بوومةلةرزةيةكى بةهيزى بؤ نارد ، هةموو مالةكانى ويران كردن و خةلكةكة هةموويان مردن.
6- ئايا كاتى كة بيغةمبةرى خوا محمد (درودى خواى ليبيت) لةكةل هاوةلة بةريزةكانيدا بةم شوينة تيبةربوون لة ريكايةكدا بؤ شام ،
جى بة هاوةلة كانى فةرموو ؟
وةلام/ بييانى فةرموو: مةرؤنة ئةوشوينةى كةزولميان لة نفسى خؤياد كرد تةنيا بؤ كريان نةبيت و ئاكادارى بن لةوى كةجى تووشى ئةوان
بووة توشى ئيوةش نةبيت.

ئةم بؤشاييانةى خوارةوة بةوشةى كونجاو بربكةوة

1- بيغةمبةرةكةى كةلى بهموود ناوى .................. بوو. (ئيبراهيم ، موسا ، صالح *)
2- موعجيزةى خوا بؤ كةلى بهموود ............... بوو. (حوشتر * ،كا ، بةران)
3- كةلى بى باوةرى بهموود باوةريان بة صالح............. . (نةهينا * بوو ، هينا)
4- كةلى بى باوةرى بهموود بة............ لةناوجوون. (لافاو ، رةشةبا ، بوومةلةرزة *)
5- ئاوةدانيةكةى كةلى بهموود بة بوومةلةرزة......... . (كاول بوو * ، دروست بووة ، ئاوةدان بةوة)

جاوةروانى بةشى حةوتةم بن شوعةيب بيغةمبةر (سه لامى خواى ليبيت)
.................................................. .................................................. .................................................. .....................
به شـــــى حه وته م

شوعةيب بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت) برسيار و وةلام

1- ئايا شوعةيب بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت) بؤ سةر كام كةل خوا رةوانةى كرد؟
وةلام / خواى كةورة شوعةيب بيغةمبةرى (سةلامى خواى ليبيت) بؤ سةر كةلى مةديةن رةوانة كرد.
2- ئايا كةلى مةديةن خوابةرست بوون ؟
وةلام/ نةخير كةلى مةديةن هاوةليان بؤ خودا بريار دةدا.
3- كةلى مةديةن بةج كاريك خةريك بوون؟
وةلام/ كةلى مةديةن بةكارى بازركانيةوة خةريك بوون.
4- ئايا كةلى مةديةن لة ج كاريك فرو فيليان دةكرد؟
وةلام/ كةلى مةديةك لة كارى كيشانة و بيواندا فروفيليان دةكرد.
5- ئايا كةلى مةديةن كويرايةلى بيغةمبةر شوعةيبيان دةكرد؟نةخير.
6- كةلى مةديةن سةرئةنجامى بى باوةرى لةخوا ياخى بوونيان جى بوو؟
وةلام/ سةرةئةنجاميان سزاى خوا بوو لة دنيا و قيامةتدا.

ئةم بؤ شاييانةى خوارةوةبةوشةى كونجاو بربكةوة:

1- خوا .......... بيغةمبةرى نارد بؤ شارى مةديةن . (عيسا ، ئيبراهيم ، شوعةيب *)
2- كةلى بى باوةرى شوعةيب بيغةمبةر لة ئامؤ زكارييةكانى شوعةيب ......... بوون . ( ياخى * ، كويرايةل ، رازى)
3- كةلى شوعةيب كارى ............... يان دةكرد. ( بيشةسازى ، كريكارى ، بازركانى *)
4- كةلى بى باوةرى شوعةيب بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت)بة......... لةناوجوون. ( ئاو ، ئاكر ، بومةلةرزه *)
5- سةرئةنجامى بى باوةرى و لةخوا ياخى بوون ............ ى خواية. ( باداشت ، سزا * ، ليبوردن)
6- خواى بةروةردكار سزاى ئازارى هيج كةليك نادات تا .......... يان بؤ نةنيريت و ئةوان ياخى نةبن. ( بيغةمبةر * ، فريشتة ، ئادةميزاد)

جاوةروانى بةشى هةشتةم بن بيغةمبةر داود (سةلامى خواى ليبيت)
.................................................. .................................................. .................................................. .....................
بـــــه شى هه شته م بيغةمبةر داود (سةلامى خواى ليبيت) برسيار و وةلامةكان

1- ئايا داود بيغةمبةر شوانى كردوة؟
وةلام/ بـــةلى شوانى كردوة.
2- ئايا داود بيغةمبةر بةجى بةناوبانك بوو؟
وةلام/ بةدةنك خؤشى لةزيكر و تةسبيحات و خويندنى (مةزامير) دا.
3- خواى كةورة كام جؤرة كانزادةى لةبةردةستى داود بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت) نةرم كردبوو؟
وةلام/ خواى كةورة ئاسنى بى كةرم كردن بؤ نةرم كردبوو.
4- ئايا داود بة ئارةزوى نةفسى فةرمان رةوايى دةكرد يان لةسةر بنةماى (الله)؟
وةلام/ لةسةر بنةماى (الله) فةرمان رةوايى دةكرد.
5- كورةكةى داود بيغةمبةر ناوى جى بوو؟
وةلام/ ناوى سولةيمان بيغةمبةر بوو (سةلامى خواى ليبيت) .

ئةم بؤ شاييانةى خوارةوة بةوشةى كونجاو بر بكةوة:

1- خواى كةورة ئاسنى بةبى كةرم كردن بؤ ............. بيغةمبةر نةرم كردبوو. ( موسا ، يوسف ، داود * )
2- داود ئةوةندة دةنكى خؤش بوو لة تةسبيحات كردن دا مةلةكان و ........... لةكةليا تةسبيحاتيان دةكرد. ( درةختةكان ، كيوةكان * ،دةشتةكان)
3- داود بيغةمبةر باوكى ............. بيغةمبةر بوو. (سولةيمان * ، موسا ، شوعةيب)
4- داود ............ ى دروست دةكرد. (دةركا ، بالتؤ ، زرى بؤش * )

جاوةروانى بةشى نؤيةم بن بةشى نؤيةم سولةيمان بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت)
.................................................. .................................................. .................................................. ........
بــــــــــه شى نؤيه م بيغةمبةر سولةيمان (سةلامى خواى ليبيت) برسيار و وةلامةكان

1- ئايا خواى كةورة جى بؤ سولةيمان بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت) رام كردبوو ؟
وةلام/ خواى بةروةردكار زؤر شتى بؤ رام كردبوو، لةوانة (بــا) ، (بةلةوةرةكان) ، ( درةندةكان) ، (ئازةلةكان ) ، (جنؤكةكان) ، (ئادةميزادةكان).....
2- ئايا بادشاكةى ولاتى (سةبةو )ناوى جى بوو؟
وةلام/ ناوى شازنة(بةلقيس)بوو.
3- سولةيمان بيغةمبةر (سةلامى خواى ليبيت) لة نامةكةيدا كة بةبسولة يمانةكةدا ناردى بؤ شازنة بةلقيس بؤ جى بانكى كردن؟
وةلام/ بؤ خــــــوا بةرستى بانكى كردن.
4- ئايا شازنة بةلقيس و وةزير و راويزكارةكانى موسلمان بوون ؟
وةلام/ بةلى موسلمان بوون و باوةريان بة بيغةمبةرايةتى سولةيمان و خوايةتى (الله) هينا.
5- ئايا سولةيمان خوا لة سةروةت و سامانى بي بة خشى بوو ؟
وةلام/ بةلى خوا سةروةت و سامان و مولكى زؤرى بى بة خشى بوو.

ئةم بؤشاييانةى خوارةوة بةوشةى كونجاو بربكةوة:

1- سولةيمان خاوةن لة شكريكى ............ بوو. (بجوك ، كةورة * ، مام ناوةندى)
2- شازنى ولاتى سةبةو ناوى ........... بــــوو. ( بةلقيس * ، تةلقيس ، نةلقيس)
3- سولةيمان بة......... دا نامةى نارد بؤ بةلقيس. (كؤتر ، بةبو سولةيمانيةكة * ، باز)
4- سولةيمان زةوى كؤشكةكةى لة ........... دروست كرد. ( كاشى ، شوشة * ، جيمةنتؤ)
5- لة ئةنجامدا شازنة بةلقيس و راويزكارانى وازيان لة بةرستنى ...... هينا. (مانك ، ئةستيرة ، خؤر *)

.................................................. .................................................. .................................................. .............

ئه كه ر ويست هاوريه تيم بكه يت ئاكات لى بيت
منت خؤش بويت له بيناوى ( خوادا )أحبك في الله
1-ئه كه ر هه له يه كم كرد له ناو خه لكدا بيم مه لى، له كه ل ئه ويشدا مه هيله به سه ر هه له دا برؤم.
2- ولبده له كاتى دلكيرا نيمدا دل كرانبه له كه لم، دل نه وا يم بكه،
هه روه هاله كاتى خؤشحاليم دا خؤشحال به له كه لم.
3-مه رج نيه له هه موو شتيكدا هاورى بين،
بي ويسته ريز له بيرو را كانمان بكرين.
4-جه ند روت خؤش بيت له كه لم ئه وه نده خؤشه ويستيت له دلما زياد ئه بيت.
ئه كه ر هاوريه تيت كردم يان هاوريه تى هه ركه سيكت كرد
ئاكادارى ئه م خاﻻنه ى سه ره وه به،تاوه كو هاوريه كى سه ركه وت و بيت،دلنيابه ئه كه ر تؤ وابيت له كه لم دا من باشتر ده بم له كه لت..