1

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

[size=24]جومانا موراد: عاشق و هانده‌ری سه‌رسه‌ختی هه‌ڵبژارده‌ی ئیتاڵیام[/size]
[size=16]هونه‌رمه‌ندی ناوداری عه‌ره‌ب (جومانا موراد) رایگه‌یاند كه‌ ئه‌و به‌رده‌وام سه‌یری یارییه‌كانی خولی ئیتاڵی ده‌كات و یاریزان (تۆتی) زۆر خۆشده‌وێت. هه‌روه‌ها جومانا ئه‌وه‌شی ئاشكراكرد كه‌ ئه‌و له‌ مۆندیالدا هانده‌ری هه‌ڵبژارده‌ی ئیتاڵیایه‌ و یه‌كێكه‌ له‌ هانده‌ره‌ سه‌رسه‌خته‌كان و ئاماده‌یه‌ له‌پێناو بینی هه‌ڵبژارده‌یه‌ ئیتاڵیا سه‌ردانی وڵاتی باشووری ئه‌فریقیا بكات

__________________

هةميشةخوات لة بير بيت تاوةكو خوداش تؤى لةبير بيت[/size]

2

(1 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نوكته‌)

[size=16]نوكته‌كان ناشیاون سریمه‌وه‌
تكایا ئاگاداربه‌ هێنانی ئه‌م جۆه‌ نوكتانه‌ قه‌ده‌غه‌یه‌ له‌ یانه‌
به‌ڕیوبه‌رایه‌تی..
[/size]

3

(5 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نامە)

[size=16]دوو ته‌مه‌ڵ




دوو ته‌مه‌ڵ له‌ حه‌وشه‌یه‌کا پاڵکه‌وتوون.. یه‌کێکیان به‌وی تریان ئه‌ڵێ: ئه‌وه‌ تۆ به‌ چه‌ند ده‌قه‌ ئه‌گه‌یته‌ ده‌رگای حه‌وشه‌؟ ئه‌ویش پاش سه‌عات و نیوێک جوابی ئه‌یاته‌وه‌ و ئه‌ڵێ وه‌ڵا به‌ پێنج سه‌عات.. ته‌مه‌ڵی یه‌که‌م پاش دوو سه‌عات ئه‌ڵێ: ئه‌‌ھ باوکه‌ڕۆۆۆۆۆ فیشه‌که‌..




موشکیله‌ی نوکته‌ی کوردی


• له‌ سلێمانی.. ئه‌ڵێن پیف که‌ کۆنه.‌
• له‌ که‌رکوک.. وا ئه‌زانن ڕاستیه‌.
• له‌ هه‌ولێر.. ئه‌بێ چوار پێنج جار بیڵێیته‌وه‌.
• له‌ دهۆک.. عاسمان لێت تێناگات.
• له‌ دیاربه‌کر.. وا ئه‌زانن باسی ئاپۆیان بۆ ئه‌که‌یت.
• له‌ قامیشلی.. بۆ خۆتی بکه‌یت زۆر باشتره‌.
• له‌ سه‌قز و مهاباد.. بێ ئه‌وه‌ی بزانن باسی چی ئه‌که‌یت، ئه‌ڵێن هاهاهها.



له گه ڵ ئه و په ڕی رێزم بۆ گشت لایه ك هیوادارم به دڵتان بێ[/size]

4

(17 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نامە)

[size=24]میسی هیگواین[/size]

5

(8 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نامە)

ده‌سته‌كانت خۆشبێت كاكه‌رزگار وه‌ڵا مه‌كه‌ت دروسته‌

6

(3 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

شیعره‌ كاكه‌زاندار

7

(2 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

ده‌سته‌كانت خۆشبێت

8

(1 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

هه‌ندێك ئاره‌زووی خواردنی بیبه‌ری توون ده‌که‌ن و هه‌ندێك ئاره‌زووی ناکه‌ن: له‌ داهاتوویه‌کی نزیکدا ده‌کرێت ئه‌وانه‌ی به‌ ده‌ست ئازاره‌وه‌ ده‌ناڵێنن، سوود له‌ بیبه‌ری توون وه‌ربگرن. توێژه‌ران به‌ یارمه‌تی توخمی "Capsaicin" جۆرێکی ‌تاکو ئێستا نه‌ناسراویان له‌ گه‌ردیله‌ی ئازاردا دۆزییه‌وه‌.

هه‌ندێك بیبه‌ری توون هه‌یه‌، که ته‌نها‌ زمان ده‌سووتێنێت، هه‌ندێکی دیکه ئازارێکی دۆزه‌خییانه‌ دروست ده‌که‌ن. هۆکاری توونی بیبه‌ریش بۆ توخمێك به‌ ناوی "Capsaicin" ده‌گه‌ڕێته‌وه‌. ئه‌گه‌ر توخمی ناوبراو له‌‌سه‌ر گه‌ینده‌ری "TRPV1" جێگیر ببێت، ئه‌وا خانه‌ی ده‌مارگیرییه‌ به‌رکه‌وتووه‌کان هه‌ستی ئازار بۆ مێشك ڕه‌وانه‌ ده‌که‌ن. وه‌رگری‌ ‌سه‌ر ڕووپه‌ڕی خانه‌کان به‌ شێوه‌یه‌کی سروشتی له‌لایه‌ن ئه‌و توخمانه‌وه‌ چالاك ده‌کرێن، که‌ جه‌سته‌ له‌کاتی برینداربووندا دروست ده‌بێت.

ئێستا له‌سه‌ر بنه‌مای ئه‌م زانیارییانه‌وه‌ توێژه‌ران دوو مادده‌ی چالاکیان دروستکردووه‌: زاناکان گه‌یه‌نه‌ری "TRPV1" سستکرد، به‌مجۆره‌ش ده‌کرێت ئازار له‌و شوێنه‌دا بووه‌ستێنرێت، هه‌روه‌ك توێژه‌ر "Kenneth Hargreaves" هاوه‌ڵه‌کانی له‌ زانکۆی "Texas Health Science Center" له‌ "San Antonio" له‌سه‌ر ڕوپه‌ڕی گۆڤاری "Journal of Clinical Investigation"دا نووسیویانه‌.

توێژه‌ران سه‌ریان له‌وه سوڕمابوو، که‌ هه‌مان گه‌یه‌نه‌ر له‌و نه‌خۆشانه‌ی دووچاری ئازاری درێژخایه‌ن هاتبوون، وه‌رگره‌کانیان به‌ به‌رده‌وام کراوه‌بووه‌. توێژه‌ران پێیانوایه، که‌ خانه‌ ده‌مارگیرییه‌کان هه‌مان گه‌ردیله‌ی "Capsaicin" دروست بکه‌ن، که‌ به‌ به‌رده‌وام ده‌بێته‌ هۆکاری دروستکردنی ئازار.

دوو ترشی چه‌وری نه‌ناسراو گه‌یه‌نه‌ره‌ ئازاره‌کان چالاك ده‌که‌ن

بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م بیردۆزه‌ بسه‌لمێنرێت، توێژه‌ران چینی پێستی مشکی تاقیگه‌یان له‌ 43 پله‌ی سه‌دی گه‌رمیدا گه‌رمکرد. له‌م پله‌ی گه‌رمایه‌دا مرۆڤ هه‌ست به‌ ئازار ده‌کات.

به‌پێی بیردۆزه‌که پێویسته‌ له‌ شله‌مه‌نییه‌که‌دا‌ گه‌ردیله‌ی هۆکاری ئازار هه‌بێت. توێژه‌ران شله‌که‌یان گه‌یاند به‌ خانه‌ ده‌مارگیرییه‌کان. ئه‌م خانه ده‌مارگیرییانه‌ش‌ له‌ دوو جۆری جیاوازی مشکه‌وه‌ سه‌رچاوه‌یان گرتبوو: خانه‌ی ده‌مارگیریی لێپرسراو به‌رانبه‌ر به‌ گه‌یاندنی ئازار له‌ مشکه‌ ئاساییه‌کاندا وه‌ڵامدانه‌وه‌یان بۆ "Capsaicin" هه‌بووه‌. هه‌روه‌ك بۆ توێژه‌ران ده‌رکه‌وتووه، ئێستاش هه‌مان کاردانه‌وه‌یان‌ له‌سه‌ر ئاو نیشانداوه.

خانه‌ ده‌مارگیرییه‌کانی دیکه‌ له‌و مشکانه‌وه‌ سه‌رچاوه‌یان گرتبوو، که‌ توێژه‌ران تێیاندا جینێکیان له‌ کارخستبوو، که‌ ئه‌وه‌ش به‌رانبه‌ر به‌ دروستکردنی"Fluid" لێپرسراوه‌. مشکه‌کان له‌م تاقیکردنه‌وه‌یه‌دا وه‌ڵامدانه‌وه‌یان بۆ "Capsaicin" نه‌بوو، هه‌روه‌ك چۆن توێژه‌ران پێشبینیان کردبوو. خانه‌کان له‌کاتی په‌یوه‌ندیکردنیان به‌ "Fluid" ناچالاك مابوونه‌وه‌.

له‌ کۆتایدا توێژه‌ران بۆیان ده‌رکه‌وتووه، که‌ به‌رانبه‌ر ئه‌م دیارده‌یه‌ دوو ترشی چه‌وری تا ئێستا نه‌ناسراو لێپرسراون. ئه‌نجامه‌کانی ئه‌م لێکۆڵینه‌وه‌یه‌ش‌ سودێکی گرنگی بۆ ئه‌و نه‌خۆشانه‌ هه‌یه‌، که‌ ماوه‌یه‌کی زۆره‌ به‌ ئازاره‌وه‌ ده‌ناڵێنن، وه‌ك تووشبووان به شێرپه‌نجه‌.

9

(8 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

بۆچی‌ مه‌یمون مۆز ده‌خوات!

بۆچی‌ مه‌یمون هه‌رده‌م چالاكه‌؟؟!! له‌سه‌ر زه‌وی‌ دانانیشێت، هه‌ر له‌م دار بۆ ئه‌ودار باز ده‌دات؟؟!! زانایان تاقیكردنه‌وه‌ی‌ زۆریان له‌سه‌ر مه‌یمون و مۆز كرد، هه‌تا گه‌یشتنه‌ چه‌ند راستییه‌كی‌ سه‌یر.
زانایان مۆزیان له‌سه‌ر مرۆڤ كرد، شتی‌ سه‌یریان تیا به‌دی‌ كرد: مۆز سێ‌ شه‌كره‌مه‌نی‌ سروشتی‌ تیایه‌ (سكرۆز و شه‌كری‌ میوه‌و گلۆكۆز)، سه‌ره‌ڕای‌ ریشاڵه‌كان، مۆز بڕێكی‌ گه‌وره‌و چه‌سپاوو یه‌كسه‌ری‌ وزه‌ ده‌به‌خشێت. توێژینه‌وه‌ی‌ زانستی‌ سه‌لماندویه‌تی‌ كه‌ ته‌نها دوو مۆز ئه‌وه‌نده‌ وزه‌ ده‌كات به‌شی‌ (90) خوله‌ك مه‌شقی‌ وه‌رزشی‌ ده‌كات، جا سه‌یر نیه‌ مۆز یه‌كه‌مین خۆراكی‌ وه‌رزشكاره‌ دیاره‌كان بێت. به‌ڵام مۆز ته‌نها وزه‌ نابه‌خشێت، به‌ڵكو چالاكی‌ و ته‌ندروستیش ده‌به‌خشێت و یارمه‌تی‌ زاڵبوون به‌سه‌ر زۆر نه‌خۆشی‌.

خه‌مۆكی‌:
به‌پێی‌ توێژینه‌وه‌یه‌كی‌ نوێ‌، زۆربه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ دوچاری‌ خه‌مۆكی‌ بوون، به‌خواردنی‌ مۆز هه‌ستیان به‌ چاكتربوون كردوه‌، چونكه‌ مۆز (ترایبتۆفان)ی‌ تێدایه‌، جۆره‌ پرۆتینێكه‌ له‌ش ده‌یگۆڕێت بۆ (سیرۆتنیۆم)، كه‌ حه‌سانه‌وه‌و خاوبونه‌وه‌ به‌له‌ش ده‌به‌خشێت و مه‌زاج چاك ده‌كات و واده‌كات هه‌ست به‌خۆشی‌ بكه‌ین.

كه‌مخوێنی‌:
مۆز بڕێكی‌ زۆری‌ ئاسنی‌ تێدایه‌، هه‌روا هانده‌ری‌ دروستكردنی‌ (هیۆگلۆبین)ه‌ له‌ خوێندا و یاریده‌ده‌ره‌ بۆ چاره‌سه‌ری‌ كه‌مخوێنی‌.

فشاری‌ خوێن:
ئه‌و میوه‌ بڕێكی‌ یه‌كجار زۆری‌ پۆتاسیۆم تێدایه‌و خوێی‌ زۆر كه‌مه‌، به‌مه‌ش ده‌بێته‌ میوه‌یه‌كی‌ نمونه‌یی‌ بۆ رێگری‌ له‌ فشاری‌ خوێن.
هاندانی‌ توانای‌ مێشك:
له‌توێژینه‌وه‌یه‌كدا كه‌ 200 قوتابی‌ گرته‌وه‌، له‌گه‌ڵ‌ نانی‌ به‌یانی‌ و چێشته‌نگاو و نیوه‌ڕۆ مۆزیان پێدرا، بۆ هاندانی‌ توانای‌ مێشكیان. توێژینه‌وه‌كه‌ سه‌لماندی‌ كه‌ ئه‌و میوانه‌ی‌ پۆتاسیۆمی‌ زۆره‌، توانای‌ مێشكی‌ قوتابیان هانده‌دات و واده‌كات زیاتر فێربن.
قه‌بزی‌:
مۆز ریشاڵی‌ زۆری‌ تێدایه‌، بۆیه‌ بوونی‌ له‌ناو خۆراكه‌كاندا یارمه‌تی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ كاری‌ سروشتی‌ گه‌ده‌ ده‌دات، هه‌روا به‌بێ‌ داووده‌رمانی‌ سكچون یارمه‌تی‌ چاره‌سه‌ری‌ گرفتی‌ قه‌بزی‌ ده‌دات.
ترشانی‌ گه‌ده‌:
مۆز كاریگه‌رییه‌كی‌ سروشتی‌ هه‌یه‌ له‌ هاوسه‌نگكردنی‌ ترشیی‌ جه‌سته‌، خواردنی‌ مۆز هانده‌ره‌ بۆ رزگاربوون له‌ ترشانی‌ گه‌ده‌.
دڵ‌ تێكچوونی‌ به‌یانیان:
مۆز بۆ ئافره‌ته‌ سكپڕه‌كانیش زۆرچاكه‌، گه‌ده‌ هێمن ده‌كاته‌وه‌و شادی‌ له‌ جه‌سته‌ ده‌به‌خشێت و خۆراكیش به‌ كۆرپه‌ ده‌دات.
گه‌ستنی‌ مێروه‌كان:
به‌رله‌ به‌كارهێنانی‌ كرێم و مه‌رهه‌م، به‌رگه‌ سپیه‌كه‌ی‌ ناوه‌وه‌ی‌ مۆز به‌ شوێنی‌ گه‌ستنی‌ مێروه‌كاندا بهێنه‌ و نایه‌ڵێت سوربێته‌وه‌و بئاوسێت.
ده‌ماره‌كان:
مۆز له‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ ڤیتامین b ده‌وڵه‌مه‌نده‌ كه‌ یارمه‌تی‌ هێوربونه‌وه‌ی‌ سیسته‌می‌ ده‌ماره‌كان ده‌دات.
زیادیی‌ كێش و كار
: ئه‌و توێژینه‌وانه‌ی‌ په‌یمانگای‌ ده‌رونزانی‌ له‌ نه‌مسا ئه‌نجامی‌ داوه‌ ده‌ریخستوه‌ كه‌ سه‌رقاڵیی‌ به‌ كارو فشاره‌كانی‌ واده‌كات نه‌سته‌له‌و چپسی‌ زۆر بخورێت، كه‌ ده‌ركه‌وت قه‌ڵه‌ویی‌ زیاد له‌ (5000) فه‌رمانبه‌ر بۆ زۆریی‌ و فشاری‌ كاره‌كان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌. بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئاره‌زووی‌ خواردن نه‌كه‌یت، پێویسته‌ ئاستی‌ شه‌كر له‌خوێندا بپارێزیت، به‌وه‌ی‌ هه‌موو دوو كاتژمێر جارێك ژه‌مه‌ خۆراكێكی‌ سوكی‌ پڕ له‌ كاربۆهێدرات و ڤیتانینه‌ خۆراكده‌ره‌كان بخوات، ده‌ركه‌وت كه‌ مۆز زیاتر گونجاوه‌ بۆ رێگری‌ له‌ قه‌ڵه‌وی‌.
سوتانه‌وه‌ی‌ گه‌ده‌:
مۆز بۆ چاره‌سه‌ری‌ تێكچونه‌كانی‌ گه‌ده‌ به‌كارده‌هێنرێت چونكه‌ زۆر نه‌رمه‌. مۆز تاكه‌ میوه‌ی‌ خاوه‌ كه‌ ده‌كرێت له‌كاتی‌ نه‌خۆشیدا به‌بێ‌ ترس بخورێت، ترشیی‌ گه‌ده‌ هاوسه‌نگ ده‌كات و هه‌وكردنی‌ دیواری‌ گه‌ده‌ سوك ده‌كات.
راگرتنی‌ پله‌ی‌ گه‌رمیی‌ له‌ش:
زۆر بیروباوه‌ڕ پێی‌ وایه‌ مۆز پله‌ی‌ گه‌رمیی‌ سروشتیی‌ له‌ش داده‌به‌زێنێت و به‌دڵی‌ ئافره‌ته‌ دوگیانه‌كانه‌. له‌ تایلاند ئافره‌ته‌ دووگیانه‌كان مۆز ده‌خۆن بۆ ئه‌وه‌ی‌ منداڵه‌كه‌یان له‌ پله‌ی‌ گه‌رمییه‌كی‌ هاوسه‌نگدا له‌دایك بێت.
تێكچوونی‌ مه‌زاجه‌ وه‌رزیه‌كان (خه‌م):
مۆر یاریده‌ده‌ره‌ بۆ سوككردنی‌ ئه‌و شێوانه‌ سۆزدارییه‌ وه‌رزیه‌ی‌ هه‌ندێكجار دوچاری‌ مرۆڤ ده‌بێت، چونكه‌ مادده‌ی‌ تریۆتۆفانی‌ تێدایه‌.
جگه‌ره‌كێشان
: مۆز یارمه‌تی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ش ده‌دات كه‌ ده‌یانه‌وێ‌ واز له‌ جگه‌ره‌كێشان بهێنن. چونكه‌ ڤیتامینه‌كانی‌ b6 و b12ی‌ تێدایه‌، سه‌ره‌ڕای‌ پۆتاسیۆم و مه‌گنیسیۆم، هه‌روه‌ك هاوكاری‌ جه‌سته‌ ده‌كات بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌ كاریگه‌رییه‌كانی‌ نیكۆتین رزگاری‌ بێت.
ماندووبوون:
پۆتاسیۆم كانزایه‌كی‌ زیندوه‌، یارمه‌تی‌ هاوسه‌نگیی‌ لێدانی‌ دڵ‌ ده‌دات، هانی‌ ناردنی‌ ئۆكسجین بۆ ده‌ماغ ده‌دات و هاوسه‌نگیی‌ ئاو له‌ جه‌سته‌دا رێك ده‌خات. له‌كاتی‌ ماندویه‌تیدا ئاستی‌ (الایچ) به‌رز ده‌بێته‌وه‌و ئاستی‌ پۆتاسیۆم كه‌م ده‌بێته‌وه‌، به‌خواردنی‌ مۆز هاوسه‌نگیه‌كه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌.
سوڕی‌ مانگانه‌:
پێش و له‌ماوه‌ی‌ سوڕی‌ مانگانه‌ خواردنی‌ مۆز بۆ هێوركردنه‌وه‌ به‌سه‌، چونكه‌ ئاستی‌ گلۆكۆز له‌ خوێندا رێكده‌خات كه‌ مه‌زاج چاك ده‌كات و ڤیتامین b6 به‌له‌ش ده‌دات و ئازار هێور ده‌كاته‌وه‌.
سه‌كته‌كان:
به‌پێی‌ توێژینه‌وه‌كانی‌ گۆڤاری‌ نیوئینگلاندی‌ پزیشكی‌، خواردنی‌ مۆز وه‌ك سیسته‌مێكی‌ رێكوپێك مه‌ترسیی‌ مه‌رگ به‌ سه‌كته‌ به‌رێژه‌ی‌ 40% كه‌م ده‌كاته‌وه‌. پێشتر ده‌وترا كه‌ رۆژانه‌ سێوێك له‌ پزیشك به‌دورت ده‌خات، به‌ڵام مۆز چوار ئه‌وه‌نده‌ پرۆتین و دوو ئه‌وه‌نده‌ كاربۆهێدرات و سێ‌ ئه‌وه‌نده‌ فسفۆڕ و پێنج ئه‌وه‌نده‌ ڤیتامین a و ئاسن و دووئه‌وه‌نده‌ ڤیتامین و كانزاكانی‌ تێدایه‌و له‌ پۆتاسیۆمیش ده‌وڵه‌مه‌نده‌. به‌و پێیه‌ بێت ده‌بێ‌ بڵێین رۆژانه‌ مۆزێك له‌ پزیشك به‌دورت ده‌خات.

سه‌رچاوه‌ نێت بۆ کورد

10

(7 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نوكته‌)

[size=16]سێ سه ڕۆکی به ناو بانگی وڵاته عه ره بێکان پیکه وه گه شتێک ئه که ن به فرۆکه
کاتێ که به ئاسمانه وه ئه بن یه کێ له و سه رۆکه کان ئه ڵێت

ئه گه ر ئێستا لێره وه یه ك فه رده ئار د هه ڵده مه خوارێ بۆ میله ته که م ،،تا یه ك هه فته دووعام بۆ ئه که ن

سه رۆکی دووهه میش ئه ڵێ واڵله من ئه گه ر فه ر ده یه ك برنج هه ڵه م میله ته که م تا یه ك مانگ دووعام بۆ ئه که ن

سه رۆکی سێیه م ئه ڵێ .منیش ئه گه ر فه ر ده یه ك پاره هه ڵه مه خواره وه میله ته که م تا یه ك ساڵ دووعام بۆ ئه که ن

کاپتنی فرۆکه که ش که گوێی له م قسانه ی ئه مان ئه بێ
ئه ویش ئه ڵێ واڵله منیش ئه گه ر هه ر سێکتان لێره وه فڕێیه مه خوارێ هه موو میله تی وه ڵاه ته عه ره بیکان
هه تا هه تایه دووعای خێرم بۆ ئه که ن



کاتتان شاد هیوادارم به دڵتان بێت[/size]

11

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نامە)

خۆشه‌ويستان سڵاو... گه‌‌لى كورد خاوه‌نى ميژویه‌كى ده‌وڵه‌مه‌نده‌. كه‌ له‌ده‌وڵه‌تی ماده‌كانه‌وهده‌سیت پیده‌كات‌ . له‌نێوده‌وڵه‌تی ماده‌كاندا جه‌ندين قاره‌مان هه‌بوون كه‌ ناو وناوبانگيان جيهانى كۆنى ته‌نيوه‌. يه‌كێك له‌ قاره‌مانانه‌ (رۆسته‌می زاڵ)ه‌ كه‌ ئه‌بى ئێمه‌ هه‌تا هه‌تايه‌ى شانازى به‌خۆيي وكاره‌كانى و ناوبانكى بةرزيةوة بكةين. بةداخةوة تائيستا ئيمة شةرم دةكةين لةوةى خؤمان بكةينة خاوةنى ئةو نةرةشيَرةى ميزوةكةمان... ئيوة راتان لةسةر زيندووكردنةوةى ميزوى ئةو قارةمانةى كورد جية؟... ئةوةى بة ئيمة كةيشتوة بتر لةزمانى فارسةكانةوةية كة فيردةوسي لةشانامةدا تؤمارى كردووة. برسيارى من ليرةدا سةبارةت بة ديرة هونراوةيةكى شانامةية كة تيايدا لةستايشي خواى كةورةدا شاعير دةليت:
ئوستادى نةقاش رووى عالةم تةواو
كى ديوية سورةت بكرى لةسةر ئاو؟

مةبةستى شاعير لةو ديرة جية؟ هةركةس بزانى شايستةى جوانترين خةلاتة... لةبيرتان نةجيت. راتان لةسةر زيندووكردنةوةى ناوبانكى رؤستةمى زال ليرةدا بؤمان بنوسن. جونكة ئيمة خاوةنى بيرؤكةيةكى نةتةوةيي كةورةين لةوبارةيةوة. سوباس بؤ هةموو لايةكتان

12

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

[size=16]رؤستةمى زال نةرة شيرى كورد و خاوةنى قارةمانيةتيةكانى دةولَةتى كةيانيةكان(مادةكان) و هةزاران هةلويستى بياوانةية كةمرؤف تاهةنوكةش لةئاقارياندا سةرسام و مةلول دةبيت. ئةكةر دةتةويت. هةندى لة هةلويستة ميزوييةكانى ئةو قارةمانةى كورد ببيستى . كوى بكرة لةم دوو فايلة دةنكية. كة بةهؤنراوة فيردةوسي شاعير لة شانامةكةيدا باسي كردوة و شاعيرى كةورةى كورد(فاتيح فةتاح دؤلانى) وةريكيراوةتة سةر زمانى كوردى. بةدةنكى زولالى (كاك حةسةن حةمة كةريم) خويندراوةتةوة.
داستانى رؤستةم و برزو ... يةكيكة لةو داستانانة. لة4 بةش بيكهاتوة. ... كليك لةسةر ئةم لينكانة بكةو هةر4 بةشةكةى دابةزينة. بةلام ئةبى بةرنامةى (ريال بلير) لةكومبيوتةرةكةت هةبيت بؤئةوةى بتوانيت ئيش بةفايلةكان بكةيت... فايلةكان(amr)ن...
تيبينى: تاكو بةتةواوى كوى لةبةشي يةكةم نةكريت وليي تينةكةيت، مةجؤرة سةر بةشي 2...هتد. بةوجؤرة بةتةواوى لةبياوةتى رؤستةمى زال و هةلويستة بياوانة ميزويةكانى لةبةرانبةر دؤست و دوزمنةكانيدا تيدةكةيت و لةوانةية هةلويستةكانى ئةو نةرةشيرة بكةيتة سةرمةشقى زيانت. ئةمةش لينكةكانة يةك لةدواى يةك لة كؤمبيوتةرةكةتدا دايان بةزينة و كوييان بؤ بكرة:
http://www.zshare.net/download/77119524daf86411/ رؤستةم وبرزو .بةشي يةكةم




http://www.zshare.net/download/77120041e1a6700b/ رؤستةم وبرزو بةشي دووةم




http://www.zshare.net/download/77120397977ef796/ رؤستةم وبرزو بةشي سييةم






http://www.zshare.net/download/771207203cc0e80b/ رؤستةم وبرزو بةشي جوارةم[/size]

13

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

[size=16]رؤستةمى زال نةرة شيرى كورد و خاوةنى قارةمانيةتيةكانى دةولَةتى كةيانيةكان(مادةكان) و هةزاران هةلويستى بياوانةية كةمرؤف تاهةنوكةش لةئاقارياندا سةرسام و مةلول دةبيت. ئةكةر دةتةويت. هةندى لة هةلويستة ميزوييةكانى ئةو قارةمانةى كورد ببيستى . كوى بكرة لةم دوو فايلة دةنكية. كة بةهؤنراوة فيردةوسي شاعير لة شانامةكةيدا باسي كردوة و شاعيرى كةورةى كورد(فاتيح فةتاح دؤلانى) وةريكيراوةتة سةر زمانى كوردى. بةدةنكى زولالى (كاك حةسةن حةمة كةريم) خويندراوةتةوة.
داستانى رؤستةم و برزو ... يةكيكة لةو داستانانة. لة4 بةش بيكهاتوة. ... كليك لةسةر ئةم لينكانة بكةو هةر4 بةشةكةى دابةزينة. بةلام ئةبى بةرنامةى (ريال بلير) لةكومبيوتةرةكةت هةبيت بؤئةوةى بتوانيت ئيش بةفايلةكان بكةيت... فايلةكان(amr)ن...
تيبينى: تاكو بةتةواوى كوى لةبةشي يةكةم نةكريت وليي تينةكةيت، مةجؤرة سةر بةشي 2...هتد. بةوجؤرة بةتةواوى لةبياوةتى رؤستةمى زال و هةلويستة بياوانة ميزويةكانى لةبةرانبةر دؤست و دوزمنةكانيدا تيدةكةيت و لةوانةية هةلويستةكانى ئةو نةرةشيرة بكةيتة سةرمةشقى زيانت. ئةمةش لينكةكانة يةك لةدواى يةك لة كؤمبيوتةرةكةتدا دايان بةزينة و كوييان بؤ بكرة:
http://www.zshare.net/download/77119524daf86411/ رؤستةم وبرزو .بةشي يةكةم




http://www.zshare.net/download/77120041e1a6700b/ رؤستةم وبرزو بةشي دووةم




http://www.zshare.net/download/77120397977ef796/ رؤستةم وبرزو بةشي سييةم






http://www.zshare.net/download/771207203cc0e80b/ رؤستةم وبرزو بةشي جوارةم[/size]

14

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

[size=16]زۆر دانیشتن ده‌بێته‌ هۆی‌ توشبون به‌ نه‌خۆشی‌ درێژخایه‌ن

به‌ پێی توێژینه‌وه‌یه‌کی ئوستورالی دانیشتنی زۆر و ماوه‌ درێژه‌ ده‌بێته‌ هۆکاری توشبونی مرۆڤ به‌ نه‌خۆشی درێژخایه‌ن، به‌ تایبه‌تیش نه‌خۆشییه‌کانی شه‌کره‌ و دڵ و خوێن.
له‌و توێژینه‌وه‌یه‌دا که‌ چه‌ند توێژه‌رێكی‌ ئوسترالی‌ ئه‌نجامیانداوه‌، هۆشداریانداوه‌ ‌له‌دانیشتنی‌ ماوه‌ درێژو به‌ هۆكاری‌ تێكچونی‌ باری‌ ته‌ندروستی‌ مرۆڤیان داناوه‌و ئاشکرایانکردوه‌، ره‌نگه‌ ئه‌و خۆره‌ دانیشتنانه‌ ‌ببێته‌‌ هۆكاری‌ توشبونی‌ مرۆڤ به‌نه‌خۆشی‌ درێژخایه‌ن.
توێژه‌ره‌كان ده‌ڵێن: ئه‌گه‌ر مرۆڤ زۆر دانیشت ئه‌وا نه‌خۆشییه‌كانی‌ شه‌كره‌و دڵ و خوێن و چه‌ندین نیشانه‌ی‌ تری‌ نه‌خۆشییه‌كانی‌ تر سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن و ده‌بنه ‌هۆكاری‌ توشبونی‌ مرۆڤ به‌نه‌خۆشی‌ درێژ خایه‌ن.
توێژه‌ره‌ ئوسترالیه‌کان ئاماژه‌یان به‌وه‌کردوه‌، په‌یوه‌ندییه‌كی‌ به‌هێز هه‌یه‌له‌نێوان چالاكییه‌كانی‌ جه‌سته‌و ته‌ندروستی‌ كه‌سه‌كه‌، بۆیه ‌پێویسته‌ ئه‌و كه‌سه‌ ئه‌گه‌ر ماوه‌یه‌كی‌ زۆریشی‌ ته‌رخان كردبو بۆ كاره‌كانی،‌ به‌ڵام پێویست ناكات ماوه‌یه‌كی‌ زۆریش بۆ دانیشتن ته‌رخان بكات[/size]

15

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ وه‌رزش)

به‌ تێپه‌ڕبوونی كات ئێستا له‌ هه‌موو جیهان چاوه‌ڕوانی ڕۆژی 11 / 6 / 2010 ده‌ست پێكی یاریه‌كانی جامی جیهانی باشووری ئه‌فریقیا ده‌كه‌ن كه‌ گه‌وره‌ترین پاڵه‌وانیه‌تیه‌ له‌ ئاستی جیهان ، سه‌ره‌تای ئه‌م پاڵه‌وانیه‌تیه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ساڵی 1930 كه‌ یه‌كه‌م مۆندیال بوو ئه‌وكات 13 هه‌ڵبژارده‌ به‌ژداریان كردوو خاوه‌ن خاك و جه‌ماوه‌ر هه‌ڵبژارده‌ی ئۆره‌گوای توانی به‌ناوی یه‌كه‌م مۆندیال ناوی خۆی بخاته‌ مێژوو پاشان ئه‌م پاڵه‌وانیه‌تیه‌ به‌رده‌وام بوو تاساڵی 1938 پاشان مۆندیال وه‌ستا به‌ هۆی ڕووداوه‌كانی جه‌نگی جیهانیه‌وه‌ ، له‌ ساڵی 1950 دووباره‌ به‌ سیسته‌مێكی نوێ مۆندیال ده‌ستی پێكرده‌وه‌ پاشان هه‌رچوار ساڵێك بێ وه‌ستان ده‌ستی پێكرد تاكو ئێستا ، بۆ یه‌كه‌م جار مۆندیال له‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌ردوو كیشوه‌ری " ئه‌مریكای باشوور و ئه‌وروپا " مۆندیال له كیشوه‌ری ئاسیا كه‌‌ هه‌ردوو وڵاتی " كۆریای باشوور و ژاپۆن " به‌ڕێوه‌چوو ئه‌وكات پاڵه‌وانی مۆندیال به‌ناوی هه‌ڵبژارده‌ی به‌ڕازیله‌وه‌ بوو كاتێك سه‌ركه‌وت به‌سه‌ر هه‌ڵبژارده‌ی ئه‌ڵمانیا به‌ دوو گۆڵی بێ به‌رامبه‌ر له‌ مۆندیالی ئه‌مجاره‌ش كیشوه‌ری ڕه‌ش " ئه‌فریقیا " ئه‌م شه‌ره‌فه‌ی پێ ده‌سپێردرێت كاتێك دوای چه‌ند ڕۆژێكی تر هه‌مووان به‌په‌رۆشه‌وه‌ چاوه‌ڕوانی مۆندیالی باشووری ئه‌فریقیا ده‌كه‌ین ، هه‌ڵبژارده‌ زلهێزه‌كانی جیهان " به‌ڕازیل و ئه‌رجه‌نتین و ئیسپانیا و فه‌ڕه‌نسا و ئیتاڵیا و ئینگلته‌ره‌ .....هتد .. " كه‌ هه‌رده‌م پاڵێوراو بووینه‌ بۆ به‌ده‌ست هێنانی نازناوه‌كانی مۆندیال .



 


پاڵه‌وانه‌كانی جامی جیهانی له‌ مۆندیالی 1930 تا مۆندیالی 2006

1 - 1930 پاڵه‌وان ( ئۆره‌گوای ) له‌ ووڵاتی ئۆره‌گوای
2 - 1934 پاڵه‌وان ( ئیتاڵیا ) له‌ ووڵاتی ئیتاڵیا
3 - 1938 پاڵه‌وان ( ئیتاڵیا ) له‌ ووڵاتی فه‌ڕه‌نسا
4 - 1950 پاڵه‌وان ( ئۆره‌گوای ) له‌ ووڵاتی به‌ڕازیل
5 - 1954 پاڵه‌وان ( ئه‌ڵمانیا ) له‌ ووڵاتی سویسرا
6 - 1958 پاڵه‌وان ( به‌ڕازیل ) له‌ ووڵاتی سوید
7 - 1962 پاڵه‌وان ( به‌ڕازیل ) له‌ ووڵاتی شیلی
8 - 1966 پاڵه‌وان ( ئینگڵته‌را ) له‌ ووڵاتی ئینگڵته‌ره‌
9 - 1970 پاڵه‌وان ( به‌ڕازیل ) له‌ ووڵاتی مه‌كسیك
10 - 1974 پاڵه‌وان ( ئه‌ڵمانیا ) له‌ ووڵاتی ئه‌ڵمانیا
11 - 1978 پاڵه‌وان ( ئه‌رجه‌نتین ) ووڵاتی ئه‌رجه‌نتین
12 - 1982 پاڵه‌وان ( ئیتاڵیا ) له‌ ووڵاتی ئیسپانیا
13 - 1986 پاڵه‌وان ( ئه‌رجه‌نتین ) له‌ ووڵاتی مه‌كسیك
14 - 1990 پاڵه‌وان ( ئه‌ڵمانیا ) له‌ ووڵاتی ئیتاڵیا
15 - 1994 پاڵه‌وان ( به‌ڕازیل ) له‌ ووڵاتی ئه‌مریكا
16 - 1998 پاڵه‌وان ( فه‌ڕه‌نسا ) له‌ ووڵاتی فه‌ڕه‌نسا
17 - 2002 پاڵه‌وان ( به‌ڕازیل ) له‌ ووڵاتی كۆریای باشوور و ژاپۆن
18 - 2006 پاڵه‌وان ( ئیتاڵیا ) له‌ ووڵاتی ئه‌ڵمانیا
19 - 2010 پاڵه‌وان ( ؟ ) له‌ ووڵاتی ئه‌فریقیای باشوور

16

(11 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

[size=24]دةستةكانت خؤشبيت كاكة ديار شيعريكى زؤرخؤشة[/size]

17

(2 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نامە)

[size=24]هاورييان ده مه ويت وينه يه كي كه وره له وازؤكه ي خؤم دابنيم جؤن دايبنيم راسته و خؤ بيشان بدريت له كؤيوه بيه نم زؤر سوباستان ده كه م كه ر يارمه تيم بده ن؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ [/size]

[size=24]دةستةكانت خوشبيت بةريز سةفين هيوادارم سةركةوتوبي [/size]