بابهت: ئەو كەسانەی بە بونی كچ دڵ تەنگ دەبن .
خوای گەورە دەفەرموێ:
{وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ * يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلاَ سَاء مَا يَحْكُمُونَ} النحل:58-59
واتە: هەركاتێكیش مژدەى كچێ بۆ یەكێك لەمانە بچێ، روخسارى ڕەش هەڵدەگەڕێ و لەبەر خۆیەوە پیش دەخواتەوە، لە مەینەتى ئەو هەواڵەى پێى دراوە، لە هۆزى خۆى تەرە دەبێ، ئاخۆ بە سوكایەتى بەخێوى بكا، یان دە ناخى ئاخى ڕاكا؟ ئاى چەند خراپ پێ ڕادەگەن!
هەروەها دەفەرموێ:
{لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاء يَهَبُ لِمَنْ يَشَاء إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشَاء الذُّكُورَ *أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَن يَشَاء عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ} الشورى:49-50
واتە: لەو ئاسمانانە و زەمینە فەرمانڕەوا هەر خودایە و چى بخوازێ دروسى دەكا؛ بە یەكێ كچ دەبەخشێت و بە یەكێ كوڕ؛ ئیتر بە مەیلى خۆیەتى، یان دوانەیەكى كوڕ و كچیان دەداتێ، هێندێكیشیان كە مەیلى لێ بێ، نەزۆك دەكا. هەر خۆى زانایە و توانایە.
((كان رجل عند ابن عمر وله بنات، فتمنى موتهن، فغضب أبن عمر فقال: أنت ترزقهن؟!)).
[ كتێبی الأدب المفرد للبخاري.]
واتە: پیاوێك لە لای ئیبن عومەر دەبێ و چەند كچێكی دەبێ، ئاواتی مردنیان بۆ دەخوازێ. ئیبن عومەریش توڕە بو گوتی: تۆ رزق و رۆزی ئەو كچانە دەدەی؟!(*)
=============================
(*) كچ بەخششی خوایە دەیبەخشێ، هەركەسێ بە بونی كچ دڵتەنگ بێ، ئەوا دژی ویستی خوا دەوەستێ و نیشانەی ناڕەزایى یە بەرامبەر بە خوا، چونكە كوڕ و كچ هەردوكیان دروستكراوی خوان و خوای گەورەش بە مرۆڤی داناون. لەبەر ئەوە ئەو كەسەی ئەم رەفتارەی لێ رو بدات خۆی توشی خەشم و توڕەیی و عەزابی خوا دەكات.
ئەوەی جێی داخە لە كۆمەڵگەكەمان ئەم دیاردەیە بڵاوە و تەشەنەی كردوە، كە پێچەوانەی یاسای خوا و سوننەتی پێغەمبەرە صلى الله عليه وسلم. ئەم دیاردەیەش، كە لە ناو ئێمە بە شێوەیەكی زەق دەبینرێ، نیشانەی نا ئاشنایی و دورییانە لە راستەڕێی ئیسلام. ئەگینا كچ و كوڕ لە مرۆڤایەتی دا جیاوازیان چى یە؟ كاتێك كە كچ بە پەروەردەیەكی ئیسلام پێ دەگەیەنی، لەوانەیە لە كوڕەكەت زیاتر بەكەڵك خۆت و كۆمەڵگەكەت بێ و ئافرەتێكی لەخواترس و تەقوادار و خاوەن رەوشت و ئاكار بەرزی لێ دەربچێ. لەلای خوای گەورە سەنگی مەحەك لەخواترسانە نەك كوڕایەتی.
لە مێژوی ئیسلام دا چەندەها ئافرەتى زانا و دانا و قورئان لەبەر و شەرع زان و قوربانی دەر و ئازا دەركەوتن. تەنانەت سورەتێك بە ناوی ئافرەتان دابەزیوە، سورەتێكیش بە ناوی یەك ئافرەت دابەزیوە، كە خاتو (مریم)ە و خوای گەورە بە رێزەوە باسی دەكات.
لة سايتى بةهةشت وةركيراوة