رۆژنامه‌ ئیسپانیه‌كان دوپاتیان كردۆته‌وه‌ كه‌وا یانه‌ی شاهانه‌ بڕی 8 ملیۆن یۆرۆی بۆ گه‌یشتن به‌واژوو كردنی گرێ‌ به‌ستی یاریزانی هێلی ناوه‌راستی هه‌ڵ بژارده‌ی ئه‌لمانیا سامی خزیره‌ ی داناوه‌ ،به‌لام یانه‌ی شتوتگارت ئه‌لمانی به‌م بڕه‌ پاره‌یه‌ رازی نه‌بووه‌ كه‌وا یانه‌ی مێرنگێ‌ بۆ سامی خزیره‌ی داناوه‌،یانه‌ی شتوتگارت 15ملیۆن یۆرۆی داناوه‌ بۆ ده‌ست به‌ردان له‌م یاریزانه‌  .
مۆرینیۆ داوای كردوه‌ له‌ به‌رێوبه‌رایه‌تی یانه‌ی ریال مه‌درید بۆ ئه‌وه‌ هه‌رچی زووه‌ به‌ خێرای بجولێن بۆ گه‌یشتن به‌ خزمه‌ته‌كانی یاریزانی ناوبراو بۆ ریزی یانه‌كه‌ی ،له‌به‌ر ئه‌وه‌ یانه‌ی شتوتگارت له‌ هه‌ولی نوێ‌ كردنه‌وه‌ی گرێ‌ به‌ستی سامی دانه‌ بۆ سالێكی تڕ.
ته‌نها ریال داوایی یاریزان سامی خزیره‌ ی نه‌كردوه‌ یانه‌ی چێلسیش له‌سه‌ر هێله‌ بۆ ئه‌م یاریزانه‌ به‌توانایه

یاریگا

به‌ پێی شاره‌زایان له‌ بواری ده‌ست نیشان كردنی جوانترین و ناشرینترین كه‌س له‌ پێگه‌ی BeautifulPeople.com  لیستێكیان دروست كرد سه‌باره‌ت به‌ جوانترین و ناشترینترین یاریزانانی جامی جیهانی 2010 له‌ باشووری ئه‌فریقیا وه‌ تیادا كاپتنی هه‌ڵبژارده‌ی ئیتاڵی فابیۆ كاناڤاڕۆ پله‌ی یه‌كه‌می جوانترین یاریزانی به‌ده‌ست هێنا كه‌چی هه‌ردوو یاریزانی ئیسپانی فێرناندۆ تۆرێس و دێڤد ڤیا له‌ پله‌ی دووه‌م و سێیه‌مدا هاتن.

له‌ لیستی ناشترینترین یاریزانه‌كان ئه‌ستێره‌ی یانه‌ی مانشسته‌ر یونایتد واین ڕوونی پله‌ی یه‌كه‌می به‌ده‌ست هێنا.

جوانترینه‌كان :

1-فابیۆ كاناڤاڕۆ (ئیتاڵیا)
2-فێرناندۆ تۆرێس (ئیسپانیا)
3-دێڤد ڤیا (ئیسپانیا)
4-لاندۆن دۆنۆڤان (ئه‌مریكا)
5-تێری هێنری (فه‌ڕه‌نسا)
6-ئێدیسۆن كاڤانی (ئۆڕۆگوای)
7-ڕیكاردۆ كاكا (به‌ڕازیل)
8-كریستیانۆ ڕۆنالدۆ (پورتوگال)
9-دیدێ درۆگبا (كۆت دیڤوار)
10-كیسوكی هۆندا (یابان)

ناشترینتره‌كان :

1-واین ڕوونی (ئینگلته‌را)
2-فڕانك ڕیبێری (فه‌ڕه‌نسا)
3-كاڕلۆس تێڤێز (ئه‌ڕجه‌نتین)
4-ڤلادیمێر ستانكۆڤیچ (سربیا)
5-بێنیامین هوگی (سویسرا)
6-زدینكۆ (سلۆڤاكیا)
7-ڕه‌فیق سافی (جه‌زائیر)
8-سكۆت شێپیرفیڵد (ئوستوڕالیا)
9-جۆن تێری (ئینگلته‌را)
10-ڕایان نێلسن (نیوزله‌ندا)

یاریگا

717

(2 وه‌ڵام, نووسراو له‌ ئه‌لبومی وێنه‌كان)

http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_13.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_14.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_15.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_16.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_17.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_18.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_19(1).jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_21.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_22.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_23.jpg
http://xhaberler.com/haberimg/ebru_gundes_24.jpg

718

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نوكته‌)

يةكيك به هاوريةكةى دةليت شانسم نيه !!!!

هاوريةكةى وتى بؤ جى ؟؟.........ئةوةش وتى لةبةر ئةوةى صيدلية كةى لامان نرخى دةرمانةكانى هةرزان كردووه ,كةسمان نةخؤش نيه

719

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نوكته‌)

زنيك به بياوةكةى ئةليت خؤزكه جةريدة ئةبووم هةموو رؤز له دةستت ئةبووم

بياوةكةش ئةليت :خؤزكه هةموو ساليك ئةم كؤرى...

720

(6 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نوكته‌)

جاريك كةسيك دةرمان و دةواكةى بيش مةوعدةكةى خؤى ئةخوات بؤ ئةوةى موفاجئ بيت بؤ ميكرؤبةكان....

721

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نوكته‌)

ژنيك به ميردةكةى دةليت رات جيه دوو مةر سةر برين به بؤنةى 10 سال تيبةر بوون بةسةر زيانى هاوسةريمان ,,,ميردةكةى ئةليت:تاوانى ئةوان جيه له هةلةيةك كةريك بيكات ..

722

(10 وه‌ڵام, نووسراو له‌ نوكته‌)

كابرايةك بيلاويكى تةسك ئةكريت ,بييان وت بؤ ئةم بيلاوةت كريوه ؟وتى كاتيك  داى ئةنيم ئيسراحةت ئةكةم....

723

(6 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

زۆر سوپاس

زۆر سوپاس

ده‌ست خۆش کارێکی زۆر زۆر باشه‌

ده‌ست خۆش

727

(3 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هونه‌ری)

ده‌ست خۆش
به‌راستی هه‌لبه‌ست زۆر زیره‌که‌ هیوای ته‌مه‌ن دریژی بۆی ده‌خوازم

728

(9 وه‌ڵام, نووسراو له‌ وه‌رزش)

زۆر سوپاس

ده‌ست خۆش

ده‌ست خۆش

731

(11 وه‌ڵام, نووسراو له‌ وه‌رزش)

ده‌ست خۆش زۆر زۆر زۆر جوانه‌

732

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ ئه‌لبومی وێنه‌كان)

ده‌ست خۆش

ده‌س خۆش

بڵندئیبراهیم زۆر به‌دلنیایی

ده‌ست خۆش زۆر جوانه‌

736

(2 وه‌ڵام, نووسراو له‌ پۆسته‌ره شیعر‌)

ده‌ست خۆش زۆر جوانه‌

كچێك "كوڕێك رەسمی گرتم و هەڕەشەی بڵاوكردنەوەی لێكردم"
مامۆستایەكی دەروونزانی "ئەگەر هاتوو ئەو كوڕە وێنەیی كچەكەی بە نەهێنی گرت ئەوا لە خۆیدا هەركێشە و سەرپێچییە"

دیاردەی وێنەگرتن بە مۆبایل لەلایەن كوڕانەوە دیاردەیەكە لەسەر شەقامەكانی شار بەربڵاوە و بەشیوەیەكی ناسروشتی پەرەی سەندووە، بۆ ئەم مەبەستە كچان ناڕەزایی خۆیان دەربڕی لە بارەی پەرەسەندنی ئەو دیارەدەیە.
"ئەوانەی رەسمی كچان دەگرن كەسانێكن دایك و خوشكیان نییە ئەگەرنا، كاری وا ئەنجام نادەن"، ئەمە قسەی (ساوین قادر)ە، ئەو قوتابییە لە یەكێك لە دواناوەندییەكانی شاری هەولێر كە نەیوویست ناوی قوتابخانەكەی ئاشكرا بكات، باسی لەو كوڕانە كرد كەوا مۆبایل بەكاردەهێنن بۆ وێنەگرتنی كچان، دەڵێت "زۆربەی جار ئەو كوڕانە لە دەرەوەی قوتابخانە بە درێژی (100)م چاوەڕێی ئەو كچانە دەكەن كە لە مەكتەب دێنەوە، تاوەكو رەسمیان بگرن"، ئەو پێیوایە چارەسەركردنی ئەم كێشەیە بەوە دەكرێت كەوا هەر قوتابخانەیەك (2-3) پۆلیسی لێ دابنرێت، وەكو خۆیی گوتی "ئەگەر بۆ ماوەیەك پۆلیس دابنرێت لە چەند قوتابخانەیەك كەوا ئەو دیاردەیەی تێدا روو دەدات، ئەوا ئەو كوڕانە واز لەو كارە دزێوە دێنن"، (ساوین) یەكێكە لەو دەیان قوتابیە كچانەی كە نیگەرانە لە وێنەگرتنی لەلایەن كوڕانەوە.
(جیهان علی)ی تەمەن (17)ساڵ كە قوتابی ناوەندییە لە یەكێك لە قوتابخانەكانی شاری هەولێر لەبارەی دیاردەی وەرگرتنی كچانەوە بەمۆبایل لەلایەن كوڕانە گوتی " لە كاتی دەرچوونی قوتابیان لە قوتابخانە چەند جارێك خۆم دیومە كە كوڕان وێنەی ئەو كچانەیان گرتووە بێ ئەوەی ئەو كچانە ئاگاداربن"، ئەو هۆكاری ئەمە دەگەڕێنێتەوە بۆ ئەوەی كەوا ئەو دوكانانەی سەر رێگای قوتابخانەكان دەبنە جێگای چاوەڕوانی ئەو كوڕانەی كە دەیانەوێت وێنەی كچان بگرن، وەكو خۆی گوتی "چارەسەری ئەم كێشەیە داخستنی بەشێك لەو دوكانانەیە كە لەسەر رێگای قوتابخانەكاندا دانراون"، هەروەها لە درێژەدا گوتی " ئەگەر ئەم دوكانانە لاببردرێن ئەوا لە توانج و هەم لەو كوڕانەش دووردەبن كە دەیانەوێت وێنەی ئەوان بگرن".
(گەوهەر ئەحمەد) قوتابی پێنجەمی وێژەییە لە یەكێك لە قوتابخانەكان، لەبارەی دیاردەی وێنەگرتی كچان لەلایەن كوڕانەوە گوتی" هەر گەنجێكی دەبینی دوو تا سێ سیمكارتیان پێیە، پێشیان ئاساییە ئەوەی بۆخۆیان بیانەوێ دەیكەن"، هەروەها (گەوهەر) گوتی" وەكو ئێمە ئەزانین هەموومان گەنجین پێویست ناكا ئەو كوڕە گەنجە بۆ ئابڕوو بردنی كچێكی گەنج بە مۆبایل رەسمی بگرێ و بڵاوی بكاتەوە، چونكە راستی ئەو دیاردەیە كێشەی كۆمەڵایەتی گەورە دەنێتەوە، تا دەگاتە ئەو شوێنەی كوشتن دێتە بوونەوە"، بۆ چارەسەر كردنی ئەم كێشەیە (گەوهەر) گوتی" بۆ چارەسەر كردنی ئەم كێشە واباشە كۆمپانیاكان نرخی سیمكارت بەرزبكەنەوە، سانسۆرێك و بەدوا داچوونی تەواو بكرێ كاتێك كچێك شكایەتێك لە دژی ئەو كوڕە بەرزدەكاتەوە كە وێنەی گرتووە".
(كاژین محەمەد)ی تەمەن (18) ساڵ كە قوتابی قۆناغی ئامادەییە لە گەڕەكی ئازادی شاری هەولێر، باس لەوە دەكات كەوا لەو كاتەی مۆبایلی بە وێنە زۆربووە كێشەی گەورەی دروستكردووە، ئەو پێیوایە كەوا چارەسەركردنی ئەم كێشەیە زۆر زەحمەتە، وەكو خۆی دەڵێت " ناتوانرێت ئەم دیاردەیە قەدەغەبكرێت، بەڵام پێویستیشە سنوورێكی بۆ دابنرێت"، ئەو باس لەو برادەرەی دەكات كە چۆن تووشی ئەو كێشەیە بووە، وەك دەڵێت "برادەرێكم لەكاتی دەرچوونی لەقوتابخانە لەگەڵ ئۆتومبێلێك موناقەشەی دەكرد، لەناكاو ئۆتومبێلەكە بەخێرایی رۆیشت، كە برادەرەكەم لێم نزیك بۆوە، پرسیاری ئەو موناقەشەیەم لێكرد گوتی ئەو ئۆتۆمبێلە (3) كەسی تێدابوو، بەڵام هیچ كامێكیان ناناسم، كوڕێكیان رەسمی گرتم و هەڕەشەی بڵاوكردنەوەی لێكردم، تاوەكو حەیام ببات"، ئەو پرسیاری ئەوە دەكات كەوا كێ بەرپرسیارە لە حەیابردنی ئەو كچە؟، ئەو بە پێویستی دەزانێت كەوا بۆ چارەسەركردنی ئەو دیاردەیە (2) پۆلیس بۆ هەر قوتابخانەیەكی كچان دابنرێت.
ئەو كوڕانەی وێنەی ئەو كچانەی قوتابخانە دەگرن دەیبەنە لای مۆبایل فرۆشەكان تا وێنەكانیان بۆ چاپ بكات سەبارەت بەوە (هەردی سابیر) تەمەن (25) ساڵ كە دوكانی موبایلی هەیە لەناو بازاڕی شاری هەولێر، گوتی "ئەو گەنجانە دێنە لام داوای ئەوە دەكەن كە ئەو رەسمانەی لەناو مۆبایلەكەیانە بۆیان بخەمە سەر وێنەی تابیعەی ملەوەن"، گوتیشی كەوا وێنەی ئەو كچانەی تێدایە كە جلی قوتابخانەیان لەبەردایە و لە نزیك قوتابخانەكانیش گیراوە، ئەو دەڵێت "ئەو گەنجانە دەڵێن ئەوە رەسمی خوشكەكەمە لە قوتابخانە گرتوومە منیش بە ناچاری بۆیان چاپ دەكەم"، ئەو لەبەر دروست بوونی كێشە بڕیاریداوە دوكانەكەی بگۆڕێت، وەكو خۆی گوتی " تاوەكو لەو كێشانە دوربم بە نیازم دوكانەكەم بكەمە سوپەر ماركێت".
(نیهاد كامەران) مامۆستای دەروونزانییە لە بارەی ئەو دیاردەیەوە دەڵێت "وێنەگرتن شتێكی ئاساییە، بەڵام بە مەرجێك رەزامەندی هەردوولای لەسەربێت، ئەگەر كوڕێك بە رەزامەندی كچەكە وێنە بگرێت، ئەو وێنەیەش بگەڕێتەوە لای دایك و باوكی كچەكە كێشەی گەورە دەنێتەوە"، هەروەها ئەو ئاماژەی بەوەدا ئەگەر هاتوو ئەو كچە قوتابی قوتابخانە بێت، كە لەوانەیە كار لە خوێندنەكەی بكات، یان لە قوتابخانە دەریبێنن، وەكو خۆیی لە درێژەدا گوتی " ئەگەر بەنهێنی ئەو كارە بكات، ئەوا لە خۆیدا هەر كێشە و سەرپێچیە"، ئەو هۆكاری وێنەگرتن دەگەڕێنێتەوە بۆئەوەی كەوا مۆبایل ئامرازێكی ئاسانە بۆ هەڵگرتن و وێنەگرتن، جا چ بە (وێنە گرتن) بێ، یان وێنەی جووڵاو (تصویر) بێت، هەروەها دەڵێت "ئەم كارە لەلایەن زۆربەی هەرزەكارەكان ئەنجام دەدرێت"، باس لە چارەسەری ئەو كێشەیە دەكات كەوا پێویستە لە خێزانەوە دەست پێ بكرێت، بۆئەمەش هۆشیار كردنەوەی منداڵە هەرزەكارەكانی بەپێویست زانی وەك دەڵێت "زۆر پێویستە ئەو هەرزەكارارنە لەلایەن دایك و باوكیانەوە هۆشیار بكرێنەوە بەوەی ئەو كارەی ئەوان دەیكەن كێشە و گرفتی زۆر دروست دەكات".
               كؤفارى تاو                     /ئا: سیروان ئه‌نوه‌ر

738

(11 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

dest xoSh

739

(2 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

تاكةي هةست بةسؤزي
ووشةكاني من ناكةي ئةو ووشانةي لةدل بةنك ئةخواتةوة

لةكةيشتني هةرديداريكت
وةك ئاكرلةدلمادادةكيرسيت
زمانيش
لال ئةبيت ناجارئارةقةرووم ئةكريتةوة

هةرساتي دوورئةبم ليت
دلم هةزاران ووشة كؤدةكاتةوة تالةبةردةمتاخؤشةويستي خؤي
بئ دةربري

بةلام كاتيك تؤئةكةيتةلام بةنيكايةكي سةرنجراكيش سلاو
ئةكةي
ناجارووشةكان ئةبنة دةسةسرئارةقةي رووم أسري

هيج ووشةيةك لةحوزوورتا ناتواني ماناي خؤي
راستةوخؤ دةربارةي هةستي ئةم خؤشةويستيةدةربخات

لةوساتةبرجوانية
ووشةكان لةدل ئوقرةئةكرن
تةنياسةيركردنةكةت
سةبوري دلم ئةدات



Aland

2010/1/29

740

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

ئه‌ی كچی جوان00
ئه‌ی ئه‌و گوڵه‌ی
له‌پێش چاوم دنیات گۆڕان000
تۆ له‌ ئه‌زه‌له‌وه‌ گوڵ بووی
یان بارانی خۆشه‌ویستی
شێوه‌ی گوڵی به‌تۆ نه‌خشان0000؟؟؟؟
ئه‌ی بۆ له‌ئاستی دڵی من
له‌سه‌ر چیای نائومێدیم خۆتت ڕوان0000
نه‌بۆنی باڵات پیم ده‌گات نه‌ده‌تبینم
نه‌به‌ خه‌یاڵیش ده‌كه‌ویته‌ پێش چاوان000000000000000

نوسینی مریوان باوه‌نوری

741

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

مالئاوا

ئه‌م شه‌و ته‌نیای له‌ خۆشه‌ویستی منا تنۆک تنۆک
فرمێسکه‌کانی ئه‌بارێنته‌ سه‌ر لاسکه‌ گیایه‌کانی محیبه‌ت و
به‌هێمنی لێوه‌ نورانیه‌کانی مه‌ریه‌م ماچ ده‌کات
ئه‌مشه‌و مالئاوایی له‌ ده‌رگاکانی چاوه‌روانی خۆی
له‌ سێداره‌ییه‌کی ئاگرین ده‌دات و
له‌ هه‌ژمه‌تی ئه‌ستێره‌ ته‌ماویه‌کان
هێمن هێمن لێوان لێو گوله‌عه‌شقیاکان ماچ ده‌کات
ئه‌مشه‌و سێبه‌ره‌کانی سه‌فه‌ری بکوژی خۆشه‌ویستی
له‌ نێو جه‌نجالیا له‌ هه‌ژمه‌تا‌ یه‌خه‌ی خۆی داده‌دڕێت و
له‌ نێو ئاسه‌واری ژوانه‌ یه‌ک له‌ دوا یه‌که‌کانی رابردوو
به‌ هێمنی مانگی نزا پاک ماچ ده‌کات
ئه‌مشه‌و دل له‌ ئاوێته‌بوونی خۆی بێزاره‌و
سروده‌ ده‌روێشیه‌کان ئه‌به‌خشێته‌ رۆحێکی گۆشه‌گیر
گۆشه‌گیر له‌ جاوه‌روانی و
نه‌هامه‌تیه‌کانی گریان و
سنوره‌کانی نێوان من و تۆ
ئه‌مشه‌و ئاوێنه‌ پاکه‌کان ئاهێک هه‌له‌کێشن
ئاهێک بۆ ساته‌وه‌خته‌کانی موسافیره‌کانی به‌هه‌شت
بۆ بخوره‌ نێرگزیه‌کانی هه‌میشه‌ییه‌ داگیرساوه‌کان
بۆ نیگاره‌ سیحراویه‌کانی چاوانت
مالئاوا ئه‌ی سه‌مفۆنیاکانی محیبه‌ت و
ئاوازه‌ نامۆیه‌کانی ژیان ............ مالئاوا
مالئاوا ئه‌ی په‌رستگا هه‌لفریوه‌کانی ژیان ........... مالئاوا
سیروان واحد

742

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

زۆر سوپاس

743

(33 وه‌ڵام, نووسراو له‌ وه‌رزش)

ده‌ست خۆش

ده‌ست خۆش

745

(2 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

زۆر سوپاس

746

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ شیعر)

ئــــــــــه‌و ....

ئه‌و منی کرد به‌ په‌روانه‌
ئه‌و منی کرده‌ دێوانه‌

ئه‌و بوو ژیانمی داگیرکرد
ئه‌و خۆم و دڵیشمی دیلکرد

ئه‌و هه‌مو شتێکی لێسه‌ندم
ئه‌و فێری ته‌نیایی کردم

ئه‌و هه‌میسه‌ گریاندمی
ئه‌و دامی به‌ چاوه‌ڕوانی

ئه‌و بوو فێری عه‌شقی کردم
ئه‌و بوو عاشق به‌ خۆی کردم

ئه‌وه‌ که‌ من هه‌تا مردن خۆشم ئه‌وێ
ئه‌وه‌ که‌ له‌ دوری ئازار ئه‌درێم هه‌مو ڕۆژێک و گشت شه‌وێ

نوسینی تینــــــــا

747

(6 وه‌ڵام, نووسراو له‌ ئایین)

زۆر سوپاس

ده‌ست خۆش

749

(4 وه‌ڵام, نووسراو له‌ وه‌رزش)

dest xoSh

750

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

زانایانی ئایینی: هاوسه‌رگیريی (عورفی) هاوسه‌رگیریی نییه‌ و به‌دڕه‌وشتییه‌
دوورگه‌- دوێنێ له‌میانی سیمینارێكدا به‌ناوی (ئه‌و هه‌ڕه‌شانه‌ی كه‌ رووبه‌ڕووی خێزان ده‌بنه‌وه‌) كه‌ له‌ زانكۆی (ئه‌زهه‌ر) له‌ وڵاتی میسر به‌ڕێوه‌چوو، له‌م سیمیناره‌دا هه‌ریه‌ك له‌ (دكتۆر عه‌بدوڵڵا حوسێنی) و دكتۆر جه‌عفه‌ر عه‌بدولسه‌لام) و (دكتۆر عززه‌دین ساوی) و (دكتۆر نه‌یبیل سمالۆتی) و (دكتۆر ئه‌لیهام دهنی) و (دكتۆر حوسێن محه‌مه‌د حوسێن) به‌به‌ڵگه‌وه‌ ئه‌وه‌یان سه‌لماند كه‌ هاوسه‌رگیری (عورفی) له‌ ئایینی پیرۆزی ئیسلامدا بوونی نییه‌ و ئه‌وه‌شی كه‌ ئه‌مڕۆ پێیده‌گوترێت هاوسه‌رگیری (عورفی) هاوسه‌رگیری نییه‌ و به‌ڵكه‌ به‌دڕه‌وشتییه‌. هه‌روه‌ها زانایان ئه‌وه‌شیان خسته‌ڕوو كه‌ هاوسه‌رگیری وێڕای ئه‌وه‌ی كه‌ له‌ڕووی شه‌رعه‌وه‌ حه‌رامه‌، هاوكات شیرازه‌ی خێزانیش تێكده‌دات و ده‌بێته‌ هۆی بڵاوبوونه‌وه‌ به‌دڕه‌وشتی و تێكچوونی ئاكاری موسڵمانان. هه‌ر له‌ سیمیناره‌كه‌دا زانایان داوایان كرد كه‌ ئه‌م جۆره‌ هاوسه‌رگیرییه‌ له‌ میسر و ته‌واوی وڵاتانی دیكه‌ی ئیسلامیدا حه‌رام بكرێت، بۆئه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگای ئیسلامی له‌ به‌ردڕه‌وشتییه‌وه‌ به‌دوور بێت.

زۆر سوپاس

...له‌ کۆندا پادشایه‌ک هه‌بوو چوار ژن

ژنی چواره‌می زۆر خۆش ده‌ویست به‌ جۆرێک ئه‌وه‌ی له‌ توانایدا هه‌بوو بۆی ده‌کرد تا ڕازی بکات....
ژنی سێهه‌میشی خۆش ده‌ویست به‌ڵام هه‌ستی ده‌کرد له‌به‌ر که‌سێکی تر وازی له‌ ده‌هێنێ...

ژنی دووه‌م له‌ کاتی ناخۆشی و ته‌نگانه‌دا په‌نای بۆ ده‌برد ، ئه‌ویش هه‌میشه‌ گوێی بۆ ده‌گرت و له‌و کاتانه‌دا ئاماده‌ ده‌بوو....

به‌ڵام ژنی یه‌که‌م فه‌رامۆشی کردبوو وه‌ مافی خۆی پێ نه‌ده‌دا هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و زۆری خۆش ده‌ویست وه‌ ڕۆڵێکی گه‌وره‌ی له‌ پاراستنی ماڵ و سامانه‌که‌ی دا هه‌بوو...
ڕۆژان هات و تێپه‌ڕی پادشا نه‌خۆش که‌وت و هه‌ستی به‌ نزیک بوونه‌وه‌ی مردنی کرد بۆیه‌ بیری کرده‌وه‌ و ووتی : من چوار ژنم هه‌یه‌ بۆ چی به‌ ته‌نها بچمه‌ گۆڕه‌وه‌ ...!!!
به‌ ژنی چواره‌می ده‌ڵێت : له‌ هه‌موو ژنه‌کانی ترم زیاتر خۆشم ویستووی وه‌ هه‌موو ئاره‌زوو و داواکاریه‌کانتم به‌جێ هێناوه‌،ئایا دێیته‌ گۆڕه‌وه‌ له‌گه‌ڵم ؟
ووتی : مه‌حاڵه‌ ، یه‌کسه‌ر بێ ئه‌وه‌ی هیچ سۆزێکی بۆ ده‌ربڕێت به‌ جێی هێشت.
که‌وته‌ گفتوگۆ له‌گه‌ڵ ژنی سێهه‌م و ووتی به‌ درێژایی ته‌مه‌نم خۆشم ویستووی ئایا هاوڕێیه‌تیم ده‌که‌ی بۆ ناو گۆڕ ؟؟
ووتی بێ گومان نه‌خێر ... ژیان خۆشه‌ دوای مردنت شوو به‌ که‌سێکی تر ده‌که‌م..!!

ئینجا نۆره‌ی ژنی دووه‌م هات و پێی ووت : وه‌ک ده‌زانی من هه‌موو کات په‌نام بۆت هێناوه‌ تۆش له‌ ته‌نگانه‌دا فریام که‌وتووی وه‌ قوربانیت بۆم داوه‌ ئایا دێیته‌ گۆڕه‌وه‌ له‌گه‌ڵم؟
ئه‌ویش ووتی: لێم ببوره‌ ئه‌وه‌ی داوای ده‌که‌یت ناتونم بۆتی بکه‌م ، ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ نه‌بێت تا سه‌ر گۆڕه‌که‌ت هاوڕێیه‌تیت ده‌که‌م و پاشان ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌ ...

ئه‌مه‌ بوه‌ هۆی خه‌م خواردن و دڵ ته‌نگی پادشا به‌ هۆی وه‌ڵامی خێزانه‌کانیه‌وه‌....
له‌و کاته‌دا ده‌نگێک هات له‌ دووره‌وه‌ و ووتی : من له‌گه‌ڵت دێم بۆ ناو گۆڕه‌که‌ت.....
من بۆ هه‌رکوێیه‌ک بڕۆی له‌گه‌ڵت ده‌بم .....
که‌ پادشا لای کرده‌وه‌ ده‌بینێ ژنی یه‌که‌میه‌تی، له‌ شێوه‌یه‌‌کدا بوو که‌ نیشانه‌ی لاوازی و نه‌خۆشی پێوه‌ دیار بوو به‌ هۆی فه‌رامۆش کردنی له‌لایه‌ن پادشاوه‌ بۆی...
به‌م دیمه‌نه‌ پادشا په‌شیمان بوو له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مافی ئه‌م ژنه‌ی پێشێل کردبوو وه‌ گرنگی ته‌واوی پێ نه‌دابوو.....
بۆیه‌ ووتی :
ئه‌بوایه‌ زیاتر له‌ هه‌موویان گرنگیم به‌ تۆ بدایه‌، ئه‌گه‌ر ژیان بگه‌ڕێته‌وه‌ ئه‌وه‌ تۆ له‌ هه‌موویان زیاتر گرنگیم پێ ده‌دا و موراعاتم ده‌کردی..!!!

له‌ ڕاستیدا هه‌موومان ئه‌و چوار خێزانه‌مان هه‌یه‌..!!!
ژنی چوارام : بریتیه‌ له‌ له‌شمان ، هه‌رچه‌نده‌ گرنگی پێ بده‌ین و ئاره‌زووه‌کانمان تێر بکه‌ین کاتێ مردین یه‌کسه‌ر له‌شمان جیا ده‌بێته‌وه‌.
ژنی سێیه‌م : پاره‌ و سامان ، که‌ مردین بۆ که‌سانی تر ده‌مێنێته‌وه‌....
ژنی دووه‌م : خێزان و هاوڕێکانمانن ، کاتی مردن هه‌تا کاتی ناشتن له‌گه‌ڵمان ده‌بن و پاشان ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ ....
ژنی یه‌که‌م : کاری باش و چاکه‌کانمانه‌ ، ته‌نها شتێک بۆ ناو گۆڕیش له‌گه‌ڵمان دێت کرداری چاکه‌یه‌ سه‌رقاڵین به‌ کار کردن و گرنگی پێدانی به‌ڵام له‌سه‌ر حسابی ئاره‌زوه‌کانمان و پاره‌ و هاوڕێ و خێزانه‌کانمان .....
له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ته‌نها کاره‌کانمان هاوڕێی ناو گۆڕمانن......
ئه‌گه‌ر بزانی کاره‌کانت له‌سه‌ر شێوه‌ی که‌سێکدا خۆی بنوێنێت ئه‌بێ شێوه‌ی چۆن بێت ؟؟
لاواز و نه‌خۆشه‌ ؟؟
یان به‌هێزه‌ و گرنگیت پێ داوه‌؟؟

سایه‌ فارس
منتدی اعرف ربک

753

(0 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

دڵ ته‌نیا ماسووله‌كه‌یه‌كه‌ و 24 سه‌عات تا ئه‌و كاته‌ی كه‌ مرۆڤ دوا هه‌ناسه‌ی

هه‌ڵاده‌كێشێ‌ و ماڵا ئاوای له‌ ژیان ده‌كا , وه‌ك ترومپایه‌ك له‌ رێگای ده‌ماره‌كانه‌وه‌ خوێن ره‌وانه‌ی ته‌واوی ته‌ن و پۆكانی له‌ش ده‌كا.

نیشانه‌كانی نه‌خۆشیه‌كانی دڵا
له‌ نه‌خۆشه‌كانی دڵا به‌ پێی راده‌ی نه‌خۆشی ئه‌و نیشانانه‌ی خواره‌وه‌ ده‌بیندرێت:
- هه‌ناسه‌ بركێ‌(چیق التنفس–dyspnea):له‌ كاتی وه‌رزش یا پشودان .
- سینگ ئێشه‌ (chest pain )
- دڵه‌كوته‌ (palpitation )
پشوسواری :
ئه‌م حاله‌ته‌ له‌ كاتی وه‌رزش و كاری قورس به‌ هۆی ئه‌وه‌ی كه‌ ماسوولكه‌كانی له‌ش پێویستی زۆرتریان به‌ ئۆكسجین هه‌یه‌ ئاسایه‌ به‌ڵام له‌ كاتی پشوودان و كاری ورزشی سوكدا ره‌نگه‌ نیشانه‌ی دڵا یا سیه‌كان بێ‌.

سینگ ئێشه‌ (chest pain):
سینگ ئێشه‌ سه‌ره‌كیترین نیشانه‌ نه‌خۆشی دڵه‌ له‌ كاتی وه‌رزش , كاری قورس زۆر خۆری و گوشاری رۆحی له‌ ناو قه‌فه‌سه‌ی سینگدا هه‌ستی پێده‌كری .
سینگ ئێشه‌ به‌هۆی لاسه‌نگی نێوان گه‌یشتنی ئۆكسجین به‌ ماسولكه‌كانی دڵه‌وه‌ پێوستی كاری دڵا به‌ ئۆكسجین .

دڵه‌ كوته‌ (palpitation):
هه‌ستكردنی لێدانی دڵ به‌خێرای  له‌ كاتی ئاسای.



جۆره‌كانی نه‌خۆشی دڵا
1- سكته‌ی دڵا (جه‌ڵته‌)
Myocardial Infraction
به‌ داخرانی ره‌گی خۆێنبه‌ری گشتی (چه‌پ یان راست) وه‌ نه‌گه‌یشتنی خوێن به‌ به‌شێك له‌ ماسولكه‌ی دڵا كه‌ ده‌بێته‌ هۆی مردنی به‌شێك له‌ دیواری دڵا ,ده‌وترێ‌ سه‌كته‌ی دڵا .
نیشانه‌كانی سه‌كته‌ی دڵا :
*له‌ ( %60 - %65 ) ئه‌و كه‌سانه‌ی له‌ دوای كاری جه‌سته‌یی و له‌ كاتی پشوودا توشی ژانی كتوپر له‌ پشت چه‌ڵه‌مه‌ی سینگ ده‌بن.
ئه‌م ژانه‌ به‌رده‌وام ده‌بی بۆ ماوه‌ی نیو سه‌عات . به‌ دانانی حه‌بێك له‌ ژێر زمانیش كۆتای ناێت .
*-ژانه‌كه‌ ده‌گوازرێته‌وه‌ بۆ نێوان هه‌ر دوو شان و ده‌ست و مل و شه‌ویلگه‌ی خوارێ‌.
*-دڵا تێكچون .
*-رشانه‌وه‌ .
*-دڵه‌ كوته‌.
*-سه‌ر گێژ بوون.
*-بێ‌ هۆش بوون .
*- عاره‌قه‌كردن.
2- داماوی دڵا :
Heart Failure
داماوی دڵا نه‌خۆشیه‌كی درێژخایه‌نه‌ و  ئه‌مه‌ به‌و ماناییه‌ كه‌ به‌ره‌ به‌ره‌ كاری دڵا لاوازتر و خراپتر ده‌بێ‌.
هۆاره‌كانی داماوی دڵا :
*نه‌خۆشی گیرانی خوێنبه‌ره‌كان.
*سه‌كته‌ی دڵا.
*به‌رزبوونه‌وه‌ی فشاری خوێن.
*نه‌خۆشی ماسولكه‌ی دڵا.
*نه‌خۆشی زگماكی دڵا.
*نه‌خۆشی سه‌ختی سیه‌كان .
*نه‌خۆشی شه‌كره‌ و كه‌م خوینی.
نیشانه‌كانی داماوی دڵا:
*-هه‌ناسه‌ بركێ‌ له‌ كاتی ئیش و پشودان وخه‌وتن .
*-هه‌ڵئاوسانی لاقه‌كانی .
*-ماندوویی به‌رده‌وام به‌ تایبه‌تی له‌ كاتی پیاسه‌ و هه‌ر چه‌شنه‌ كارێكی فیزیكی.
*-بێ‌ ئیشتیای .
*-دڵا تێكچون .
*-ژانی سینگ.

3-نه‌خۆشی زمانه‌كانی دڵ Heart Valve Disorders ))
4- نارێكی لێدانی دڵا   (Arrhythmia)
5-نه‌خۆشی ماسولكه‌ی دڵا (Cardiomyopathy)
6-هه‌وی ماسولكه‌ی دڵا (Myocarditis)
7-پریكاردیت (pericarditis)
8-هه‌وی ناوپۆشی دڵا(Endocarditis)

شاڵاو فارس

754

(2 وه‌ڵام, نووسراو له‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ)

خۆخ ئێسكی مرۆڤ به‌هێز ده‌كات

دوورگه‌- به‌پێی سه‌رچاوه‌ زانستی و ته‌ندروستییه‌كانه‌وه‌ خواردنی خۆخ بۆ مرۆڤ سوودێكی زۆری هه‌یه‌، گرنگترین سوودی خواردنی خۆخیش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئێسكی مرۆڤ به‌هێزده‌كات، چونكه‌ خۆخ زۆر ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌ مادده‌كانی مس و بۆرۆن و كالیسیۆم، بۆیه‌ خواردنی خۆخ ده‌بێته‌ هۆكاری به‌هێزبوونی ئێسكی مرۆڤ. وێڕای ئه‌مانه‌ش خواردنی خۆخ سوودێكی دیكه‌شی له‌ڕووی ته‌ندروستی و پزیشكییه‌وه‌ هه‌یه‌، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ خواردنی خۆخ سوودێكی زۆر به‌ كۆئه‌ندامی هه‌رس كردن ده‌گه‌ینێت.

مه‌شق و راهێنانی وه‌رزشی وزه‌ی سێكسی لای پیاوان و ئافره‌تان به‌رزده‌كاته‌وه‌
دوورگه‌- به‌پێی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی ئه‌مریكی كه‌ كۆلێژی ته‌ندروستی سه‌ر به‌ زانكۆی (هارڤارد) ئه‌نجامیداوه‌، ده‌ركه‌تووه‌ كه‌ مه‌شق و راهێنانی وه‌رزشی وزه‌ی سێكسی لای پیاوان به‌رز ده‌كه‌نه‌وه‌. به‌پێی لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ كه‌ له‌سه‌ر زیاتر له‌ 31 هه‌زار پیاو ئه‌نجامدراوه‌ ده‌ركه‌تووه‌ كه‌ ئه‌و پیاوانه‌ی مه‌شق و راهێنانی وه‌رزشی ده‌كه‌ن وزه‌ی سێكسییان به‌ رێژه‌ی 30%ی له‌و پیاوانه‌ زیاتره‌ كه‌ مه‌شق و راهێنانی وه‌رزشی ئه‌نجام ناده‌ن. هه‌روه‌ها به‌پێی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی دیكه‌ كه‌ زانكۆی (كۆڵۆمبیا)ی ئه‌مریكی ئه‌نجامیداوه‌ ده‌ركه‌تووه‌ كه‌ ئه‌و ئافره‌تانه‌ی رۆژانه‌ بۆماوه‌ی 20 خوله‌ك مه‌شق و راهێنانی وه‌رزشی ئه‌نجامده‌ده‌ن وزه‌ی سێكسییان به‌زده‌بێته‌وه‌ و به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌ ئه‌و ئافره‌تانه‌ی كه‌ مه‌شق و راهێنانی وه‌رزشی ئه‌نجام ناده‌ن ئه‌وه‌ وزه‌ی سێكسییان كه‌م ده‌بێت، چونكه‌ وه‌رزش ته‌ندروستی مرۆڤ باش ده‌كات و هه‌تا ته‌ندروستی مرۆڤیش باشتر بێت ئه‌وه‌نده‌ مرۆڤ له‌ لایه‌نی سێكسییه‌وه‌ چالاك ده‌بێت.

756

(6 وه‌ڵام, نووسراو له‌ ئایین)

يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنَا فِي سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعِ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ لَّعَلِّي أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ

﴿٤٦﴾ قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تَأْكُلُونَ ﴿٤٧﴾ ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تُحْصِنُونَ ﴿٤٨﴾ ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ عَامٌ فِيهِ يُغَاثُ النَّاسُ وَفِيهِ يَعْصِرُونَ ﴿٤٩﴾. یوسف/ 46-49

واته‌:(46) (ساقی چوو بۆ لای زیندانه‌که‌ بۆ دیداری یوسف وتی): یوسف ئه‌ی هاوه‌ڵی ڕاستگۆم، ئه‌م خه‌ونه‌مان بۆ لێك بده‌ره‌وه‌ (له‌ خه‌ونێکی پاشادا) حه‌وت مانگای قه‌ڵه‌و له‌لایه‌ن حه‌وت مانگای له‌ڕو لاوازه‌وه‌ خوراون، هه‌روه‌ها له‌ باره‌ی حه‌وت گوڵه‌ گه‌نمی سه‌وزو جوان و حه‌وتی تری وشك بۆمان لێك بده‌ره‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی بگه‌ڕێمه‌وه‌ بۆ لای خه‌ڵکی تا وه‌ڵام بزانن. (47) (یوسف) وتی: حه‌وت ساڵی به‌رده‌وام کشتوکاڵ ده‌که‌ن و دانه‌وێڵه‌ ده‌چێنن، ئه‌وه‌ی که‌ دروێنه‌تان کردوو، لێتان زیاد بوو به‌گوڵه‌که‌یه‌وه‌ بیهێڵنه‌وه‌، مه‌گه‌ر ئه‌و که‌مه‌ی که‌ ده‌یخۆن (دانه‌وێڵه‌ به‌ گوڵه‌که‌یه‌وه‌ هه‌ڵبگیرێت له‌ کرم و ئه‌سپێ و زایه‌ بوون به‌دوور ده‌بێت). (48) پاشان له‌ دوای ئه‌وه‌ حه‌وت ساڵ گرانیی و سه‌ختی پێش دێت، ئه‌وه‌ی که‌ زه‌خیره‌تان کردووه‌ بۆ ئه‌و ساڵانه‌ هه‌مووی ده‌خۆن، مه‌گه‌ر که‌مێکی نه‌بێت که‌ هه‌ڵی ده‌گرن (بۆ تۆو). (49) له‌وه‌ودوا ساڵێکی باراناوی و پڕ به‌ره‌که‌ت دێت که‌ خه‌ڵکی به‌رو بوومی زۆریان پێ ده‌به‌خشرێت، میوه‌ ده‌گوشن و شه‌ربه‌تی لێ دروست ده‌که‌ن.

دکتۆر عبدالمجید بلعابد ده‌ڵێت:

1 – له‌ ئایه‌ته‌که‌وه‌ ده‌رده‌که‌وێت که‌ حه‌وت ساڵی باراناوی تۆوه‌که‌ هه‌ڵده‌گیرێت و حه‌وتی تریش بێ بارانیه‌ و ساڵێکی تریش که‌ وه‌زعه‌که‌ چاک ده‌بێت، ئه‌مه‌ پانزه‌ ساڵ که‌ ڕه‌نگه‌ هه‌ندێک له‌ تۆوه‌کان دوای ئه‌و ماوه‌ زۆره‌ به‌کاربێت، زانستی سه‌رده‌م سه‌لماندویه‌تی که‌ تا پانزه‌ ساڵ تۆو به‌ که‌ڵک دێت هه‌ڵده‌گیرێت و بتوانرێت بچێنرێت. (فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ)، ئه‌م ڕێگای هه‌ڵگرنتنه‌ش میسری‌یه‌کان نه‌یانده‌زانی و دیاره‌ خوای گه‌وره‌ به‌وه‌حی فێری پێغه‌مبه‌ر یوسفی کردووه‌ (علیه‌ السلام).

3 – له‌ خه‌وه‌که‌دا ئیشاره‌تی تیانیه‌ بۆ ساڵه‌ خۆشی‌یه‌که‌ی دوایی ئه‌مه‌ش هه‌ر خوا ئاگاداری کردووه‌و دوایش هه‌مووی وا ده‌رچوو.

4 – ئینجا پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) خوا ئاگاداری نه‌کردبێت، ئه‌م وورده‌کاریه‌ زانستیه‌ چووزانێت که‌ ب ه‌ هه‌زاران ساڵ پێش خۆی بوه‌ و له‌ ژیانی پێغه‌مبه‌ر یوسفدا (علیه‌ السلام ) ڕوویداوه‌...

2 – شێوازی هه‌ڵگرنتنه‌که‌ش به‌ تاقیکردنه‌وه‌ ده‌رکه‌وتووه‌ که‌ چاکترین شێواز ئه‌وه‌یه‌ که‌ به‌ گوڵه‌که‌یه‌وه‌ هه‌ڵبگیرێت و به‌و ڕێگایه‌ 20.3% ی کێشی وون ده‌کات به‌هۆی نه‌مانی ئه‌و ئاوه‌ی که‌تیایه‌تی، به‌مه‌ش ووشک ده‌بێت و بۆگه‌ن ناکات و خراپ نابێت.

----------------------------

کوڕی ئیسلام

سه‌رچاوه‌:

ئاسووده‌یی